Το «Σχέδιο Ανάπτυξης για την Ελληνική Οικονομία» της Επιτροπής Πισσαρίδη, που δόθηκε  στη δημοσιότητα, στις 25-11-2020 πρότεινε μεταρρυθμίσεις παντού, στην Παιδεία, την Υγεία, τη Δικαιοσύνη, τη δημόσια διοίκηση και τη χωροταξία χωρίς... αυταπάτες ισότητας και κοινωνικής δικαιοσύνης.

Οι 42 προτάσεις της Επιτροπής για την Παιδεία, περιέγραφαν με απόλυτη σαφήνεια τι σκοπό έχει η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας.

Η Επιτροπή «σοφών» πρότεινε τότε:

• Αυτονομία και αυτοδιοίκηση Σχολείων και μεταφορά αρμοδιοτήτων όπως η διαχείριση κύριου και βοηθητικού προσωπικού στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Υπό την επίβλεψη του ΥΠΠΑΙΘ θα κρατήσει μόνο τα προγραμμάτα σπουδών και τα υπόλοιπα (υποδομές, προσλήψεις και μισθοδοσία) στην Τοπική Αυτοδιοίκηση.
• Εσωτερική και εξωτερική Αξιολόγηση των σχολείων η οποία θα λαμβάνει υπόψη την επίδοση των μαθητών, εισαγωγή σε τριτοβάθμια ιδρύματα αλλά και επίδοση σε προγενέστερο στάδιο, και ειδικές προκλήσεις κάθε σχολείου.
• Αποκομματικοποίηση και αξιοκρατική ανάδειξη στελεχών διοίκησης της εκπαίδευσης με διαδικασίες ανεξάρτητες και αδιάβλητες μέσω ΑΣΕΠ. (Αυτό -δεν- συνέβη. Αμέσως μετά την εκλογή της ΝΔ: Διορισμός των Διευθυντών Εκπαίδευσης από το "επιτελικό κράτος").
• Επιλογή εκπαιδευτικών στην είσοδό τους με αδιάβλητες διαγωνιστικές διαδικασίες Επιμόρφωση και κίνητρα προσέλκυσης εκπαιδευτικών.
• Επέκταση της προσχολικής εκπαίδευσης και παράλληλα στην επέκταση του ολοήμερου σχολείου και στη Δευτεροβάθμια.
• Μεγαλύτερη σύνδεση της εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας, τους κοινωνικούς εταίρους και τις τοπικές κοινωνίες σε θέματα όπως η επιλογή ειδικοτήτων, ο καθορισμός των προγραμμάτων σπουδών και των μαθησιακών αποτελεσμάτων.
• Εθνικό απολυτήριο με 7-9 επιλεγόμενα μαθήματα και «ελεύθερη επιλογή» σχολείου από γονείς και μαθητές.
• Συγχωνεύσεις σχολείων και δημιουργία μεγαλύτερων εκπαιδευτικών μονάδων.
• Επέκταση παντού της Τράπεζας Θεμάτων για τη διασφάλιση της συγκρισιμότητας των μαθησιακών αποτελεσμάτων σε εθνικό επίπεδο και διαχρονικά και επέκταση του δικτύου των Πρότυπων σχολείων.
• Για την Τριτοβάθμια τα κριτήρια εισαγωγής αλλά και ο αριθμός των εισακτέων θα καθορίζεται από την κάθε σχολή. Κέντρα αριστείας στα ΑΕΙ με εξατομικευμένα προγράμματα σπουδών.

Το νομοσχέδιο που βασίστηκε στις παραπάνω προτάσεις και τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση στις 30 Ιουνίου 2021, η οποία θα ολοκληρωθεί στις 14 Ιουλίου 2021 και αναμένεται να ψηφισθεί περί τα τέλη του μήνα προωθείται ως εξής: «Δημιουργούμε το σχολείο του αύριο, σήμερα, μέσα από 4 βασικούς άξονες: Καλλιεργούμε δεξιότητες ζωής και επιστήμης. Δημιουργούμε ίσες ευκαιρίες για όλους. Εξασφαλίζουμε εναλλακτικές εκπαιδευτικές διαδρομές, με επαγγελματική προοπτική, Απελευθερώνουμε τη δημιουργική πρωτοβουλία των εκπαιδευτικών, δίνοντάς τους μεγαλύτερη αυτονομία, καθώς και μέσω της αξιολόγησης και επιμόρφωσης».

Ωραίο ακούγεται ναι; Για να δούμε όμως τι σημαίνει.

