Χρυσή Αυγή

Η δίκη της μας έδωσε μια ευρύτερη γνώση για το πώς αντιμετωπίζει κάποιος τη φασιστική απειλή και όσα τη γεννάνε και τη θρέφουν, το ρατσισμό και τον αυταρχισμό. Χωρίς να σημαίνει ότι όλα αυτά έχουν τελειώσει, ήταν ένα πολύ σημαντικό κεφάλαιο γνώσης

Πέρα από τα προφανή, ποιο πιστεύετε ότι ήταν το κοινωνικό κέρδος για τον αγώνα που δώσατε τόσο εσείς όσο και όσοι -και με οποιονδήποτε τρόπο- συνέβαλαν στην καταδίκη της Χ.Α.;
«Το μεγάλο κέρδος ήταν ότι υπήρχε μια αλληλεπίδραση μεταξύ τού τι συνέβη μέσα στη δικαστική αίθουσα και έξω από αυτήν. Η δική μας δικαστική μάχη για την απόδειξη του κατηγορητηρίου συνοδεύτηκε από μία διαρκή κινητοποίηση του αντιφασιστικού κινήματος με εκδηλώσεις, συζητήσεις και συγκεντρώσεις, οι οποίες δεν επέτρεπαν στη Χρυσή Αυγή να χύνει το ρατσιστικό της δηλητήριο και να συνεχίσει την εγκληματική της δράση, έξω από τη δικαστική αίθουσα. Θεωρώ ότι αυτή η αλληλεπίδραση ήταν το σημαντικότερο στοιχείο, συνέβαλε και στη νίκη. Και είχε και τον κοινωνικό αντίκτυπο που όλοι ξέρουμε. Το γεγονός ότι πλέον τα γραφεία της Χ.Α. υπολειτουργούν και τα τάγματα εφόδου της ναζιστικής οργάνωσης έχουν αποσυρθεί, με συνέπεια οι μετανάστες και οι πρόσφυγες να μπορούν να βαδίζουν πολύ πιο ελεύθερα και εύκολα στις γειτονιές. Επίσης, πλέον υπάρχει μια ευρύτερη γνώση για το πώς αντιμετωπίζει κάποιος τη φασιστική απειλή και όσα τη γεννάνε και τη θρέφουν, το ρατσισμό και τον αυταρχισμό. Χωρίς να σημαίνει ότι όλα αυτά έχουν τελειώσει, ήταν ένα πολύ σημαντικό κεφάλαιο γνώσης που έχουμε συσσωρεύσει και σαν αντιφασιστικό κίνημα και σαν κοινωνία».

Η φράση με την οποία κλείσατε την αγόρευσή σας, «με τις μέλισσες ή με τους λύκους», έμεινε στην ιστορία. Πιστεύετε ότι ξεμπερδέψαμε με τους λύκους;
«Σε καμία περίπτωση δεν πιστέψαμε ποτέ, όσοι δώσαμε τη μάχη μέσα στο δικαστήριο, ότι θα ξεμπερδέψουμε με μια δικαστική απόφαση. Τέτοιες αυταπάτες δεν είχαμε ποτέ. Ξέραμε όμως ότι μια αντίστροφη απόφαση, μια απόφαση αθώωσης, θα ήταν μια πολύ επικίνδυνη εξέλιξη για την ελληνική κοινωνία και για τους ανθρώπους που πολέμησαν το φασισμό και τη ναζιστική οργάνωση. Έτσι, θεωρούμε ότι αυτή η νίκη χάραξε μια κόκκινη γραμμή, που πρέπει να εξακολουθήσουμε να την υπερασπιζόμαστε. Σίγουρα έχουμε πολλή δουλειά και πολλές μάχες μπροστά μας, ιδίως αν αναλογιστεί κανείς την κατάσταση που επικρατεί στα στρατόπεδα προσφύγων και μεταναστών στα σύνορα και την ενδοχώρα».

Η υπόθεση του Άρη Π.

