Οι ερωτήσεις που θέσαμε ήταν απλές, οι απαντήσεις τους χείμαρρος.

- Πώς είναι η μέχρι τώρα εμπειρία σας;

- Τι δυσκολίες αντιμετωπίσατε;

- Πώς βιώνουν τα παιδιά σας ή οι μαθητές σας τον τρόπο μαθήματος;

- Η τηλεκπαίδευση ήρθε για να μείνει; Τη θέλουμε ή όχι;

Δώδεκα γονείς από διαφορετικές περιοχές, με διαφορετική πολιτική θέση, μας απαντούν.
Τα συμπεράσματα πολλά και ενδιαφέροντα: Οι πολλές τεχνικές δυσκολίες -σύνδεση και εξοπλισμός-, παρά τις υποσχέσεις, λύθηκαν (ή όχι) από τις οικογένειες. Η συνθήκη της τηλεκπαίδευσης κρίνεται ως καλή μόνο για ώρα έκτακτης ανάγκης -όπως η πανδημία- και συγκεκριμένες κατηγορίες μαθητών που -λόγω μακροχρόνιων ασθενειών- δεν μπορούν να κάνουν διά ζώσης μάθημα. Η διαρκής εφαρμογή της δείχνει ότι ακυρώνει το έργο του σχολείου, που εκτός από το μαθησιακό είναι και εκείνο της ομαλής κοινωνικοποίησης και συμμετοχής σε ομάδα.

12 γονείς απαντούν: Να μη μειώσουμε, μηχανοποιήσουμε την πολυπλοκότητα της ανθρώπινης επικοινωνίας

1. «Θεωρώ ότι είναι μια εκπαιδευτική διαδικασία πολύ προβληματική, ελλιπής, με κενά ασφαλείας προσωπικών δεδομένων, που δεν βοηθάει στη συγκέντρωση των μαθητών. Στην καλύτερη περίπτωση, που λειτουργούν όλα σωστά -ησυχία στο περιβάλλον του μαθητή, δλδ. στο σπίτι, όχι άλλες εφαρμογές ανοιχτές παράλληλα στο ίντερνετ, ακουστικά, για να αποφευχθεί η παρακολούθηση του μαθήματος από τους γονείς, όχι παρέμβαση των γονιών για βοήθεια του μαθητή κ.λπ.- θα μπορούσε να επιτευχθεί η συγκέντρωση, για μικρό όμως χρονικό διάστημα. Ο δάσκαλος δεν μπορεί να ελέγξει τις αντιδράσεις των μαθητών, ούτε αν οι μαθητές παρακολουθούν ούτε αν παρακολουθούν και άλλοι -που δεν είναι μαθητές- το μάθημα. Δεν μπορεί δηλαδή να δημιουργηθεί το προφυλαγμένο και αποκλειστικό περιβάλλον της διά ζώσης τάξης. Για να μη μιλήσουμε για τα ψιλά γράμματα, όπως: Όταν ο μαθητής ακολουθεί ένα τελετουργικό, όπου ετοιμάζει την τσάντα του, πηγαίνει στο σχολείο, αποχωρίζεται γονείς και οικιακό περιβάλλον και μπαίνει στον σχολικό χώρο, μπαίνει και στους κανόνες που λειτουργούν εκεί, στην ατμόσφαιρα, στη συγκεκριμένη ρουτίνα, με τελείως διαφορετικό τρόπο. Στο εξ αποστάσεως, αυτό γίνεται ελάχιστα και υποτυπωδώς. Η σχέση με τους συμμαθητές αποδομείται. Ούτε παιχνίδι, ούτε κοινωνικοποίηση, ούτε προβλήματα σχέσεων, παρά μόνο μέσω μηνυμάτων στις ομάδες στο viber, οι οποίες συνήθως λειτουργούν ταυτόχρονα με το μάθημα, εν αγνοία των δασκάλων. Από την άλλη, αν το δούμε ως αναγκαίο κακό, αφού δεν μπορεί να υπάρξει μετακίνηση και συνεύρεση σε φυσικό χώρο, θα έπρεπε να είναι οργανωμένο πολύ καλύτερα ως homeschooling. Φυσικά, για κάθε βαθμίδα εκπαίδευσης υπάρχουν διαφορετικές ανάγκες και δυσκολίες. Εγώ, ως γονιός, θεωρώ ότι πρέπει να είμαι stand by, για να ελέγχω ότι σηκώθηκαν από τον υπολογιστή όταν είναι η ώρα του διαλείμματος (και ότι δεν παραμένουν καθηλωμένα στην οθόνη και τις άλλες λειτουργίας του ίντερνετ - από την άλλη αυτό τους στερεί την αλληλεπίδραση μέσω viber). Η παρουσία μου κάπου εκεί κοντά, όμως, πολλές φορές σημαίνει ερωτήσεις προς εμένα, σχόλια κ.λπ. - αλληλεπίδραση που κανονικά δεν υπάρχει εν ώρα μαθήματος. Η καθήλωση μπροστά σε μια οθόνη, εκνευριστική πολλές φορές και λόγω προβλημάτων σύνδεσης, η οποία μαθαίνει στα παιδιά ένα είδος επικοινωνίας τόσο στατικό και "επίπεδο", μπορεί σε ένα βαθμό να τα εξοικειώνει με τη νέα εποχή, αλλά θεωρώ ότι θα έπρεπε αφενός να λειτουργεί με πολύ πιο μελετημένο τρόπο και με δικλείδες ασφαλείας, αφετέρου μόνο συμπληρωματικά στη βασική διά ζώσης εκπαίδευση και σίγουρα μετά από σοβαρές μελέτες ψυχολογικών και κοινωνικών επιπτώσεων. Δεν αντιλέγω ότι αν λειτουργήσει σωστά, μπορεί να είναι ένα εργαλείο με δυνατότητες. Αλλά όχι να μειώσουμε, μηχανοποιήσουμε την πολυπλοκότητα της ανθρώπινης επικοινωνίας. Ας ξαναδούμε τους “Μοντέρνους Καιρούς” του Τσάρλι Τσάπλιν».