Ο διαχωρισμός μαθητών και η θέση του υπουργείου

Το άρθρο 85 του πολυνομοσχεδίου, το οποίο βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση, ορίζει τα εξής: «Με απόφαση του Συλλόγου Διδασκόντων δύνανται να καθορίζονται γενικά ή ειδικά κριτήρια, βάσει των οποίων κατανέμονται οι μαθητές σε τμήματα. Τα κριτήρια κατανομής των μαθητών/τριών περιλαμβάνουν ενδεικτικώς: (α) την ποσοτική αναλογία μαθητών/τριών, (β) τις ειδικότερες μαθησιακές ανάγκες των μαθητών/τριών και (γ) τη διαμόρφωση ομάδων με στόχο τη διευκόλυνση της κοινωνικής ένταξης και μαθησιακής προόδου των μαθητών/τριών. Με την ίδια απόφαση του Συλλόγου Διδασκόντων πραγματοποιείται η κατανομή των μαθητών/τριών σε τμήματα, η οποία πρέπει να είναι ισόρροπη. Ο Σύλλογος Διδασκόντων δύναται να αποφασίζει για τη μεταβολή της σύνθεσης των τμημάτων καθ’ όλη τη διάρκεια του σχολικού έτους, εφόσον συντρέχουν παιδαγωγικοί λόγοι. Σε περίπτωση που ο Σύλλογος Διδασκόντων δεν λαμβάνει για οποιονδήποτε λόγο τις αποφάσεις των παρ. 1 και 2, αυτές λαμβάνονται από τον Διευθυντή ή τον Προϊστάμενο της σχολικής μονάδας».

Σκοπός της συγκεκριμένης διάταξης είναι «η ορθή́ κατανομή́ των μαθητών σε τμήματα με τη δυνατότητα του Συλλόγου Διδασκόντων να καθορίζει γενικά́ ή ειδικά́ κριτήρια, βάσει των οποίων στη συνέχεια θα αποφασίζει την κατανομή́ των μαθητών μιας τάξης σε τμήματα με σκοπό́ την δημιουργία ισόρροπων, ομοιογενών και ισοδύναμων τμημάτων». 

Κάν' το όπως η Θάτσερ

Στην Ελλάδα, ο θεσμός των επιπέδων στη μέση εκπαίδευση, θεσπίστηκε το 2006 με στόχο να εφαρμοσθεί μόνο σε ό,τι αφορά τη διδασκαλία της αγγλικής γλώσσας. Στα αγγλικά -όπου το μέτρο ίσχυσε-  το τμήμα των «καλών» μαθητών ήταν σε θέση να προχωρήσει πολλά κεφάλαια και να είναι πιο μπροστά, ενώ το τμήμα των «μετρίων» να υστερεί της ύλης σε σημαντικό βαθμό.  Στην Αγγλία ο διαχωρισμός των μαθητών σε επίπεδα μέσα σε μια τάξη -γνωστός ως streaming- είναι πολύ συνηθισμένος. Βασίζεται στην «ανάγκη» για διαφοροποίηση μιας δραστηριότητας ώστε να ανταποκρίνεται στο μαθησιακό επίπεδο κάθε μαθητή. Τη γνωρίζουμε με τον όρο «Differentiation» -διαφοροποιημένη διδασκαλία- και πολλές ακαδημαϊκές έρευνες πιστεύουν ότι αποτελεί έναν ακόμα τρόπο περιθωριοποίησης μαθητών από ευάλωτα περιβάλλοντα.

Ωστόσο τη στιγμή που εμείς ετοιμαζόμαστε να ψηφίζουμε το νομοσχέδιο που θα την επιβάλει, πολλά σχολεία στην Αγγλία έχουν ξεκινήσει να εφαρμόζουν τη φιλοσοφία των «mixed ability groups». Μαθητές με χαμηλότερες επιδόσεις τοποθετούνται με μαθητές υψηλότερων επιδόσεων. Σκοπός αυτής της πρακτικής είναι το να βοηθήσουν οι μαθητές υψηλότερων επιδόσεων αυτούς των χαμηλότερων επιδόσεων. Η μέθοδος διδακτικής Μαθηματικών «Mathematics Mastery» φημίζεται για τη φιλοσοφία mixed ability.

Τι θα συμβεί με τον μαθησιακό διαχωρισμό

Ο διαχωρισμός ενισχύει τις διακρίσεις, τη βαθμοθηρία, τον αθέμιτο ανταγωνισμό και τη φροντιστηριακή εκπαίδευση. Ενισχύει μόνο τους μαθητές υψηλότερης βαθμολογίας, η οποία εξαρτάται από πολλούς παράγοντες: οικογενειακούς, κοινωνικούς, οικονομικούς και καθόλου ή πολύ λίγο τους λεγόμενους αδύναμους μαθητές, ενώ ταυτόχρονα αναπαράγει τις κοινωνικές και εκπαιδευτικές ανισότητες που συνθέτουν σχολεία πολλών ταχυτήτων.

