Σωκράτης Μάλαμας, αναζωογονητικά διασκεδαστικός, με μια πατρική στοργή που σου χαϊδεύει τα αυτιά και αφήνει ίχνη στα κουτάκια από μπίρα, στους δείκτες των χεριών που τεντώνονται ασταμάτητα προς την αποδοχή, στους τσαλακωμένους ώμους σε μπλουζάκια και πουκάμισα. Ο Σωκράτης, που η μουσική του σε γυρνάει πίσω στον καιρό της φοβερής ικμάδας και της ερωτικής έξαρσης, που σκάβει μέσα σου ένα τραύμα και ταυτόχρονα επουλώνει ένα άλλο.

Ο Σωκράτης, που πάντα θα τον εξυμνούν οι ερωτευμένοι και οι ρομαντικοί όλων των ηλικιών, που είναι άξιος να εκτεθεί μέσα από κάθε συναίσθημα, ώστε να αφαιρέσει την ενοχή από εμάς.

Η μεγάλη επιστροφή του Σωκράτη Μάλαμα στις ανοιχτές σκηνές της Αθήνας γιορτάστηκε με δύο επεισοδιακές νύχτες στο Κατράκειο Θέατρο Νίκαιας, το οποίο γέμισε ασφυκτικά. Οι συναυλίες του Μάλαμα είναι ένας πολύ αντιπροσωπευτικός ορισμός του καλοκαιρινού ζωντανού θεάματος ή, τουλάχιστον, του πώς θα έπρεπε αυτό να είναι. Ο ήχος πλούσιος, απόλυτα συναυλιακός και σε υψηλά επίπεδα προκειμένου να ικανοποιεί και τον πιο απομακρυσμένο θεατή, έστελνε κύματα κραδασμών στο σώμα που σε έβρισκαν άλλοτε σαν τρυφερές ψαύσεις και άλλοτε σαν πολεμικές κλαγγές. Ο σχεδιασμός φωτισμού ήταν επίσης επαρκέστατος μέσα στην απλότητά του, συνοδεύοντας έτσι τις διαθέσεις του κάθε τραγουδιού και χρωματίζοντας τις στιγμές.

Η είσοδος έγινε με το «Κοντραπούντο», από το δίσκο «13.000 μέρες», το χειροκρότημα θερμό και επιδοκιμαστικό. Κι αυτό ήταν η αρχή ώστε όλοι ξεσηκωμένοι να αρχίσουν να τραγουδούν με έναν τρόπο οργιώδη. Κι, όμως, ο άνθρωπος αυτός είναι ο πιο αντιστάρ καλλιτέχνης. Η μπάντα, παρ’ όλο που χρειάστηκε να κουρδίσει από λίγο δυο φορές λόγω της ζέστης, κατάφερε και συνέθεσε το τέλειο φολκ ηχοτοπίο, απαρτιζόμενη από μουσικούς «ψημένους» και βιρτουόζους (Δημήτρης Λάππας στην κιθάρα και στο μπουζούκι, Γιάννης Παπατριανταφύλλου στο κοντραμπάσο, Θάνος Σταυρίδης στο ακορντεόν και Νίκος Μαγνήσαλης στα τύμπανα).

Κατά τους ακριβείς υπολογισμούς μας, η συναυλία διήρκησε ακριβώς 3 ώρες. Το πρόγραμμα ήταν μελετημένο έτσι, ώστε ανά συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα να προκαλούνται γιγαντωμένα λαϊκά ξεσπάσματα. Κάποια από αυτά παρατηρήθηκαν σε τραγούδια του Θανάση Παπακωνσταντίνου, όπως τα «Ο Διάφανος», «Μιλώ για σένα», «Στην Κοιλάδα των Τεμπών».
Λίγο πριν από τη μέση του προγράμματος, το τραγούδι «Ο Κήπος» αφιερώθηκε στη μνήμη του 7χρονου κοριτσιού που έχασε τη ζωή του σε θανατηφόρο τροχαίο στη Νίκαια. «Τραγουδήστε το λίγο, δεν μπορώ», λέει και ξεφυσάει καθώς παίζει την κιθάρα του.