2. «Μέχρι τα Χριστούγεννα ήταν ζόρικα. Kάθε αρχή και δύσκολα που λένε. Έκανα γραμματειακή υποστήριξη για τέσσερις μαθητές. Τα παιδιά μου. Τηλεκπαίδευση από τις 8 το πρωί, που ξεκινούσε το γυμνάσιο, μέχρι τις 8 το βράδυ που τελείωνα τα φροντιστήρια. Δυσκολίες στην αρχή, 4 παιδιά, 4 οθόνες. Πού θα τις βρω; Πώς κάνουν ησυχία τα άλλα όταν κάποια κάνουν μάθημα; Ίντερνετ, σύνδεση να σέρνεται. Πήρα κωδικούς από τους γονείς μου και την αδελφή μου, από τον κάτω όροφο. Μας έδωσαν λάπτοπ από το γυμνάσιο με χαλασμένο φορτιστή. Τα παιδιά μπήκαν σε διαδικασία, γιατί είχαν τη δυνατότητα που άλλα παιδιά δεν είχαν. Τα τάμπλετ που δόθηκαν είναι για μάθημα χωρίς εικόνα. Ανοίγεις κάμερα, σε πετάει έξω, δεν αντέχει. Τα παιδιά ανυπομονούσαν να ανοίξουν τα σχολεία, αναζητούσαν τους φίλους τους, τη συναναστροφή. Την τηλεκπαίδευση τη θέλω αυτήν την περίοδο, παρόλο που για μένα είναι κακοποιητική. Μόνο και μόνο γιατί είμαι σίγουρη ότι τα σχολεία παίζουν μεγάλο ρόλο στη μετάδοση. Δεν κάνουμε σωστά ιχνηλάτηση, τεστ κ.λπ. Μου αρέσει που καταφέρνουμε να μπούμε σιγά σιγά σε μια τέτοια εποχή, αλλά όχι για κάθε μέρα και όχι για όλα».

3. «Παρόλο που τα παιδιά μου είναι μεγάλα -ο γιος στο μεταπτυχιακό, ούτε καν σ’ αυτόν αρέσει η τηλεκπαίδευση-, για τις χαμηλότερες βαθμίδες νομίζω ότι καταργεί ένα από τα βασικά στοιχεία του σχολείου, που είναι η κοινωνικοποίηση των παιδιών, το ομαδικό πνεύμα, η επικοινωνία μεταξύ τους και με τους δασκάλους τους. Η οθόνη καταργεί το συναίσθημα, το άγγιγμα, το παιχνίδι στο διάλειμμα και πολλά άλλα».

