ΓΡΑΦΕΙ Ο ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

Δεδομένου ότι για να διαδραματιστούν όσα διαδραματίστηκαν προχθές (στο ΑΠΘ) ήταν απαραίτητη η επίκληση στη Δημοκρατία και στο κράτος δικαίου και αφού λίγο πολύ υπάρχει μία πλειοδοσία στη χρήση του όρου Δημοκρατία για τη νομιμοποίηση σχεδόν των πάντων, αξίζει, πιστεύω, αντί καταδίκης, να σκεφτούμε τι είναι ένα Δημοκρατικό Πανεπιστήμιο και πως -δεν- προστατεύτηκε χτες από την Αστυνομία.

Αρχικώς, όσοι/όσες έχουν διαμορφώσει στοιχειωδώς ένα προφίλ της κυβέρνησης θα αναγνωρίσουν ότι ο νόμος Κεραμέως αποτελεί ίσως την κορωνίδα των πολιτικών στοχεύσεων, ήτοι την ιδεολογική σημαία της κυβέρνησης.

Με το νόμο αυτό επιχειρείται, μια και έξω, η εμπέδωση ενός δόγματος Τάξης και Ασφάλειας, η οποία, σε συνδυασμό με την όποια υποβάθμιση δημόσιου Πανεπιστημίου/ανάδειξη ιδιωτικών «ευκαιριών», πετυχαίνει μία σημαντική νεοφιλελεύθερη νίκη σε ένα τομέα υψηλού συμβολισμού: το Πανεπιστήμιο.

Έτσι, προχθές, σαν να ήταν αυτονόητο ότι θα επιχειρηθεί μία επίδειξη ισχύος, μία συντριπτική νίκη η οποία θα περνούσε το μήνυμα ότι καμία υποχώρηση δεν είναι πιθανή. Αυτό που επετεύχθη, όμως, αυτό που μάλλον αποτελούσε εξαρχής αυτοσκοπό, ήταν η προαγωγή μιας νέας «κανονικότητας», ταυτόχρονα ορισμένης και ασαφούς, παράγοντας μία ταυτότητα του Πανεπιστημίου κενή και απρόσωπη.

Η επίκληση του κράτους δικαίου με αναφορές εντέχνως ασαφείς σε «ομάδες που χρησιμοποιούν τη βία» ουσιαστικά ανοίγει το δρόμο στη δυνατότητα μελλοντικής καταστολής κάθε οργανωμένης αντίδρασης η οποία δε συμφωνεί με τα στενά πλαίσια «συντεταγμένου διαλόγου». Αλήθεια, αφού ο «συντεταγμένος διάλογος» είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της δημοκρατικής λειτουργίας (και) του Πανεπιστημίου, νιώθουμε ότι στις συνθήκες πανδημίας, με το θλιβερό τρόπο που υπολειτουργεί το Πανεπιστήμιο σήμερα, συντελέστηκε μία επαρκής διαβούλευση όλων των εμπλεκομένων (διοικητικοί, φοιτητές, καθηγητές, πρυτανικές αρχές, υπουργείο) αναφορικά με το νομοσχέδιο Κεραμέως;

Υπήρχε, άραγε, τόσο φλέγουσα ανάγκη να περάσει ένα νομοσχέδιο με τόσους θιγόμενους, σε μία συγκυρία τόσο μειωμένων κοινωνικών αντανακλαστικών;
Φυσικά, σε μία δημοκρατία, το κράτος δικαίου αποτελεί, ορθώς, θεμελιώδη κίονα. Ωστόσο, θα ήταν προβληματικό αν σε οποιαδήποτε περίπτωση ταυτίζαμε τη δημοκρατική λειτουργία με την επιβολή του νόμου, θα ήταν σαν να στερούσαμε ηθελημένα τη δημοκρατία από τον πλέον ζωτικό της πυρήνα.

Η δημοκρατία, και το Πανεπιστήμιο έχει βασικό ρόλο σε αυτό, συνδέεται πρωτίστως με τις λειτουργίες της κοινωνίας των πολιτών, με έννοιες οι οποίες έχουν επιμελώς υποβιβαστεί σε δεύτερη μοίρα: τη διαβούλευση, τη συμμετοχή, την αυτοθέσμιση, τον προβληματισμό, τον αναστοχασμό, την αμφισβήτηση και, βεβαίως, την αλλαγή.
Έχουμε άραγε αναρωτηθεί τι απέγιναν αυτές οι έννοιες και ποιο είναι το πλαίσιο που μπορεί να τις εγγυηθεί; Είμαστε, άραγε σίγουροι/σίγουρες ότι αυτή η νέα, «συμφέρουσα» κανονικότητα που έρχεται με φόρα από το παρελθόν, μπορεί να εγγυηθεί κάτι περισσότερο από την ξερή επιβολή του νόμου δια της καταστολής;

Τα προχθεσινά γεγονότα, ήταν αναμφίβολα, η άβολη πρεμιέρα, η πρώτη πράξη μιας πολυδιαφημισμένης νέας κανονικότητας. Όπως κάθε πρώτη πράξη, ήταν γεμάτη με συμβολισμούς που από μόνοι τους αρκούν για να προοιωνίσουν τη συνέχεια.

Δεν ήταν μόνο η βία, που από κάθε άποψη ήταν αχρείαστα περιττή. Ήταν το φρικώδες θέαμα του πάνοπλου κράτους, σε ένα άδειο από εκπαιδευτική δραστηριότητα Πανεπιστήμιο, να επιβάλει την Τάξη πάνω στο ξεγυμνωμένο σώμα του φοιτητή. Δεν ήταν η επιβολή του νόμου το ζητούμενο, αλλά η επιβολή της κυριαρχίας, σε έναν χώρο που η κυριαρχία (θα έπρεπε να) είναι ξένη λέξη. Και για να επιβληθεί κυριαρχία, απαιτείται ολοκληρωτική επικράτηση.
Δυστοπία; Μάλλον ναι. Διότι όσοι επιχαίρουν με την εικόνα μιας πάνοπλης δημοκρατίας, οφείλουν να σκεφτούν πως μία ολοκληρωτική επικράτηση του κράτους, απέχει ελάχιστα από την επικράτηση του ολοκληρωτικού κράτους, στο οποίο το Πανεπιστήμιο, η δημοκρατία και η ελευθερία σκέψης, δεν έχουν, σαφώς, καμία τύχη.

Προχθές, ήταν η πρώτη νίκη επί του Πανεπιστημίου. Ας σκεφτούμε, όλοι/όλες, τι, ακριβώς, σημαίνει αυτό.