Δεν έχει υπάρξει ξανά τέτοιου τύπου πρωτοβουλία. Να κινηθεί κάποιος νομικά υποβάλλοντας μήνυση κατά των αστυνομικών που τον βασάνισαν. Αυτή είναι η ιδιαιτερότητά της και για αυτό το λόγο είναι τόσο σημαντική

Η υπόθεση του Άρη Π. ανέδειξε ένα κοινό μυστικό, το ζήτημα των βασανιστηρίων στη ΓΑΔΑ. Υπάρχει τρόπος να μην παραβιάζονται τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα στις προσαγωγές ή τις συλλήψεις;
«Είναι πάρα πολύ σημαντικό το γεγονός ότι ένας νέος άνθρωπος, σαν τον Άρη, παίρνει την πρωτοβουλία να καταγγείλει δημόσια το βασανισμό τον οποίο υπέστη μέσα στη ΓΑΔΑ. Και να κινηθεί νομικά, υποβάλλοντας μήνυση κατά των αστυνομικών που τον βασάνισαν. Αυτό είναι κάτι το οποίο το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη δεν το περίμενε. Με δεδομένη την ιδεολογική κοσμοθεωρία του Άρη, νόμιζαν ότι απλά θα έμενε σε μια καταγγελία και δεν θα προσερχόταν ο ίδιος προκειμένου να ζητήσει την ποινική δίωξη, ούτε στην Ένορκη Διοικητική Εξέταση ούτε στην Εισαγγελία. Είναι μια πολύ θαρραλέα κίνηση, γνωρίζοντας την εκδικητικότητα των συγκεκριμένων μηχανισμών, της αντιτρομοκρατικής και της ίδιας της ΕΛ.ΑΣ., η οποία εκτίθεται από αυτή την καταγγελία. Άρα δεν έχουμε παρά να τη χειροκροτήσουμε και να τη στηρίξουμε. Ως συνήγοροι που τον συνδράμουμε, θέλουμε να είμαστε κομμάτι μιας μαζικής κινητοποίησης, που με αφορμή αυτή τη μήνυση, αυτή τη δίκη -με την προσπάθεια να φτάσουν να δικαστούν και να καθίσουν στο εδώλιο οι βασανιστές- να γίνει μια μεγάλη καμπάνια αποκάλυψης της αστυνομικής βίας και αυθαιρεσίας. Να βγει κόσμος να πει αυτές τις ιστορίες που ούτε έχουν καταγραφεί ούτε ποτέ έχουν καταλήξει στη δικαιοσύνη. Να λογοδοτήσουν οι δράστες της αστυνομικής βίας και της αυθαιρεσίας. Το καλύτερο που θα μπορούσε να βγει από αυτήν την υπόθεση, είναι ένα κατ' αναλογία #metoo για την αστυνομική βία και την αυθαιρεσία. Εμείς αυτό θέλουμε, αυτό ελπίζουμε και αυτό θα προσπαθήσουμε σε αυτή την υπόθεση».

Έχει υπάρξει άλλη μήνυση ποτέ από κάποιον που έχει βασανιστεί στη ΓΑΔΑ;
«Όσον αφορά τη ΓΑΔΑ, υπάρχει η υπόθεση της αντιφασιστικής μοτοπορείας, όπου υπήρχε καταγγελία για βασανιστήρια, αλλά στο δικαστήριο κατέληξε να είναι μια εξύβριση με έργο, ένα ασήμαντο πλημμέλημα. Παρ’ όλα αυτά, και τότε η μάχη που δόθηκε ήταν σημαντική για να σπάσει η σιωπή για τέτοιου τύπου πράξεις μέσα στη ΓΑΔΑ. Αλλά απέναντι στην αντιτρομοκρατική, η αλήθεια είναι ότι δεν έχει υπάρξει ξανά τέτοιου τύπου πρωτοβουλία. Αυτή είναι η ιδιαιτερότητα αυτής της μήνυσης και για αυτό το λόγο είναι τόσο σημαντική».

Ο Νόμος και η Τάξη της διαφθοράς της ΕΛ.ΑΣ. 

Πίσω από το προπέτασμα καπνού του «νόμου και της τάξης» κρύβονται συστημικά προβλήματα διαφθοράς μέσα στην ελληνική αστυνομία, τα οποία όχι μόνο δεν τα άγγιξε η παρούσα κυβέρνηση, αλλά στην πραγματικότητα δίνει την αίσθηση ο υπουργός ότι τα συγκαλύπτει διοικητικά