4. «Θα πω ότι η εξ αποστάσεως είναι χρήσιμη για ειδικές συνθήκες και το πολύ για μία εβδομάδα. Αλλιώς χάνεται κάθε είδους αλληλεπίδρασης σε όλα τα επίπεδα της διά ζώσης εκπαίδευσης. Μέσα και έξω από την τάξη. Με το να παραδίδεται το οποιοδήποτε μάθημα και να κοιτάει 7 ώρες το παιδί μια κενή οθόνη, δεν μπορεί ο εκπαιδευτικός να έχει την απαίτηση/ψευδαίσθηση ότι η προσοχή, η κατανόηση και η απόδοση μπορούν να ‘ναι ίδια με της τάξης. Πολύ εύκολα, λοιπόν, τα παιδιά καταφεύγουν σε άλλες λύσεις, ακόμα και του ύπνου, για να περάσει η ώρα, γιατί δεν υπάρχει κάποιο ενδιαφέρον. Είναι πολλά τα αρνητικά για τη διαρκείας ή -να τολμήσω να πω- μόνιμη εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Τι να πω για τα παιδάκια Α’ και Β’ Δημοτικού; Πώς θα μάθουν να γράφουν, να συλλαβίζουν; Ούτε οι γονείς είναι υποχρεωμένοι να πάρουν τον ρόλο του εκπαιδευτικού. Οι δάσκαλοι και οι καθηγητές κάνουν το καλύτερο δυνατό και με ό,τι μέσο έχουν σπίτι τους στη νέα αυτή παροδική/μόνιμη κατάσταση, αλλά δυστυχώς νομίζω ότι δεν αλλάζει κάτι. Το στενόχωρο είναι να ακούς παιδιά, λίγα προς το παρόν, να μη θέλουν να αρχίσουν τα σχολεία. ΟΧΙ, λοιπόν, για μόνιμα».

5. «Σίγουρα η διά ζώσης διδασκαλία είναι πιο εύκολη τόσο για τους εκπαιδευτικούς όσο και για την πλειονότητα των μαθητών. Έχοντας ένα παιδί στο δημοτικό και ένα στο γυμνάσιο, θεωρώ ότι η διδασκαλία στο γυμνάσιο, που γίνεται πρωινές ώρες και ακολουθεί το ωρολόγιο πρόγραμμα που υπήρχε στο σχολείο, καλύπτει με μεγαλύτερη ευκολία το γνωστικό μέρος της διδασκαλίας που θα είχαν οι μαθητές και στα διά ζώσης μαθήματα. Σε προσωπικό επίπεδο ο μεγάλος μου γιος ανταποκρίνεται καλύτερα στο διαδικτυακό μάθημα ίσως γιατί διασπάται λιγότερο, αλλά από ό,τι φαντάζομαι δεν ισχύει αυτό για όλα τα παιδιά. Η τηλεκπαίδευση είναι μια λύση ανάγκης και δεν μπορεί να αντικαταστήσει τη διδασκαλία στο σχολείο, πολύ περισσότερο για τους μικρούς μαθητές. Το σχολείο, εκτός από το γνωστικό αντικείμενο, βοηθά και στην κοινωνικοποίηση των παιδιών, κάτι που είναι πολύ δύσκολο με την εξ αποστάσεως διδασκαλία. Ωστόσο, η τεχνολογία δίνει λύση στις ιδιαίτερες συνθήκες που σήμερα αντιμετωπίζουμε. Δεν είναι κατακριτέα, αλλά εργαλείο που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε όταν χρειάζεται. Για την πλειονότητα των μαθητών είναι κάτι νέο, ωστόσο, υπάρχουν και κάποιοι που ήδη για διάφορους λόγους έκαναν homeschooling και τη χρησιμοποιούσαν».

6. «Αναγκαίο κακό είναι και όχι, δεν ήρθε για να μείνει και να γίνει σκέτο κακό. Δεν θα το επιτρέψουμε όταν τελειώσει η πανδημία. Πώς δεν θα το επιτρέψουμε; Ένας είναι ο τρόπος. Θα επαναστατήσουμε. Γονείς και μαθητές. Το σχολείο είναι πολλά περισσότερα από μια υποτυπώδης εκπαίδευση».

