Ένα μεγάλο μέρος της σχέσης μας με την Ελισάβετ το έχουμε περάσει με τσακωμούς, μιας και τη στιγμή που ένα δακρυγόνο σκάει εκείνη θα προσπαθήσει να το κλοτσήσει και έπειτα να ψάξει ποιος το έριξε, με την πατερίτσα της περήφανη σημαία, ενώ όταν μια διμοιρία τής φράζει το δρόμο, εκείνη ανοίγει σχεδόν πάντα ένα σακουλάκι πατατάκια μασουλώντας τα αδιάφορα μπροστά τους. 

Στις 6 Δεκέμβρη, στην επέτειο της δολοφονίας του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου, βρέθηκε στο τμήμα των Εξαρχείων και ενώ μου υποσχέθηκε ότι δεν θα επιστρέψει στη συγκέντρωση, την είδα να ξεπροβάλλει χαμογελαστή με ύφος «τους την έσκασα».

Η Ελισάβετ είναι 22 χρόνων, της αρέσουν τα ιταλικά, η κιθάρα, ενώ λατρεύει το θέατρο και τις γάτες. Κυρίως, όμως, η Ελισάβετ θέλει να μεγαλώσει. Ας πιάσουμε το νήμα από την αρχή.
«Ήταν το 2013, όταν στη ζωή μου άρχισαν να συμβαίνουν συνταρακτικά γεγονότα. Για οικονομικούς λόγους χρειάστηκε να επιστρέψουμε στο χωριό, συνεχίζοντας εκεί το σχολείο. Αρχές Οκτώβρη και ενώ είχα ξεκινήσει την πρώτη λυκείου, κάνω το πρώτο συγκοπτικό επεισόδιο στις τουαλέτες του σχολείου. Ήρθε ασθενοφόρο και με μετέφεραν στο Κέντρο Υγείας, όπου και θεωρήθηκε ένα απλό λιποθυμικό επεισόδιο. Παρ’ όλα αυτά, την εβδομάδα εκείνη τα συγκοπτικά συνεχίζονταν, με αποκορύφωμα εκείνο που συνέβη στο σπίτι, χωρίς να μπορώ να συνέλθω. Τότε, μου είπαν ότι πρέπει να με δει άμεσα νευρολόγος, ότι δεν είναι λογικό να συμβαίνει κάτι τέτοιο τόσο συχνά».

Η Ελισάβετ βρέθηκε στο Πανεπιστημιακό του Ρίο μένοντας περίπου είκοσι μέρες, χωρίς κανείς να μπορεί να καταλάβει τι έχει. «Με έστειλαν σε έναν ψυχίατρο, ο οποίος μου έδωσε αντιψυχωτικά χωρίς κάποια διάγνωση. Εννοείται πως δεν με έπιασαν, και τα συγκοπτικά συνεχίστηκαν κανονικά».

Η γάτα περπατάει στη ράχη του καναπέ. Τη χαϊδεύει, όμως εκείνη συνεχίζει την ακροβατική της παράσταση. «Όταν τελικά επέστρεψα στο χωριό, δεν με δεχόντουσαν στο σχολείο, μιας και δεν μπορούσαν να διαχειριστούν την κατάσταση. Η διευθύντρια με έδιωχνε τις τελευταίες ώρες, βάζοντάς μου χωρίς να το ξέρω απουσίες, με αποτέλεσμα να χάσω τη χρονιά. Όταν έφτασε ο Ιούνιος και ετοιμαζόμουν να δώσω εξετάσεις, μου ανακοίνωσαν ότι έχω “κοπεί”, μιας και κάποιοι διαμαρτύρονταν για ευνοϊκή συμπεριφορά, αγνοώντας φυσικά τους ιατρικούς λόγους της κατάστασης».

Η Ελισάβετ άλλαξε σχολείο και άρχισε ξανά την πρώτη λυκείου, ανεβάζοντας τους βαθμούς της. Τα πράγματα, μου λέει, ήταν λίγο καλύτερα και ας την έλεγαν τα άλλα παιδιά «αναρχοκομμούνι». Της άρεσε.
«Τον Οκτώβρη του 2015, χρειάστηκε να κάνω ένα γυναικολογικό χειρουργείο στην Αθήνα. Στον προεγχειρητικό έλεγχο, έπειτα από το καρδιογράφημα, ο γιατρός με ρώτησε αν γνωρίζω για το πρόβλημα που έχω στην καρδιά και για τις αρρυθμίες που κάνω. Τότε, για πρώτη φορά, ξεκαθαρίζει το τοπίο για το πρόβλημα που προέρχεται από την καρδιά».