Το Νομοσχέδιο Κεραμέως - Πρωτοπόροι Πινοσέτ και Θάτσερ, με τις ευλογίες Φρίντμαν

• Χρηματοδότηση σχολικών μονάδων και διαχείριση χορηγιών και δωρεών
  
  «Οι σχολικές μονάδες της δημόσιας πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, εκτός από την τακτική κρατική επιχορήγηση, χρηματοδοτούνται από: (α) τον Ειδικό Λογαριασμό Κονδυλίων Έρευνας (Ε.Λ.Κ.Ε.) του Ανώτατου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος με το οποίο συνεργάζονται ή άλλον συνεργαζόμενο φορέα, έσοδα από την πραγματοποίηση εκδηλώσεων, δωρεές, χορηγίες, κληρονομιές, κληροδοσίες και άλλες παροχές τρίτων, καθώς και επιχορηγήσεις από άλλες πηγές. Η χρηματοδότηση αποδίδεται μέσω της αρμόδιας Σχολικής Επιτροπής άμεσα στη σχολική μονάδα, χωρίς να συμψηφίζεται με την τακτική επιχορήγηση για την κάλυψη των αναγκών της σχολικής μονάδας».

Ήταν 1988 όταν η Μάργκαρετ Θάτσερ εφάρμοσε το μέτρο των πιστωτικών καρτών-voucher στην προσχολική αγωγή. Παράλληλα δημιούργησε επιχορηγούμενες από το δημόσιο θέσεις στα ιδιωτικά σχολεία «ικανών παιδιών», τα «Direct grant schools». Έτσι έπληξε τα «Comprehensive schools», δηλαδή τα δημόσια σχολεία που δέχονταν όλα τα παιδιά από κάθε μέρος, καθώς αυτά έμειναν με χαμηλού επιπέδου μαθητές. Τέλος φιλελευθεροποίησε τους κανόνες στα δίδακτρα και θεσμοθέτησε τα πρώτα φοιτητικά δάνεια (που αυτή τη στιγμή στις ΗΠΑ είναι μια τεραστίου μεγέθους φούσκα που ετοιμάζεται να σκάσει).

Η διεθνής κοινότητα έχει να επιδείξει πολλά είδη «αυτόνομων σχολικών μονάδων».Τα σχολεία αυτά δημοσιεύουν τις επιδόσεις των μαθητών αλλά και τις εκθέσεις εσωτερικής και εξωτερικής αξιολόγησης και βασίζονται στη χρηματοδότηση και διαχείριση από επιχειρήσεις και πολυεθνικές εταιρείες. Κάτι που επίσημα οι διεθνείς οργανισμοί ονομάζουν αυτονομία με ανταποδοτικότητα (OECD, 2013, SABER, 2015).

Σας θυμίζει κάτι; Ναι, τις υπό νομοθέτηση προτάσεις του νέου νομοσχεδίου. Με σίγουρο αποτέλεσμα την αποτυχία.

Δομές όπως τα «Charterschools» στις ΗΠΑ και οι ακαδημίες «Academies» στη Βρετανία, πορεύονται με αυτό τον τρόπο χωρίς όμως να πείθουν ότι έχουν καλύτερα αποτελέσματα.

Τα «Charterschools» στις ΗΠΑ εμφανίζονται τη δεκαετία του '90, με αδειοδότηση από τοπικές αρχές και εκπαιδευτικούς φορείς, Πανεπιστήμια, Δημοτικά Συμβούλια. Διαθέτουν αυξημένη αυτονομία, η οποία μεταφράζεται σε ανεξάρτητη διοίκηση, μαθήματα που αποσκοπούν στη δημιουργία συγκεκριμένου προφίλ και δημόσια χρηματοδότηση, η οποία με την πάροδο των χρόνων περνάει και στον ιδιωτικό τομέα.
Στα είκοσι χρόνια λειτουργίας τους δεν έχουν αποδείξει την υπεροχή του έναντι των παραδοσιακών σχολείων.

Τα «Αcademies» στη Βρετανία εμφανίζονται το '80. Ήταν κρατικά σχολεία που απέτυχαν στην αξιολόγηση του OFSTED και αγοράστηκαν από ιδιώτες για να «εξυγιανθούν». Η έννοια της ελεύθερης αγοράς στο εκπαιδευτικό σύστημα είναι γεγονός. Λειτουργούν σαν ιδιωτικοί οργανισμοί με έντονο ανταγωνισμό και στόχο την προσέλκυση μαθητών. Η επέκταση των Ακαδημιών είναι ταχύτατη αφού το 2010 ήταν μόλις 203, τον Φεβρουάριο του 2015, 4.461 και το Μάρτιο του 2016 η Βρετανική κυβέρνηση προχώρησε στη μεγαλύτερη πιθανώς μεταρρύθμιση των τελευταίων 75 χρόνων, ζητώντας την επέκταση 20.000 ακαδημιών μέχρι το 2022, με τη μορφή συνασπισμών (trust), προκειμένου να μειωθεί η γραφειοκρατία, ο κεντρικός έλεγχος, αλλά και οι δημόσιες δαπάνες σε εταιρίες ιδιωτικού τομέα (Bailey& Ball, 2016 Jones, 2014). Παρόλο που το Αγγλικό κράτος υποστηρίζει θερμά τη μετατροπή των κρατικών σχολείων σε «Academies»  υπάρχουν τεράστιες κοινωνικές αντιδράσεις. Μάλιστα πολλοί δήμοι μεσολάβησαν για να τη σταματήσουν.

