Η ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου συζητάει σήμερα την έκθεση OLAF, σχετικά με τη δράση της FRONTEX στο Αιγαίο και τις παράνομες επαναπροωθήσεις προσφύγων και μεταναστών από τις ελληνικές αρχές, μετά από πρόταση της Αριστεράς, την οποία στήριξαν οι Σοσιαλιστές, οι Πράσινοι και το Renew.

Τι είναι η έκθεση OLAF;

Η OLAF, ή η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης, διεξήγαγε μια έρευνα στην οποία αποδεικνύεται η παράνομη δράση της FRONTEX στο Αιγαίο, η οποία δέχεται πιέσεις από τις ελληνικές αρχές για την συγκάλυψη επαναπροωθήσεων. Η Έκθεση διέρρευσε μετά από 8 μήνες στο περιοδικό Spiegel και στο site FragDenStaat την περασμένη εβδομάδα.

Η απόφαση για συζήτηση της Έκθεσης στο Ευρωκοινωβούλιο, ενέχει πυρά τόσο κατά της ηγεσίας της Ε.Ε. όσο και για την ελληνική κυβέρνηση, για την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στα ευρωπαϊκά σύνορα. Τα σύνορα που ο ανθρώπινος πόνος και η δυστυχία τα έχει στιγματίσει, τα οποία καπηλεύονται τις ελπίδες, το μέλλον και τα όνειρα των κατατρεγμένων. 

Σύμφωνα με δηλώσεις εκπροσώπου παγκόσμιας οργάνωσης προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η Ελλάδα παραβιάζει το νόμο, συνεχίζοντας να επιτρέπει στις αρχές της να απωθούν παράνομα μετανάστες προς την Τουρκία, ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση «την υποστηρίζει».  Κοινοποιώντας στο Twitter την έκθεση που διέρρευσε από την ευρωπαϊκή υπηρεσία καταπολέμησης της απάτης (OLAF), ο Ευρωπαϊκός Διευθυντής Μέσων Ενημέρωσης του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Andrew Stroehlein, δήλωσε: «Η υπηρεσία συνόρων της Ε.Ε., FRONTEX, συναινεί στις παράνομες και συχνά βίαιες απωθήσεις μεταναστών και αιτούντων άσυλο από την Ελλάδα στην Τουρκία», επισημαίνοντας πως η παραίτηση του επικεφαλής της FRONTEX αποτελεί τεκμήριο για τα εγκλήματα αυτά.

«Οι ελληνικές αρχές εξακολουθούν να απωθούν παράνομα ανθρώπους πίσω στην Τουρκία και η Frontex συνεχίζει να δραστηριοποιείται στην Ελλάδα όπως και πριν», πρόσθεσε. Ο Stroehlein τόνισε ότι οι ελληνικές αρχές (και οι πληρεξούσιοί τους) επιτίθενται, ληστεύουν και απογυμνώνουν αιτούντες άσυλο και μετανάστες, συμπεριλαμβανομένων παιδιών, προτού τους απωθήσουν συνοπτικά πίσω στην Τουρκία, προσθέτοντας πως «η FRONTEX, η εντολή της οποίας απαιτεί από το προσωπικό να σέβεται τα θεμελιώδη δικαιώματα, στέκεται δίπλα και δεν κάνει τίποτα. [...] Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία θα πρέπει να ανοίξει νομικές διαδικασίες κατά της ελληνικής κυβέρνησης για παραβίαση της νομοθεσίας της Ε.Ε., κλείνει τα μάτια». Υπογράμμισε ότι ο καθένας που επιδιώκει προστασία «έχει το δικαίωμα να ζητήσει άσυλο και πρέπει να του δοθεί αυτή η ευκαιρία. Οι άνθρωποι δεν μπορούν απλώς να σπρώχνονται πίσω από τα σύνορα χωρίς νομική διαδικασία και δεν μπορούν να υποστούν βία».

Τα pushbacks, οι βίαιες επαναπροωθήσεις ανθρώπων χωρίς να ληφθεί υπόψη το δικαίωμά τους να αιτηθούν άσυλο ή άλλων μορφών προστασίας, αποτελούν παραβίαση τόσο του διεθνούς δικαίου όσο και του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Επιπλέον, η Ευρωπαία Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων Ylva Johansson δήλωσε τη Δευτέρα ότι «σοκαρίστηκε» όταν διάβασε την πρόσφατη έκθεση για την FRONTEX.

Η Johansson είπε στα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις Βρυξέλλες ότι έχουν λάβει σοβαρά υπόψη το θέμα από τότε που πρωτοεμφανίστηκαν οι καταγγελίες ότι η Ελλάδα απωθούσε μετανάστες πίσω στην Τουρκία, επισημαίνοντας ότι η έκθεση αποκάλυψε την προσωπική κακομεταχείριση τριών ατόμων από τη διοίκηση της Frontex, συμπεριλαμβανομένου του τότε διευθυντή.

Τονίζοντας ότι η FRONTEX έχει σημαντική ευθύνη για την προστασία των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων με παράλληλη προστασία των εξωτερικών συνόρων της Ε.Ε., είπε ότι η κατάχρηση εξουσίας από την προηγούμενη διοίκηση είναι ένα πολύ σοβαρό ζήτημα.

Αυτά που αναφέρει η Έκθεση ίσως τα ξέραμε… αν είχαμε πάει ποτέ στη Σάμο 

Τα συμπεράσματα της έκθεσης OLAF, η οποία εκτείνεται σε περίπου 120 σελίδες και δημοσιεύθηκε τελικά την περασμένη Πέμπτη σε γερμανική ιστοσελίδα, έδειξαν ότι εργαζόμενοι της FRONTEX ενεπλάκησαν σε επαναπροωθήσεις μεταναστών από την Ελλάδα προς την Τουρκία, συγκαλύπτοντας τέτοιου είδους δραστηριότητες, γεγονός που αποτελεί παραβίαση θεμελιωδών δικαιωμάτων.

