Το Ελεύθερο Αυτοδιαχειριζόμενο Θέατρο «Εμπρός», για την ιστορία, λειτουργούσε ως κατάληψη από το Νοέμβριου του 2011 με πρωτοβουλία της ομάδας καλλιτεχνών «Κίνηση Μαβίλη» και τη συμμετοχή της Κίνησης Κατοίκων Ψυρρή.

Στεγαζόταν σε διατηρητέο κτίριο της δεκαετίας του 1930, όπου εκεί τυπωνόταν η ομώνυμη εφημερίδα και στη συνέχεια λειτούργησε ο θεατρικός οργανισμός «Μορφές» έως το 2007, οπότε και πέρασε στα ακίνητα ιδιοκτησίας του Δημοσίου και τη συνέχεια στο ΤΑΙΠΕΔ. Τη λειτουργία και τη διαχείρισή του ανέλαβε η εβδομαδιαία ανοιχτή του συνέλευση του θεάτρου. Από τη σκηνή του εκ τότε πέρασαν περισσότερες από 2000 παραστάσεις, συναυλίες, εκδηλώσεις, παρουσιάσεις βιβλίων, φεστιβάλ, όλα αφιλοκερδώς και με ελεύθεροι είσοδο. Το τελευταίο διάστημα λέγεται ότι είχε αφεθεί.

Κανείς δεν μπορεί να πει ότι όλα έγιναν σωστά αυτά τα δέκα περίπου χρόνια της κατάληψης του «Εμπρός». Φυσικά και λάθη έγιναν, φυσικά και πολλές φορές δεν ελήφθησαν οι ορθότερες αποφάσεις από τη συνέλευση, φυσικά και όπως κάθε οργανισμός είχε τα πάνω και τα κάτω του. Αυτά δε θα τα κρίνουμε εμείς. Υπάρχουν ειδικοί επί του θεάτρου που θα σταχυολογήσουν αυτό το πρωτοφανές μεγάλο πολιτιστικό εγχείρημα.

Ωστόσο, «το Ελεύθερο Αυτοδιαχειριζόμενο Θέατρο Εμπρός γεννήθηκε μέσα από τα όνειρα και τις ελπίδες εκατομμυρίων ανθρώπων που πήραν μέρος στα κοινωνικά κινήματα της εποχής μας», όπως αναφέρει και η ιστοσελίδα του κινήματος (www.embros.gr). 

Έδωσε λόγο, έδωσε πνοή, έδωσε σάρκα και οστά στα όνειρα εκατοντάδων καλλιτεχνών, φιμωμένων από τις συστημικές καλλιτεχνικές παρέες.

Έδωσε μια εναλλακτική πρόταση ψυχαγωγίας και, μάλιστα, ελεύθερης, σε περιόδους που η ελληνική κοινωνία το είχε ανάγκη. Στέγασε στα παρασκήνιά του ανθρώπους που είχαν ανάγκη. Στέγασε ελπίδες.

Έρχεται τώρα η ΕΛ.ΑΣ. και το σφραγίζει, δίνοντας μια φυσική συνέχεια στην κυβερνητική πολιτική αποστέωσης του πολιτισμού. Οι Έλληνες που καμωνόμαστε ότι τον «γεννήσαμε», τώρα έχουμε βάλει τα δυνατά μας να τον «πεθάνουμε».

Θέατρα, κινηματογράφοι, συναυλίες, μπαρ με μουσική, παρουσιάσεις βιβλίων, ποιητικές βραδιές, μουσεία και οτιδήποτε καλλιτεχνικό έχει φυλακιστεί στα στενά όρια του skype και του zoom.

Ελεύθερη παρ’ όλα αυτά και ανοιχτή παραμένει η τηλεόραση, η οποία φυσικά προβάλλει ένα πλήρως ελεγχόμενο πρόγραμμα.

Επανερχόμαστε ολοφάνερα σε σκοτεινές εποχές μιας (περίπου) λογοκρισίας.
Μια σύντομη ματιά στην ιστορία θα μας θυμίσει ότι στις εποχές ολοκληρωτικών καθεστώτων, ο ελεύθερος πολιτισμός ήταν κάτι το απαγορευτικό. Γιατί ο πολιτισμός παιδεύει το λαό, ο πολιτισμός του «ανοίγει τα μάτια», άγει την ψυχή του και τον προετοιμάζει να επαναστατήσει, απέναντι στην υποδούλωση.

Ζήσαμε άλλωστε ένα μακρύ διάστημα λοκντάουν -που μόνο λοκντάουν δεν ήταν αυτό που περάσαμε από το Νοέμβριο- το οποίο περισσότερο θύμισε ολοκληρωτικό καθεστώς, παρά μέτρα προστασίας της δημόσιας υγείας.

Γι’ αυτό και ο πολιτισμός πήγε (μεγάλο) περίπατο. Γι’ αυτό και σταμάτησε κάθε πολιτιστική δραστηριότητα. Γιατί ο ελεύθερος πολιτισμός, είχε τη δύναμη να μας βγάλει απ’ τα κελιά μας.

Ο γέγονε, γέγονε. Το μεγάλο ζήτημα είναι τι θα γίνει από εδώ και πέρα. Πότε θα επιστρέψουμε στα θεωρεία. Πότε θα πονέσουν τα πόδια μας από την ορθοστασία στα Φεστιβάλ. Πότε θα ξανακαπνίσουμε στα θερινά τα σινεμά. Πότε θα ξαναλογομαχήσουμε με την παρέα για τις δεύτερες αναγνώσεις ενός μυθοπλαστικού ήρωα.

Πότε θα ανοίξει επιτέλους και πάλι το μυαλό μας…

Το τσιμέντωμα, ωστόσο, του «Εμπρός» δε μας αφήνει περιθώρια να ελπίζουμε…

«Τα κτίρια ανήκουν σε όσους στεγάζουν μέσα τα όνειρά τους», έγραφε ένα τρικάκι της ομάδας του «Εμπρός».

Αυτό είναι το μεγαλύτερο μήνυμα για το ΤΑΙΠΕΔ και κάθε υπουργό και υπουργέσσα που προσπαθούν να μπαζώσουν τον κόσμο μας.