Ο Λεωνίδας Αγγέλης, αναπληρωτής καθηγητής του Παιδαγωγικού Τμήματος του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και συγγραφέας γράφει σχετικά στον «Ριζοσπάστη»:

«Στο μεγάλο διάστημα της διακυβέρνησης της χώρας από τους συντηρητικούς με πρωθυπουργό την Θάτσερ και τον Μέιτζορ (1979-1997) μεγάλος αριθμός παιδιών οδηγήθηκαν από τα Ενιαία Σχολεία στην ιδιωτική εκπαίδευση. Με τις διατάξεις του νόμου του 1988 (E.R.A.) και των άλλων που ακολούθησαν, τα σχολεία υπακούν στη λογική της "ελεύθερης αγοράς" και ως ανεξάρτητες εταιρίες ή σούπερ μάρκετ λειτουργούν σε μεγαλύτερη ανταγωνιστική βάση για απόκτηση πελατείας. Αυτό λειτουργεί με το λαϊκίστικο πρόσχημα του δικαιώματος του καταναλωτή της "επιλογής", δηλαδή, σχολείου από τους γονείς, στη βάση της επίδοσης των παιδιών στις εθνικές εξετάσεις, κατά σχολείο και μαθητή. Τα επιτυχημένα σχολεία επιλέγουν αυτούς με την υψηλή βαθμολογία, ενώ «όσοι δεν τα καταφέρνουν», οδηγούνται στα υποβαθμισμένα σχολεία, τα οποία υποβαθμίζουν ακόμη περισσότερο και τα οδηγούν στο κλείσιμο.

Οι δαπάνες ακολουθούν το κάθε παιδί στο σχολείο, ώστε όσα σχολεία προτιμούνται περισσότερο, γίνονται ελκυστικά και ακμάζουν, αφού διευρύνονται και οι πόροι είναι μεγαλύτεροι από αυτούς των υποβαθμισμένων σχολείων (ένα παιδί παραπάνω σε ένα σχολείο σημαίνει ένα λιγότερο σε ένα άλλο σχολείο).

Δημιουργήθηκαν στο μεταξύ και άλλοι προνομιακοί τύποι σχολείων (G.M.S.) τα οποία αποκόπτονται από το δημόσιο σύστημα εκπαίδευσης και αυτοδιοικούμενα χρηματοδοτούνται προνομιακά από την κυβέρνηση. Πολλά από τα σχολεία αυτά, όταν ο αριθμός των μαθητών προς εγγραφή είναι μεγάλος, εφαρμόζουν επιπρόσθετες μεθόδους επιλογής, όπως αυτές των συνεντεύξεων.
Το 1996 η συντηρητική κυβέρνηση ετοίμαζε νομοσχέδιο με το οποίο σκόπευε να επαναφέρει την παλιά επιλογή των μαθητών με βάση τις διανοητικές τους ικανότητες. Οι «νέοι» εργατικοί στην κυβέρνηση από το 1977 όχι μόνο άφησαν ανοιχτή την πόρτα της κοινωνικής επιλογής στο σχολείο, αλλά και τη διευκόλυναν παραπέρα. Μία από τις προτάσεις τους, αυτή της δημιουργίας «ζωνών εκπαιδευτικής προτεραιότητας» για να αντιμετωπίσουν το χαμηλό επίπεδο και τις χαμηλές φιλοδοξίες των παιδιών που δεν τα κατάφεραν στο σχολείο, εκφράζονται φόβοι ότι τελικά θα οδηγήσει στην πλήρη ιδιωτικοποίηση των σχολείων. Οι ιδιωτικές επιχειρήσεις, όπως η «Shell» ή η «Rolls Royce», ίσως δε θα αρκεστούν να ελέγχουν μέρος μόνο στη λειτουργία των δημόσιων σχολείων.

Στην κοινωνία της ελεύθερης αγοράς και της μεγιστοποίησης του κέδρους, όταν δικαιολογείται η ιεράρχηση των σχολείων, η άνιση κατανομή των πόρων, η επιλογή κάποιων και ο αποκλεισμός άλλων, οι αντιλήψεις για το ενιαίο σχολείο, θα βρίσκουν όλο και λιγότερο την εφαρμογή τους. Ο καθηγητής της Θάτσερ και υπουργός Παιδείας σε μια από τις κυβερνήσεις της, ο Κιθ Τζόζεφ ομολόγησε "εγώ δεν έχω καμία εμπειρία από το δημόσιο σχολείο, ούτε ως καθηγητής ούτε ως γονιός... Μάλλον κάναμε λάθος όταν το 1870 εφαρμόσαμε το δημόσιο σχολείο". Ίσως αυτή η ομολογία του λέει πάρα πολλά».

