ΦΑΚΕΛΟΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΕΙΣ - Η ιστορία μιας συνταγματικής εκτροπής

Πώς από το 2019, με το πρώτο νομοσχέδιο της κυβέρνησης της ΝΔ, που έθετε στην εποπτεία της ΕΥΠ τον Κυριάκο Μητσοτάκη, φτάσαμε στην πρόταση δυσπιστίας.

ΦΑΚΕΛΟΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΕΙΣ - Η ιστορία μιας συνταγματικής εκτροπής
ΠΡΟΒΟΛΗ

Πρόταση δυσπιστίας κατά της Κυβέρνησης κατέθεσε ο Αλέξης Τσίπρας από το βήμα της Βουλής, μετά από προηγούμενη δήλωσή του, όπου κατονόμασε τον Κυριάκο Μητσοτάκη ως συντονιστή του «ρυπαρού και εγκληματικού δικτύου» και μόνου υπευθύνου για το σκάνδαλο των υποκλοπών.

Ας κάνουμε, λοιπόν, μια μικρή αναδρομή στο κοντινό παρελθόν.

Πρώτη δουλειά του νεοεκλογέντα πρωθυπουργού το 2019 είναι να θέσει την ΕΥΠ υπό την άμεση εποπτεία του. Με το πρώτο Προεδρικό Διάταγμα που εκδόθηκε επί κυβέρνησης Κυριάκου Μητσοτάκη, στις 8 Ιουλίου 2019, η Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών (ΕΥΠ) μεταφέρεται υπό την άμεση εποπτεία του πρωθυπουργού. Διορίζει διοικητή της τον Παναγιώτη Κοντολέοντα. Τον Ιανουάριο του 2022, οι reporters united δημοσιεύουν ένα αποκαλυπτικό ρεπορτάζ με τίτλο «Παρακολουθήσεις ΕΥΠ: Σιωπή, ο βασιλιάς ακούει!».  

Σε αυτό μας εξηγούν με σαφήνεια πως «το βράδυ της Τετάρτης 31ης Μαρτίου 2021 η Βουλή ψήφισε ένα ακόμα πολυνομοσχέδιο με «κατεπείγουσες ρυθμίσεις» για τις συνέπειες της πανδημίας. Το νομοσχέδιο περιείχε συνολικά 124 άρθρα. Σε ένα από αυτά όμως εμφιλοχώρησε μια τροπολογία. Η τροπολογία 826/145 δεν ήταν μόνο άσχετη με τις συνέπειες της πανδημίας, αλλά και εκπρόθεσμη, κατά παράβαση τόσο του Συντάγματος, όσο και του Κανονισμού της Βουλής. Την υπογράφουν ο υπουργός Δικαιοσύνης Κώστας Τσιάρας και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Παναγιώτης Πικραμμένος και τη φέρνουν στη Βουλή κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή, μόλις λίγες ώρες πριν την ψήφιση του νομοσχεδίου. Η τροπολογία κατατέθηκε στις 15:10. Η ψηφοφορία έγινε λίγες ώρες αργότερα. Στις 19:50 η τροπολογία είχε γίνει πια νόμος του ελληνικού κράτους (ν. 4790/2021), με τις ψήφους όχι μόνο της κυβερνητικής πλειοψηφίας, αλλά και του ΚΙΝΑΛ.

Με την αντισυνταγματική τροπολογία η κυβέρνηση Μητσοτάκη άλλαξε τους κανόνες για την άρση του απορρήτου των επικοινωνιών: Στέρησε από την Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών (ΑΔΑΕ) τη δυνατότητα να γνωστοποιεί στους πολίτες την άρση του απορρήτου των επικοινωνιών τους από την ΕΥΠ, αν ο λόγος της παρακολούθησής τους αφορά την εθνική ασφάλεια. Μέχρι εκείνη τη στιγμή η νομοθεσία προέβλεπε ότι μετά τη λήξη του μέτρου της άρσης του απορρήτου των επικοινωνιών κάποιου πολίτη (μετά δηλαδή το τέλος της παρακολούθησης), η ΑΔΑΕ μπορούσε να γνωστοποιεί στον θιγόμενο την άρση του απορρήτου, είτε αυτή έγινε για διακρίβωση σοβαρών εγκλημάτων είτε για λόγους εθνικής ασφάλειας. Μοναδική προϋπόθεση για τη γνωστοποίηση ήταν να μην διακυβεύεται ο σκοπός για τον οποίο διατάχθηκε η άρση του απορρήτου.

