Στο 90' ο Κώστας Γαλανόπουλος σκοράρει και κάνει το 2-1 της ΑΕΚ. Δεν πανηγυρίζει. Σηκώνει τη γροθιά του κρατώντας μαύρο περιβραχιόνιο: «Δεν ήξερα πώς να πανηγυρίσω. Δεν το έκανα για να προκαλέσω, ούτε τους φιλάθλους, ούτε την ομάδα. Η αφιέρωση ήταν το ελάχιστο που μπορούσα να κάνω».

Μια προσχεδιασμένη συμφωνία 

Χθες, ο χαμένος πρωθυπουργός της χώρας, με μια σχεδόν θεϊκή παρέμβασή του, συναντιέται με τέσσερις εφοπλιστές κι έναν πρόεδρο. Οι 5 τους, οι ακαταλληλότεροι όλων, συνεδριάζουν. Για την «οπαδική βία». Για το «δολοφονικό ραντεβού». Για τα μαύρα τους τα χάλια. Και θα ήταν μια ακόμα επικοινωνιακή γραφικότητα, αν δεν έσταζε αίμα.

Ο Πρωθυπουργός δεν βρίσκει ούτε μια λέξη για το κυβερνητικό φιάσκο. Πλαισιωμένος από τον πρόεδρο της UEFA και τους ιδιοκτήτες των τεσσάρων μεγάλων ΠΑΕ, ΑΕΚ, Ολυμπιακού, Παναθηναϊκού και ΠΑΟΚ, ανακοινώνει ένα (προ)συμφωνημένο σχέδιο, με τα αφεντικά των ΠΑΕ.

Η Ελληνική Αστυνομία αναλαμβάνει να ελέγχει την είσοδο των οργανωμένων οπαδών και «κάθε ομάδα θα έχει μόνο έναν σύνδεσμο με έδρα πια την επίσημη ΠΑΕ». Δηλαδή ανακοινώνει ότι θα εφαρμόσει ένα νόμο που ήδη ισχύει. 

Σε εθνικό επίπεδο οι λέσχες των οργανωμένων οπαδών θα κλείσουν. Χρυσή ευκαιρία για κρυφές λέσχες. Οι ιδιοκτήτες των τεσσάρων μεγάλων ΠΑΕ «δεσμεύτηκαν» ότι θα κόψουν το μεροκάματο στους χούλιγκάνς τους και θα αφήσουν την  αστυνομία να έχει ουσιαστικό έλεγχο «προκειμένου να ελέγχει την είσοδο των οργανωμένων φιλάθλων στις θύρες εκείνες που στο παρελθόν μάς έχουν δημιουργήσει πρόβλημα». 

Είπε κι άλλα ο Μητσοτάκης. Αν χρειαστεί, θα προχωρήσει στο κλείσιμο θυρών οργανωμένων οπαδών και στον αποκλεισμό ομάδων από ευρωπαϊκές διοργανώσεις.

Τι δεν είπε; Το ένα και μοναδικό που θα απέδιδε. Για κάθε τι που γίνεται, να πληρώνει η ΠΑΕ. Μάλλον δεν θα το σκέφτηκε. 

Ο πρόεδρος της UEFA χαρακτήρισε «καρκίνο» για το ποδόσφαιρο την οπαδική βία: «Όλοι είμαστε λυπημένοι και εξαγριωμένοι λόγω αυτών των φοβερών που συνέβησαν, λόγω της παράλογης βίας γιατί κάποιοι χρησιμοποιούν το ποδόσφαιρο για να ασκήσουν βία. Τι είδους άνθρωπος επιτίθεται σε έναν άλλο λόγω φανέλας; Αυτός είναι ο καρκίνος του ποδοσφαίρου. Μην τους λέτε οπαδούς. Είναι αυτοί που χρησιμοποιούν βλακωδώς τις ιδέες τους. Φτάνει πια. Αυτό πρέπει να σταματήσει και θα σταματήσει. Η βία και ο χουλιγκανισμός δεν είναι πρόβλημα μόνο της Ελλάδας αλλά και της Ευρώπης και πέραν αυτής».

Ο Αλεξάντερ Τσέφεριν δεν σκέφτηκε και εκείνος -μα πόσο ταιριαστή σύμπτωση- ότι η βία που συνδέεται με τον αθλητισμό εντάσσεται στην κοινωνική βία που περιβάλλει τις ζωές μας. Στον καρκίνο με τον οποίο περιβάλλουν τις ζωές μας οι εξουσιαστές της. 