Ο Χρήστος Πιλάλης Μέλος του Συντονιστικού του Τμήματος Παιδείας της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. εξηγεί στην εφημερίδα των συντακτών:

«Η "ανάγκη" αυτονόμησης της σχολικής μονάδας από αρκετούς ασκούντες εκπαιδευτική πολιτική, προϋπάρχει με πρώτη χρονικά την Επιτροπή Μπλέσιου το 2003. Το άλλοθι που παρουσίασαν κατά καιρούς οι πολιτικοί που την υιοθέτησαν, για την επαναφορά αυτής της άκρως νεοφιλελεύθερης πρότασης, είναι οι διαχρονικές επισημάνσεις του ΟΟΣΑ (Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας & Ανάπτυξης) περί εφαρμογής της (Education for a bright future in Greece, 2018).

Το εντυπωσιακό είναι πως, αν και χρεοκοπημένη κοινωνικά ως πολιτική εκεί που εφαρμόσθηκε, παρουσιάζεται από τους εισηγητές της διεθνώς αλλά και στη χώρα μας, ως εκπαιδευτική καινοτομία. Δεν μπορούσε λοιπόν να λείπει από το πρόγραμμα και της ΝΔ ως εξής: "Απελευθέρωση του σχολείου από τον ασφυκτικό εναγκαλισμό του Υπουργείου. Ο εκπαιδευτικός θα έχει μεγαλύτερη ελευθερία να εμπλουτίζει τον τρόπο και τα μέσα διδασκαλίας, και να διαμορφώνει εκπαιδευτικές δραστηριότητες με βάση τις ανάγκες των μαθητών και της κάθε περιοχής".

Η απελευθέρωση του σχολείου από τον ασφυκτικό εναγκαλισμό του Υπουργείου που μας υπόσχονται, είναι η οικονομική αυτονόμηση της σχολικής μονάδας. Εκεί οδηγούν με το σχέδιο νόμου νέες δυνατότητες του Διευθυντή (Manager) της σχολικής μονάδας, του οποίου αυξάνεται η διάρκεια της θητείας, αίρεται ο περιορισμός στη δήλωση του υποψήφιου Διευθυντή, του ίδιου σχολείου, μετά από δύο θητείες, παίζει καθοριστικό ρόλο στην αξιολόγηση του εκπαιδευτικού.

Επίσης, στο πλαίσιο της αυτονομίας των σχολικών μονάδων θα δίνεται η δυνατότητα στους Διευθυντές των Σχολείων να αξιοποιούν το σχολικό κτήριο, προς όφελος της κοινότητας του σχολείου, καθώς και να διοργανώνουν επιμορφωτικές δράσεις (βλέπε εμπορική εκμετάλλευση με το μανδύα πολιτισμού και παιδείας)!

Στόχος τους είναι ένα σχολείο-επιχείρηση, που θα αναζητά οικονομικούς πόρους από οπουδήποτε, θα προσλαμβάνει εκπαιδευτικούς με κριτήριο το κόστος τους και όχι μόνο τις παιδαγωγικές τους γνώσεις και ικανότητες. Έτσι θα έχουμε σχολεία πολλών ταχυτήτων, με ξεχωριστά προγράμματα, που στόχο θα έχουν να καλύπτουν τις ανάγκες «πελατών» (πχ: επιθυμίες γονέων για συγκεκριμένες δραστηριότητες), και όχι τις πραγματικές μαθησιακές ανάγκες των μαθητών.

Με εκπαιδευτικούς υποτελείς στο διευθυντή – μάνατζερ, που θα διδάσκουν όπως και ό,τι αυτός θα τους υποδεικνύει, αφού η εργασιακή τους πορεία θα εξαρτάται από αυτόν. Η όλη σύλληψη είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την επιχειρούμενη από τη ΝΔ ιδιωτικοποίηση της δημόσιας εκπαίδευσης, αφού οι μικρές επιχειρήσεις/σχολικές μονάδες σταδιακά ή και πιο άμεσα, θα καλούνται να καλύψουν μόνες τους τα λειτουργικά τους έξοδα, να αποδεσμευτούν από την κρατική χρηματοδότηση.