Το πρόβλημα εν προκειμένω είναι ότι, μετά τη νέα ρύθμιση, οι κρατικές αρχές και συγκεκριμένα η ΕΥΠ, γνωρίζοντας ότι οι πολίτες δεν πρόκειται να μάθουν ποτέ για την άρση του απορρήτου των επικοινωνιών τους από την ΑΔΑΕ, μπορούν ευκολότερα και ενδεχομένως αυθαίρετα να προχωρούν σε μαζικές άρσεις απορρήτου της επικοινωνίας χιλιάδων πολιτών, οι οποίοι θα παραμένουν σε καθεστώς άγνοιας και θα αδυνατούν να προσφύγουν στη δικαιοσύνη για να υπερασπιστούν τα δικαιώματά τους από τυχόν παράνομη ή καταχρηστική άρση του απορρήτου. Αντιδρώντας στην τροπολογία τα μέλη της ΑΔΑΕ καταλήγουν με μια σοβαρή διαπίστωση: Αφού ο πολίτης δεν μπορεί να μάθει ότι άρθηκε το απόρρητό του, «στερείται πλήρως κάθε δυνατότητας να ζητήσει αποτελεσματική δικαστική προστασία»

Η νέα διάταξη είχε αναδρομική ισχύ, η δυνατότητα γνωστοποίησης καταργήθηκε και για τις άρσεις του απορρήτου (δηλαδή νόμιμες υποκλοπές) που συνέβησαν προ της 31ης Μαρτίου. Ο πρόεδρος της ΑΔΑΕ Χρήστος Ράμμος και άλλα δύο μέλη της ανεξάρτητης αρχής, οι οποίοι δεν ρωτήθηκαν από την κυβέρνηση για την παραπάνω ρύθμιση, με παρρησία περιέγραψαν τις σοβαρότατες συνέπειές της. Υποστήριξαν ότι  το ίδιο το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) έχει κρίνει ότι μια τέτοια αλλαγή παραβιάζει την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) και έχει καταδικάσει τις χώρες που το τόλμησαν – τις εξής τρεις: Ρωσία, Ουγγαρία, Βουλγαρία.

Πως φτάσαμε στη συνταγματική εκτροπή

Ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα της ελληνικής ιστορίας έχει αρχίσει να αποκαλύπτεται. Και να αποκρύπτεται. Η συνέχεια είναι λίγο πολύ γνωστή. Το inside story βγάζει άρθρο τη Δευτέρα 11 Απριλίου 2022 με τίτλο: «Ποιος παρακολουθούσε το κινητό του δημοσιογράφου Θανάση Κουκάκη;».

Στο άρθρο αποκαλύπτει την υπόθεση συναδέλφου και συνεργάτη του inside story, με πολλά ερευνητικά ρεπορτάζ στο βιογραφικό του, του οποίου το κινητό είχε μετατραπεί από αγνώστους σε κοριό που κατέγραφε κάθε κίνηση και συνομιλία του. Σε αυτό διαβάζουμε για πρώτη φορά το όνομα Predator.

Έχει προηγηθεί η αποκάλυψη της παρακολούθησης του Σταύρου Μαλιχούδη που ανακάλυψε ότι παρακολουθείται μέσα από την έρευνα του δημοσιογράφου Δημήτρη Τερζή για λογαριασμό της Εφημερίδας των Συντακτών τον Νοέμβριο του 2021. Στο ρεπορτάζ με τίτλο «Πολίτες σε καθεστώς παρακολούθησης από την ΕΥΠ» ο Μαλιχούδης διαπιστώνει ότι η διαταγή παρακολούθησης του δημοσιογράφου που προσπαθούσε να εντοπίσει στη Κω ένα 12χρονo αγόρι από τη Συρία, τη ζωγραφιά του οποίου είχε δημοσιεύσει στο εξώφυλλό της η γαλλική εφημερίδα Le Monde, είναι εκείνος.