Κι αφού το κλίμα φορτίστηκε, μετά ακολούθησε το «Το Γράμμα». Κι εκεί είναι που τα μάτια μου γέμισαν με δάκρυα, όχι τόσο εξαιτίας του τραγουδιού, αλλά εξαιτίας αυτού που ανέδιδε η ατμόσφαιρα του περίγυρου. Είναι τόσο απολαυστικό, σχεδόν ηδονικό, όταν τραγούδια όπως τα «Τειρεσίας», «Ευτυχείς, λυπημένοι και πότες», «Νεράιδα», «Τα Πάγια», «Πριγκιπέσα», «Σ’ τα είπα όλα» και «Τα παξιμάδια» βρίσκουν το στόχο τους και χτυπούν στην καρδιά του ακροατή και του θεατή, εκεί δηλαδή που το αίμα έχει φτάσει το σημείο βρασμού του. Γιατί αυτό τελικά αποτελεί τη μέγιστη ακρίβεια για να δούμε το όμορφο, αυτό που αν δεν υπήρχε σίγουρα θα έλειπε από όλους μας.

Μαζί με τον Σωκράτη Μάλαμα, η Ιουλία Καραπατάκη, μια ανακάλυψη καθ’ όλα υποσχόμενη, εκτός από το ότι τον συνόδευσε στα φωνητικά, είχε και τις δικές της στιγμές κατά τη διάρκεια της συναυλίας, ερμηνεύοντας τραγούδια όπως τα «Φύλλα αλκαλικά», «Οι μύστες της ερήμου», «Τα φρύγανα», «Να βάλω τα μεταξωτά», «Της μνήμης το μαχαίρι», «Το παιχνίδι του Αμερικάνου». Ορισμένα από τα ρεμπέτικα που ερμήνευσε, όπως το «Είναι αργά» και το «Αργοσβήνεις μόνη» παρουσιάστηκαν και μέσα από τη σειρά επανεκτελέσεων του Σωκράτη Μάλαμα με τίτλο «Τα Σκέτα». Κι όλα να αποδίδονται με έναν αριστοτεχνικό - και δημιουργικό - φωνητικό έλεγχο εκ μέρους της.

Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, κάτι που παρατηρήθηκε έντονα ήταν η «επιθετική» σχεδόν εκφραστικότητα του κοινού, που δεν έχανε στιγμή να σηκώνεται όρθιο και να χορεύει, δημιουργώντας έτσι μια διάθεση κατά την οποία το πρωτόκολλο, ακόμα κι αν δεν καταπατήθηκε στη ρίζα του, μπορούσε να περιμένει. Κι αυτό το ερμηνεύω ως την περηφάνεια ενός αδούλωτου λαού που λαχταρά να αψηφήσει τις εφήμερες δυστοπίες. Γιατί και οι πανδημίες στο τέλος τέλος είναι, θέλουμε να πιστεύουμε, ένα φαινόμενο πρόσκαιρο κι εφήμερο. Το προσωπικό του χώρου, παρ’ όλα αυτά, επέδειξε σχετική οργανωτικότητα στις ανάγκες να δαμαστεί το πλήθος.

Όσο, λοιπόν, η φωνή καλλιτεχνών όπως ο Σωκράτης Μάλαμας παραμένει το ίδιο γενναιόδωρη και γρεζάτη, επιτρέποντας τους να μεταφέρουν μέσω αυτής πολύτιμα συναισθήματα.
Όσο οι κάβες είναι γεμάτες με παγωμένες μπίρες και όσο τα καλοκαίρια υπάρχουν για να υμνολογούμε την σύμπτυξη και όχι τον σφιχτό εναγκαλισμό δύο κενών, τότε τα πράγματα νομίζω πως πάνε καλά και πως υπάρχει ακόμα ελπίδα.

Από εκεί και πέρα δεν υπάρχει λόγος να το φιλοσοφούμε παραπάνω.

* Φωτογραφίες για το 2020mag.gr: Μαρία Γαλάτη