Πανδημία και προτεραιότητες: Λίγα τεστ, πολλή αστυνομία (ή για κάθε τεστ, 2,7 αστυνομικοί έλεγχοι)

Εδώ και μήνες ακούμε να επαναλαμβάνεται συνεχώς από δελτία ειδήσεων, εκπομπές αλλά και από τις επίσημες ενημερώσεις της πολιτικής προστασίας και του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη ότι «εντατικοποιούνται οι έλεγχοι τήρησης των μέτρων», «ελέγχονται οι επιχειρήσεις» και πως κάθε τόσο και λιγάκι στήνονται «μπλόκα της αστυνομίας για τους παραβάτες». Μια συνθήκη που σε συνδυασμό με τα ήδη αμφισβητούμενα σε άλλες χώρες της Ευρώπης μέτρα περιορισμού της κυκλοφορίας, δημιουργεί ένα ασφυκτικό κλίμα στην κοινωνία αλλά και στην οικονομία.

Πανδημία και προτεραιότητες: Λίγα τεστ, πολλή αστυνομία (ή για κάθε τεστ, 2,7 αστυνομικοί έλεγχοι)
ΠΡΟΒΟΛΗ

ΓΡΑΦΕΙ Ο ΑΝΤΩΝΗΣ ΜΠΟΥΓΙΑΣ (aka @ypopto_mousi)

Με την μέχρι τώρα εμπειρία διαχείρισης της πανδημίας θα περίμενε κανείς πως όλα αυτά θα ήταν υποστηρικτικά μέτρα μιας στρατηγικής που, όπως συμβουλεύει ο ΠΟΥ, στον πυρήνα της θα είχε ως προτεραιότητα τους ελέγχους κρουσμάτων στον πληθυσμό. Ποια είναι όμως η εικόνα πραγματικά;

Για κάθε τεστ covid διενεργούνται 2,7 αστυνομικοί έλεγχοι

Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιεύει η ΕΛΑΣ, σε ημερήσια βάση πραγματοποιούνται σε όλη την επικράτεια έλεγχοι από κλιμάκια διαφόρων ελεγκτικών υπηρεσιών, όπως το Λιμενικό σώμα, το ΣΕΠΕ, τις Περιφέρεις κ.λπ. με την ΕΛΑΣ να έχει επιφορτιστεί το μεγαλύτερο κομμάτι των ελέγχων αυτών.

Για το δίμηνο 11 Δεκεμβρίου 2020 – 10 Φεβρουαρίου 2021 διενεργήθηκαν 4.595.520 έλεγχοι τήρησης των μέτρων με μέσο όρο περίπου 74.000 ελέγχους ανά ημέρα ενώ επιβλήθηκαν 93.342 πρόστιμα με μέσο όρο ανά ημέρα τα 1506. Αυτά τα νούμερα μόνα τους λίγη σημασία έχουν. Όταν όμως τα συγκρίνουμε με τον αριθμό των τεστ Covid που πραγματοποιούνται (pcr+rapid) ημερησίως, είναι εύκολα κατανοητό ότι κάτι δεν πάει καλά με τις προτεραιότητες που έχουν θέσει οι αρχές στη στρατηγική τους για την αντιμετώπιση της πανδημίας.

Για το ίδιο χρονικό διάστημα λοιπόν, διενεργήθηκαν 1.702.852 τεστ Covid με μέσο όρο ανά ημέρα τα 27.465 τεστ. Αντιπαραβάλλοντας αυτά τα στοιχεία με τα στοιχεία των ελέγχων, θα διαπιστώσουμε ότι για κάθε 1 τεστ covid διενεργήθηκαν περίπου 2,7 αστυνομικοί έλεγχοι. Θα έλεγε κανείς πως μιλάμε για έναν παραλογισμό, ειδικά αν σκεφτούμε το κόστος της κινητοποίησης όλου αυτού του ελεγκτικού μηχανισμού σε μετακινήσεις, υπερωρίες και νυχτερινά, έναντι του κόστους προμήθειας και διενέργειας τεστ. Είναι ξεκάθαρο πως οι έλεγχοι τήρησης των μέτρων έχουν τοποθετηθεί σε υψηλότερη προτεραιότητα από αυτούς των κρουσμάτων. Γιατί όμως να συμβεί αυτό; Είναι αποδοτικό;  

