Οι ήρωες του Πολυτεχνείου “στα κόμματα γατζώθηκαν” που λέει το τραγούδι “και άλλοι στο σπιτάκι τους για πάντα…”. Πώς να πιστέψεις ύστερα σε αλλαγές, σ’ αγώνες κι αγνές ανυστερόβουλες εξεγέρσεις; Στο τέλος-τέλος, αυτοί που ρίξανε τη χούντα δεν είναι οι ίδιοι που έφεραν τη θλιβερή, την ελληνική παρωδία δημοκρατίας που ονομάζουμε "μεταπολίτευση";

Σκέφτομαι ότι ο Κόκκινος Μάης, αποτελεί για τη Γαλλία μια περίπου ίδια κατάσταση. Φυσικά οι Γάλλοι δεν είχανε να ρίξουν χούντα, μήτε να χτίσουν καινούρια δημοκρατία πάνω σε σαθρά θεμέλια, μα ούτε και κείνοι είδανε τη χρυσή επιτυχία της εξέγερσής τους ν’ ανθίζει. Ο Μάης είναι και θα ‘ναι για πάντα παράσημο, όμως η χώρα τους σήμερα δεν είναι ο παράδεισος που ονειρεύονταν τα πιτσιρίκια κι οι εργάτες. Γιατί; Γιατί ο κόσμος, τι να γίνει, έτσι αλλάζει.

Πάνω στους αγώνες αναδύονται συμφέροντα. Όταν τελειώνουν οι επαναστάσεις γεννιούνται (συχνά μέσ’ απ’ αυτές) νέοι κυρίαρχοι και νέοι κυριαρχούμενοι. Ο κύριος Ντάρεντορφ έχει πει ένα σωρό για όλ’ αυτά, μ’ ανάλυση πολύ λιγότερο σαχλή απ’ τα δικά μου καλαμπούρια. Δώρο-άδωρο λοιπόν; Και τι να γίνει;

Να πάψουμε τις εξεγέρσεις; Να κόψουμε τις διεκδικήσεις ώσπου να ωριμάσουμε μαζί με τις συνθήκες; Ν’ αποδεχτούμε τη μοίρα μας; Διάολε, το ‘γραψα ήδη παραπάνω: ο κόσμος έτσι αλλάζει! Δεν αλλάζει για τα καλά, δεν αλλάζει απότομα, το βήμα δεν το βλέπεις, μα το κάνει. Δεν τα κατάφερε το πρώτο κύμα του φεμινισμού να φέρει ισότητα πραγματική, όμως χωρίς εκείνο, σήμερα οι γυναίκες ούτε ψήφο θα ‘χανε, ούτε #metoo θα ξέραμε, ούτε θα νιώθαμε τον κόμπο στο στομάχι όποτε ακούμε βιασμός.

Κι ούτε κατάφερε το ‘68 να φέρει μια σοσιαλιστική δημοκρατία στην Ευρώπη, όμως έφερε την ελεύθερη σκέψη στα γαλλικά πανεπιστήμια κι έδωσε φωνή στα κινήματα που ως τότε είχαν δικαίωμα απλώς να ψιθυρίζουν. Κι αν έχω την αφέλεια να πιστεύω πως οι Γάλλοι σήμερα θα στρίψουνε τον κόσμο ορθή γωνία; Όχι, μα θα γυρίσουνε μια μοίρα τον άξονα της ζωής τους. Θα ‘χουν αντισταθεί και θα ‘χουν κάνει το βήμα της γενιάς τους. Κι αυτό είν’ αλλαγή. Είναι ανάχωμα στο πισωγύρισμα και βατήρας για πρόοδο. Μια εφικτή πρόοδο. Μου φτάνει; Όχι, μα δεν ξεχνάω: η ουτοπία είναι στόχος, το εφικτό είναι κατάκτηση. Αν περιμένω μια επανάσταση τόσο ώριμη που να φέρει ουτοπία ολάκερη στο εδώ και τώρα της, θα περιμένω μια ζωή κι ακόμα κάμποσες.

 Κι η ουτοπία (που λέει κι ο Γκαλεάνο), δεν είναι για να περιμένεις. Είναι για να περπατάς.

©Photo: Lunameyphoto