Πώς σχολιάζετε τη δολοφονία του δημοσιογράφου Γ. Καραϊβάζ και τα αντανακλαστικά της κυβέρνησης;
«Και η υπόθεση του Καραϊβάζ και η υπόθεση του επιχειρηματία της Ζακύνθου έχουν πάρα πολύ έντονη την οσμή ύπαρξης οργανωμένων εγκληματικών κυκλωμάτων μέσα στην αστυνομία. Η υπόθεση του Καραϊβάζ έγινε αντιληπτή ακόμα και από την ηγεσία της Ευρωπαϊκής Κομισιόν, ως μια υπόθεση που πλήττει την ελευθερία του Τύπου. Μάλιστα, με εξαιρετική αργοπορία ο πρωθυπουργός προέβη σε δηλώσεις, όταν είχαν ήδη τοποθετηθεί ακόμα και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι. Και στις δύο αυτές υποθέσεις -και σε πολλές ακόμα- προκύπτει ύπαρξη κυκλώματος μέσα στην Ελληνική Αστυνομία, όχι στον αστυνομικό του δρόμου ή σε κάποιο αστυνομικό τμήμα, αλλά μέσα στην ηγεσία της αστυνομίας. Η υπόθεση για την οποία είχε κληθεί να δώσει εξηγήσεις και για την οποία γνώριζε πολλά ο Καραϊβάζ, είναι μια υπόθεση προστασίας στα νυχτερινά κέντρα και τους οίκους ανοχής του κέντρου της Αθήνας, στην οποία φέρονται να εμπλέκονται ηγετικά στελέχη της ΕΛ.ΑΣ. Για αυτό το λόγο, τη δικογραφία την επεξεργάστηκε, σε ένα μεγάλο της κομμάτι, η Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών. Προφανέστατα, δεν υπήρχε εμπιστοσύνη στην ηγεσία της ΕΛ.ΑΣ. ότι θα τη διεκπεραιώσει. Άρα τα πράγματα είναι τόσο σοβαρά και για αυτό το λόγο πίσω από το προπέτασμα καπνού του “νόμου και της τάξης” κρύβονται συστημικά προβλήματα διαφθοράς μέσα στην Ελληνική Αστυνομία, τα οποία όχι μόνο δεν τα άγγιξε η παρούσα κυβέρνηση, αλλά στην πραγματικότητα δίνει την αίσθηση ο υπουργός ότι τα συγκαλύπτει διοικητικά».

Θεωρείτε ότι έχει σχέση με την έξαρση του κοινού εγκλήματος ή με την επικέντρωση της αστυνομίας στην καταστολή των κινημάτων και των αντιδράσεων;
«Θεωρώ ότι υπάρχει μια αντιμετώπιση της κυβέρνησης που λέει ότι ο εχθρός που θα πρέπει να αντιμετωπιστεί είναι ο λαός, το εργατικό και το φοιτητικό κίνημα, το κίνημα της νεολαίας. Για αυτό το λόγο αυτή τη στιγμή γίνονται προσλήψεις και γιγαντώνονται οι κατασταλτικοί μηχανισμοί, τα ΜΑΤ, τα αστυνομικά σώματα που έχουν να κάνουν με την καταστολή των διαδηλώσεων, το καινούργιο σώμα της πανεπιστημιακής αστυνομίας, σώματα τα οποία δεν αντιμετωπίζουν το έγκλημα, αλλά έχουν σκοπό την αντιμετώπιση των κινητοποιήσεων. Μάλιστα, αντλούν πόρους από τον προϋπολογισμό, που θα μπορούσαν να κατευθυνθούν σε πραγματικές ανάγκες. Στην παιδεία, στην υγεία, στα νοσοκομεία, στις ίδιες τις ανάγκες των πανεπιστημίων».

Εργασιακό Νομοσχέδιο

Πρέπει να καταλάβει ο κόσμος ότι αυτή η εξατομίκευση του κάθε εργαζόμενου και η δυνατότητα να του απευθύνεται ο εργοδότης χωριστά για τη διευθέτηση της εργασίας, είναι μια τομή. Πάει να νομιμοποιήσει την εργασιακή ζούγκλα, που ήδη υπάρχει

Τι θα συμβεί με το νέο εργασιακό νομοσχέδιο, ποια σημεία του θέλουν την προσοχή μας;