7. «Η εκπαίδευση ήταν ήδη μισή, η τηλεκπαίδευση την αποτελείωσε. Ο γιος μου πάει στο καλλιτεχνικό γυμνάσιο, δεν γίνεται να κάνει μάθημα της προκοπής. Εικαστικά με φωτογραφίες στο ίντερνετ δεν μπορούν να γίνουν σωστά. Επίσης, τα παιδιά έχουν την ευκαιρία να γράφουν το μάθημα στα παλαιότερα των υποδημάτων τους και ταυτόχρονα να μιλούν μεταξύ τους από άλλες πλατφόρμες. Υπάρχουν όμως και εμπνευσμένοι δάσκαλοι που μπορούν να έχουν την προσοχή των μαθητών, αλλά και πάλι δεν έχουν τη δυνατότητα να κάνουν το μάθημα όπως επιθυμούν. Είναι κάπως σαν τις σχέσεις. Χωρίς φυσική επαφή, το πολύ να χάνεις το χρόνο σου».

8. «Επειδή εμείς, λόγω δουλειάς, έχουμε και γρήγορο ίντερνετ και εξοπλισμό, δεν έχουμε πρόβλημα σύνδεσης, γι’ αυτό θα επικεντρωθώ καθαρά στην εκπαίδευση και στην ψυχολογία των μαθητών. Το εκπαιδευτικό κομμάτι απλά δεν υπάρχει. Θεωρώ ότι τα παιδιά σε όλη αυτή τη διαδικασία δεν αποκομίζουν τίποτα. Για μένα είναι μια χαμένη χρόνια, εξ ου και οι βαθμοί ήταν μια παρωδία. Τα παιδιά κατά τη διάρκεια του μαθήματος χαζολογούν, μιλάνε, βαριούνται και με ανοιχτό το κομπιούτερ παίζουν παιχνίδια στην οθόνη. Κατά τα άλλα, κάνουν μάθημα! Αν μείνει αυτό το σύστημα, τα παιδιά μας θα βγαίνουν από τα σχολεία όχι απλώς αμόρφωτα αλλά και χαζά. Είναι πιο επιθετικά, πιο μελαγχολικά και με πολλή ενέργεια καταπιεσμένη».

9. «Σε γενικές γραμμές, η εμπειρία μου μέχρι τώρα είναι ουδέτερη. Το αντιμετωπίζω σαν ένα αναγκαίο κακό, που πρέπει να υποστούμε λόγω της έκτακτης πανδημικής κατάστασης. Αντιμετωπίσαμε πολλά τεχνικά προβλήματα στο ξεκίνημα, όπως συνεχόμενες αποσυνδέσεις, τώρα όμως η κατάσταση έχει ομαλοποιηθεί. Τα παιδιά σε γενικές γραμμές το υπομένουν, γιατί δεν γίνεται αλλιώς, αλλά βαριούνται και δυσανασχετούν. Δεν είναι κάτι που επιθυμώ να συνεχιστεί, τόσο σε γνωσιακό όσο και σε συναισθηματικό επίπεδο. Ουσιαστικά το μάθημα με τηλεκπαίδευση αποτελεί κακό υποκατάστατο αυτού που γίνεται με φυσική παρουσία στην αίθουσα. Το βασικότερο, όμως, πρόβλημα είναι η αποκοινωνικοποίηση των παιδιών, που αποσπώνται βίαια από ένα δυναμικό κοινωνικό πεδίο στο οποίο αλληλοεπιδρούν με άλλα παιδιά της ηλικίας τους».

10. «Θεωρώ ότι είναι θετική ως προς τα παιδιά. Αρνητική για την πλειοψηφία των διδασκόντων, που εμφανίζουν σημαντικά κενά στη μεταδοτικότητα και στον τρόπο διεξαγωγής. Το παιδί μου προσαρμόστηκε γρήγορα στο νέο τρόπο, είναι συγκεντρωμένο, αλλά έχει έλλειψη επαφής/αλληλεπίδρασης με τους συμμαθητές του, τις οποίες αναπληρώνει μετά το σχολείο με συναντήσεις μεταξύ τους. Την τηλεκπαίδευση τη θέλουμε γιατί λειτουργεί και λίγο εκβιαστικά ως προς τους καθηγητές... ελέγχονται».