Στη σύσκεψη μετείχαν ο υπουργός Επικρατείας Σταύρος Παπασταύρου, ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη Γιάννης Οικονόμου και ο υφυπουργός Αθλητισμού Γιάννης Βρούτσης. Τρεις αναντικατάστατοι υπουργοί, βλέπετε το μάρμαρο το πλήρωσαν κάτι τροχαίοι. 

Το χρονικό ενός αιματηρού μοτίβου

Τη Δευτέρα 7/8/23, 150 Κροάτες οπαδοί, αποφεύγουν τη Σερβία και μέσω Μαυροβουνίου, Αλβανίας και Ιονίας οδού, με αυτοκίνητα και βαν έρχονται στην Αθήνα. 

Σκοπός των ΒΒΒ (Bad Blue Boys) είναι να σταθούν στο πλευρό της ομάδας τους Ντιμανό Ζάγκρεμπ -που θα έπαιζε με την ΑΕΚ στο πλαίσιο των προκριματικών για το Champion League- και να βρεθούν με τους αδελφοποιημένους οπαδούς του Παναθηναϊκού. 

Δεν είναι κάτι παράξενο, ούτε πρωτοφανές. Πριν 20 χρόνια οι οπαδοί του Ολυμπιακού αναθερμαίνουν τη σχέση τους -που μετράει από το 1986- με εκείνους του Ερυθρού Αστέρα -Delije- της Σερβίας και ακολουθούν σταδιακά και οι υπόλοιπες ελληνικές ομάδες. Συνάπτοντας στενές σχέσεις με ομάδες του εξωτερικού.

Η ΑΕΚ με τους οπαδούς της Μαρσέιγ (Commando Ultra 84), της Λιβόρνο (Brigate Autonome Livornesi 99) και της Sankt Pauli (Ultra Sankt Pauli) λόγω κοινής πολιτικής θέσης. Ο Παναθηναϊκός, εκτός από την επίσημη φιλία με του οπαδούς της Ραπίντ Βιέννης, διατηρεί δυνατές σχέσεις με τους νεοναζί ΒΒΒ, της Ντιναμό Ζάγκρεμπ. Αλλά και με τους αντίστοιχους της Ρόμα (Curva Sud). Ο ΠΑΟΚ με την Παρτιζάν (Grobari) και ο Άρης με τις Ντόρντμουντ και Λοκομοτίβ Πλόβντιβ.

Οι αδελφοί οπαδοί ξεκινούν… χουλιγκανικό τουρισμό. Με αφορμή ματς και επετείους ανταλλάσσουν ομαδικές οργανωμένες επισκέψεις. Οι αλληλοεπισκέψεις δεν γίνονται -φυσικά- για να δουν τα αξιοθέατα. Γίνονται με στόχο την επίδειξη δύναμης. Για να συνδράμουν τα αδέλφια στους τσακωμούς, για να αποδείξουν και να εδραιώσουν τη σχέση τους. 

Χαρακτηριστικά παραδείγματα του παρελθόντος είναι η μάχη στο Παγκράτι το 2006, όπου Ναζί οπαδοί της Σπαρτάκ Μόσχας φθάνουν στην Αθήνα καλεσμένοι των οπαδών του Ολυμπιακού. Ακολουθούν γενικευμένα επεισόδια. 

Το 2007 ο Ολυμπιακός παίζει στην Ρώμη με τη Ρόμα (στο πλαίσιο του Champions league) όπου οπαδοί του Παναθηναϊκού συνδράμουν στα επεισόδια που συμβαίνουν έξω από το ξενοδοχείο που έχει καταλύσει μερίδα των οπαδών του Ολυμπιακού. 

Πέρυσι στον αγώνα μεταξύ Μαρσέιγ-ΠΑΟΚ οπαδοί της ΑΕΚ φτάνουν στη Μασσαλία ενώνονται με τους Μαρσεγέζους και επιτίθονται ενάντια στους οπαδούς του ΠΑΟΚ. 

Να σημειώσουμε ότι σε κάθε ντέρμπι μεταξύ της Παρτιζάν και του Ερυθρού Αστέρα στη Σερβία -όπου επιτρέπονται οι μετακινήσεις οπαδών- αμφότεροι οπαδοί του Ολυμπιακού και του ΠΑΟΚ μεταβαίνουν μαζικά στο Βελιγράδι. 