Πρώτη φορά ακούω τόσες λεπτομέρειες μιας εφηβείας που η Ελισάβετ ξορκίζει, τακτοποιώντας τις τριγωνικές ροζ αφέλειες στο μέτωπό της. Κάθε τόσο τη ρωτάω αν έχει περάσει αιώνας ανάμεσα στα γεγονότα που μου περιγράφει, όμως όλα συμβαίνουν το ένα μετά το άλλο.
«Αρχές 2016, ανεβαίνω στον Ευαγγελισμό για να χειρουργηθώ. Ήταν ένα εφιαλτικό, χωρίς αποτέλεσμα χειρουργείο. Πονούσα πολύ και τα συγκοπτικά συνεχίζονταν. Έτσι, το καλοκαίρι μού έβαλαν ένα εμφύτευμα που μετράει μόνιμα το σφυγμό, για να παρακολουθούμε την καρδιά».

Δεν ξέρω αν όση ώρα διαβάζεις αυτά που η Ελισάβετ λέει, συνειδητοποιείς ότι όλα αυτά συμβαίνουν πριν καν ενηλικιωθεί.
«Στο σχολείο κανείς δεν έδωσε σημασία. Τα παιδιά ετοιμαζόντουσαν για 5ήμερη και η διευθύντρια φυσικά δεν με ήθελε μαζί. Εγώ δεν καιγόμουν ιδιαίτερα, με πείραζε όμως που δεν είχα την επιλογή. Άρχισα προετοιμασία για Πανελλήνιες και ιταλικά, με όνειρο ότι θα φύγω να σπουδάσω Ιατρική στην Ιταλία. Οι περισσότεροι καθηγητές δεν με στήριζαν, αν και οι βαθμοί μου δεν έπεσαν ποτέ κάτω από 15, όχι βέβαια ότι αυτό έχει σημασία. Στις εξετάσεις έμαθα από έναν επιτηρητή ότι δικαιούμουν το 5%, κάτι για το οποίο δεν είχα ιδέα. Όταν η μάνα μου ζήτησε το λόγο, της είπαν ότι δεν ενημερώθηκα επειδή έλειπα συχνά και ότι έπρεπε να μας το πει ο γιατρός».

Η Ελισάβετ πέρασε περιβαλλοντολογία στη Μυτιλήνη, που ήταν αδύνατον να παρακολουθήσει λόγω των θεμάτων που διαρκώς προέκυπταν, ενώ η Ιταλία ναυάγησε, εκτός από έναν Ιταλό που διασώθηκε για να τον ερωτευτεί το καλοκαίρι του 2017, στην Αθήνα. «Ήμουν πια 18 όταν άρχισαν να ξεσπάνε νέα προβλήματα. Είχα πάει σε έναν καινούργιο καρδιολόγο, ο οποίος ήταν στο κέντρο αιφνίδιου θανάτου και που αμέσως κατάλαβε ότι δεν είναι κάτι απλό. Στην καινούργια μαγνητική, μου βρίσκουν μια υποκινησία, δηλαδή κάτι σαν να έχω πάθει έμφραγμα, χωρίς να έχω πάθει. Η νέα αγωγή που μου έδωσαν, άρχισε να επηρεάζει τα μάτια, με τη μυωπία μου να ανεβαίνει απότομα. Σταδιακά άρχισα να χάνω την όρασή μου, να τα βλέπω όλα διπλά και να κάνω εμετούς. Όλα γινόντουσαν χειρότερα και τον Μάρτη του 2018 μπαίνω στο νοσοκομείο με συγκοπτικό».

