Ο Νέγρος του Μοριά, η Μαντώ Μαυρογένους και οι σερίφηδες του 2021

Είναι ίσως ενδεικτικό πώς μας έχουν μάθει να κατανοούμε το 1821: ως ένα απολίθωμα, ένα θρησκευτικό τοτέμ, με χάρτινους χαρακτήρες, αποκομμένο από τον πραγματικό κόσμο και το σήμερα. Η παραμικρή προσπάθεια νέας ερμηνείας της εξέγερσης, είτε επιστημονικά είτε με χιούμορ, ξεσηκώνει θύελλες από τα πιο ακροδεξιά στοιχεία της κοινωνίας, αυτούς που έχουν αυτοχριστεί προστάτες του έθνους.

Ο Νέγρος του Μοριά, η Μαντώ Μαυρογένους και οι σερίφηδες του 2021
ΠΡΟΒΟΛΗ

Μετά την πρώτη πέτρα του σκανδάλου, φωτομοντάζ όπου το (ψευδο)λάβαρο της επανάστασης είχε αντικατασταθεί από  το ουράνιο τόξο, σειρά στην επίθεση είχαν άλλα δύο «παραπτώματα». Το ένα ήταν ο ράπερ «Νέγρος του Μοριά», με ένα φώτοσοπ (από τον ίδιο καλλιτέχνη που είχε κάνει το φωτοσόπ με τη σημαία του ουράνιου τόξου), που συνθέτει το πρόσωπο του πάνω σε γνωστό πίνακα που απεικονίζει τον Κολοκοτρώνη. Το άλλο είναι το γούρι που έφτιαξε η Κατερίνα Σαββοπούλου για το πωλητήριο του Μουσείο Μπενάκη το οποίο απεικονίζει την Μαντώ Μαυρογένους, παίζοντας με την γνωστή φεμινιστική αφίσα «we can do it», προσθέτοντας το σλόγκαν της καλλιτεχνικής ομάδας «Υγεία, Καύλα και Επανάσταση».

Ενώ το δεύτερο έκανε το γύρω του διαδικτύου και έγινε μάλιστα αντικείμενο σχολιασμού και στην τηλεόραση από παρουσιαστή που αρνήθηκε ακόμη και να πει τη λέξη «καύλα», το πρώτο είχε χειρότερη τύχη: Και ο δημιουργός του φωτομοντάζ και ο ομώνυμος ράπερ έπεσαν θύματα οργανωμένης επίθεσης από δεξιά τρολ στο ίνσταγκραμ, έτσι που τα απανωτά ρηπόρτ έριξαν το προφίλ του μουσικού: «Μακάρι να πεθάνεις», «θα σε βρούμε και θα σε κρεμάσουμε», «ρε βρώμα πουτ@να γαμώ τη φάρα σου» (τρις), «το μ…ί της μάνας σου πουτανόσπερμα που έκανες αυτό το αίσχος», «γαμώ τα πάντα σου πούστρ@ το μπούλο από την Ελλάδα», «εύχομαι απο την καρδια μου να ψοφησει ολο το lgbtq community να ησυχάσουμε».

Σε ποιούς ανήκουν τελικά οι θρυλικοί ήρωες του 1821;

Ανήκουν αποκλειστικά σε κάποιους λίγους, που έχουν αυτοανακηρυχθεί σερίφηδες του έθνους, και που μάλιστα επιτρέπουν στον εαυτό τους να τους κακοποιήσει με κάθε κιτς παρέμβαση, εκτός φυσικά από τις λέξεις ταμπού όπως καύλα ή queer; Γιατί μη γελιόμαστε, το πρόβλημα δεν ήταν η «παραποίηση συμβόλων» την οποία βλέπουμε παντού και συνέχεια, από τους κακόγουστους αδριάντες, τα τσαρούχια τις φουστανέλες και τα τσαντάκια, το εξώφυλλο του ΒΗΜΑgazino ή την γιγαντιαία Ελληνική σημαία πάνω στον Υμηττό. Όχι, το πρόβλημα τους δεν είναι η κακοποίηση ούτε καν η παραποίηση. Το πρόβλημα τους είναι η επικαιροποίηση και η επανανοηματοδότηση, η προσπάθεια δηλαδή να ξαναδούμε το 1821 μέσα από τα σημερινά μάτια και το τι μπορεί να σημαίνει αυτό για μας σήμερα.

Ο Νέγρος του Μοριά μας κάνει να αναρωτηθούμε ποια είναι η έννοια του Ελληνικού έθνους το 2021, όταν η προσφυγιά και η μετανάστευση έχουν εμπλουτίσει την χώρα με ανθρώπους απ’όλον τον πλανήτη; Μπορεί σ’αυτό να μας βοηθήσει να θυμηθούμε πως στο πρώτο σύνταγμα της εξεγερμένης Ελλάδας, στην εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου το 1822 καταργείται η δουλεία.

Η Μαντώ Μαυρογένους μας θυμίζει πως οι γυναίκες υπήρξαν για δυο σχεδόν αιώνες θεσμικά πολίτες δεύτερης κατηγορίας (ούτε καν θηλυκή μορφή της λέξης πολίτης δεν υπάρχει): και το δικαίωμα ψήφου άργησε να έρθει, και το δικαίωμα στην περιουσία ακόμη παραπάνω. Το Ελληνικό #metoo μας υπενθυμίζει με πολύ βίαιο τρόπο πως οι διακρίσεις δεν ήταν μόνον θεσμικές – ήταν και είναι διακρίσεις της καθημερινότητάς μας. Άραγε μας έμαθαν ποτέ πως σε συνταγματική συνέλευση, επίσης του 1822, υποστηρίχθηκε από μια (δυστυχώς όχι ικανή) πλειοψηφία το δικαίωμα ψήφου στις γυναίκες;

Τέλος και η σημαία με το ουράνιο τόξο, αλλά και η λέξη «καύλα» κάτω από το ενθύμιο, δίνουν σώμα και σεξουαλική επιθυμία στις μορφές της επανάστασης, και μ’αυτόν τον τρόπο τις καθαιρούν από το πάνθεον των άσπιλων παρθένων. Τις φέρνουν κοντά μας, τις κάνουν ανθρώπινες, δικές μας – και ίσως αυτό είναι που ενοχλεί τόσο.

Αλήθεια, έτσι τον φανταστήκαμε τον εορτασμό των 200 χρόνων; Τόσο αποστειρωμένο και κιτς;

Τα κείμενα που δημοσιεύονται στην κατηγορία «Απόψεις» εκφράζουν αποκλειστικά τον/την συντάκτη/τριά τους και οι όποιες τοποθετήσεις και θέσεις τους δεν συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του 20/20 Magazine.
Ακολουθήστε το 20/20 Magazine στο Google News, στο Facebook, το Twitter και το Instagram.
ΠΡΟΒΟΛΗ