Στις 4/5/2022 ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου, ξεκινά την τακτική που συνοδεύει την κυβέρνηση της ΝΔ μέχρι και σήμερα: «Η Google ανασκεύασε επί το ακριβέστερον το περιεχομένου της δημοσίευσης σχετικά με το λογισμικό Predator, με τρόπο που δικαιώνει τις επίσημες θέσεις της ελληνικής κυβέρνησης και ταυτόχρονα αφήνει έκθετους τους εγχώριους μυθομανείς συνωμοσιολόγους». Όλοι μυθομανείς και συνωμοσιολόγοι. Όλοι παραληρούν.

Ακολουθεί τσουνάμι αποκαλύψεων για… νόμιμες επισυνδέσεις με πρώτη και σοκαριστική αυτή του προσέδρου του  ΚΙΝΑΛ-ΠΑΣΟΚ Νίκου Ανδρουλάκη. Στις 26/7/22 ο Νίκος Ανδρουλάκης καταθέτει μηνυτήρια αναφορά στον Άρειο Πάγο για παραβίαση προσωπικών δεδομένων. Στο κινητό του τηλέφωνο εντοπίστηκε σύνδεσμος που σχετίζεται με το παράνομο λογισμικό Predator.

Στις 23/8/22 η κατάσταση είναι όπως την περιγράφει παρακάτω η Πρωτοβουλία Δικηγόρων και Νομικών για τα δημοκρατικά δικαιώματα:  

«Να διαλευκανθεί η παρακολούθηση του Ν. Ανδρουλάκη: να εξεταστεί η ουσιαστική νομιμότητά της από κοινοβουλευτική επιτροπή με ανεμπόδιστη πρόσβαση σε όλα τα σχετικά στοιχεία και αποδεικτικά μέσα, να συσχετιστεί η έρευνα με την παρακολούθηση του δημοσιογράφου Θ. Κουκάκη που πραγματοποιήθηκε με το ίδιο modus operandi και να διερευνηθεί η τέλεση ποινικών αδικημάτων κατ’ άρθρο 292Α παρ. 4 εδ. γ του ΠΚ κατά παραπομπή στο ά. 134 ΠΚ (εγκλήματα κατά της ασφάλειας των τηλεφωνικών επικοινωνιών σε διακεκριμένη μορφή αναφορικά με διακινδύνευση θεμελιωδών αρχών και θεσμών του Πολιτεύματος).

Να διαλευκανθεί η παρακολούθηση του Ν. Ανδρουλάκη: να εξεταστεί η ουσιαστική νομιμότητά της από κοινοβουλευτική επιτροπή με ανεμπόδιστη πρόσβαση σε όλα τα σχετικά στοιχεία και αποδεικτικά μέσα, να συσχετιστεί η έρευνα με την παρακολούθηση του δημοσιογράφου Θ. Κουκάκη που πραγματοποιήθηκε με το ίδιο modus operandi και να διερευνηθεί η τέλεση ποινικών αδικημάτων κατ’ άρθρο 292Α παρ. 4 εδ. γ του ΠΚ κατά παραπομπή στο ά. 134 ΠΚ (εγκλήματα κατά της ασφάλειας των τηλεφωνικών επικοινωνιών σε διακεκριμένη μορφή αναφορικά με διακινδύνευση θεμελιωδών αρχών και θεσμών του Πολιτεύματος).

