Το Ολτρετορέντε είναι μια μικρή συνοικία της Πάρμα που έχει γράψει τη δική της ιδιαίτερη ιστορία.

Τον Αύγουστο του 1922, υπό την ηγεσία του Γκουίντο Πιτσέλι, οι κάτοικοι της συνοικίας και με την συμπαράσταση των Αρντίτι ντελ Πόπολο θα υψώσουν το ανάστημα τους απέναντι στις ορδές των φασιστών του Μουσολίνι. Οι κάτοικοι της εν λόγω συνοικίας είναι στη συντριπτική τους πλειοψηφία εργάτες και προέρχονται από τα χαμηλά οικονομικά στρώματα. Την εποχή εκείνη κύρια μορφή ψυχαγωγίας για τους κατοίκους της περιοχής αποτελεί η όπερα (!) Περισσότερα για το Ολτρετορέντε και τη μάχη που έδωσε απέναντι στο φασισμό μπορείτε να διαβάσετε στο ομότιτλο βιβλίο που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Απρόβλεπτες.

Από την πρώτη στιγμή της σύλληψης του Δημήτρη Λιγνάδη επιχειρήθηκε ένα συντονισμένο σχέδιο απεμπλοκής του υπουργείου Πολιτισμού από τις ευθύνες τις οποίες είχε. Διάφορα μιντιακά πλυντήρια προσπάθησαν να εντάξουν τις σχέσεις του Λιγνάδη με την υπουργό Πολιτισμού σε ένα πλαίσιο το οποίο θέλει την αστική τάξη να συχνάζει και να συναγελάζεται σε θεατρικούς χώρους και θεατρικά φεστιβάλ χωρίς φυσικά να γνωρίζει τι πράττει ο κάθε άνθρωπος στην προσωπική του ζωή.

Μετά την αποκάλυψη των βιασμών από τον Δημήτρη Λινγάδη και μετά την χαρακτηριστική αργοπορία των αρχών να κατασχέσουν τους προσωπικούς σκληρούς δίσκους του τέως καλλιτεχνικού διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου, ενώ σε άλλες περιπτώσεις έχουμε δει να κατασκευάζονται στοιχεία και να εφευρίσκονται DNA εν μια νυκτί και να οφηγούνται αθώοι στις φυλακές για τεράστια χρονικά διαστήματα, κλείνω την παρένθεση που δεν άνοιξα και συνεχίζω λέγοντας πως παρατηρήθηκε μια αναδίπλωση από την μεριά της κυρίαρχης αφήγησης. Αυτή η αναδίπλωση μπορούμε να πούμε πως συμπυκνώθηκε στο: «Οι δικαστικές αρχές θα κάνουν τη δουλειά τους και δεν γίνεται ένας άνθρωπος να δικάζεται με βάση τη θυμηδία του όχλου».

Και η αλήθεια είναι πως η δικαιοσύνη έκανε τη δουλειά της. Αφού πρώτα έκρινε ένοχο τον Λιγνάδη για δυο βιασμούς, στη συνέχεια του έδωσε το δικαίωμα της αναστολή της ποινής του μέχρι το Εφετείο και μάλιστα χωρίς κατ’ οίκον περιορισμό. Η απόφαση αυτή ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων. Στο πλαίσιο του Διεθνούς Φεστιβάλ Χορού στην Καλαμάτα, μετά την λήξη της εναρκτήριας παράστασης, αναρτήθηκε πανό που ανέγραφε «Rapists must be in jail», «Οι βιαστές πρέπει να είναι στη φυλακή». Ενώ οι αντιδράσεις συνεχίστηκαν στην παράσταση «Πέρσες» στο κατάμεστο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου. Θεατές άνοιξαν μεγάλο πανό το οποίο ανέφερε «Βιαστής Είναι». Ενώ μετά το τέλος της παράστασης διαβάστηκε το κείμενο του σωματείου Ηθοποιών το οποίο τοποθετείται για τις πρόσφατες αποφάσεις του δικαστηρίου σχετικά με τον Λιγνάδη. 