Κεντρική θέση στην πολιτική της ΝΔ (δες και παρουσίαση σχετικού βιβλίου του Τάσου Αβραντίνη από τους Κ. Μητσοτάκη και Α. Διαμαντοπούλου το 2016) – που «κουμπώνει» με την αυτονόμηση της σχολικής μονάδας – κατέχει και η εφαρμογή προγραμμάτων vouchers με το πρόσχημα της δήθεν ελεύθερης επιλογής των γονέων, αυτό όμως φαίνεται πως η ΝΔ μας το φυλάει για αργότερα (αν προλάβει).

Μια τέτοια εκπαίδευση θα αφήσει το μεγάλο κομμάτι των μαθητών και μαθητριών πίσω, αφού οι πιο εύρωστες τέτοιες επιχειρήσεις/σχολικές μονάδες, θα είναι στόχος των κατά τεκμήριο ικανότερων εκπαιδευτικών, αλλά και των οικονομικά ισχυρότερων μαθητών.

Στο αέναο παιχνίδι προσφοράς και ζήτησης που θέλει να προωθήσει η ΝΔ και στην εκπαίδευση, η Αριστερά λέει διαχρονικά και θεσμοθέτησε ως κυβέρνηση την ενίσχυση των ασθενέστερων οικονομικά και κοινωνικά μαθητών και μαθητριών και προτείνει αυτό να συνεχιστεί (πχ: Ζώνες Εκπαιδευτικής Προτεραιότητας, επέκταση Ολοήμερου σχολείου, διετής προσχολική εκπαίδευση). Να μην περιορίζονται τα παιδιά αυτά και οι νέοι, σε όσες μορφωτικές παροχές περισσεύουν σε εκπαιδευτικές μονάδες που θα βρίσκονται χαμηλά στο «εκπαιδευτικό χρηματιστήριο», επειδή δεν κατάφεραν να προσελκύσουν οικονομικούς πόρους και καλά «βιογραφικά» εκπαιδευτικών».

Η αρχή γίνεται με τα Κέντρα Δημιουργικής απασχόλησης (ΚΔΑΠ)

Τα κέντρα δημιουργικής απασχόλησης εντός των σχολικών μονάδων στα χέρια ιδιωτών, παράλληλα με τη λειτουργία του σχολείου

Τι προβλέπει το νομοσχέδιο

• Χρήση – Αξιοποίηση των σχολικών κτιρίων
  
  - «Τρία σχολικά κτίρια, οι υποδομές και οι εγκαταστάσεις τους που δεν χρησιμοποιούνται για στέγαση δημόσιων σχολείων είναι δυνατόν να διατεθούν με απόφαση του δημάρχου, ύστερα από πρόταση της οικείας δημοτικής ή κοινοτικής επιτροπής παιδείας, για άλλες χρήσεις κοινής ωφέλειας, εφόσον δεν υπάρχει κίνδυνος σοβαρών φθορών και ζημιών και υπό τον όρο της διατήρησης του διδακτηρίου για τον σκοπό που προορίζεται. Σε κάθε περίπτωση κατά τη διάρκεια της χρήσης αποκαθίστανται από τον χρήστη οι τυχόν φθορές και ζημίες και καταβάλλονται οι επιπλέον δαπάνες φωτισμού, θέρμανσης και ύδρευσης, ώστε το διδακτήριο να παραδίδεται καθ' όλα έτοιμο για τη λειτουργία του σχολείου».
  
  - «Κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους είναι δυνατόν να διοργανώνονται και να υλοποιούνται από τη σχολική μονάδα, μετά το πέρας του ωρολογίου διδακτικού προγράμματος, με ή χωρίς συνεργασία με τρίτους φορείς, εκδηλώσεις, προγράμματα και συνέδρια που απευθύνονται στην εκπαιδευτική κοινότητα. Οι εκδηλώσεις, τα προγράμματα και τα συνέδρια του πρώτου εδαφίου διοργανώνονται ύστερα από εισήγηση του Διευθυντή της σχολικής μονάδας, με απόφαση του Σχολικού Συμβουλίου, η οποία γνωστοποιείται στον οικείο Δήμο. Τυχόν έσοδα από τις εκδηλώσεις αυτές αποδίδονται στη σχολική μονάδα μέσω της αρμόδιας Σχολικής Επιτροπής».

Τα ΚΔΑΠ από την 1η Ιουλίου 2021, λειτουργούν στους χώρους επιλεγμένων σχολικών μονάδων. Τα κέντρα δημιουργικής απασχόλησης τα οποία συνεργάζονται με εταιρείες εκτός των σχολικών δομών, ανοίγουν το δρόμο για κάτι που θα δούμε στο άμεσο μέλλον. Την απαξίωση του ολοήμερου και την σταδιακή παραχώρηση όλων των αρμοδιοτήτων στους δήμους. Η έκθεση Πισσαρίδη είναι σαφής και έχει ήδη ξεκινήσει η εφαρμογή της.

