Στην νέα έρευνα των Data Journalist, η οποία δημοσιεύτηκε στις 23 Αυγούστου, αποκαλύπτονται να γιγαντιαία ποσά που δαπάνησε η κυβέρνηση από το 2019 έως το 2023 για την μίσθωση εναέριων μέσων δασοπυρόσβεσης, συνολικού κόστους 500 εκατομμυρίων ευρώ. 

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, τα οποία εξέτασαν οι Data Journalists, το 2023, μάλιστα, πρόκειται για την χρονιά κατά την οποία το κόστος μίσθωσης εκτοξεύεται κατακόρυφα, καθώς τα μισθωμένα αεροσκάφη έφτασαν τα 51. Αυτό σημαίνει ότι μόνο φέτος δαπανήθηκα 200 εκατομμύρια. Τα μέσα έχουν διπλασιαστεί σε σχέση με εκείνα των προηγούμενων ετών, ωστόσο το κόστος έχει επταπλασιαστεί. 

Ο εθνικός εναέριος στόλος διαθέτει 40 αεροσκάφη και μαζί με τα μισθωμένα φτάνουν τα 91, τα οποία αποδεικνύεται πως δεν είναι επ ουδενί αρκετά για να αντιμετωπίσουν δασικές πυρκαγιές, πόσο μάλλον όταν ξεσπούν παράλληλα, σε διαφορετικές τοποθεσίες, και έχουν την έκταση των πυρκαγιών των τελευταίων ημερών. 

«Το 2019 η Ελλάδα μίσθωσε περί τα 18 αεροσκάφη, με το τελικό κόστος να διαμορφώνεται σε 32,287 εκατ. ευρώ. Σε αυτό εκτός από το κόστος εγκατάστασης των αεροσκαφών, περιλαμβάνεται το κόστος και από τις ώρες πτήσεις των εναέριων μέσων. Το 2020, τα αεροσκάφη που μισθώθηκαν αυξήθηκαν σε 21 και το κόστος ανήλθε σε 53,995 εκατ. ευρώ. Το 2021, χρονιά που η χώρα κατέγραψε αρνητικό ρεκόρ 13τίας σε ό,τι αφορά στον αριθμό των καμένων δασικών εκτάσεων, τα μισθωμένα αεροσκάφη ανήλθαν σε 31 και το κόστος εκτοξεύτηκε σε 78,157 εκατ. ευρώ. Ακόμη περισσότερα αεροσκάφη μισθώθηκαν το 2022, καθώς ανήλθαν σε 47. Το κόστος που είχε αρχικά προϋπολογιστεί για τη μίσθωση τους ανήλθε σε 75,881 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με τα στοιχεία του προϋπολογισμού.  Ωστόσο εάν συνυπολογίσει κανείς και το κόστος από τις ώρες πτήσεις των εναερίων μέσων, τότε σύμφωνα με εκτιμήσεις στελεχών της Πυροσβεστικής ανήλθε σε περίπου 150 εκατ. ευρώ.

Σε ότι αφορά στη φετινή χρονιά, ο αριθμός των αεροσκαφών που έχουν μισθωθεί ξεπερνά κάθε ρεκόρ, καθώς ανέρχεται σε 51, με το κόστος που είχε αρχικά προϋπολογιστεί να αγγίζει τα 101,160 εκατ. ευρώ. Εάν σε αυτό συνυπολογιστεί και το κόστος από τις ώρες πτήσεις των εναέριων μέσων, τότε το τελικό κόστος πρόκειται να ξεπεράσει τα 200 εκατ. ευρώ. Δηλαδή την τελευταία πενταετία το κόστος από τη μίσθωση εναέριων μέσων Πυρόσβεσης ξεπερνά τα 500 εκατ. ευρώ σύμφωνα με μετριοπαθείς εκτιμήσεις».

Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Σύστημα Πληροφόρησης για τις δασικές πυρκαγιές, παρά την αύξηση των δαπανών και κατ επέκταση και των διαθέσιμων εναέριων μέσων πυρόσβεσης, δεν μειώνεται ο αριθμός των στρεμμάτων που καίγεται. Η αύξηση επομένως των εναέριων μέσων δεν είναι από μόνος του παράγοντας που συμβάλλει στην αντιμετώπιση και τον περιορισμό της πύρινης κόλασης. 

Αυξάνονται οι δαπάνες, αυξάνονται και τα καμένα στρέμματα

Όπως φαίνεται και στον παραπάνω πίνακα των Data Journalists, παρατηρούμε μια σταθερή αύξηση των δαπανών για τη μίσθωση εναέριων μέσων. Κάτι τέτοιο θα έπρεπε να συνεπάγεται και μείωση των καμένων στρεμμάτων. Σωστά; Περισσότερα μέσα, γρηγορότερη αντιμετώπιση των πυρκαγιών, λιγότερα καμένα στρέμματα. 

