Με μια παγκόσμια κρίση νερού να βρίσκεται προ των πυλών, αν δεν ληφθούν άμεσα τα απαραίτητα μέτρα, το νομοσχέδιο για τη νέα ρυθμιστική αρχή, που θα περιλαμβάνει πλέον και το νερό και ψηφίστηκε «σφαιράδην» στη Βουλή των Ελλήνων, σκάβει το αυλάκι για την πιθανή ιδιωτικοποίηση του νερού, αλλά και τη μετάθεση των υπηρεσιών ύδρευσης στην «αγορά» των συμφερόντων και του κέρδους.

Φυσικά, η άμεση αντίδραση της κυβέρνησης ήταν να προσπαθήσει να κατευνάσει τα πνεύματα, να αρνηθεί πως ο έλεγχος και η εποπτεία των παρόχων νερού απομακρύνεται από τον κρατικό έλεγχο, να αναδείξει τις παθογένειες που «διορθώνει» η συγκεκριμένη ρύθμιση, καθώς και να κατηγορήσει την αντιπολίτευση για ανυπόστατα fake news.

Σε εντελώς αντίθετο κλίμα και με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Νερού, στις 22 Μαρτίου διεξήχθη στη Νέα Υόρκη, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, η πρώτη Σύνοδος Κορυφής με θέμα το νερό από το 1977. Η συνεδρίαση έλαβε χώρα στα μισά της Διεθνούς δεκαετίας δράσης για το «Νερό για βιώσιμη ανάπτυξη» (2018-2028).

«Στραγγίζουμε την ζωτική ενέργεια της ανθρωπότητας με βαμπιρική υπερκατανάλωση και μη βιώσιμη χρήση και την εξατμίζουμε με την παγκόσμια θέρμανση», δήλωσε στη Σύνοδο ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες. «Οι κυβερνήσεις πρέπει να αναπτύξουν και να εφαρμόσουν σχέδια που θα διασφαλίζουν την ισότιμη πρόσβαση στο νερό για όλους τους ανθρώπους, προστατεύοντας παράλληλα αυτόν τον πολύτιμο πόρο».

Ταυτόχρονα, δημοσιεύθηκε έκθεση για την Παγκόσμια Ανάπτυξη των Υδάτων και τα στοιχεία αυτής μας τρομάζουν όλους.

Τα ανησυχητικά στοιχεία της έκθεσης

Σύμφωνα με την έκθεση του ΟΗΕ, δύο δισεκατομμύρια άνθρωποι περίπου δεν έχουν πρόσβαση σε ασφαλές πόσιμο νερό, ενώ για ορισμένες χρονικές περιόδους, η λειψυδρία γίνεται ενδημικό φαινόμενο για το 40% του πληθυσμού παγκοσμίως. Η έκθεση αναφέρει επίσης πως η ζήτηση για νερό αναμένεται να ξεπεράσει την προσφορά κατά 40% ως το 2030, ενώ για πρώτη φορά το παγκόσμιο υδάτινο σύστημα εξετάζεται τόσο διεξοδικά, με τους κινδύνους για την ευημερία των χωρών σε περίπτωση που παραμελήσουν το νερό να εκφράζονται πλέον ανοιχτά.

Δεν είναι μόνο η λειψυδρία το πρόβλημα, αλλά και η μόλυνση του νερού, που προκαλείται εξαιτίας της απουσίας των συστημάτων αποχέτευσης και καθαρισμού του νερού, ή της ανεπάρκειάς αυτών. Τουλάχιστον δύο δισεκατομμύρια άνθρωποι καταναλώνουν νερό μολυσμένο από περιττώματα (χωρίς να υπολογίζεται σε αυτό και η μόλυνση από εντομοκτόνα, χημικές ουσίες, μικροπλαστικά κ.ά.), εκθέτοντας τον εαυτό τους σε ασθένειες και παθήσεις, όπως ο τύφος, η χολέρα, η πολιομυελίτιδα και η δυσεντερία.

Κλιματική αλλαγή και περιβαλλοντική υποβάθμιση

Ο κύκλος του νερού είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με το κλίμα, αφού κάθε κλιματική αλλαγή αναπόφευκτα τον επηρεάζει. Για παράδειγμα, η αύξηση της θερμοκρασίας στην επιφάνεια της Γης έχει ως συνέπεια ακραία μετεωρολογικά φαινόμενα, όπως καταιγίδες και πλημμύρες, ή και έντονες περιόδους ξηρασίας. Με τη σειρά τους, τα ακραία καιρικά φαινόμενα συμβάλλουν στη μόλυνση ή στην έλλειψη του νερού, απειλώντας την προσβασιμότητα σε αυτό.

Παράλληλα, δεν χωρά αμφιβολία στο γεγονός πως η κρίση του νερού προκύπτει από την αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού, τη ρύπανση και την περιβαλλοντική υποβάθμιση. Σε αυτήν συμβάλλει και η βιομηχανία εμφιαλωμένου νερού, η οποία μόνο το 2021 παρήγαγε περίπου 600 δισεκατομμύρια πλαστικά μπουκάλια και δοχεία, ποσότητες που μεταφράζονται σε περίπου 25 εκατομμύρια τόνους πλαστικών απορριμμάτων — τα περισσότερα από τα οποία δεν ανακυκλώνονται και καταλήγουν σε χωματερές.

Απειλή και το εμφιαλωμένο νερό;

Η έκθεση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών περιλαμβάνει ειδική μνεία και για την ταχέως αναπτυσσόμενη βιομηχανία εμφιαλωμένου νερού, η οποία θεωρείται αυτή τη στιγμή ως ένας «οδοστρωτήρας» ικανός να υπονομεύσει την πρόοδο προς ένα βασικό στόχο βιώσιμης ανάπτυξης: το ασφαλές νερό για όλους. Με περισσότερα από 1 εκατομμύριο μπουκάλια νερό να πωλούνται κάθε λεπτό σε όλο τον κόσμο και τις παγκόσμιες πωλήσεις να αναμένεται να διπλασιαστούν ως το 2030, το εμφιαλωμένο νερό έχει εξελιχθεί σε ένα σημαντικό οικονομικό τομέα.

Το αίτημα για ασφαλές πόσιμο νερό δεν υπήρξε ποτέ ξανά πιο καίριο. Τον τριπλασιασμό των επενδύσεων που γίνονται σήμερα προτείνει ο ΟΗΕ, προκειμένου να εξασφαλιστεί η πρόσβαση σε πόσιμο νερό για όλους ως το 2030. Μια υποτιθέμενη κρίση νερού στο μέλλον μπορεί να έχει ολέθριες επιπτώσεις τόσο στις ζωές των ανθρώπων, όσο και στο περιβάλλον, μειώνοντας την αγροτική παραγωγή, την επάρκεια τροφής κι αυξάνοντας την εμφάνιση ασθενειών. Συνεπώς, το νερό είναι και πρέπει να παραμείνει δημόσιο αγαθό και η πρόσβαση σε αυτό αδιαμφισβήτητο δικαίωμα όλων μας.