Να διερευνηθεί συγκεκριμένα η παραβίαση του απορρήτου των επικοινωνιών δικηγόρων, δημοσιογράφων και δικαστών, δηλαδή λειτουργών που έχουν δικαίωμα απορρήτου και καθήκον εχεμύθειας εκ της ιδιότητάς τους, στα πλαίσια αυξημένης συνταγματικής και νομοθετικής προστασίας πέραν της γενικής ρύθμισης του α. 19 του Συντάγματος για την προστασία του απορρήτου των επικοινωνιών (άρθρα 20 και 14 του Συντάγματος για την παροχή έννομης προστασίας από τα δικαστήρια και για την ελευθερία του τύπου, άρθ. 38 και 39 του Κώδικα Δικηγόρων, άρθ. 32 του Κώδικα Δεοντολογίας του Δικηγορικού Λειτουργήματος, άρθρο 371 του Ποινικού Κώδικα, αρθ. 99 παρ. 4, 212 παρ. 1-3 και 248 παρ. 6 εδ. β του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, αρθ. 47 παρ. 2 του Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων και Κατάστασης Δικαστικών Λειτουργών, αρθ. 2 περ. θ του Κώδικα Δεοντολογίας δημοσιογραφικού επαγγέλματος της ΕΣΗΕΑ).

Να αποδοθούν ποινικές και πειθαρχικές ευθύνες σε φυσικούς και ηθικούς αυτουργούς για τα τελεσθέντα αδικήματα και παραπτώματα: να προχωρήσει η Εισαγγελία του Αρείου Πάγου σε συσχέτιση όλων των δικογραφιών που έχουν ήδη σχηματιστεί και εκκρεμούν ενώπιον της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Αθηνών για υποθέσεις παρακολουθήσεων (μηνυτήριες αναφορές Νικ. Ανδρουλάκη, Αθ. Κουκάκη, Στ. Μαλιχούδη, προκαταρκτικές Ντογιάκου και Ελευθεριάνου, κ.λ.π) και να διερευνήσει την τέλεση ποινικών αδικημάτων παραβίασης του απορρήτου των τηλεπικοινωνιών σε βαθμό κακουργήματος, ως άνω.

Να καταργηθεί το νομοθετικό πλαίσιο που επέτρεψε τη συστηματική αυθαιρεσία των χιλιάδων παρακολουθήσεων και να νομοθετηθούν μέτρα θωράκισης του απορρήτου των επικοινωνιών όλων των πολιτών. Καμία εισαγγελική διάταξη άρσης του απορρήτου χωρίς επώνυμο και αιτιολογία, επικύρωση από δικαστικό συμβούλιο, γνωστοποίηση στον θιγόμενο πολίτη ώστε να υπάρχει δυνατότητα άσκησης ένδικου μέσου.

Να αναλάβει ο Πρωθυπουργός την πολιτική ευθύνη ως αρμόδιος πολιτικός προϊστάμενος της ΕΥΠ και να μη νομιμοποιηθεί η κατάργηση της ίδιας της νομικής έννοιας της πολιτικής ευθύνης με το εφεύρημα της παραίτησης ενός ανεύθυνου υπαλλήλου ή παράγοντα που δεν υπέχει πολιτικό ρόλο και αντίστοιχη ευθύνη».

Από τον Σεπτέμβρη και μετά οι αποκαλύψεις δεν σταματούν 

Ο τομεάρχης Προστασίας του Πολίτη του ΣΥΡΙΖΑ, Χρήστος Σπίρτζης, καταθέτει στις 9/9/22 μήνυση κατά παντός υπευθύνου. Στο κινητό του εντοπίζεται ο παράνομος σύνδεσμος που εστάλη στο κινητό του, ίδιος με τον σύνδεσμο του Νίκου Ανδρουλάκη και του Θανάση Κουκάκη.