Μια τρύπα στο νερό

Κάποιοι στην κυβέρνηση δείχνουν να εκτιμούν ότι αυτός ο ασφυκτικός κλοιός αστυνομοκρατίας και συνεχών ελέγχων, πέραν της ψυχολογικής πίεσης που ασκεί στον πληθυσμό και της συνεχούς παραβίασης θεμελιωδών δικαιωμάτων στο όνομα της πανδημίας, συμβάλλει στον περιορισμό των κρουσμάτων και είναι αποδοτικός. Αν βλέπαμε στον συσχετισμό ελέγχων και κρουσμάτων μια τάση κάμψης το εκάστοτε δεκαήμερο μετά την κάθε μέρα ελέγχου, υπάρχει η πιθανότητα να ήμασταν σε θέση να πούμε ότι αυτή η στρατηγική να βοηθά. Δυστυχώς η πραγματικότητα είναι διαφορετική.

Όπως φαίνεται και από το σχεδιάγραμμα της περιόδου 11 Δεκεμβρίου 2020 – 10 Φεβρουαρίου 2021, πραγματοποιήθηκαν 4.595.520 έλεγχοι τήρησης των μέτρων ενώ επιβεβαιώθηκαν 46.784 κρούσματα Covid. Παρατηρώντας τις γραμμές των κυλιόμενων μέσων όρων, τίποτα σε αυτόν τον συσχετισμό δεν δείχνει ότι το ιδιότυπο αυτό κυνηγητό που συμβαίνει τους τελευταίους μήνες σε όλη τη χώρα δουλεύει. Αντίθετα, από τις 25 Ιανουαρίου και μετά, με το επίπεδο των ελέγχων να παραμένει σχετικά σταθερό, τα κρούσματα ξαναπιάνουν την ανηφόρα.

Τα λεφτά δείχνουν τον δρόμο

Υπάρχει και μια άλλη διάσταση στη στρατηγική προτεραιοποίησης των ελέγχων τήρησης των μέτρων έναντι των τεστ Cοvid, την οποία αν μελετήσουμε, θα μας εμφανίσει τα αποτελέσματα ενός μηχανισμού που μάλλον είναι περισσότερο εισπρακτικός και λιγότερο προληπτικός της πανδημίας.

Για το δίμηνο που εξετάσαμε και πιο πάνω, το συνολικό ύψος των προστίμων που επιβλήθηκαν είναι 29.694.800 με μέσο ύψος προστίμου τα 318€. Αν και οι υπεύθυνοι κάνουν λόγο για «πρόστιμα συμμόρφωσης» παραβλέποντας την οικονομική διάσταση, όλη αυτή η διαδικασία αποφέρει στο κράτος περίπου 15 εκ. τον μήνα σε πρόστιμα, τα οποία αξίζει να σημειωθεί πως, σύμφωνα με το μέσο ύψος ανά πρόστιμο, επιβαρύνουν στην πλειονότητα τους φυσικά πρόσωπα.

Με την Ελλάδα να βρίσκεται στην κορυφή της λίστας των Ευρωπαϊκών χωρών σε σχέση με το ύψος των προστίμων που επιβάλλει στους πολίτες της, τα στοιχεία αυτά, σε συνδυασμό με την κατάσταση της οικονομίας, την συνεχώς αυξανόμενη ανεργία και τις «ανεμελιές» των διαφόρων κυβερνητικών αξιωματούχων αλλά και του πρωθυπουργού, διαμορφώνουν μια ζοφερή εικόνα για την καθημερινότητα μας που περισσότερο την παροιμία «βρήκαμε παππά να θάψουμε πέντε – έξι» θυμίζει, παρά σοβαρή και ολοκληρωμένη στρατηγική. Όμως είπαμε: Όλα είναι θέμα προτεραιοτήτων.

*Στοιχεία από: Εθνική αρχή διαφάνειας. ΕΟΔΥ, Επεξεργασμένα στοιχεία COVID από τον χρήστη @Nyrros

*Σχεδιαγράμματα – Επεξεργασία: Αντώνης Μπούγιας

*Ακριβή στοιχεία την πορεία των κρούσματων, τους θανάτων αλλά και των εμβολιασμών, μπορείτε να παρακολουθήσετε και στον ΦΑΚΕΛΟ ΠΑΝΔΗΜΙΑ του 2020mag.gr, με τα στοιχεία του iMed Lab

Ακολουθήστε το 20/20 Magazine στο Google News, στο Facebook, το Twitter και το Instagram.
ΠΡΟΒΟΛΗ