Η Ειρήνη Συμεωνίδου είναι η γραμματέας του μη Κυβερνητικού Σωματείου Intersex Greece. Και με δικά της λόγια, μας εξηγεί πώς βρέθηκε σε αυτή τη θέση:

«Πριν 13 χρόνια βρισκόμουν στον πέμπτο μήνα της εγκυμοσύνης μου και δύο μαιευτήρες στο τοπικό νοσοκομείο επέμεναν, ιδιαίτερα πιεστικά, να τερματίσουμε το υγιές και επιθυμητό μωρό που κυοφορούσα, επειδή είχε ένα επιπλέον Χ χρωμόσωμα στο χρωμόσωμα του φύλου. Επέμεναν, επίσης, ότι η τυπική διαδικασία για κάθε έμβρυο με Χ, ΧΥ χρωμοσώματα, όπως το δικό μας, είναι ο τερματισμός, γιατί αν γεννηθεί θα είναι ένα φρικιό, ένα τέρας, ένα λάθος της φύσης. Ήταν τα ακριβή τους λόγια.

Παρά τις πιέσεις τους, επιλέξαμε να ενημερωθούμε καλύτερα, αλλάξαμε γιατρό, συνεχίσαμε και σήμερα, έχουμε την ευλογία να χαιρόμαστε ένα υπέροχο και υγιές έφηβο ίντερσεξ παιδί. Ωστόσο, κινδύνεψε τότε να χαθεί από καθαρή άγνοια και προκατάληψη. Από παρόμοιες μαρτυρίες άλλων ζευγαριών, γνωρίζουμε ότι αυτή η τυπική διαδικασία συνεχίζει να ακολουθείται κατά κόρον, ακόμα και στις μέρες μας, σαν μια σιωπηρή γενοκτονία. Ωστόσο, εμείς θέλουμε να σας δείξουμε και κάποιες μαρτυρίες από τα παιδιά που γεννήθηκαν. Διότι πέρα από τους επιλεκτικούς τερματισμούς, τα παιδιά αυτά, εφόσον καταφέρουν να γεννηθούν, αν η ανατομία τους η εξωτερική τύχει να είναι αμφίσημη, όπως λένε οι γιατροί, αμφίβολη, εκεί προτείνονται οι επεμβάσεις κανονικοποίησης, τις οποίες θέλουμε να απαγορεύσουμε με αυτό το νομοσχέδιο».

Ιστορική κατάκτηση

Η Intersex Greece είναι η μοναδική intersex-led οργάνωση στην Ελλάδα και εδώ και χρόνια αγωνίζεται για την προάσπιση των δικαιωμάτων των ίντερσεξ προσώπων. Μετά από πολλούς μήνες συνεργασίας με το Υπουργείο Υγείας, έγινε δεκτό το κορυφαίο τους αίτημα, η προστασία των ίντερσεξ παιδιών από κακοποιητικές επεμβάσεις, οι οποίες τα ταλαιπωρούσαν και τα στιγμάτιζαν, συχνά εφόρου ζωής.

Από τις 19 Ιουλίου 2022 η Ελλάδα, ακολουθώντας τις ευρωπαϊκές εξελίξεις, γίνεται η 4η χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και η 5η στον κόσμο μετά τη Μάλτα, την Πορτογαλία, τη Γερμανία και την Ισλανδία που απαγόρευσε τις επεμβάσεις «κανονικοποίησης» φύλου στα ίντερσεξ βρέφη και παιδιά. Επιπλέον, σήμερα πραγματώνεται ένας από τους κορυφαίους καταστατικούς σκοπούς της Ελληνικής Κοινότητας «Intersex Greece»: Η απαγόρευση των ιατρικών παρεμβάσεων που ο ΟΗΕ, το Συμβούλιο της Ευρώπης, η Ευρωπαϊκή Ένωση και άλλοι διεθνείς οργανισμοί ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν επανειλημμένα χαρακτηρίσει ως ανθρώπινα βασανιστήρια.

Με την ψήφιση του νομοσχεδίου απαγορεύονται νομοθετικά οι χειρουργικές και άλλες ιατρικές παρεμβάσεις, οι οποίες πραγματοποιούνταν έως τώρα στα ίντερσεξ βρέφη και παιδιά μυστικά και ερήμην τους, προκειμένου να «συμμορφώσουν» (φαινομενικά) τα ανατομικά χαρακτηριστικά τους στην κατεύθυνση της «τυπικής» αρσενικής ή θηλυκής ανατομίας των χαρακτηριστικών φύλου. Η σημερινή ημέρα είναι, λοιπόν, ιστορική για την προστασία και την αναγνώριση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των ίντερσεξ ατόμων στην Ελλάδα, στην Ευρώπη και στον κόσμο.

