Μιλάω μόνο για τις κωμωδίες, γιατί τα δράματα δε μου άρεσαν καθόλου, μου φαινόντουσαν σαχλά και με εκνεύριζε ο τρόπος που μιλούσαν.

Οι ελληνικές κωμωδίες ωστόσο ήταν το μόνο πράγμα που κάναμε ως οικογένεια κάθε Σάββατο βράδυ. Μαζευόμασταν στο καθιστικό με σνακς και ανυπομονούσαμε να αρχίσουν οι τίτλοι. Όταν ξεκινούσε η μουσική, το σπίτι πλημμύριζε χαρά, ιδιαίτερα αν ήταν μιούζικαλ και ήξερα ότι για 70 λεπτά, η χαρά μας ήταν δεδομένη.

Τί να μην αρέσει σε ένα παιδί από μια ελληνική ταινία; Οι ναΐφ μουσικές, η γρήγορη σκηνοθεσία, ο φωτισμός, οι χοροί, τα κοστούμια, οι απίθανες ερμηνείες των κωμικών. Ήταν ένας συνδυασμός πραγμάτων τα οποία ήταν σα να απευθύνονταν σε παιδιά και νέους ανθρώπους.

Εκ πρώτης δεν είχαν άσεμνες σκηνές ή βρισιές και η βία περιοριζόταν σε σφαλιάρες και χαστούκια. Και επειδή οι γονείς μας ήταν μπούμερς μεγαλωμένοι με διαφορετική παιδεία, διαφορετικές αντιλήψεις για το καλό και το κακό, όλα τα λάθος πρότυπα του σήμερα τότε «περνούσαν».

Στη δική μου οικογένεια όλη η κουλτούρα των γονιών περιστρεφόταν γύρω από αυτές τις ταινίες. Η τηλεόραση δεν έπαιζε τίποτα άλλο που να τους ενδιαφέρει.

Όλη τους η γνώση για τον κόσμο, έξω από τον κόσμο τους, για μουσική, για μόδα, για κουτσομπολιό είχε πηγή τις ελληνικές ταινίες.

Τότε αυτό ήταν η ποπ κουλτούρα, ούτε βιβλία, ούτε ταξίδια, ούτε ξένος κινηματογράφος (εκτός ίσως από τον Δράκουλα με τον Κριστοφερ Λη και Σπαγγέτι Γουέστερν), ούτε περιοδικά. Μόνο εφημερίδες και ελληνικές ταινίες.

Σήμερα ωστόσο που έχουμε φτάσει στο 2021 και έχω προσπαθήσει τόσο πολύ να ξεφύγω από αυτά τα πρότυπα, τα οποία πραγματικά δεν έχουν καμία θέση στη σύγχρονη κοινωνία -και μετά απ' τη δουλειά που κάνουμε με τον γιο μου να τα καταρρίψει- αυτές οι ταινίες με ξενίζουν. Δεν τους θυμώνω, απλά τσιγκλούν τον ενήλικα που έγινα τελικά.

Πώς να θυμώσω για τους ανθρώπους που ανατράφηκαν διαφορετικά, πέρασαν κακουχίες, πόλεμο και είχαν ένα τόσο πολύ μικρό κόσμο μέσα στο κεφάλι τους;

Τότε το χαστούκι δε θεωρούνταν βία, ούτε η καρπαζιά και όλοι το δεχόντουσαν και τη σφαλιάρα και το χτύπημα στον κώλο και το τράβηγμα του αυτιού. Ίσα ίσα ήταν πολύ θεμιτά μέσα νουθεσίας για μικρούς και μεγάλους.

«Μωρέ ρίξτης ένα μπερντάκι ξύλο να γίνει άνθρωπος». Πίσω απ τις κλειστές πόρτες η καρπαζιά γινόταν κανονικό ξυλοκόπημα και οι αποδέκτες μεγάλωσαν με αθεράπευτα τραύματα, τα οποία τα πέρασαν στις επόμενες γενιές και έχουμε φτάσει μόνο τα τελευταία περίπου 20 χρόνια ώστε να καταλαβαίνουμε το σφάλμα του λογισμικού.