Μια καθόλου διαφορετική ιστορία με εντελώς διαφορετικό τέλος 

Τον Νοέμβριο του 2015, ο Ολυμπιακός πρόκειται να αναμετρηθεί με τη Ντιναμό Ζάγκρεμπ στο πλαίσιο των ομιλών του Champions league. Η μετακίνηση οπαδών είναι απαγορευμένη. Λόγω της φιλίας των οπαδών του Ολυμπιακού με τους Σέρβους οπαδούς του Ερυθρού Αστέρα η πρόκληση είναι ακόμα μεγαλύτερη για τους των ΒΒΒ (Bad Blue Boys) της Ντιμανό Ζάγκρεμπ. Καλεσμένοι και φιλοξενούμενοι των οπαδών του Παναθηναϊκού, βρίσκονται στην Αθήνα, δέκα χιλιόμετρα μακριιά από  εκείνους του Ερυθρού Αστέρα -Delije- της Σερβίας που είναι φιλοξενούμενοι των οπαδών του Ολυμπιακού στον Πειραιά.

Οι τελευταίοι αποφασίζουν το προηγούμενο βράδυ να μεταβούν μαζικά στο κέντρο της Αθήνας κάνοντας επίδειξη δύναμης. Αντίστοιχα οι οπαδοί του Παναθηναϊκού με εκείνους της Ντιναμό βρίσκονται στον κεντρικό σύνδεσμο της λεωφόρου Αλεξάνδρας. 

Το «ραντεβού» δεν γίνεται ποτέ. Και σε αυτό δεν έχει επέμβει η Αστυνομία. Οι λόγοι που τότε δεν συνέβη κάτι αντίστοιχο με τη Νέα Φιλαδέλφεια είναι αδιευκρίνιστοι. Ωστόσο και ενώ την μέρα του αγώνα δεν συμβαίνει το παραμικρό, τη μεθεπόμενη το αεροδρόμιο Ελ.Βενιζέλος μετατρέπεται σε πεδίο μάχης μεταξύ Σέρβων και Κροατών. Και εκεί λάμπει με την απουσία του ο κρατικός μηχανισμός. 

Όχι όμως για να σκοτώσουν. Όχι;

Κάθε γκρουπ οπαδών έχει ένα άτυπο αλλά καθόλου εύκολα παραβιάσιμο πλαίσιο. Ένα σύστημα αξιών, που καθορίζεται, εδραιώνεται και δεν δέχεται ατασθαλίες. 

Έτσι οι Άγγλοι πίνουν και, έτσι στουπί, πλακώνονται στο πλαίσιο των ματς. Γάλλοι και Γερμανοί δεν δείχνουν ιδιαίτερη έφεση στην οργάνωση του σπορ.

Πολωνοί και Ρώσοι χούλιγκαν μάχονται μέχρι τελικής πτώσης σε ραντεβού σε… δάση, αυστηρά μόνο με τα χέρια τους και παρουσία διασωστών, ενώ τα τελευταία χρόνια έχει ξεκινήσει και ένα είδος μαχών τύπου fight club σε ρινγκ. 

Οι χούλιγκαν της πρώην Γιουγκοσλαβίας, BBB, Delije, Grobari, έχουν κοινό πλαίσιο την μη χρησιμοποίηση μαχαιριών, αλλά δεν λένε όχι σε καπνογόνα και sticks (μαδέρια).

Προοδευτικά οι Ιταλοί χούλιγκαν, χρησιμοποιούν καπνογόνα, μαχαίρια και κοντάρια από τις σημαίες τους.

Και φτάνουμε στους δικούς μας. «ΑΚ» -δηλαδή αυτοσχέδιες βόμβες από μισόλιτρα μπουκάλια με βενζίνη και δεμένους δυναμίτες πάνω τους-, καπνογόνα, μαχαίρια, μαδέρια, μολότοφ. Οι Έλληνες χούλιγκαν πρωτοπορούν στις μεθόδους του οπαδικού πολέμου και είναι οι πλέον αδίστακτοι από εκείνους της υπόλοιπης Ευρώπης. 

Μέχρι και τη δεκαετία του '80, οι Έλληνες χούλιγκαν ακολουθούσαν τον άτυπο και αυστηρό κανόνα του «μόνο χέρια». Τη δεκαετία του '90 εμφανίζονται τα καπνογόνα και λίγα μαχαίρα. Η εξέλιξη οδηγεί στη σημερινή ανεξέλεγκτα δολοφονική κατάσταση. Ο Φιλόπουλος, ο Άλκης, ο Μιχάλης, είναι θύματα μίας νοσηρά αιματοβαμμένης τρομακτικής κατάστασης που διαιωνίζεται και συντηρείται στη σκιά της ανοχής των ΠΑΕ και της πολιτείας.