Το νομοσχέδιο

Πιο συγκεκριμένα, τα άρθρα 17 έως 20 (ΜΕΡΟΣ Γ΄ ΑΛΛΑΓΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΦΥΛΟΥ ΑΝΗΛΙΚΩΝ ΙΝΤΕΡΣΕΞ ΑΤΟΜΩΝ) στον νόμο «Μεταρρυθμίσεις στην ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή» απαγορεύουν τις ιατρικές πράξεις και αγωγές που διενεργούνται σε ίντερσεξ παιδιά (ή, σύμφωνα με την τρέχουσα ιατρική ορολογία, σε παιδιά με «Διαταραχές/Διαφοροποιήσεις της Ανάπτυξης Φύλου/ΔΑΦ»). Τέτοιες παρεμβάσεις θα μπορούν πλέον να πραγματοποιούνται ΜΟΝΟ σε ανήλικα ίντερσεξ άτομα που έχουν συμπληρώσει το 15ο έτος της ηλικίας τους και ΜΟΝΟ με την ελεύθερη και ενημερωμένη τους συναίνεση.

Επιπλέον, προκειμένου να διενεργηθεί οποιαδήποτε μη αναγκαία για την υγεία ιατρική παρέμβαση θα πρέπει προηγουμένως να έχει δοθεί άδεια με απόφαση του οικείου Ειρηνοδικείου, κατόπιν χορήγησης γνωμοδότησης μίας Διεπιστημονικής Επιτροπής που θα αποτελείται από ειδικούς εμπειρογνώμονες σε τέτοιου είδους ζητήματα. Το νομοσχέδιο προβλέπει τη συμμετοχή στην Επιτροπή, μεταξύ άλλων, και ενός εκπροσώπου της ίντερσεξ κοινότητας με ανάλογη κατάρτιση.

Τέλος, ο νόμος προβλέπει ποινή φυλάκισης τουλάχιστον 6 μηνών, απώλεια άδειας και χρηματική ποινή για ιατρούς που θα πραγματοποιούν επεμβάσεις σε ανήλικα ίντερσεξ άτομα χωρίς σχετική άδεια. Αυτό βάζει τέλος στις αυθαιρεσίες που επί χρόνια διενεργούνταν πάνω στα βρεφικά, παιδικά και εφηβικά ίντερσεξ σώματα από την ιατρική κοινότητα με την ανοχή της Πολιτείας. Να επισημάνουμε ότι τα παραπάνω άρθρα ΔΕΝ αφορούν τα τρανς ή διεμφυλικά πρόσωπα, αλλά αποκλειστικά τα ίντερσεξ ή διαφυλικά πρόσωπα.

Ο παρών νόμος μπορεί να μη λύνει το σύνολο των δικαιωματικών παραβιάσεων που υφίστανται τα ίντερσεξ πρόσωπα στην Ελλάδα, καθώς οι αναίτιες χειρουργικές επεμβάσεις δεν είναι η μόνη παραβίαση που υφίστανται τα ίντερσεξ σώματα στον χώρο της υγείας - ενδεικτικά βλ. ταπεινωτικούς και επώδυνους τρόπους εξέτασης των ίντερσεξ σωμάτων από ιατρούς, εξακολουθεί η αναίτια παθολογικοποίηση και τα σιωπηρά πρωτόκολλα των επιλεκτικών τερματισμών υγιών και επιθυμητών ίντερσεξ κυημάτων από αρκετούς ιατρούς, και επίσης, οι παραβιάσεις δεν συμβαίνουν αποκλειστικά στον χώρο της υγείας, αλλά και σε κάθε άλλο επίπεδο του βίου (εκπαίδευση, οικογένεια, κοινωνία, πολιτεία). Ωστόσο, ο νόμος αποτελεί μία εξαιρετική αρχή για την διασφάλιση της ευζωίας και της ελεύθερης ανάπτυξης των ίντερσεξ παιδιών γιατί τους αναγνωρίζει το δικαίωμα στη σωματική ακεραιότητα, και τελικά, επιβεβαιώνει περίτρανα ότι τα Ίντερσεξ Δικαιώματα είναι Ανθρώπινα Δικαιώματα.

Ο αγώνας σαφώς συνεχίζεται, αλλά σήμερα ας είναι μια ημέρα γιορτής, ανακούφισης και ελπίδας για όλα τα ίντερσεξ πρόσωπα στην Ελλάδα, που μπορούν επιτέλους να νιώθουν πως υπολογίζονται, πως ακούγονται και πως γίνονται σεβαστά ακριβώς όπως γεννιούνται από το Ελληνικό Κράτος και πως κανείς δεν μπορεί να ορίζει το σώμα τους χωρίς τη δική τους θέληση και συναίνεση.

1 στους 100 γεννιούνται διαφυλικοί

Τα ίντερσεξ ή αλλιώς διαφυλικά άτομα γεννιούνται με χαρακτηριστικά φύλου που είναι είτε θηλυκά και αρσενικά ταυτόχρονα, είτε όχι απόλυτα θηλυκά ή αρσενικά, είτε ούτε θηλυκά, ούτε αρσενικά. Εκτιμάται ότι τουλάχιστον 1 στους 100 ανθρώπους γεννιούνται διαφυλικοί και έγκυρες πηγές υπολογίζουν ότι έως και το 1,7% των ανθρώπων εμφανίζουν κάποιες ίντερσεξ παραλλαγές στα χαρακτηριστικά φύλου τους. O Οργανισμός Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει χαρακτηρίσει τις επεμβάσεις στα ίντερσεξ παιδιά ως βασανιστήρια.