Στο μεσημεριανό πρόγραμμα η τελευταία ταινία του Ρώσου, Κύριλ Σερεμπρένικοφ, Η Γρίπη του Πέτροφ, που είχε ξαναέρθει στις Κάννες με τις δυο προηγούμενες ταινίες του, τον Πιστό και το Καλοκαίρι.

Ο ίδιος όμως δεν μπορεί να παρευρίσκεται, γιατί του έχει απαγορευθεί η έξοδος από τη χώρα. Ο Σερεμπρένικοφ κατηγορήθηκε για υπεξαίρεση, πολλοί όμως υποστηρίζουν πως πρόκειται για μια πολιτική δίωξη, καθώς η εικόνα της Ρωσίας που παρουσιάζει ο Ρώσος δημιουργός δεν είναι αρεστή στο καθεστώς Πούτιν.

Τα τελευταία χρόνια σε όλο και περισσότερους δημιουργούς μπαίνουν εμπόδια όσον αφορά την κινηματογραφική τους δραστηριότητα, την έξοδο τους από τη χώρα και τη συμμετοχή σε διεθνή φεστιβάλ, ενώ οι ταινίες τους δεν παίζονται στη χώρα τους. Ρωσία, Κίνα, Ιράν, και ο κατάλογος μεγαλώνει.

Από τις εθνικές κινηματογραφίες παίρνουμε θραύσματα από την πραγματικότητα μιας κοινωνίας, πάντα με γνώμονα πως οι ταινίες μυθοπλασίας δεν είναι ντοκιμαντέρ, δεν αφηγούνται αληθινές ιστορίες αλλά δίνουν την οπτική του δημιουργού, με την υπερβολή που πάντα χαρακτήριζε την τέχνη. Το πρόβλημα δεν είναι οι ταινίες, καλές ή κακές, αλλά οι κυβερνήσεις, οι άρχοντες εκείνοι που πιστεύουν πως η τέχνη μπορεί να τσαλακώσει την εικόνα τους, γιατί έχουν τη φωλιά τους λερωμένη.

Ο Κύριλ Σερεμπρένικοφ δεν ήταν λοιπόν στην αίθουσα και οι ηθοποιοί του φορούσαν κονκάρδες με το πρόσωπο του σε ένδειξη διαμαρτυρίας, ενώ η θέση του στην αίθουσα έμεινε κενή, όπως μπορείτε να δείτε και στις φωτογραφίες.

Η Γρίπη του Πέτροφ, γυρισμένη μετά από πολλούς μήνες σε κατ’ οίκον περιορισμό, είναι μια δύσκολη, κλειστοφοβική ταινία που δεν απευθύνεται στο ευρύ κοινό.

Είναι σκοτεινή, σαρκαστική, σε στιγμές εφιαλτική και σε άλλες ονειρική. Έχει βαθιά χωμένες τις ρίζες της στο σύμπαν του Ντοστογιέφσκι, ενώ με τα χέρια της γραπώνεται από τον δυστοπικό κόσμο του Matrix, απ’ όπου δανείζεται ηρωίδες με υπερφυσικές δυνάμεις. Σπάζοντας κάθε γραμμικότητα στην αφήγηση, με σκηνές που αλληλεπικαλύπτονται, συγχέοντας συνέχεια την πραγματικότητα με τη φαντασία, κρατάει καλά κρυμμένα τα μυστικά της για το τέλος. Κι ενώ ο πρωταγωνιστής περιφέρεται βήχοντας και με πυρετό σε μια χώρα σκοτεινή και βίαια, όπου οι άνθρωποι βρίζουν και κακοποιούν ο ένας στον άλλο, από τη χαραμάδα εισβάλλει η ΕΣΣΔ, το παρελθόν της χώρας και του ήρωα, σαν φθαρμένη φωτογραφία από το οικογενειακό άλμπουμ, για να πει κι αυτή την ιστορία της.

Ενώ περιμέναμε υπομονετικά να ανέβουν οι συντελεστές το κόκκινο χαλί και να αρχίσει η ταινία, στο κινητό βλέπω πως έχουν βγει θέσεις της τελευταίας στιγμής για την πρεμιέρα του French Dispatch του Γουές Άντερσον αμέσως μετά. Μέχρι να ακυρώσω το προηγούμενο αίτημα για άλλη προβολή, πάνε τα εισιτήρια και είμαι στην αναμονή πάλι. Που θα πάει, μέχρι να φύγω θα έχω μάθει τα κόλπα του.

Καθώς η προβολή αρχίζει σε μια ώρα, δεν ξέρω τι να κάνω. Να πάω τη βόλτα που σχεδίαζα ή να περιμένω μπας και κάτσει; Οι υπεύθυνες του γραφείου τύπου μου λένε ότι το σύστημα μπορεί και να μην απαντήσει ποτέ και καλό θα είναι να περιμένω στην ουρά μήπως και μείνουν στο τέλος κενές θέσεις.

Έξω όμως γινόταν χαμός. Δεκάδες απελπισμένα άτομα κάθε ηλικίας κρατούσαν πλακάτ και εκλιπαρούσαν να τους δώσουν μια πρόσκληση να δουν την ταινία.

Και σκέφτομαι: αυτή η ταινία θα παίζεται στις αίθουσες για πολλούς μήνες. Και να μην τη δούμε σήμερα, δε χάλασε κι ο κόσμος. Δεν είναι συναυλία, ούτε θεατρική παράσταση. Όσος καιρός και να περάσει, η ταινία θα είναι η ίδια. Αλλά μετά σκέφτομαι ότι δεν είναι μια απλή προβολή: σε λίγο θα ανέβουν στο κόκκινο χαλί και θα μπουν στη μαγική αίθουσα ο σκηνοθέτης μαζί με την Τίλντα Σουίντον, ο Μπενίσιο ντελ Τόρο, ο Μπιλ Μάρεϋ, ο Όουεν Ουίλσον, ο Τιμοτέ Σαλαμέ, ο Αντριέν Μπρόντι, μερικοί μόνο από την πολυμελή dream team που κάθε φορά συμμετέχει στα πολύχρωμα σύγχρονα παραμύθια που κινηματογραφεί ο Άντερσον. Κι όσοι είναι μέσα θα τους χειροκροτούν για πολύ ώρα όρθιοι και θα μοιραστούν μαζί τους την εμπειρία της πρώτης θέασης – και σε τι αίθουσα! Ο κινηματογράφος είναι μια συλλογική εμπειρία, ένα κοινωνικό γεγονός.

Φυσικά και δεν πήρα το εισιτήριο. Αλλά έκανα μια ωραία μεγάλη βόλτα δίπλα στην αφρισμένη θάλασσα.