Τα ΚΔΑΠ αποτελούν πλέον "χωράφι" του κάθε δημάρχου, ο οποίος μπορεί να προσλαμβάνει για τη λειτουργία τους όποιον επιλέξει με μια απλή συνέντευξη. Μέχρι σήμερα λειτουργούσαν σε χρόνους πέραν του διδακτικού ωραρίου ή του διευρυμένου διδακτικού ωραρίου -ολοήμερου σχολείου- ΦΕΚ 2991/Β΄/19-09-2016. Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας αφαίρεσε δεξιοτεχνικά τη φράση «ή του διευρυμένου διδακτικού ωραρίου» με την πρόσφατη νομοθετική ρύθμιση ΦΕΚ 2332/Β΄/02-06-2021. Η λειτουργία των ΚΔΑΠ επιτρέπεται πλέον παράλληλα και ανταγωνιστικά με το ολοήμερο σχολείο εντός των δημόσιων σχολείων.

Το τι σημαίνει αυτό, μας εξηγεί η γραμματέας του συλλόγου ΠΑΣΑΔ (Πανελλήνιος Σύλλογος Αναπληρωτών Δασκάλων), Μαρία Μπίζου.

Τι συμβαίνει με τα ΚΔΑΠ;
«Παράλληλα με το ολοήμερο θα λειτουργούν τα ΚΔΑΠ. Δηλαδή μετά το τέλος του διδακτικού ωραρίου, 1.15 μ.μ- μέσα στο σχολικό χώρο -παράλληλα με το σχολείο- θα λειτουργεί  ΚΔΑΠ, από όποιον ο Δήμος αποφασίζει ότι θα χρησιμοποιεί τις σχολικές εγκαταστάσεις».

Δηλαδή κάποια ιδιωτική εταιρεία μπορεί να έχει πρόσβαση στις σχολικές αίθουσες και να τις χρησιμοποιεί παράλληλα με τη λειτουργία του σχολείου;
«Ναι και παρόλο που βάσει του προεδρικού διατάγματος αυτό είναι κάτι που δεν γίνεται. Κανείς δεν μπορεί να μπει όταν το σχολείο λειτουργεί, οπότε σε αυτό το σημείο υπάρχει και συνταγματικό κώλυμα που και αυτό με κάποια νομοθετική ρύθμιση φαντάζομαι ότι θα το λύσουν θα το προσπεράσουν». 

Η νομοθετική ρύθμιση τι άλλο προβλέπει;
«Προβλέπει ότι τα σχολεία θα περάσουν στην τοπική αυτοδιοίκηση με ότι αυτό συνεπάγεται. Δεν είναι υποχρεωμένοι οι δήμοι να προσλαμβάνουν εκπαιδευτικό προσωπικό. Αν και τα ΚΔΑΠ πέρα από τις αρμοδιότητες δημιουργικής απασχόλησης θα έχουνε και διδακτικές αρμοδιότητες, θα αναλαμβάνουν και τη μελέτη των παιδιών για την επόμενη μέρα. Όμως κανείς δεν τους υποχρεώνει να προλαμβάνουν εκπαιδευτικούς. Θα λειτουργήσει εντελώς το πελατειακό σύστημα, μιλάμε για την τοπική αυτοδιοίκηση. Οι δήμοι έχουν ελεύθερη επιλογή να επιλέξουν το προσωπικό που θα προσλάβουν που θα στελεχώσει το ΚΔΑΠ χωρίς ΑΣΕΠ, χωρίς κριτήρια, χωρίς τίποτα».

Έχουμε δύο θέματα, την απαξίωση του ολοήμερου και το ότι μέσα στις σχολικές εγκαταστάσεις άνθρωποι οι οποίοι δεν έχουν καμία σχέση θα δραστηριοποιούνται και μάλιστα με διδακτικές αρμοδιότητες;
«Ακριβώς παράλληλα με τους εκπαιδευτικούς και παράλληλα με παιδιά άλλων σχολείων. Γιατί δεν θα είναι κάθε σχολείο τα ΚΔΑΠ. Πιστεύουμε ότι είναι η πιλοτική χρόνια ώστε την επόμενη να καταργήσουν εντελώς το θεσμό του ολοήμερου».

«Αυταρχικό, ταξικό, κατηγοριοποιημένο και εμπορευματοποιημένο σχολείο ανισοτήτων»

Η Αγωνιστική ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ Γ΄ ΕΛΜΕ Δυτικής Αθήνας ζητά την απόσυρση του νέου νομοσχεδίου του υπουργείου Παιδείας που περιλαμβάνει τη διπλή αξιολόγηση των εκπαιδευτικών και την αυτονομία των σχολικών μονάδων καθώς όπως ισχυρίζεται «διαμορφώνουν ένα αυταρχικό, ακόμα πιο ταξικό, κατηγοριοποιημένο και εμπορευματοποιημένο σχολείο ανισοτήτων και συνιστούν σοβαρό πλήγμα στα μορφωτικά δικαιώματα των μαθητών και στα εργασιακά των εκπαιδευτικών».

