Φωνές μέσα στη μούρη σου, γελοιοποίηση μπροστά σε ανθρώπους που έχεις γνωρίσει μόλις λίγες μέρες ή και ώρες πριν.
Άνθρωποι που σκύβουν και αυτοί το κεφάλι. Το σκύβουν γιατί ξέρουν ότι η σειρά τους δεν αργεί.

«Μην κλαις μωρή γυναικούλα».
«Μην πονάς. Ναι, σε κλωτσάω ΑΛΛΑ ΜΗΝ ΠΟΝΑΣ ΜΩΡΗ ΓΑΜΗΜΕΝΗ.
ΚΛΑΙΣ; ΠΑΛΙ ΚΛΑΙΣ. ΔΕΝ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΔΟΥΛΕΨΩ ΜΩΡΗ ΜΕ ΤΗΝ ΚΛΑΨΑ ΣΟΥ.
ΔΕΝ ΚΑΝΕΙΣ ΓΙΑ ΑΥΤΗ ΤΗ ΔΟΥΛΕΙΑ».
«Να δω ποιος θα σε πάρει που είσαι άχρηστη και εγώ σου κάνω χάρη που σε έχω στο θίασό μου».
«Πώς τόλμησες να αρρωστήσεις; Το ξέρεις ότι αν γίνεις η αιτία να αναβάλλω την παράσταση θα σε ξεσκίσω δικαστικά για διαφυγόντα κέρδη;»

Στο διάλειμμα της παράστασης να τρέμεις μην ακούσεις εκείνα τα βήματα. Τα δικά του. Τα στρατιωτικά. Που κατευθύνονται με μένος προς τα καμαρίνια και έρχονται να σε βρουν. Να σου ψιθυρίσουν μέσα από σφιγμένα δόντια μανίας: «Παίξε καλά γιατί θα σε διαλύσω».
«Τι; Θες να πληρωθείς; Γιατί; Τι έκανες; Έφερες κόσμο; Ούτε έναν δεν έφερες. Δεν θα καταστραφώ εγώ για σένα. Ποια νομίζεις ότι είσαι;»

Όλα αυτά στο όνομα της τέχνης. Όλα αυτά, στο τέλος, με ένα «Εγώ για το καλό σου το κάνω. Να γίνεις καλύτερη». Σαν τον σύζυγο που τσακίζει στο ξύλο τη γυναίκα του και μετά της λέει πώς το κάνει από αγάπη.

Πουθενά όμως η αγάπη και η τέχνη δεν είναι συνυφασμένες με τη βία. Την απαξίωση. Τον εξευτελισμό. Τον τρόμο.

Και να φτάνει η ώρα της υπόκλισης και να πρέπει να σφίξεις τα δόντια, να είσαι χαμογελαστή. Λαμπερή.
Να μην καταλάβει κανείς τίποτα.
Να μην καταλάβουν και οι συνάδελφοι, γιατί αν καταρρεύσει ένας, θα καταρρεύσουν όλοι.
Να μην πάρεις στο “λαιμό” σου μια παράσταση.
Να μην πετάξεις τον κόπο των υπολοίπων.
Να μη χάσει τη δουλειά του ο τεχνικός.
Να μην ξαναμπούν σε διαδικασία προβών.
Να μην σου βγει το όνομα.
Να μην πιστέψει κανείς πως είσαι αδύναμος.
Να αντέξεις. Πρέπει να αντέξεις. ΝΑ ΑΝΤΕΞΕΙΣ.

Να δεις που αυτό θα πει να έχεις γερό στομάχι. Αυτό είναι. Ναι, το έχω. Το απέκτησα, αλλά δεν θέλω να το αποκτήσει άλλος ρε φίλε.
Υπάρχει κι άλλος τρόπος. Σίγουρα υπάρχει.

Βέβαια αυτή είναι η “κανονικότητα”. Αφού το λένε όλοι «έτσι είναι αυτή η δουλειά».