11. «Η διαδραστική τηλεκπαίδευση για αυτά ξεκίνησε στις πρώτες 10 μέρες της 1ης καραντίνας με πλήρες πρόγραμμα. 8 και 10 με 2 κάθε μέρα (μέχρι και γυμναστική). Τα μαθήματα γίνονταν κανονικά, με μερικά προβλήματα συνδέσεων, και στην πάροδο του χρόνου τελείως μεμονωμένα. Το 1ο δεκαήμερο είχαν απλά εργασίες που έστελναν από την πλατφόρμα τους. Στην 1η περίοδο, λοιπόν, τα παιδιά ήταν πολύ χαρούμενα που βρίσκονταν έστω και ηλεκτρονικά. Για τον Στέλιο ήταν πολύ ευχάριστο, του άρεσε που είχε πρόγραμμα και τους φίλους, και δεν τον δυσκόλευε μαθησιακά η διαδικασία. Το θεωρήσαμε σωτήριο για την καλή ψυχολογία που κράτησε το παιδί στην 1η καραντίνα. Στο 2ο κύκλο, τώρα, είναι αλλιώς. Το έχει βαρεθεί και έχει κουραστεί και από την όλη κατάσταση εν γένει. Θέλει την καθημερινή φυσική επαφή με το σχολείο, γκρινιάζει, βαριέται αυτό το μοναχικό ηλεκτρονικό μικροσκόπιο... Προγυμνάζεται, δε, για εξετάσεις σε Πρότυπο και δυστυχώς διαπιστώνουμε ότι μόνο το φροντιστήριο/μάθημα διά ζώσης θα μπορούσε ουσιαστικά να αποδώσει στα απαιτητικά θέματα ακόμη και στο θετικά προσκείμενο μαθητή μας. Δεν μπορεί να είναι μόνιμο διδακτικό εργαλείο. Το σχολείο είναι μέσο κοινωνικοποίησης πρωτίστως και πρέπει να έχει χώρο και χρόνο για όλα... Φοβάμαι πολύ πως θα μείνει σαν λύση για τα "ασύμφορα ακριτικά σχολεία"... Σίγουρα τα εργαλεία τηλεκπαίδευσης είναι πολύ ικανά και μπορούν να λειτουργήσουν γνωστικά, αν ξεχάσουμε τον ανθρώπινο παράγοντα. Όμως, πραγματικά, τι μαθήματα θυμόμαστε εμείς από το σχολείο; Σίγουρα όχι τη γνώση, αλλά οπωσδήποτε τους φίλους, τις ομάδες, τα μπουγέλα, τους έρωτες του διαλείμματος, τους καθηγητές/καθοδηγητές της ΚΝΕ, που μας έδιναν κοινωνικές αξίες έκτος ατζέντας... Τι θα ήμασταν χωρίς αυτά; Όπως και στην τηλεργασία, θεωρώ δεν πρέπει να συζητάμε ακραίες λύσεις (ή το ένα ή το άλλο). Σίγουρα, επικουρικά θα μπορούσε να λειτουργήσει, αλλά το πώς, πότε και πόσο, σε αυτό πρέπει να τοποθετηθούν οι ειδικοί (δάσκαλοι και ψυχολόγοι). Π.χ. ένα παιδί με χρόνιο πρόβλημα υγείας θα μπορούσε να κρατήσει έτσι επαφή με το σχολείο για ένα διάστημα ανάρρωσης».

12. «Οι εμπειρίες μου μέχρι τώρα είναι διχασμένες. Σε μερικά μαθήματα πάρα πολύ καλές, σε άλλα πάρα πολύ άσχημες. Υπάρχουν εκπαιδευτικοί που έκαναν χρήση της τεχνολογίας για να εμπλουτίσουν το μάθημά τους και αρκετές περιπτώσεις, στις οποίες ουσιαστικά δεν γίνεται μάθημα. Οι δυσκολίες που αντιμετωπίσαμε ήταν η ταχύτητα δικτύου, η εύρεση αξιοπρεπούς εξοπλισμού για όλα τα παιδιά, η αδυναμία κάποιων εκπαιδευτικών να προσαρμοστούν. Η κόρη μου στο λύκειο είναι ενθουσιασμένη, θεωρεί ότι συγκεντρώνεται μάλλον καλύτερα. Ο μικρός στο δημοτικό είναι απελπισμένος και ο μεσαίος στο γυμνάσιο κάπου ανάμεσα, ανάλογα με το μάθημα. Σε όλους λείπει η επαφή με τους συμμαθητές, αλλά χαίρονται και με κάποιες από τις δυνατότητες, όταν χρησιμοποιούνται σωστά (π.χ. έξτρα υλικό). Ελπίζω η τηλεκπαίδευση να ήρθε για να μείνει, όχι σαν μόνιμη λύση, αλλά σε περίπτωση ανάγκης και σαν συμπληρωματικό μέσο όταν χρειάζεται (π.χ. ανοσοκατεσταλμένοι μαθητές, αντί να ταλαιπωρούνται ψάχνοντας διδασκαλία στο σπίτι). Και μακάρι να γίνει επιτέλους η κατάλληλη εκπαίδευση στους διδάσκοντες, να μπουν τα ηλεκτρονικά μέσα και στο διά ζώσης μάθημα πιο δυναμικά, με παρουσιάσεις, projects κ.λπ., γιατί όπου υπήρχαν τέτοιες πρωτοβουλίες και προ πανδημίας, πάντα ενθουσίαζαν τα παιδιά και τους ξυπνούσαν το ενδιαφέρον».