«Πρέπει να καταλάβουμε ότι είναι μία τομή στα εργασιακά, στα οποία υπάρχει τεράστια απορρύθμιση και τεράστιες αυθαιρεσίες από την εργοδοτική πλευρά. Σε αυτή την κατάσταση, το νομοσχέδιο που έχει στα σκαριά η κυβέρνηση, είναι μια τομή. Γιατί πλέον δίνει τη δυνατότητα στους εργοδότες να αντιμετωπίζουν τον κάθε εργαζόμενο χωριστά. Ένα σωματείο -όσο προβληματικό ή συντηρητικό μπορεί να είναι- ήταν αυτό που θα έπρεπε να συμφωνήσει, αυτό ίσχυε μέχρι τώρα. Πλέον, ο εργοδότης θα πηγαίνει απευθείας στον εργαζόμενο, ο οποίος ατομικά θα μπορεί να συμφωνήσει την υπέρβαση του οκταώρου, καθημερινά δεκάωρα, χωρίς να πληρώνεται τις επιπλέον ώρες ως υπερωρία. Αυτό θα σημάνει τη δυνατότητα των εργοδοτών να κάνουν τις ζωές των εργαζόμενών τους λάστιχο. Ο κάθε εργαζόμενος μόνος του είναι προφανές ότι μπορεί να τρομοκρατηθεί και να υπογράψει ό,τι του ζητήσει εργοδότης. Υπάρχουν κι άλλες αλλαγές, όπως για παράδειγμα η διευκόλυνση των απολύσεων και η δυνατότητα να επανορθώνεται από την πλευρά της επιχείρησης οποιαδήποτε ακυρότητα στην απόλυση. Ο τρόπος που το κωδικοποιώ είναι ότι, στην περίοδο της ανάπτυξης -που μας λένε ότι έρχεται-, η κυβέρνηση θα εξασφαλίσει ότι δεν πρόκειται να κερδίσουν παρά ελάχιστα οι εργαζόμενοι. Έτσι ώστε, μετέπειτα, να πληρώσουν οι ίδιοι μια μελλοντική κρίση».

Συνεπιμέλεια

Το καλύτερο θα ήταν να αποσυρθεί αυτό το νομοσχέδιο και να ξαναπιάσουμε από την αρχή τη συζήτηση

Ποια είναι η γνώμη σας για το νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης για τη συνεπιμέλεια;
«Θα έπρεπε να είναι η αφορμή συζήτησης για το πώς θα διασφαλίσουμε ότι τα παιδιά τα οποία ζουν με γονείς που έχουν χωρίσει, θα απολαμβάνουν τα περισσότερα δυνατά δικαιώματα και τις καλύτερες συνθήκες ανατροφής. Αντί να γίνεται αυτό, ο τρόπος με τον οποίο χειρίστηκε η κυβέρνηση όλη τη συγκεκριμένη συζήτηση και νομοθέτηση, δείχνει ότι έχει υποχωρήσει σε μια αντίληψη ρεβάνς ενός λόμπι μπαμπάδων και μιας συνολικά μισογυνικής αντιμετώπισης, ότι οι γυναίκες είναι αυτές που φταίνε για τα προβλήματα, τα οποία ανακύπτουν. Στην πραγματικότητα, το νομοσχέδιο που κατεβάζει αυτή τη στιγμή η κυβέρνηση, έχει διατάξεις οι οποίες είναι μέχρι και επικίνδυνες για το ίδιο το παιδί και για την παιδοκεντρική αντίληψη, που θα έπρεπε να υπάρχει στο ενδοοικογενειακό δίκαιο. Αλλά και για την ίδια τη σχέση των γονέων με το παιδί, δηλαδή η αφαίρεση της μέριμνας για τους λόγους που αναφέρει το νομοσχέδιο, είναι μια πολύ επικίνδυνη νομοθετική αλλαγή. Κανονικά, η μέριμνα ανήκει και τους δυο γονείς, ανεξάρτητα του ποιος παίρνει την επιμέλεια, ενώ η διάταξη για το τεκμήριο της επικοινωνίας του 1/3 του χρόνου είναι τόσο αόριστη, που τελικά οι μόνοι που θα κερδίσουν από αυτήν είναι οι δικηγόροι. Η δική μου εκτίμηση είναι ότι τα πινάκια των δικαστηρίων θα γεμίσουν από τέτοιου τύπου υποθέσεις και δεν πρόκειται να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα, αλλά θα πολλαπλασιαστούν. Ο μεγάλος απών στη συγκεκριμένη συζήτηση είναι οι υλικές συνθήκες, στις οποίες τα ζευγάρια, και ιδιαίτερα τα νέα ζευγάρια, καλούνται να στήσουν οικογένειες και να κάνουν παιδιά. Οι συνθήκες εργασίας, ωραρίων -και εδώ συνδέεται το θέμα και με τη συζήτηση για τα εργασιακά- κάνουν τις οικογένειες να αντιμετωπίζουν όλο και μεγαλύτερα προβλήματα. Το καλύτερο θα ήταν να αποσυρθεί αυτό το νομοσχέδιο και να ξαναπιάσουμε από την αρχή τη συζήτηση». 