Και να φεύγεις από την πρόβα ή την παράσταση τσακισμένος. Χίλια κομμάτια. Και να έχεις ξεχάσει το όνειρο. Να έχεις ξεχάσει τη μαγεία.
Να επιστρέφεις στο σπίτι και να μην θες να πας πουθενά. Να μη θες να ξαναπατήσεις εκεί μέσα. Αλλά να λες θα αντέξω.
Να μην μπορείς να πεις πουθενά τίποτα, γιατί δεν κάνεις και καμία σοβαρή δουλειά για να σε ακούσουν. Κλόουν είσαι.

Ναι, το επάγγελμα του ηθοποιού απαιτεί στρατιωτική πειθαρχία. Προσήλωση. Αφοσίωση. Επιβάλλεται η αυστηρότητα. Είναι αναγκαία η αυστηρότητα.
Είναι χαοτικό το μονοπάτι της ενσάρκωσης ενός ρόλου. Πόσο μάλλον όταν στην αναζήτηση αυτού, μπλέκονται τα δικά σου ανείπωτα τραύματα, η ταύτιση, οι ομοιότητες, οι διαφορές. Όταν χρειάζεται να ζήσουν δυο άνθρωποι (ή και περισσότεροι) σ' ένα σώμα.

Ένας σκηνοθέτης, (αντίστοιχα και ένας δάσκαλος υποκριτικής) καλείται να σε κρατάει από το χέρι και να σου δείχνει το δρόμο για να μη χαθείς.
Να σου δείξει τις λακούβες να μην πέσεις μέσα. Όχι να σε ρίχνει μέσα σε αυτές.
Να σου δείχνει την ομορφιά, ακόμα και όταν έχει βαθύ σκοτάδι. Όχι να σου κλείνει τα μάτια και να σου φωνάζει «πήγαινε, να γελάσω λίγο»
Να σου υποδείξει τη μαγεία που κρύβουν οι λέξεις που υφαίνουν ένα θεατρικό κείμενο και το οτι ανάλογα με το πως θα τις χρησιμοποιήσεις, θα το απογειώσεις ή θα του αλλάξεις όλο το νόημα. Όχι να κάνει τις λέξεις μαχαίρι και να στις καρφώνει όπου βρει.

Ας μην μπερδεύουμε λοιπόν την αυστηρότητα με την ασθένεια.
Η αυστηρότητα έχει όρια. Έχει αγάπη.
Η διαταραχή σε καθιστά έρμαιό της. Σου αφήνει ψυχικά κουσούρια.
Σου αφήνει “κληρονομιά” ψυχοσωματικά. Σου φοράει με το στανιό μια πανοπλία προστασίας , που δεν τη βγάζεις ποτέ, γιατί αν τη βγάλεις θα αποκαλύψεις ένα σώμα γεμάτο πληγές.
Μια ψυχή που πήγε με όλη της τη λαχτάρα και την αγάπη να αγκαλιάσει τον δάσκαλο και εκείνος κάνοντάς της νεύμα να τον πλησιάσει, τη γέμισε καρφιά.

Οι ηθοποιοί μπορεί να γινόμαστε υπερπροστατευτικοί πολλές φορές. Από φόβο είναι κι αυτό. Μην τυχόν και πονέσει δικός μας άνθρωπος όσο εμείς. Τα ραντάρ μας είναι τρομακτικά ευαίσθητα στους ανθρώπους. Βλέπουμε το κακό και την "αρρώστια" πριν απ' όλους.
Αν όχι σε οτιδήποτε άλλο, σε αυτό εμπιστευτείτε μας.

Αν είναι η φωνή μας να αφήσει ένα καλύτερο θεατρικό χώρο, να αναπνεύσουν οι νεότεροι ηθοποιοί, ας τις ενώσουμε.

Ας είναι αυτό το "έργο" που θα έχουμε αφήσει πίσω μας.

*Η Μαρία Γαλάτη είναι ηθοποιός, σκηνοθέτης και ιδρυτικό μέλος του 2020mag.gr