«Η εφαρμογή των σχεδιασμών που προωθούνται από το νομοσχέδιο της κυβέρνησης με την αυτονομία σχολικής μονάδας, την αξιολόγηση του εκπαιδευτικού και το στήσιμο του πολυπλόκαμου μηχανισμού διοίκησης και επιθεωρητών που θα τα υλοποιήσει αποτελούν κεντρικές επιλογές της ΕΕ, του ΟΟΣΑ, του ΣΕΒ για τα θέματα εκπαίδευσης, συνοψίζουν όλες τις αντιδραστικές επιταγές των τελευταίων χρόνων (έκθεση Πισσαρίδη κλπ). Βήματα υλοποίησής τους έχουν γίνει από όλες τις τελευταίες κυβερνήσεις και είναι συνέχειά τους...»

Στόχος ο εκφοβισμός: «Το πολυνομοσχέδιο μέσα από την αυτονομία των σχολικών μονάδων και το σκληρό-ασφυκτικό πλαίσιο αξιολόγησης, στοχεύει στην επιβολή του φόβου και της υποταγής των εκπαιδευτικών στις αντιλαϊκές πολιτικές».

Και ο διαχωρισμός μαθητών και σχολείων: «Ακόμα πιο κάθετη ιεραρχική δομή διοίκησης, "εργαστήρια δεξιοτήτων", διαχείριση του μόνιμου εκπαιδευτικού δυναμικού με παραπέρα ελαστικοποίηση εργασιακών σχέσεων για  μείωση των προσλήψεων αναπληρωτών, κατακερματισμό του ενιαίου χαρακτήρα της γνώσης, του αναλυτικού προγράμματος και με το πολλαπλό βιβλίο, διδακτικές μέθοδοι που ακυρώνουν τη ζωντανή διδασκαλία και καθαγιάζουν την τηλεκπαίδευση, όπως η «ανεστραμμένη τάξη».

Και με στρεβλή αξιολόγηση: «Προβλέπεται αξιολόγηση του εκπαιδευτικού σε τετράβαθμη κλίμακα που περιλαμβάνει τους χαρακτηρισμούς "μη ικανοποιητικός, ικανοποιητικός, πολύ καλός, εξαιρετικός". Θα αξιολογούνται η εκπαιδευτική και υπηρεσιακή επάρκεια, η διοικητική ικανότητα και η συνολική στάση των εκπαιδευτικών από τους Διευθυντές σχολείων, τους μέντορες και συντονιστές στα πλαίσια της σχολικής μονάδας, τους συμβούλους εκπαίδευσης και επόπτες αξιολόγησης στα πλαίσια των Διευθύνσεων Εκπαίδευσης και Περιφέρειας».

Υπερεξουσία σε διορισμένους διευθυντές: «Ο ρόλος του Συλλόγου Διδασκόντων εκμηδενίζεται, με τον διευθυντή/τρια της σχολικής μονάδας να αποκτά υπερεξουσίες για την υλοποίηση των άνωθεν εντολών (διαπλέκονται ο παιδαγωγικός και ο υπηρεσιακός έλεγχος από την πλευρά του, θα ελέγχει την κάθε κίνηση και στάση του εκπαιδευτικού, ενώ επίσης μπορεί να παραχωρεί τη χρήση του σχολικού χώρου σε τρίτους με ενοίκιο, να αναζητά χορηγούς κ.ά.)».

Ξεκάθαρος διαχωρισμός: «Η δήλωση του πρωθυπουργού «δεν μπορούν να μπουν όλοι στο πανεπιστήμιο», υποδηλώνει ότι το σύστημα χρειάζεται νέους μηχανισμούς διαχωρισμού και απόρριψης. Εξετάσεις τετραμήνου, ενδιάμεσα απροειδοποίητα διαγωνίσματα, εργασίες, δεξιότητες και νέες θεματικές, ομαδικές και ατομικές εργασίες, παλιές και «νέες» μεθόδους για τη μετατροπή της εκπαιδευτικής διαδικασίας σε μια αέναη αξιολόγηση. Όλα αυτά επισφραγίζονται με τη θέσπιση της «ελληνικής PISA», με εξετάσεις για τη Γ΄ Γυμνασίου και τη ΣΤ΄ Δημοτικού, όπου με πανεθνικά θέματα, θα εξετάζονται οι μαθητές στη Γλώσσα και στα Μαθηματικά για «την εξαγωγή πορισμάτων σχετικά με την πορεία υλοποίησης των προγραμμάτων σπουδών και τον βαθμό επίτευξης των προσδοκώμενων μαθησιακών αποτελεσμάτων σε εθνικό επίπεδο, περιφερειακό επίπεδο και σε επίπεδο σχολικής μονάδας».

Σχετικά links

ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ  

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