Σύμφωνα με την έκθεση της OLAF, η FRONTEX απέκρυψε περιπτώσεις πιθανών παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τους δικούς της αξιωματικούς των θεμελιωδών δικαιωμάτων, ανέστειλε την εναέρια επιτήρηση για να αποφύγει καταγραφή παράνομων δραστηριοτήτων ελληνικών μονάδων που πραγματοποίησαν απωθήσεις και παραπλάνηση των αρμόδιων αρχών για την επίβλεψη του οργανισμού.

Η έκθεση τόνισε ότι κύριοι Έλληνες αξιωματούχοι ισχυρίζονται ότι δεν έχουν διαβάσει την έκθεση και ο Ευρωπαίος Επίτροπος Μαργαρίτης Σχινάς από την Ελλάδα, του οποίου το χαρτοφυλάκιο περιλαμβάνει τη μετανάστευση, αρνήθηκε να σχολιάσει εάν ενημερώθηκε για τους ισχυρισμούς.

Σύμφωνα με την έκθεση, κορυφαία στελέχη της Frontex διέπραξαν «σοβαρά παραπτώματα και άλλες παρατυπίες», μέσω της συγκάλυψης περιστατικών, της ανεπαρκούς έρευνας και του λανθασμένου χειρισμού τους.

Οι ερευνητές της OLAF άντλησαν πληροφορίες από ανοικτές πηγές, αναφορές των ΜΜΕ, έγγραφα της FRONTEX και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ενώ συνομίλησαν με 20 μάρτυρες για να εξετάσουν τις κατηγορίες τόσο για πιθανή εμπλοκή σε παράνομες επαναπροωθήσεις ή/και συγκάλυψή τους όσο και παραπτωμάτων ή παρατυπιών.

Τον Απρίλιο, ο εκτελεστικός διευθυντής της Frontex υπέβαλε την παραίτησή του έπειτα από την έκθεση της OLAF, η οποία ολοκληρώθηκε τον Φεβρουάριο. Η έκθεση περιγράφει λεπτομερώς πως οι κατηγορίες για παράνομες επαναπροωθήσεις συχνά δεν ερευνούνται από την FRONTEX, όπως ορίζεται από τους κανονισμούς της, ενώ υποστηρίζει ότι αξιωματικοί του οργανισμού δεν ανέφεραν ενδεχομένως τις παρανομίες, φοβούμενοι τις αντιδράσεις της Ελλάδας.

Η Γερμανίδα ευρωβουλευτής της ομάδας της Αριστεράς (GUE/NGL) Κορνέλια Ερνστ επιβεβαίωσε την αυθεντικότητα της δημοσιοποιηθείσας έκθεσης: «Η έκθεση της OLAF είναι επιτέλους δημόσια, όπως όφειλε να είναι ευθύς εξαρχής», δήλωσε, προσθέτοντας ότι η έκθεση «αποδεικνύει για άλλη μια φορά ξεκάθαρα αυτό που λέμε εδώ και πολλά χρόνια. Ότι δηλαδή η FRONTEX εμπλέκεται συστηματικά σε παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και στη συγκάλυψη αυτών των παραβιάσεων στα εξωτερικά σύνορα της Ε.Ε.».

H FRONTEX συντονίζει τις επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης και συνοριακής αναχαίτισης εκ μέρους των 27 κρατών μελών της Ε.Ε. και στην ουσία η χώρα στην οποία λαμβάνει χώρα μια επιχείρηση -εν προκειμένω η Ελλάδα- έχει κυριαρχία στο τι συμβαίνει.

Η έκθεση της OLAF εγείρει ερωτήματα ως προς το αν ο οργανισμός θα συνεχίσει να λειτουργεί στην Ελλάδα, καθώς σύμφωνα με τους κανονισμούς της FRONTEX, ο εκτελεστικός διευθυντής του οφείλει να αναστέλει ή να τερματίζει τη δραστηριότητά της, αν διαπιστώνει «παραβιάσεις θεμελιωδών δικαιωμάτων ή υποχρεώσεων διεθνούς προστασίας σοβαρής ή πιθανότατα επίμονης φύσης».

Επικριτική μέχρι και η Τουρκία…

Η Άγκυρα και οι παγκόσμιες οργανώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα έχουν επανειλημμένα καταδικάσει την παράνομη πρακτική της Ελλάδας να απωθεί τους αιτούντες άσυλο, λέγοντας ότι παραβιάζει τις ανθρωπιστικές αξίες και το διεθνές δίκαιο θέτοντας σε κίνδυνο τις ζωές ευάλωτων μεταναστών, συμπεριλαμβανομένων γυναικών και παιδιών.

Στην ομιλία του στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών τον περασμένο μήνα, ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κάλεσε την Ελλάδα για τη «δίωξη» των μεταναστών στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.

«Ενώ αγωνιζόμαστε να αποτρέψουμε άλλα μωρά, όπως ο Αϊλάν, να ξεβραστούν στις ακτές, η Ελλάδα μετατρέπει το Αιγαίο σε νεκροταφείο για τους πρόσφυγες με τις παράνομες και απερίσκεπτες απωθήσεις της», είπε ο Ερντογάν (ειρωνεία τουλάχιστον), αναφερόμενος στο 3χρονο Σύριο αγόρι Aylan Kurdi του οποίου το σώμα ξεβράστηκε στις ακτές του Bodrum.