Ήταν πια Πάσχα όταν βγήκε από το νοσοκομείο και μέχρι τον Απρίλη μπήκε στη νευρολογική στο Αιγινήτειο. «Μπήκα περιπατητική και βγήκα κουτσή. Στη μαγνητική εγκεφάλου, βρήκαν εστίες σαν αυτές που έχουν τα άτομα με σκλήρυνση, χωρίς όμως να έχω. Βρήκαν και οζίδια στους πνεύμονες. Πες μου τώρα εσύ, πώς γίνεται να ασχοληθείς με όλα αυτά. Οι πόνοι ήταν φρικτοί, δεν μπορούσα ούτε να κάτσω. Τα παυσίπονα μέχρι και σήμερα είναι σαν μορφίνη και εγώ έχω μόνιμα πια πατερίτσες».

Δεν ξέρω αν η εξοικείωσή της με τους ιατρικούς όρους με τρομάζει ή με εντυπωσιάζει πιο πολύ. Σκέφτομαι το όνειρό της, να γίνει γιατρός, να μεγαλώσει, να σώζει ανθρώπους. Σκέφτομαι πως είναι 22 χρόνων, γελάει και στενοχωριέται, πειράζει τα piercing στη μύτη της.
Σκέφτομαι ότι η Ελισάβετ γεννήθηκε μια 17η Νοέμβρη σαν μια φλόγα που με πείσμα καίει ό,τι την εμποδίζει να προχωρήσει. «Στα γενέθλιά μου, μπαίνω στο Ιπποκράτειο, για καθετηριασμό στην καρδιά. Πλέον, οι γιατροί έχουν μια εικόνα ότι έχω κάποιου είδους μυοπάθεια και μπαίνει το σημάδι ότι κάνω τελικά κοιλιακή ταχυκαρδία, γεγονός που δικαιολογεί τα συγκοπτικά. Η κοιλιακή ταχυκαρδία είναι πολύ επικίνδυνη, μιας και μπορεί να επιφέρει αιφνίδιο θάνατο και ήδη έχω θετικό ιστορικό αιφνίδιου θανάτου».

Το 2019, τα πράγματα ζορίζουν περισσότερο, όπως μου εξηγεί, με το οίδημα στο αριστερό μάτι να μεγαλώνει και τα πόδια της να χειροτερεύουν.
«Μπήκα δύο φορές στην εντατική, μια τον Ιούνιο και μια τον Φλεβάρη, με το πρόσχημα να μου τοποθετήσουν απινιδωτή. Το πρόβλημα ήταν ότι όποτε οι γιατροί με έβαζαν στο χειρουργείο και προσπαθούσαν να μου την προκαλέσουν τεχνικά για να την καταγράψουν, δεν γινόταν ποτέ. Μόλις έβγαινα έκανα. Είναι και αυτό ένα μυστήριο. Επειδή λοιπόν δεν την κάνω, δεν μου δικαιολογεί το δημόσιο να μου δώσει το μηχάνημα, επειδή είμαι και μικρή».

Η ώρα περνάει. Μου μιλάει για τα ταξίδια, πως κάθε φορά που τελείωνε μια περιπέτεια, πριν αρχίσει η άλλη ήθελε να το σκάει. «Βρέθηκα στην Αγγλία, όπου αρρώστησα και πήγα στο νοσοκομείο εκεί. Ήμουν τόσο ενθουσιασμένη. Πήρα τους γιατρούς μου στην Ελλάδα, τους έλεγα πως εδώ κανείς δεν στραβοκοιτάζει τα χρωματιστά μου μαλλιά. Ξέρεις, μπορεί να ακούγεται χαζό, αλλά είναι πολύ σημαντικό για έναν ασθενή».
«Θυμάμαι επέστρεψα στην Ελλάδα, Σεπτέμβρη του 2019. Στις 16 ήταν ο Μάλαμας στην Τεχνόπολη, είχα πάρει εισιτήριο. Στις 14 κάνω συγκοπτικό και καταλήγω στο Αλεξάνδρας. Οι γιατροί μού λένε αμέσως πως θα μπω εντατική. Είπα στο γιατρό πως θέλω να βγω μέχρι την επομένη, πως θέλω να πάω στον Σωκράτη. Δεκαπέντε μέρες έκατσα στην εντατική».