Το πλαίσιο των χούλιγκαν του Παναθηναϊκού 

Τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια διαμάχη μεταξύ των οργανωμένων οπαδών του Παναθηναϊκού. Αυτό συμβαίνει για λόγους εξουσίας. Δηλαδή το ποιος θα έχει την αρχηγία. Οι σύνδεσμοι που ηγούνται με την στήριξη της ΠΑΕ, διαχειρίζονται τα εισιτήρια, στα πέταλα των οργανωμένων. Γεγονός που ισχύει και σε όλες τις υπόλοιπες ομάδες. Η διαφορά; Οι άλλοι είναι κάτω από μια γενική αρχηγία που είναι σεβαστή σε όλους. Ο Παναθηναϊκός παρόλες τις απόπειρες ενοποίησης όλα τα χρόνια -με διάφορες προσπάθειες που έχουν γίνει- έχει αποτύχει στο να βρεθεί ο ένας που να εκφράζει όλους τους συνδέσμους.

Εδώ να ανοίξω μια παρένθεση, εξηγώντας ότι κάθε σύνδεσμος παίρνει άδεια από την ΠΑΕ της ομάδας που εκπροσωπεί και μετά νομιμοποιείται από το Κράτος. Οι σύνδεσμοι παίρνουν και διαθέτουν τα εισιτήρια στα πέταλα των οργανωμένων για τους αγώνες και είναι συγκοινωνούντα δοχεία μεταξύ των ΠΑΕ και των οπαδών. 

Μαχαίρια και άκριτη, απελπισμένη βία, χωρίς κανένα όριο προφανώς και δεν είναι δικό τους προνόμιο. Στους συνδέσμους όλων των ομάδων, πλέον κάνουν κουμάντο οπαδοί από 18 ως και 35 ετών που δεν έχουν κανέναν από τους κανόνες των προηγουμένων χρόνων. Όπως εύκολα γίνεται αντιληπτό από θαύμα δεν έχουμε θρηνήσει περισσότερα θύματα.

Σε πολλές περιπτώσεις πίσω τους κινούν τα νήματα παλαιότεροι αρχηγοί που φροντίζουν να μην ακούγονται, να μην φαίνονται, να μην μπλέκονται στις δολοφονικές συγκρούσεις.

Τα ξέρουν οι ΠΑΕ, η Αθλητικής βίας, το υπουργείο αυτά; Εάν τα ξέρω εγώ, εξυπακούεται πως είναι κοινό μυστικό.

Προς τι η ανοχή;

Ποιον εξυπηρετεί ο αλληλοσκοτωμός; Τι όφελος μπορεί να έχουν οι ΠΑΕ, το κράτος και η εξουσία από τις δολοφονίες;

Το καλοκαίρι του 1998 ο Γιώργος Βαρδινογιάννης με εξώδικα που στέλνει στους συνδέσμους του Παναθηναϊκού τους μεταφέρει ότι είναι ανεπιθύμητοι στους αγώνες της ομάδας, μετά τα εκτεταμένα επεισόδια στο Ολυμπιακό στάδιο. Μία ακόμα προσπάθεια κάνει ο Ντέμης Νικολαΐδης στην ΑΕΚ δίνοντας στην αστυνομία ονόματα οπαδών που πρωτοστατούν σε επεισόδια. Αλλάζει κάτι; Θα αλλάξει προσεχώς;

Όχι. Το κράτος δεν ενδιαφέρεται να λύσει κανένα πρόβλημα αθλητικής βίας.

Οι άνθρωποι που συχνάζουν στα πέταλα είναι αναλώσιμοι, όπως ακριβώς και όσοι βρίσκονται στα χαμηλά κοινωνικά στρώματα.

Μόνο που οι πρώτοι είναι και ιδιαιτέρως χρήσιμοι. Στρατοί ΠΑΕ, στρατοί μιας βιομηχανίας που παρακινεί, ενθαρρύνει, στηρίζει. Τη βία. Και -ναι- και τις δολοφονίες. Με την ανοχή της. 

Νικιέται ο Ναζισμός στα γήπεδα;

Όχι. Ο Σάρτρ, στον Ηρόστρατο, λέει ότι οι κάθε είδους αξίες απαιτούν υλικά σύμβολα αλλιώς ξεπέφτουν. Η ΑΕΚ δεν νίκησε τον ναζισμό με τη νίκη στο Ζάγκρεμπ. Όμως η υψωμένη γροθιά προς το τέρας δεν είναι για να την σνομπάρεις, Σύντροφε. Είναι για να αποφασίσεις να την υψώσεις και εσύ, ναι;