Μην ξεχνάμε ότι μια ολόκληρη ταινία βασίστηκε στη χειροδικία από τους καθηγητές στις μαθήτριες. Αυτό έβλεπαν οι δάσκαλοι του δημοτικού που πήγαινα και έδιναν σφαλιάρες και χάρακα στο χέρι αβέρτα στα παιδιά για το παραμικρό και θεωρούσαν ότι δεν έκαναν κάτι κακό, ούτε οι μαθητές φυσικά.

Ακόμα και τη φορά που ο δάσκαλος, ο οποίος είχε βαφτίσει ένα συμμαθητή μου «μπουλούκο» και του είχε στρίψει τα μάγουλα τόσο πολύ που ήταν για ώρες κόκκινα και έκαιγαν. Ούτε ο «μπουλούκος» φυσικά έκανε παράπονο, ούτε οι γονείς του, γιατί αυτή η συνθήκη ήταν μια «κανονικότητα» που οι παλιές καλές ελληνικές κωμωδίες έλεγαν ότι είναι 100% αποδεκτή.

Ή όταν ξεκίνησε γνωστός ηθοποιός, 20 χρόνια πριν, να την πέφτει χαριτωμένα σε συναδέλφους κανείς δεν έβλεπε κάτι κακό γιατί στις ελληνικές ταινίες, που ήταν αγνές και καλές και έδειχναν συνέχεια άνδρες εξουσίας να την πέφτουν στις «πιτσιρίκες», ήταν φυσιολογικό βρε αδερφέ. Όλοι είδανε βέβαια το 2021 πώς κατέληξε αυτή η υπόθεση.

Όταν δηλαδή τα βίαια και σεξιστικά πρότυπα των ταινιών μεταφέρονταν στην κανονική ζωή, είχαν «άλλοθι». Γι αυτό κανείς δε μιλούσε για βία και σεξουαλική παρενόχληση.

Ούτε η απιστία από τον άνδρα στη γυναίκα θεωρούνταν κάτι τρομερό, άλλο που έφερναν τις γυναίκες στην κανονική ζωή σε νευρικό κλονισμό με τα «τσιλιμπουρδίσματα τους οι μπέρμπαντηδες. Ε, άνδρες είναι, θα την κάνουν την κουτσουκέλα τους».

Σκέφτομαι έπειτα την έκφραση «θα του ρίξω βιτριόλι» και θυμάμαι την κοπέλα στην Καλλιθέα που της έριξαν όντως βιτριόλι. Εκτός από τις ελληνικές ταινίες και αυτή την υπόθεση δεν έχω ακούσει ποτέ ξανά αυτή τη λέξη. Ρώτησα κι άλλους και μου είπαν το ίδιο, δεν ήξερα καν τη χρήση του, αλλά είχα κατανοήσει ότι ήταν για κακό αν και δεν ήξερα σε τι βαθμό μέχρι την υπόθεση της Καλλιθέας.

Όταν φώναζαν τον Οφορίκουε «μαϊμού», είχαν το άλλοθι των στερεότυπων που είχαν δομηθεί μέσα τους εσφαλμένα, όχι απαραίτητα από τις ελληνικές ταινίες αλλά γενικά από λάθος πρότυπα τα οποία ξέπλεναν τέλεια αυτές οι ταινίες.

Πολύ σωστά θα μου πείτε και για τις βιντεοκασέτες στα '80s, αλλά αυτό είναι ξεχωριστό θέμα για ένα μελλοντικό κείμενο.