Δημόσια Παιδεία και Υγεία

Η κυβέρνηση λειτουργεί σαν ατζέντης των συμφερόντων της ιδιωτικής εκπαίδευσης
Δεν είναι μόνο ζήτημα υγείας, αλλά ζήτημα Δημοκρατίας η ύπαρξη ενός ΕΣΥ το οποίο να είναι δημόσιο και να έχει πόρους
Η διάθεση της κυβέρνησης δεν είναι μόνο να μην αντιμετωπίσει το συγκεκριμένο ζήτημα χρηματοδοτώντας το δημόσιο σύστημα υγείας, αλλά και να συγκαλύψει όσες εγκληματικές ενέργειες έχουν γίνει σε βάρος του κόσμου ο οποίος νοσηλεύτηκε

Έχετε σχολιάσει πολλές φορές την πολιτική του υπουργείου Παιδείας και της Νίκης Κεραμέως, τόσο για το νομοσχέδιο για την πανεπιστημιακή αστυνομία -και ευρύτερα για τα ΑΕΙ- όσο και για τα υπόλοιπα πειράματα στο χώρο της δημόσιας παιδείας. Τι πιστεύετε ότι επιχειρούν;
«Αυτή τη στιγμή, το μεγάλο στοίχημα του υπουργείου Παιδείας, πέρα από την αστυνομία στα πανεπιστημιακά ιδρύματα, είναι το να οδηγήσει δεκάδες χιλιάδες παιδιά που θα μπορούσαν να μπουν στα πανεπιστήμια, στα ιδιωτικά κολέγια. Είναι ξεκάθαρο ότι η κυβέρνηση δημιουργεί την πελατεία των κολεγίων, ξεκινώντας από την εφαρμογή, ήδη από αυτή τη χρονιά, του κόφτη εισόδου στα πανεπιστημιακά ιδρύματα, κάτι το οποίο σημαίνει ότι 15.000 με 20.000 παιδιά -ανάλογα με το πού θα σταθεί τελικά αυτός ο περίφημος κόφτης- που θα έμπαιναν στα πανεπιστήμια και θα είχαν δικαίωμα στη δωρεάν δημόσια παιδεία, θα γίνουν πελάτες στους ιδιώτες. Αυτός είναι ένας ομολογημένος στόχος από την πλευρά της κυβέρνησης και σημαίνει ότι η κυβέρνηση λειτουργεί σαν ατζέντης των συμφερόντων της ιδιωτικής εκπαίδευσης».

Η προστασία της δημόσιας υγείας είναι διαχρονικά συνυφασμένη με τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις ατομικές ελευθερίες, που θεωρούνται θεμελιώδη σε ένα κράτος δικαίου. Ποια είναι η χρυσή τομή; Τι συμβαίνει τη χώρα μας;
«Στο ζήτημα της δημόσιας υγείας έγινε την τελευταία χρονιά -λόγω κορονοϊού- μια τεράστια ανατροπή, τόσο στο επίπεδο της κοινωνικής συνείδησης όσο και στο επίπεδο της αναγνώρισης της αναγκαιότητας ενός δημόσιου συστήματος υγείας. Έγινε κατανοητό ότι αν δεν υπάρχει δημόσιο σύστημα υγείας, επανδρωμένο, με πόρους και δυνατότητα να καλύψει την υγεία όλου του πληθυσμού, δεν είναι δυνατόν να υπάρχει Δημοκρατία και δημοκρατικά δικαιώματα. Δεν είναι μόνο ζήτημα υγείας, αλλά ζήτημα Δημοκρατίας η ύπαρξη ενός ΕΣΥ το οποίο να είναι δημόσιο και να έχει πόρους. Είναι προφανές ότι και σε αυτό το επίπεδο η κυβέρνηση θα πρέπει να στραφεί ενάντια στην ίδια της την ιδεολογία, στην ίδια της την ιδεοληψία, προκειμένου να κάνει αυτή την παραδοχή. Για αυτό το λόγο, χειρίζεται την ύπαρξη του κορονοϊού και την αντιμετώπισή του μόνιμα ως ένα πρόβλημα κάποιων μηνών, ως μια προσωρινότητα. Για αυτό δεν προχωράει στην παροχή των πόρων που χρειάζεται το ΕΣΥ. Είναι χαρακτηριστικό ότι στον τελευταίο προϋπολογισμό, η υγεία είχε 500 εκατομμύρια λιγότερα σε σχέση με την προγενέστερη χρονιά. Είναι ένας κυβερνητικός παραλογισμός το γεγονός ότι μειώνει, αυτή τη χρονιά, τη χρηματοδότηση της δημόσιας υγείας. Όπως επίσης το ότι δεν έχει ποτέ πραγματικά προχωρήσει στη διαδικασία της δέσμευσης πόρων, στην επίταξη του ιδιωτικού τομέα για την αντιμετώπιση της πανδημίας».

