ΓΡΑΦΕΙ Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΝΑΒΑΛΟΓΛΟΥ*

Το τελευταίο όμως χρονικό διάστημα με αφορμή και τον πόλεμο στην Ουκρανία, αν και ρίζες του βρίσκονται με την επανεκκίνηση των οικονομιών μετά τα lockdown της πανδημίας, παρατηρούνται κάποια άκρως ανησυχητικά σημάδια στις χρηματαγορές, που έχουν ως πρωταγωνιστή πάλι, ποιον άλλον, τις ΗΠΑ.

Πάει πολύς καιρός που οι κεντρικές τράπεζες με τις πολιτικές τους διοχέτευαν στο χρηματοπιστωτικό σύστημα άφθονο και φτηνό χρήμα με κοινό παρονομαστή τη στήριξη των οικονομιών. Οι λόγοι μπορεί να ήταν διαφορετικοί κάθε φορά αλλά ο τρόπος αντίδρασης ο ίδιος.

Ως αποτέλεσμα αυτού ήταν οι εκδόσεις των ομολόγων παγκοσμίως να σημειώνουν ρεκόρ χρόνο με το χρόνο.

Παρακάτω βλέπουμε το δείκτη των συνολικών εκδόσεων ομολόγων παγκοσμίως από το 1994 μέχρι σήμερα. Κρατήστε το έτος 1994 και την πτώση που σημειώνει τελευταία:

Αυτό που μέχρι πριν την πανδημία δεν απασχολούσε τις κεντρικές τράπεζες ήταν ο πληθωρισμός, καθώς διατηρούνταν σε χαμηλά επίπεδα. Η ΕΚΤ έθετε ως στόχο για παράδειγμα να συνεχίζει τις αγορές κρατικών και εταιρικών ομολόγων, το περίφημο QE μέχρις ότου φτάσει ο πληθωρισμός το 2%.

Όμως με την πανδημία ήρθαν τα lockdown στις οικονομίες παγκοσμίως και μάθαμε από πρώτο χέρι, ότι οι οικονομίες δεν κλείνουν και ανοίγουν όπως ανοιγοκλείνουμε έναν διακόπτη ρεύματος, ή όπως βάζουμε μπροστά και σβήνουμε το αυτοκίνητο μας. Έχει ένα κόστος.

Η επανεκκίνηση των οικονομιών αύξησε απότομα τη ζήτηση σε προϊόντα, ιδιαίτερα στα εμπορεύματα, μία ζήτηση ή οποία δεν μπορούσε να καλυφθεί άμεσα, με αποτέλεσμα να σημειώνεται τεράστια άνοδος στις τιμές των εμπορευμάτων και οι οποίες μετακυλίονταν στον τελικό καταναλωτή.

Έτσι είχαμε μια απότομη άνοδο του πληθωρισμού, η οποία συνεχίστηκε με έντονο ρυθμό στις τιμές ενέργειας με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Εδώ οι κεντρικές τράπεζες φαίνεται να πιάστηκαν στον ύπνο καθώς δεν εκτίμησαν σωστά το μέγεθος της αύξησης του πληθωρισμού, με αποτέλεσμα οι αγορές να μην εμπιστεύονται πλέον τις εκτιμήσεις τους για τις μελλοντικές αυξήσεις των επιτοκίων δανεισμού, ως ανάχωμα της ανόδου του πληθωρισμού.

Στις 6 Μαΐου ο παγκόσμιας φήμης οικονομολόγος και πρώην διαχειριστής ομολόγων της Pimco, δήλωσε δημοσίως ότι η Fed, η κεντρική τράπεζα δηλαδή της Αμερικής, έχει χάσει πλέον την αξιοπιστία της στις αγορές και στον αμερικάνικο λαό. Αυτό ξέρετε είναι ότι χειρότερο μπορεί να πάθει μια κεντρική τράπεζα.

Με τον πληθωρισμό στις ΗΠΑ να έχει φτάσει το 8,5%, οι αγορές πλέον δείχνουν να είναι παραπάνω από ανήσυχες και αυτό φάνηκε από το ξεπούλημα που σημειώνεται στα χρηματιστήρια με πρωτεργάτη την Αμερική.

Όσοι ζήσαμε την κρίση του 2008, θυμόμαστε και τα καταστροφικά αποτελέσματα που ακολούθησαν αργότερα.

Πλέον οι αγορές είναι παγκοσμιοποιημένες και λειτουργούν σαν συγκοινωνούντα δοχεία.

Πολλοί αναλυτές βλέπουν παρόμοια διαγράμματα, που άλλα θυμίζουν το 2008 και άλλα τις αρχές της πανδημίας.

Η Fed, ορκισμένη να υποτάξει τον πιο θερμό πληθωρισμό των τελευταίων τεσσάρων δεκαετιών, έχει δεσμευτεί να προχωρήσει στην πιο επιθετική μείωση της ρευστότητας της αμερικάνικης οικονομίας από το 1994 μέχρι σήμερα μέσω αύξησης των επιτοκίων. Τώρα κοιτάξτε πάλι που ήταν οι εκδόσεις ομολόγων το 1994 και που είναι σήμερα.

Η ιστορία μας έχει δείξει ότι κάθε οικονομική κρίση βασίζεται σε διαφορετικά αίτια κάθε φορά. Μας έχει δείξει επίσης ότι το οικονομικό πλήγμα έρχεται σε κύματα φουσκώνοντας σταδιακά όπως το τσουνάμι της Ιαπωνίας.

Θα πρέπει όλα τα παραπάνω να μας τρομάζουν;

Η απάντηση είναι ναι και όχι μόνο αυτό, αλλά θα έπρεπε ήδη να έχουμε αρχίσει να χτίζουμε αναχώματα προσπαθώντας να αποκρούσουμε αυτό που έρχεται.

Πολύ φοβάμαι όμως ότι ήδη έχουμε αργήσει, κάτι που αποδεικνύεται και από τη ραγδαία άνοδο των αποδόσεων των ομολόγων και από τις πολιτικές που ακολουθεί η παρούσα κυβέρνηση, που ως γνώμονα δεν έχει την καταπολέμηση του πληθωρισμού αλλά την επιδότηση της αισχροκέρδειας.

Ας ελπίσουμε να έχουμε δει τα χειρότερα, αλλά ένα παλιό ρητό λέει για τις χρηματιστηριακές αγορές το εξής: "Don't hope and pray, if you do, you'll lose".

Μεταφράζοντας: Μην ελπίζεις και προσεύχεσαι (να γυρίσει η αγορά προς το μέρος σου), αν κάνεις κάτι τέτοιο θα βρεθείς χαμένος.

Βρισκόμαστε ήδη σε αυτή τη θέση.

* Ο Γιώργος Αναβαλόγλου είναι Ασφαλιστικός & Χρηματοοικονομικός Σύμβουλος - Πρώην επικεφαλής τμήματος παραγώγων σε Α.Χ.Ε.Π.Ε.Υ