Γονιός αλλά και εκπαιδευτικός: Ένας αγώνας για δυνατούς παίκτες

Νηπιαγωγός και μητέρα δύο τηλεκπαιδευόμενων παιδιών, νηπιαγωγείου και Γ’ Δημοτικού.

 «Άργησα πάρα πολύ να βρω τον τρόπο με τον οποίο θα κάνω το μάθημα. Αγχώθηκα, στενοχωρήθηκα και θύμωσα πολύ! Μείωσα τους στόχους μου. Τελικά, το βρήκα και κάπως άρχισα να “ρολάρω”. “Κονσέρβα” θα το ονόμαζα, ετοιματζίδικα πράγματα που κυκλοφορούν στο ίντερνετ. Δεν μπορώ να πω όμως, έγινα και εφευρετική ως προς το τι μπορείς να κάνεις με αυτό το μέσο και να είναι όσο πιο διασκεδαστικό γίνεται. Όσο περνούσε ο καιρός και μέναμε όλο και περισσότερο στο σπίτι, άρχισα να χαίρομαι πολύ που έβλεπα τα προσωπάκια τους. Ήταν μία ώρα χαράς για μένα, τις περισσότερες φορές. Κάποιες άλλες στενοχωριόμουν, μου φαινόταν ανούσιο και ένιωθα την κενότητα του όλου εγχειρήματος. Τα παιδιά έχουν 100 γλώσσες με τις οποίες μπορούν να εκφράζουν τις ιδέες, τα συναισθήματά τους και τη δημιουργικότητά τους. Με αυτόν τον τρόπο όχι μόνο δεν είναι εφικτό αυτό, αλλά καταστρέφεται κιόλας. Όταν δεν είχαν προβλήματα σύνδεσης χαίρονταν αρκετά που έβλεπαν το ένα το άλλο ακόμα και έτσι. Τα νήπια με περισσότερη αντοχή, τα προνήπια κουράζονταν πιο εύκολα. Η διάρκεια της τηλεκπαίδευση -3 μισάωρα- καθώς και η μεσημεριανή ώρα κούραζε και κουράζει τα παιδιά. Αυτός ο τρόπος εκπαίδευσης δεν είναι ο φυσικός τρόπος που επικοινωνούν τα παιδιά σε αυτήν την ηλικία. Δεν είναι φυσιολογικό να υφίσταται τάξη έτσι. Γι’ αυτό όσο περνούσε ο καιρός, ακόμα και στα πιο δυναμικά παιδιά, άρχισε να πέφτει η ενεργητικότητά τους και η όρεξή τους. Για τα παιδιά που είχαν προβλήματα σύνδεσης ήταν πιο δύσκολα τα πράγματα, γιατί ένιωθα τη ματαίωσή τους όταν δεν ακούγονταν ή δεν φαίνονταν ή δεν έβλεπαν τους υπόλοιπους ή ακόμα χειρότερα όταν πετάγονταν έξω. Αξίζει να σημειωθεί ότι στη δεύτερη καραντίνα τα παιδιά ακόμα και αυτής της ηλικίας γύρισαν πιο εκπαιδευμένα και εξοικειωμένα με το μέσο αυτό. Φυσικά και δεν θέλουμε την τηλεκπαίδευση. Δεν είναι εκπαίδευση!».