Στις 5/11/22 το Documento δημοσιεύει μια λίστα με ονόματα που παρακολουθούνταν μέσω του Predator. Μεταξύ άλλων, σύμφωνα με το δημοσίευμα, παρακολουθούνταν και οι: Αντώνης Σαμαράς πρώην πρωθυπουργός, Νίκος Δένδιας υπουργός Εξωτερικών, οι πρώην υπουργοί Προστασίας του Πολίτη Όλγα Γεροβασίλη και Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, ο περιφερειάρχης Αττικής Γιώργος Πατούλης, οι εκδότες Αλέξης Παπαχελάς (Η Καθημερινή), Αντώνης Δελλατόλας (Το Ποντίκι) και Γιάννης Κουρτάκης (Παραπολιτικά), ο τέως πρόεδρος του ΕΟΔΥ Παναγιώτης Αρκουμανέας και η σύζυγος του, δημοσιογράφος Εύα Αντωνοπουλου, ο πρώην Ευρωπαίος Επίτροπος Δημήτρης Αβραμόπουλος (πρώην υπουργός των κυβερνήσεων Κώστα Καραμανλή και πρώην δήμαρχος Αθηναίων), η πρώην υπουργός Τουρισμού (επί κυβέρνησης Α. Σαμαρά) Όλγα Κεφαλογιάννη, η αναπληρώτρια και τέως κυβερνητική εκπρόσωπος Αριστοτελία Πελώνη, ο τέως υπουργός Υγείας και νυν Τουρισμού Βασίλης Κικίλιας και η σύζυγός του Τζένη Μπαλατσινού, ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Άδωνις Γεωργιάδης και η σύζυγός του Ευγενία Μανωλίδου, ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, ο καλλιτέχνης Λάκης Λαζόπουλος, ο υφυπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Χαρδαλιάς, ο πρόεδρος της ΠΑΕ Άρης Θόδωρος Καρυπίδης και ο πρόεδρος της ΠΑΕ Ολυμπιακός Βαγγέλης Μαρινάκης.

Στις 24/12/22, δημοσιεύεται στην ίδια εφημερίδα ότι ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ, στρατηγός Κωνσταντίνος Φλώρος, ήταν -τουλάχιστον από το πρώτο τρίμηνο του 2022- στόχος παρακολούθησης από την ΕΥΠ με τον κωδικό «519c».

Ο ευρωβουλευτής Γιώργος Κύρτσος και ο ερευνητής δημοσιογράφος Τάσος Τέλλογλου, με αιτήματά τους στην ΑΔΑΕ, ζητούν να μάθουν εάν ήταν υπό παρακολούθηση από τις μυστικές υπηρεσίες. Σύμφωνα με δημοσίευμα του πανευρωπαϊκού ειδησεογραφικού ιστότοπου Euractiv, κλιμάκιο της ανεξάρτητης Αρχής επισκέφθηκε στις 15/12/ 2022 την εταιρεία τηλεπικοινωνιών Cosmote και μετά από έλεγχο που έγινε επιβεβαιώθηκε ότι και οι δύο ήταν υπό παρακολούθηση από μυστικές υπηρεσίες, αλλά οι λόγοι δεν αποκαλύφθηκαν λόγω «εθνικής ασφάλειας». Κατά τη διενέργεια του ελέγχου, αποκαλύπτει το ρεπορτάζ ο εισαγγελέας του Αρείου Πάγου, Ισίδωρος Ντογιάκος, φέρεται να προσπάθησε να μπλοκάρει τον έλεγχο λέγοντας ότι ήταν παράνομος.

Ο ευρωβουλευτής καταθέτει μηνύσεις κατά του πρώην διοικητή της ΕΥΠ Παναγιώτη Κοντολέοντος, της εισαγγελέως Εφετών, εποπτεύουσας την ΕΥΠ, Βασιλικής Βλάχου και της Ευαγγελίας Γεωργακοπούλου, αξιωματικού της ΕΛ.ΑΣ., πρώην επικεφαλής της διεύθυνσης συλλογής και ανάλυσης πληροφοριών και Β' Υποδιευθύντρια τρομοκρατίας και οργανωμένου εγκλήματος της ΕΥΠ.

Τι έκανε η κυβέρνηση για όλα τα παραπάνω;

Στις 29/7/22 γίνεται έκτακτη συνεδρίαση της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής. Εκεί παρευρέθηκαν για να καταθέσουν, ο τότε αρχηγός της ΕΥΠ Παναγιώτης Κοντολέων και ο πρόεδρος της ΑΔΑΕ Χρήστος Ράμμος.