Οι γιατροί είχαν σαστίσει. Φώναζαν νευρολόγους από το Αιγινήτειο. Μάτια, καρδιά, εγκέφαλος, πνεύμονες, όλα όπως μου περιγράφει ήταν χάλια, με εκείνη να θέλει να φύγει από το νοσοκομείο. Τα μάτια της είχαν αλλάξει σχήμα, με τον οφθαλμίατρο να της εξομολογείται ότι δεν μπορεί να τη βοηθήσει άλλο.
«Κανένας γιατρός δεν είχε ξαναδεί τα ίδια συμπτώματα σε ένα ασθενή. Παρόμοια ναι, ίδια ποτέ. Είμαι στην κατηγορία “πολυσυστηματικά νοσήματα”. Έτσι, ξεκίνησα να σκέφτομαι τον έρανο και τον Νοέμβρη πήγα ξανά Αγγλία, ώστε οι γιατροί να μου δώσουν μια κατεύθυνση του τι πρέπει να γίνει. Έκανα αίτηση για φοιτητικό δάνειο γιατί δεν ήθελα να γυρίσω Ελλάδα και άρχισα ένα κομμάτι των εξετάσεων, όμως επειδή ήμουν από άλλη χώρα δεν μπορούσαν να γίνουν δωρεάν. Ανέβασα το ποσό των 65.000 στο funding με τίτλο “Help me to grow up”, χρήματα που αντιστοιχούν μόνο στις εξετάσεις και στη διερεύνηση του τι συμβαίνει. Ήμουν πλέον αισιόδοξη, άρχιζα να σπουδάζω εκεί ιατροδικαστική επιστήμη με τα χρήματα από το φοιτητικό δάνειο που πήρα. Όλα μόνη μου».

Η Ελισάβετ έμεινε στην Αγγλία μέχρι τον Μάρτη του 2020. Επέστρεψε για ένα διαδικαστικό θέμα με την πρεσβεία και δεν μπόρεσε να ξαναφύγει λόγω covid-19. Η μόνη στιγμή που ένιωσε μέσα σε αυτήν τη θύελλα γεγονότων να μιλήσει με έναν ψυχίατρο, ήταν ένα χρόνο πριν, όταν όλοι της έλεγαν πως δεν μπορούν να τη βοηθήσουν. «Ήμουν στο νοσοκομείο, είπα στο γιατρό ότι ξεκίνησα να σπουδάζω και πως ήμουν χαρούμενη. Μου είπε πως δεν πιστεύει ότι θα τελειώσω τη σχολή, γιατί θα πεθάνω. Εκεί φρίκαρα!».

Σήμερα, η Ελισάβετ σπουδάζει με υποτροφία κινηματογράφο, θέλει όμως να δώσει για τρίτη φορά Πανελλήνιες, θέλει ακόμη να γίνει γιατρός. Θα τη βρεις με μια μηχανή στο λαιμό να φωτογραφίζει πορείες και όταν της πεις «Έλα ρε συ, πολύ ωραία ματιά έχεις» εκείνη θα σου πει «Καλό ζουμ στο φακό έχω, τα μάτια μου είναι σκατά» και θα γελάσει. Τα μαλλιά της έχουν υπάρξει φούξια με τιρκουάζ και μωβ, της αρέσουν τα muffins με σπανάκι και κρεμμύδι και καμιά φορά προσπαθεί να μου κρυφτεί με τις τρέλες που σκαρώνει.

Καθώς χαζεύουμε στον καναπέ βιβλία μιλώντας για φεμινισμό, μου λέει πως ένα αγόρι κάποτε της είπε ότι δεν θέλει να δεθεί μαζί της, φοβόταν πως θα πεθάνει και κάπως η ατάκα αυτή μου τριβελίζει το μυαλό ακόμη και την ώρα που κλείνω αυτήν τη συνέντευξη.
Σκέφτομαι πως η Ελισάβετ είναι εκατό ζωές μαζί, τη φαντάζομαι κάθε βράδυ σαν ένα πολύχρωμο ξωτικό να φωνάζει αντιφασιστικά συνθήματα στην πόλη, να γαργαλάει ανυποψίαστους περαστικούς με την πατερίτσα της .

Βοήθησε την Ελισάβετ να μεγαλώσει, γιατί αυτός ο κόσμος δεν μπορεί να στερηθεί και άλλη ομορφιά.

εδώ

_{© Φωτογραφίες: Μαρία Γαλάτη}