Κανείς δεν είπε να απαγορευτούν οι ελληνικές κωμωδίες. Απλά καλό θα ήταν να μπει σήμανση, γιατί δε ζούμε σε μια δίκαιη και άσπιλη κοινωνία και τα παιδιά σε παρά πολλά σπίτια «παρκάρονται» μπροστά σε μια τηλεόραση και μόνο αν είναι ελληνική κωμωδία είναι σίγουροι οι γονείς ότι δε θα χρειαστεί ν’ ανησυχούν (τι παράδοξο;).

Η πλειονότητα των γονιών θεωρεί ότι δε θα χρειαστεί να εξηγήσουν γιατί ένα δεδομένο υπάρχει μέσα μας: η παλιά ελληνική κωμωδία. Είναι de facto και de juris καλή και όποιος τολμήσει ν αμφισβητήσει το ήθος τους πρέπει  να πέσει στην πυρά γιατί δε γίνεται να αμφισβητούμε ξαφνικά τους γονείς και γονείς των γονιών μας.

Όταν τουλάχιστον τρεις γενιές έχουμε δομήσει μέρος της κοσμοθεωρίας μας γύρω από την ποπ κουλτούρα της εποχής που γυρίστηκαν αυτές οι ταινίες, πώς να καταρρίψουμε αυτή τη βαθιά ριζωμένη πεποίθηση;

Και πώς να αποδεχτούμε το σφάλμα όταν είναι 2021 και κάθε μέρα μπαίνουν εντελώς δωρεάν στο καθιστικό μας, βίαιοι, ρατσιστικοί, μισογυνικοί χαρακτήρες, χωρίς κανένα φίλτρο;

Κανείς δεν είπε ν απαγορευτούν αλλά όπως έκατσαν κάποιοι και έφτιαξαν technicolor τις ασπρόμαυρες (χωρίς κανένα κοινωνικό οφελος) ας ασχοληθούν με τη σήμανση. Ας βοηθήσουν και την κοινωνία, γιατί δυστυχώς δεν έχουν όλοι οι γονείς την υπομονή ή την πολυτέλεια χρόνου να εξηγούν κάθε ταινία στα παιδιά τους.

Είπαμε, οι ελληνικές ταινίες δε χρειάζονται εξηγήσεις, είναι αλάνθαστες.

Ακόμα και σήμερα αν κάποιο απ' αυτά τα παιδιά θέλει να ντυθεί "Βουτσάς αράπης" (sic) με blackface, πόσοι γονείς νομίζετε θα πουν όχι;

Φαίνεται ότι οι διεκδικήσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι ασήμαντες μπροστά στο μεγαλείο τους.

Μπορεί να είμαι υπερβολική, αλλά κάποια πράγματα για να πας μπροστά χρειάζεται να τα παρατραβήξεις για να καταλάβει κι ο τελευταίος αρνητής της προόδου.

Δεν ήταν πιο αγνά τα πράγματα τότε ,απλά περνούσαν ως αγνά, γιατί η γνώση μας ήταν υπερβολικά περιορισμένη.

Τελος, για ν’ απαντήσω στον -ευπρόσδεκτο- αντίλογο, αν δεν έχω ήδη απαντήσει, δεν κρίνω τα λάθος πρότυπα των αρχαίων κωμωδιών, πρώτον γιατί ο Αριστοφάνης ήταν πολύ πιο ανοιχτόμυαλος από τους μεταπολεμικούς σεναριογράφους και δεύτερον η πρόσβαση στα γραπτά του από ένα παιδί, δεν γίνεται με την ίδια ευκολία που γίνεται σε μια ταινία στην ελεύθερη τηλεόραση.

Επίσης οι αρχαίοι συγγραφείς -στο τέλος της βραδιάς- όντως ποιούσαν ήθος.

Τα ίδια ισχύουν για όλους τους θεατρικούς συγγραφείς, ποιητές κ.ά. (βγάζω όλους τους σύγχρονους απ έξω, γιατί είναι για άλλο θέμα επίσης), για να μην αναλωθούμε σε name dropping.