Στις 4/8/22, η Εφημερίδα των Συντακτών δημοσιεύει έρευνα με τίτλο «Μεσοτοιχία το Μαξίμου με το Predator» που υπογράφουν οι reporters united Νικόλας Λεοντόπουλος, Θοδωρής Χονδρόγιαννος και η Εφ.Συν. Εκεί διαβάζουμε: «Επί οχτώ μήνες η δημοσιογραφική έρευνα του inside story και του Reporters United για τις υποκλοπές παρέμενε στο περιθώριο της πολιτικής ατζέντας. Ομως τώρα ήρθε στο προσκήνιο. Και δικαίως: η αποκάλυψη του προέδρου του ΠΑΣΟΚ Νίκου Ανδρουλάκη ότι τον Σεπτέμβριο του 2021 είχε γίνει απόπειρα παγίδευσης του κινητού του με το παράνομο λογισμικό υποκλοπών Predator υποχρέωσε μέσα ενημέρωσης και κυβέρνηση να σταματήσουν να παριστάνουν ότι δεν βλέπουν το πρόβλημα. Το μεγάλο ερώτημα τώρα είναι: Ποιος παγίδευσε με το Predator τον δημοσιογράφο Θανάση Κουκάκη, τον οποίο προηγουμένως παρακολουθούσε η ΕΥΠ επικαλούμενη λόγους εθνικής ασφάλειας; Και ποιος προσπάθησε να ελέγξει το κινητό του (σημερινού) αρχηγού του τρίτου κόμματος της χώρας;

Ενώ η κυβέρνηση αμήχανα σιωπά για το ποιος χρησιμοποιεί το Predator στην Ελλάδα, το Reporters United και η Εφ.Συν. δημοσιεύουν νέα στοιχεία που φέρνουν το Μαξίμου ακόμα πιο κοντά στο κακόβουλο λογισμικό. Το σημερινό ρεπορτάζ αποτελεί συνέχεια της έρευνας ("Ο Μεγάλος Αδερφός και ο Μεγάλος Ανιψιός") που στις 3 Ιουνίου αποκάλυψε ότι ο γενικός γραμματέας και ανιψιός του πρωθυπουργού, Γρηγόρης Δημητριάδης, μετά την ανάληψη της εξουσίας από τη Ν.Δ. σύστησε μια εταιρεία (Eledyn) και μέσω αυτής αγόρασε έναντι 1.000 ευρώ μιαν άλλη (Canalis), για να φτιάξει φωτοβολταϊκά πάρκα. Λίγο αργότερα ο κ. Δημητριάδης πούλησε την Canalis για ένα πολύ μεγαλύτερο τίμημα, 166.513 ευρώ». Τότε ανοίγει ο ασκός του Αιόλου.

Η έρευνα συνδέει τον Γενικό Γραμματέα του πρωθυπουργού, Γρηγόρη Δημητριάδη, με την Intellexa, την εταιρεία που προμηθεύει το λογισμικό Predator στην Ελλάδα και το επιχειρηματία Φέλιξ Μπίτζιο που τη διαχειριζόταν. Την επομένη ημέρα η εισηγήτρια της επιτροπής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τη χρήση κατασκοπευτικών λογισμικών Σόφι ιν 'τ Βελντ συνιστά την εμπλοκή της Europol και της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας στην έρευνα της υπόθεσης. Ο πρωθυπουργικός ανιψιός παραιτείται από τη θέση του Γενικού Γραμματέα του πρωθυπουργού, τον ακολουθεί άμεσα και ο αρχηγός της ΕΥΠ Παναγιώτης Κοντολέων. Ο Γρηγόρης Δημητριάδης κάνει αγωγή στους «Reporters United» και στην «Εφημερίδα των Συντακτών».

Έκτοτε η κυβερνητική γραμμή είναι ίδια και απαράλλαχτη, παραληρήματα, φαντασιώσεις, ψεύδη και ανοησίες. Όλα αυτά μέχρι σήμερα.

Ακολουθήστε το 20/20 Magazine στο Google News, στο Facebook, το Twitter και το Instagram.
ΠΡΟΒΟΛΗ