Κανονικά, αυτή θα ήταν η λογική τροπή των πραγμάτων. Όμως, δεν μπορούν απλά κάποια παραπάνω μέσα να πετύχουν τόσο υψηλούς στόχους.

Έχουμε ξανά πει πως ο μόνος υπαίτιος είναι το κράτος. «Μα το κράτος δαπανά χρήματα για την ασφάλεια και την πυροπροστασία». Ναι αλλά δαπανά κρατικό χρήμα, υπέρογκα ποσά, για την ενοικίαση - ούτε καν για την αγορά - εναέριων μέσων και μένει εκεί. Δεν λαμβάνει καμία άλλη πρωτοβουλία για την ουσιαστική πρόληψη και την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών, οι οποίες σήμερα κοντεύουν να σβήσουν από τον μπλε χάρτι ολόκληρες περιοχές. 

Πάμε όμως να δούμε πιο αναλυτικά τα στοιχεία που συνέλεξαν οι Data Journalists:

«Όπως προκύπτει από τα στοιχεία που παραθέτει το EFFIS, το 2018 τα καμένα στρέμματα δάσους στη χώρα μας ανήλθαν σε 120.370 και 107.360 το 2019. Το 2020, όταν αρχίζει να αυξάνεται ο αριθμός των αεροσκαφών που μισθώνονται οι καμένες εκτάσεις άγγιξαν τα 149.510 στρέμματα. Την επόμενη χρονιά, η χώρα μας κατέγραψε αρνητικό ρεκόρ 13ετίας.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του EFFIS περί τα 1,307,440 εκατ. στρέμματα δάσους έγιναν «στάχτη». Ήταν το καλοκαίρι που η πύρινη λαίλαπα κατέκαψε τα πάντα στη Βαρυμπόμπη, τη Βόρεια Εύβοια και άλλες περιοχές, με τον κρατικό μηχανισμό να αποδεικνύεται συνολικά κατώτερος των περιστάσεων. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2021 καταγράφηκε η χειρότερη αποτίμηση της περιόδου 2008 – 2021, με τη συνολική καμένη έκταση να φτάνει στο άθροισμα των καμένων εκτάσεων της οκταετίας 2013 – 2020. Επίσης, κατεγράφη η χειρότερη επίδοση σε ό,τι αφορά στη μέση καμένη έκταση ανά δασική πυρκαγιά στη χώρα μας, με τον συγκεκριμένο δείκτη να υπολογίζεται σε πάνω από 1.500 στρέμματα ανά συμβάν. Σημειώνεται ότι τα προηγούμενα 13 έτη (2008 – 2020) o αντίστοιχος μέσος όρος ήταν κοντά στα 500 στρέμματα ανά συμβάν.

Την επόμενη χρονιά, δηλαδή το 2022, μπορεί να μην σημειώθηκε το «μαύρο ρεκόρ» του 2021, ωστόσο και πάλι τα στρέμματα δάσους που έγιναν στάχτη ήταν πολύ παραπάνω από τα συνηθισμένα, καθώς ανήλθαν σε 224.800.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του EFFIS μέχρι και τις 23 Αυγούστου είχαν καεί περί τα 1,354,000 στρέμματα δασικής έκτασης στη χώρα μας πριν ακόμη τελειώσει ο Αύγουστος, ο οποίος παραδοσιακά είναι ένας μήνας που εκδηλώνονται πυρκαγιές σε όλη την επικράτεια. Όπως προκύπτει από τα στοιχεία του EFFIS, είναι η τρίτη χειρότερη επίδοση από το 2006 μέχρι και σήμερα, πίσω από τα 2.717.150 του 2007 και τα 1,307,440 εκατ. στρέμματα του 2021. Είναι εντυπωσιακό ότι τα τελευταία τρία χρόνια έχουν καταγραφεί δύο από τις πιο καταστροφικές επιδόσεις σε βάθος 17 ετών.

Μάλιστα ο αριθμός αυτός είναι σχεδόν πενταπλάσιος από τον μέσο όρο των καμένων στρεμμάτων της περιόδου 2006 – 2022, ο οποίος ανήλθε σε 118.750 στρέμματα, παρά το γεγονός ότι έχουμε ρεκόρ μισθωμένων αεροσκαφών.

Επίσης ο αριθμός των πυρκαγιών για το 2023, αποτελεί ταυτόχρονα και ρεκόρ δεκαετίας, καθώς τη δεκαετία 2013-2022 ο μέσος όρος των καμένων εκτάσεων ήταν 289.000 στρέμματα ανά έτος».