Ο Στέλιος Κούλογλου, Ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ - Π.Σ., απηύθυνε ερώτηση προς την Κομισιόν, αναφερόμενος στις προσπάθειες του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, Ισίδωρου Ντογιάκου, να εμποδίσει τις έρευνες της ΑΔΑΕ για το σκάνδαλο των υποκλοπών.

Ο Επίτροπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για θέματα δικαιοσύνης, Ντιντιέ Ρέιντερς, απάντησε στην ερώτηση του Κούλογλου, εκφράζοντας την ανησυχία του για το σύστημα διορισμού στις ανώτατες θέσεις του δικαστικού σώματος, υπογραμμίζοντας ότι αυτό είναι επιρρεπές σε επιρροή από την εκτελεστική εξουσία.

Ο Ρέιντερς επισήμανε ότι «η Επιτροπή συνέστησε να αντιμετωπιστεί η ανάγκη συμμετοχής του δικαστικού σώματος στις διαδικασίες διορισμού, λαμβανομένων υπόψη των ευρωπαϊκών προτύπων», τονίζοντας ότι αυτό είναι σημαντικό για την διασφάλιση της ανεξαρτησίας της δικαστικής εξουσίας.

Η ερώτηση Κούλογλου

Στην Ελλάδα, δημοσιογραφικές έρευνες και η Ανεξάρτητη Αρχή Διασφάλισης Απορρήτου Επικοινωνιών (ΑΔΑΕ) αποκάλυψαν δεκάδες υποθέσεις τηλεφωνικών υποκλοπών από το λογισμικό Predator αλλά και την Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών. Η Δικαιοσύνη κατηγορείται για υπερβολική αδράνεια αν όχι συγκάλυψη του σκανδάλου.

Επικαλούμενος τον νέο νόμο που ψήφισε εσπευσμένα η κυβέρνηση, ο Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου, Ισίδωρος Ντογιάκος, επιχείρησε να παρεμποδίσει έρευνα της ΑΔΑΕ σε πάροχο τηλεπικοινωνιών, όπου τελικά αποκαλύφθηκε η παρακολούθηση ενός ευρωβουλευτή της Ομάδας Renew και ενός δημοσιογράφου που πρωταγωνιστεί στις αποκαλύψεις του σκανδάλου. Μετά την σφοδρή κριτική που δέχτηκε, επιχείρησε να εκφοβίσει τα ΜΜΕ που ερευνούν το σκάνδαλο, ζητώντας επιλεκτικούς φορολογικούς ελέγχους. Ακολούθησαν δημοσιεύματα για απόπειρα της κυβέρνησης να απομακρύνει τον Πρόεδρο της ΑΔΑΕ ή να τροποποιήσει τη σύνθεσή της.

Αφού η ΑΔΑΕ αποφάσισε επίσημα να αναζητήσει από τους παρόχους τα στοιχεία των παρακολουθήσεων, με γνωμοδότησή του ο Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου υποστηρίζει ότι η ΑΔΑΕ δεν είναι αρμόδια. Ο Πρόεδρός της απαντά ότι παραβιάζεται η συνταγματική ανεξαρτησία της Αρχής και το ίδιο υποστηρίζουν κορυφαίοι συνταγματολόγοι.

Ερωτάται η Επιτροπή:

Πώς σκοπεύει να αντιμετωπίσει την εκτεταμένη κατάλυση στοιχειωδών κανόνων του κράτους δικαίου και της συνταγματικής ομαλότητας στην Ελλάδα;

Η απάντηση Ρέιντερς

Όσον αφορά τον εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, η Επιτροπή υπενθυμίζει, όπως έχει ήδη επισημανθεί στην έκθεση του 2022 για το κράτος δικαίου, ότι το ισχύον σύστημα διορισμών στις ανώτατες θέσεις του δικαστικού σώματος εγείρει ανησυχίες ότι είναι επιρρεπές σε δυνητικά ισχυρή επιρροή από την εκτελεστική εξουσία.

Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή συνέστησε να αντιμετωπιστεί η ανάγκη συμμετοχής του δικαστικού σώματος στις διαδικασίες διορισμού, λαμβανομένων υπόψη των ευρωπαϊκών προτύπων. Αυτό είναι σημαντικό προκειμένου να διασφαλιστεί η ανεξαρτησία της δικαστικής εξουσίας εν γένει και του εισαγγελέα του Αρείου Πάγου ειδικότερα.

Η Επιτροπή αντιλαμβάνεται ότι η Ελλάδα έχει αναθέσει την προστασία του απορρήτου των επικοινωνιών σε ανεξάρτητη αρχή σύμφωνα με το ελληνικό σύνταγμα. Όσον αφορά την εποπτεία των εθνικών κανόνων για τη μεταφορά της οδηγίας για την προστασία της ιδιωτικής ζωής στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες στο εθνικό δίκαιο, η Ελλάδα επέλεξε να ορίσει την Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα και την Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών ως αρμόδιες εποπτικές αρχές.

Ο γενικός κανονισμός για την προστασία δεδομένων απαιτεί οι εθνικές αρχές για την προστασία των δεδομένων να είναι ανεξάρτητες. Η οδηγία για την προστασία της ιδιωτικής ζωής στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες απαιτεί από τις εθνικές εποπτικές αρχές να έχουν τις αναγκαίες εξουσίες για την παρακολούθηση και επιβολή των εθνικών διατάξεων για τη μεταφορά της οδηγίας στο εθνικό δίκαιο, μεταξύ άλλων με τη δυνατότητα επιβολής αποτελεσματικών, αναλογικών και αποτρεπτικών κυρώσεων.

Στο πλαίσιο της πράξης για τις ψηφιακές υπηρεσίες, τα κράτη μέλη πρέπει επίσης να ορίσουν ανεξάρτητο συντονιστή ψηφιακών υπηρεσιών για την εποπτεία και την επιβολή του κανονισμού κατά παρόχων ενδιάμεσων υπηρεσιών. Η Επιτροπή αντιλαμβάνεται ότι η Ελλάδα λαμβάνει επί του παρόντος τα αναγκαία μέτρα για τον εν λόγω διορισμό.