Τα δύο περιστατικά ακολούθησαν δύο ανακοινώσεις. Η μια προέρχεται από το Υπουργείο Πολιτισμού και η άλλη από την Ένωση Δικαστών. Σε μια παράγραφο της τελευταίας, αναφέρει λοιπόν: «Η Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων, παρακολουθώντας τις εξελίξεις και τα λαϊκά Δικαστήρια, που δυστυχώς είχε προβλέψει πως θα “στηθούν”, άγεται στο συμπέρασμα ότι η συνεχιζόμενη δημόσια προσβολή της προσωπικότητας των Μελών της Ένωσης μας και Μελών της Συνθέσεως του Μικτού Ορκωτού Δικαστηρίου και ειδικώς της Προέδρου αυτής, ενέχει πολιτικές και μόνο σκοπιμότητες και είναι ξεκάθαρα ΥΠΟΚΙΝΟΥΜΕΝΗ απ’ αυτούς που δεν επιδεικνύουν στοιχειώδη σεβασμό στους θεσμούς και η απαξίωση αυτών (θεσμών) αποτελεί κεντρική πολιτική επιλογή τους, απ’ αυτούς που κινούνται στην κινηματική λογική παρελθόντων ετών, που κύριο χαρακτηριστικό έχει την πόλωση και το διχασμό».

Ενημερώνει λοιπόν ούτε λίγο ούτε πολύ εμάς τους αδαείς πως οι αποφάσεις δεν παίρνονται με βάση τα «λαϊκά δικαστήρια» όπως αναφέρει αλλά με βάση τα αστικά. Δηλαδή η αγανάκτηση και η αυτοδικία σύμφωνα πάντα με τους δικούς τους νόμους δεν είναι κριτήρια για μια απόφαση και φυσικά δεν εμπίπτουν στους νόμους του κράτους. Μοιραία οι συλλογισμοί μου με οδήγησαν στην πρόσφατη αποφυλάκιση του Αθανασίου Χορταριά, του ανθρώπου δηλαδή που μαζί με κοσμηματοπώλη Σπ. Δημόπουλο και την αγαστή συνεργασία των ομάδων ΔΙ.ΑΣ που έσπευσαν στο σημείο, δολοφόνησαν τον Ζακ Κωστόπουλο παίρνοντας το νόμο στα χέρια τους. Αυτοδικώντας. Χωρίς να κινδυνεύουν, χτυπώντας στο κέντρο της Αθήνας έναν ημιλιπόθυμο άνθρωπο με μανία στο κεφάλι. Δυο μέτρα δυο σταθμά;

Η έτερη ανακοίνωση, του Υπουργείου Πολιτισμού, αναφέρει: «Ήταν απολύτως συνειδητή επιλογή, προκειμένου να μη νομιμοποιήσει με την παρουσία της την εργαλειοποίηση του Πολιτισμού». Όταν λοιπόν δεν γνωρίζεις τι κάνει ένας άνθρωπος στην προσωπική του ζωή μπορείς να πεις πως σε «εξαπάτησε με την υποκριτική του τέχνη», όταν όμως έχεις μάθει, οποιαδήποτε τέτοια ανακοίνωση σε καθιστά συνένοχο. Ο Κάρολος Κουν είχε πει κάποτε: «Δεν κάνουμε θέατρο για το θέατρο. Δεν κάνουμε θέατρο για να ζήσουμε. Κάνουμε θέατρο για να πλουτίσουμε τους εαυτούς μας, το κοινό που μας παρακολουθεί κι όλοι μαζί να βοηθήσουμε να δημιουργηθεί ένας πλατύς, ψυχικά πλούσιος και ακέραιος πολιτισμός στον τόπο μας». Κι ο πολιτισμός δεν μετριέται με βάση την κοινωνική άνοδο και τις πρώτες σειρές των καθισμάτων στα αμφιθέατρα. Μετριέται από το πώς στεκόμαστε δίπλα στον άνθρωπο και τι κάνουμε για να φροντίσουμε την ψυχή του. Ένα θέατρο το οποίο απευθύνεται στα υπουργεία, στους διευθυντές τους και σε μια σειρά από παρατρεχάμενους είναι ένα θέατρο που δεν έχει να προσφέρει στην κοινωνία. Και για να μιλήσω λίγο πιο συγκεκριμένα, το θέατρο της Μενδώνη και του Λιγνάδη προσέφερε μόνο φρίκη και πόνο.

Η αποφυλάκιση του Δημήτρη Λιγνάδη είναι μια βαθιά πολιτική πράξη και έρχεται ως αποκορύφωμα της επίθεσης της κυβέρνησης στην κοινωνική βάση της χώρας, ως επιστέγασμα του «η μόνη κι απόλυτη εξουσία είμαι εγώ και όσοι-ες παριστάνουν τους αυλοκόλακες μου θα βρίσκονται στο απυρόβλητο».

Μπροστά σε μια τέτοια επίθεση υπάρχουν δυο δρόμοι. Να σκύψεις το κεφάλι και να εσωτερικεύσεις την θλίψη και την οργή σου ή να φερθείς όπως οι κάτοικοι του Ολτρετορέντε τότε «που μπορεί τη μέση να την τσάκιζαν μέρα-νύχτα, αλλά το κεφάλι δεν το έσκυβαν ποτέ».