Δασκάλα και μητέρα δύο τηλεκπαιδευόμενων παιδιών, νηπιαγωγείου και Β’ Δημοτικού.

«Στην αρχή ήταν πολύ δύσκολα. Έχω όλο το πακέτο. Είμαι εκπαιδευτικός με δύο παιδιά και σύζυγο σε τηλεργασία. Η οδηγία έλεγε όποιος δεν έχει μηχάνημα, πάει στο σχολείο να εργαστεί. Και τα παιδιά του τι τα κάνει; Εννοείται ότι θέλω το σχολείο ανοιχτό, αλλά η τηλεκπαίδευση είναι πιο εύκολη τώρα και τα παιδιά είναι στον… αυτόματο. Η τάξη που διδάσκω είναι Δ’ Δημοτικού και έχουν μάθει και το χειρίζονται, δεν χάνουμε χρόνο σε περιφερειακά. Έχουν όλα πρόσβαση στο Webex, αλλά όχι όλα κάμερα και πολλά μπαίνουν από κινητά. Υπάρχει μια μεγάλη τρύπα στο σύστημα της τηλεκπαίδευσης, αυτή της προστασίας δεδομένων. Ο καθέvας μπορεί να βιντεοσκοπήσει και να μαγνητοσκοπήσει τα πάντα, να φωτογραφίσει όποιον θέλει. Δεν έχω αλλάξει τη συμπεριφορά μου, αλλά σκέφτομαι πολύ τι θα πω. Σας δίνω ένα παράδειγμα. Έχω ένα παιδί που έχει άρνηση και δεν θέλει να συμμετέχει, εγώ δεν μπορώ να το αφήσω, να μην το ρωτάω και το αφήνω να επιλεγεί τι θα κάνει. Μου κάνει νόημα με το χέρι του ότι δεν θέλει. Εκείνη τη στιγμή οφείλω να το προστατεύσω. Οπότε λέω “το τάδε παιδί έχει πρόβλημα σύνδεσης βλέπω”, ας προχωρήσουμε στο επόμενο. Είναι παιδάκια 10 χρόνων, οφείλουμε να τα προστατεύσουμε εμείς από τα κενά αυτού του τρόπου. Η τηλεκπαίδευση δεν ξέρω αν ήρθε για να μείνει, αλλά δεν τη θέλουμε. Με τίποτα. Ναι, τη δοκιμάζουμε, ήταν μια καλή αφορμή για να μπει, αλλά, ειδικά στο δημοτικό, η εκπαίδευση πλάθει προσωπικότητες. Δεν είναι ασφαλώς το μαθησιακό το μόνο που κατακτούν τα παιδιά στα σχολεία».

Καθηγήτρια σε φροντιστήριο

«Εδώ εκπρόσωπος ιδιωτικού τομέα (φροντιστήριο - ιδιαίτερα). Ομολογώ ότι η τηλεκπαίδευση μου έχει λύσει τα χέρια χρόνια τώρα, καθώς πάντα έτσι κάναμε μάθημα όταν εγώ ή ο μαθητής ήμασταν με γρίπες και πυρετούς, όταν οι μαθητές ήταν στα εξοχικά τους, σε περιπτώσεις διαζευγμένων που ο ένας μένει εκτός νόμου ή σε πολύ μακρινό δήμο και τις μέρες που έχει τα παιδιά δεν βολεύει το διά ζώσης. Όμως, αυτό συμβαίνει όταν πρόκειται για πρακτική λύση ανάγκης, προκειμένου να μη χαθεί εντελώς το μάθημα. Είναι αδύνατη η αντικατάσταση του διά ζώσης, για το "κανονικό" πρωινό σχολείο, λόγω ελλιπούς κοινωνικοποίησης, δημιουργίας δεσμών με συμμαθητές και διδάσκοντες και -ας γίνω ρομαντική- χτίσιμο αναμνήσεων. Χωρίς να υποτιμώ την τεχνολογία σε καμία περίπτωση, για τους λόγους που προανέφερα. Να προσθέσω, επίσης, ότι στα homeschooling που έχω δουλέψει στο παρελθόν υπήρχαν και περιπτώσεις π.χ. παιδιών με οξεία νεφρική ανεπάρκεια. Τα παιδάκια αυτά ανοίγουν το πρωί τον υπολογιστή και κάνουν σαν να περιμένουν να εμφανιστεί ο Άι-Βασίλης».