Η κυβέρνηση δεν επιτάσσει ιδιωτικές ΜΕΘ και οι διασωληνωμένοι εκτός ΜΕΘ ασθενείς που καταλήγουν πληθαίνουν, όπως πληθαίνουν και οι κραυγές αγωνίας των ανθρώπων του ΕΣΥ. Το σύνταγμα δεν προστατεύει το δικαίωμα στην περίθαλψη, που παραβιάζεται;
«Προφανώς και προστατεύεται. Η κυβέρνηση θα πρέπει να απαντήσει στις καταγγελίες από την πλευρά των γιατρών και των νοσοκομειακών και των σωματείων τους, που είναι καταιγιστικές και ντοκουμενταρισμένες. Δεν είναι δυνατόν να βγαίνει ο πρωθυπουργός και να λέει ότι δεν υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι περιμένουν την εισαγωγή τους σε ΜΕΘ, όταν βγαίνουν καθημερινά τα σωματεία των γιατρών και των νοσοκομειακών και αποκαλύπτουν την κατάσταση που επικρατεί. Η διάθεση της κυβέρνησης δεν είναι μόνο να μην αντιμετωπίσει το συγκεκριμένο ζήτημα, χρηματοδοτώντας το δημόσιο σύστημα υγείας, αλλά είναι και να συγκαλύψει όσες εγκληματικά έχουν γίνει. Αυτή η διάθεση οδήγησε και στην ψήφιση της τελευταίας τροπολογίας, του να υπάρχει ακαταδίωκτο όχι μόνο των γιατρών που συμμετέχουν στις επιτροπές του υπουργείου αλλά και κυβερνητικών στελεχών. Να μην μπορούν να κληθούν καν ως μάρτυρες, στο πλαίσιο μιας διερεύνησης που θα γίνει στο μέλλον, του για ποιο λόγο είχαμε τόσες χιλιάδες θανάτους παρά τα lockdown».

Μπορεί αυτό να σταθεί; Είναι δυνατόν;
«Η συγκεκριμένη νομοθετική διάταξη, η οποία πέρασε -και είναι χαρακτηριστικό ότι πέρασε με ψήφους μόνο της ΝΔ-, δημιουργεί εμπόδια σε οποιαδήποτε διερεύνηση. Είτε κοινοβουλευτική, στο πλαίσιο κάποιας επιτροπής, είτε ποινική, στο πλαίσιο κάποιας δικογραφίας, εμπόδια τα οποία είναι σημαντικά. Δεν μπορούμε να πούμε ότι είναι ανυπέρβλητα, πάντοτε εξαρτάται από το αν υπάρχουν άνθρωποι που είναι διατεθειμένοι να μιλήσουν, αλλά είναι σίγουρο ότι οποιαδήποτε διερεύνηση γίνει στο μέλλον, θα πρέπει να ξεπεράσει το σκόπελο της νομοθετικής ρύθμισης». 

#METOO

Το ζήτημα είναι να συνεχιστεί οργανωμένα και συλλογικά η συγκεκριμένη μάχη, προκειμένου και να υπάρχει δικαιοσύνη προς τα θύματα, αλλά και να πάψουν συγκεκριμένες πράξεις

Οι καταγγελίες στο χώρο του θεάματος -με αφορμή την υπόθεση του Δημήτρη Λιγνάδη- άνοιξαν ένα τεράστιο θέμα και καθημερινά δημοσιοποιούνται νέα περιστατικά από διάφορους χώρους. Πιστεύετε ότι νοσεί η ελληνική κοινωνία σε αυτό το ζήτημα; Τα θύματα προστατεύονται επαρκώς, ώστε να τολμούν να μιλούν;
«Αρχικά να πούμε ότι είναι πολύ σημαντικό ότι άνθρωποι που είχαν βιώσει την κακοποίηση βρήκαν το θάρρος, μετά την πρώτη καταγγελία της Σοφίας Μπεκατώρου, να μιλήσουν. Ξέρουμε πάρα πολύ καλά ότι αυτές ήταν καταστάσεις που ήταν κοινό μυστικό στην ελληνική κοινωνία. Η αντιμετώπιση μέχρι σήμερα ήταν ότι καλύτερο είναι να μη μιλάμε γι' αυτά. Η αντιμετώπιση δε, θεσμικά των αρχών, ήταν η δυσπιστία απέναντι στα θύματα και την καταγγελία τους. Άρα το γεγονός ότι έχει αντιστραφεί αυτή η κατάσταση και τα θύματα βγαίνουν και μιλάνε, είναι μια από τις πιο σημαντικές στιγμές αυτής της χρονιάς. Θεωρώ και αξιολογώ, αν μιλάμε για το χώρο του θεάματος, ότι ήταν πάρα πολύ σημαντική η παρέμβαση του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών, το γεγονός δηλαδή ότι η συγκεκριμένη μάχη συλλογικοποιήθηκε. Δεν ήταν και δεν είναι μια μάχη του καθενός χωριστά, αλλά μια μάχη στην οποία θα χρειαστούν οι συλλογικότητες, τα εργατικά σωματεία. Ξέρουμε ότι οι συγκεκριμένες κακοποιητικές πράξεις εμφανίζονται στο πλαίσιο ιεραρχικών σχέσεων, που έχουν να κάνουν με την εργοδοσία, με ανθρώπους που έχουν ισχύ και για αυτό το θύμα δεν βρίσκει εύκολα το θάρρος να καταγγείλει. Το ζήτημα είναι να συνεχιστεί οργανωμένα και συλλογικά η συγκεκριμένη μάχη, προκειμένου και να υπάρχει δικαιοσύνη προς τα θύματα, αλλά και να πάψουν συγκεκριμένες πράξεις στο μέλλον».

Σωφρονισμός στις φυλακές

Η μάχη του Βασίλη πραγματικά φώτισε αυτό το κομμάτι και κέρδισε την αλληλεγγύη της ελληνικής κοινωνίας. Είναι πολύ σημαντικό να μιλήσουμε για τους κρατούμενους ως φορείς δικαιωμάτων

Είστε συνήγορος του Βασίλη Δημάκη. Στην περίπτωσή του το ελληνικό σωφρονιστικό σύστημα εκπληρώνει το σκοπό του;
«Νομίζω ότι στο πρόσωπο του Βασίλη έγινε ευρύτερα γνωστή η μάχη που δίνουν οι κρατούμενοι και οι κρατούμενες, να συνδυάσουν την περίοδο που βρίσκονται στις φυλακές με τη μάχη να μορφωθούν και να επανενταχθούν στην κοινωνία. Κάτι για το οποίο, δυστυχώς, το σωφρονιστικό σύστημα -όπως περιγράφουμε το σύστημα των φυλάκων- δεν φημίζεται. Άρα, από αυτή την άποψη, η αντιμετώπιση απέναντι στον Βασίλη, οι δυσκολίες που έβαλε το υπουργείο με πάρα πολλούς τρόπους στις σπουδές του, παρότι ο ίδιος είναι μια υποδειγματική περίπτωση, είναι ενδεικτικά μιας αντιμετώπισης. Το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη -που έχει πλέον τα σωφρονιστικά ζητήματα και όχι το υπουργείο Δικαιοσύνης, όπως ήταν πριν από το 2019- έχει μια αντιμετώπιση τιμωρητική και εκδικητική απέναντι στους κρατούμενους που έχουν άποψη και μιλάνε. Ειδικά τώρα, την περίοδο της πανδημίας, που ο πληθυσμός των φυλακών θρήνησε και νεκρούς, δεν υπήρξε κανένα μέτρο αποσυμφόρησης. Η μάχη του Βασίλη πραγματικά φώτισε αυτό το κομμάτι και κέρδισε την αλληλεγγύη της ελληνικής κοινωνίας. Είναι πολύ σημαντικό να ξαναμιλήσουμε για τους κρατούμενους ως φορείς δικαιωμάτων. Το γεγονός ότι είναι κρατούμενοι δεν πάει να πει ότι χάνουν τα δικαιώματά τους. Στερούνται την ελευθερία τους, αλλά έχουν δικαιώματα, και αυτή είναι μια σημαντική συζήτηση που πρέπει να γίνει και να κερδηθεί στην ελληνική κοινωνία».

Πανδημία και Δικαιώματα

Το δικαίωμα στη συνάθροιση δεν κατάφερε να το φαλκιδεύσει η κυβέρνηση, παρ’ όλα αυτά, όλα τα ζητήματα των δικαιωμάτων είναι ανοιχτά και βρίσκονται μπροστά μας

Πώς μπορούμε να περιφρουρήσουμε ό,τι θίγεται με αφορμή την υγειονομική συνθήκη;
«Στο πλαίσιο της πανδημίας, είχαμε μια μαύρη τρύπα για τα δικαιώματα. Με τις πράξεις νομοθετικού περιεχομένου του Μαρτίου του 2020, είχαμε μια συλλήβδην αφαίρεση και περιστολή δικαιωμάτων, από το δικαίωμα στη διαδήλωση, στην πολιτική και συνδικαλιστική δράση μέχρι πολλά άλλα. Όταν πλήττεις το δικαίωμα στη μετακίνηση, δηλαδή όταν περιορίζεις τη δυνατότητα του πολίτη να μετακινείται, παρά μονάχα στην εργασία του και για τους γνωστούς αναφερόμενους λόγους, αντιλαμβανόμαστε όλοι το μέγεθος της περιστολής των δικαιωμάτων που βιώσαμε την τελευταία χρονιά. Άρα είναι πάρα πολύ κρίσιμο το πώς θα επανέλθουμε σε μια κατάσταση που τα δικαιώματα ασκούνται και που δεν είναι σε κατάσταση αναμονής. Ήταν κρίσιμη η μάχη που δόθηκε για τις διαδηλώσεις και τις συναθροίσεις όλη την προηγούμενη χρονιά και θεωρώ ότι αυτή η μάχη δόθηκε και κερδήθηκε. Το δικαίωμα στη συνάθροιση δεν κατάφερε να το φαλκιδεύσει η κυβέρνηση, παρ’ όλα αυτά, όλα τα ζητήματα των δικαιωμάτων είναι ανοιχτά και βρίσκονται μπροστά μας».

Πάντα παρών

Το πραγματικά σημαντικό είναι η υπεράσπιση των δικαιωμάτων την ώρα της άσκησής τους, που αυτό σημαίνει σύνδεση με τα μαζικά κινήματα, κάτι που έγινε τα τελευταία χρόνια και εγώ συμμετείχα 

Είστε παρών όπου υπάρχει αδικία. Είναι εσωτερική ανάγκη, ηθική υποχρέωση ή κάτι άλλο;
«Καταρχήν, δεν είναι προσωπική μου υπόθεση, με την έννοια ότι και εγώ συμμετέχω στο πλαίσιο δικηγορικών συλλογικοτήτων, όπως είναι η Εναλλακτική Παρέμβαση Δικηγόρων Αθήνας, της οποίας ήμουν και μέλος στο Δ.Σ., του Δικηγορικού Συλλόγου της Αθήνας, αλλά και στο πλαίσιο αντιρατσιστικών και αντιφασιστικών οργανώσεων. Τα τελευταία χρόνια το ζήτημα των δικαιωμάτων είχε μια πολύ έντονη νομική διάσταση. Η παρουσία των δικηγόρων που αναφέρονται στο κίνημα ήταν αυξημένη, χρειάστηκε σε πολλές στιγμές να βγούμε στην πρώτη γραμμή, προκειμένου να υπερασπιστούμε τα δικαιώματα την ώρα που αυτά ασκούνται. Αυτό σημαίνει σύνδεση με τα μαζικά κινήματα, κάτι που έγινε τα τελευταία χρόνια, και με τη δική μου συμμετοχή».

Η ιδρυτική διαδικτυακή συνάντηση της Πρωτοβουλίας Δικηγόρων και Νομικών για τα δημοκρατικά δικαιώματα πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 20 Απριλίου. Τι σκοπό έχει η ίδρυσή της;
«Δημιουργήθηκε για όλα τα παραπάνω και ξεκίνησε μέσα από την κινητοποίηση για τα δικαιώματα του απεργού πείνας Δημήτρη Κουφοντίνα. Αυτή τη στιγμή ανοίγει το εύρος των παρεμβάσεών της σε όλα τα ζητήματα των δημοκρατικών δικαιωμάτων. Είμαστε πολύ χαρούμενοι, η ιδρυτική συνάντηση ήταν μαζική. Ήδη δικηγόροι και νομικοί 35 πόλεων της Ελλάδας υπογράφουμε και συμμετέχουμε. Στο μέλλον θα έχουμε παραπάνω πρωτοβουλίες και παρεμβάσεις από τη συγκεκριμένη συλλογικότητα, που ελπίζουμε να είναι ένα βοηθητικό συλλογικό εργαλείο».