Δυστυχώς ή ευτυχώς, υπάρχουν κι αυτοί οι άνθρωποι, τους οποίους δεν κατάφερε να αγγίξει το γνωστό πλάνο των τίτλων αρχής με το δερμάτινο καναπέ μπροστά από το σιντριβάνι και τα νοσταλγικά κιθαρίσματα. Δεν μπορούν να αρνηθούν, όμως, πως η σειρά αυτή εξασφάλισε σε κάποιους άλλους ένα χώρο σημαντικό μέσα τους, ένα πολύτιμο συναισθηματικό καταφύγιο. Είναι δείγμα έλλειψης ενσυναίσθησης και κοινού νοός αν το κάνουν.

Όσο κι αν είναι δύσκολο για πολλούς να πιστέψουν ότι μια τόσο πετυχημένη, κλασική σειρά της αμερικανικής τηλεόρασης, που αντιπροσωπεύει εν πολλοίς τα προνόμια αλλά και τις στερήσεις της δεκαετίας του ’90,  δεν αρέσει σε κάποιους, συμβαίνει. Δεν συμβαίνει γιατί είναι κουλ να κράζεις τα Φιλαράκια, συμβαίνει γιατί κάποιοι πήραν μια γεύση, αλλά δεν έφαγαν όλο το πιάτο. Όπως συμβαίνει παντού, όπως συνέβη και στη χώρα μας με πολλές σειρές της «καλής εποχής» και των πρώτων κασέ. Όπως συμβαίνει γενικά με την τέχνη. Στο κάτω κάτω, όποιος θεωρεί ότι η σειρά είναι σκουπίδι, κάνει λάθος. Δεν είναι και η γενεσιουργός αρχή της τέχνης, αλλά δεν θέλει και να είναι. Για τι είναι οι φίλοι, άλλωστε; Για να σε κάνουν να κατουριέσαι απ’ τα γέλια για μισή ώρα σερί. Κι αυτό αρκεί.

Και δεν είναι μόνο τα Φιλαράκια για εμένα, είναι και όλη η λίστα παρόμοιων τηλεοπτικών προϊόντων τύπου sitcom με το αχαλίνωτο laugh track, όπως το Big Bang Theory, το Mr. Bean, το Two and a Half Men και πάει λέγοντας. Έχω προσπαθήσει πολλές φορές, αλλά δεν μπόρεσα να βρω τον εαυτό μου εκεί μέσα. Με αποτρέπει κυρίως αυτό το εκβιασμένο επί της ουσίας χιούμορ, το οποίο, παρότι ειλικρινές, δεν σου δίνει καν το χρόνο να επεξεργαστείς την ατάκα, παρά να την αποδέχεσαι θέλοντας και μη ως αστεία. Ναι, ξέρω, τα Φιλαράκια γυρίστηκαν με ζωντανό κοινό από κάτω, αλλά και πάλι δεν νομίζω ότι έχει κάποια διαφορά. Είτε αληθινό είτε ψεύτικο, το γέλιο που ακούγεται εξυπηρετεί τον ίδιο σκοπό, το να υπονοήσει το αστείο.

Μεγαλώνοντας μέσα σε μια πενταμελή οικογένεια, όμως, μες στο σπίτι υπήρχε άτομο που παρακολουθούσε τη σειρά, οπότε και ξέκλεψα αρκετές ώρες παρακολουθώντας την, έστω αποσπασματικά, ώστε να καταλήξω στο ότι δεν ταιριάζει σε εμένα. Δεν νομίζω ότι ήταν μια κακή σειρά. Φυσικά και δεν ήταν, άλλωστε δεν θα είχε συγκεντρώσει τόσο φανατικό κοινό. Ο συνδυασμός του χιούμορ και των αστείων διαλόγων, με τους διασκεδαστικούς ηθοποιούς και την καταπληκτική χημεία τους στο γυαλί (σχέση που κρατάει μέχρι σήμερα) τις ιστορίες και τα μηνύματα που περνούσαν, ήταν αυτός που έκανε τη διαφορά. Μπορεί να είμαι εγώ αυτός που χάνει με το να μην της έχω δώσει μια ευκαιρία ακόμη, αλλά αυτό δεν ενδιαφέρει πραγματικά κανέναν.

Θα πρέπει, λοιπόν, να γίνει σεβαστός ο αβίαστος, δημόσιος και καθ’ όλα συγκινητικός θρήνος που εκφράζουν τόσοι άνθρωποι στην είδηση του θανάτου του ηθοποιού Matthew Perry, βασικού πρωταγωνιστή της σειράς Friends. Δεν γνωρίζω ακριβώς τους λόγους για τους οποίους έγινε αγαπητός ο χαρακτήρας του. Διαβάζω πως ο χαρακτήρας του Perry, o άγνωστος Chandler, επιστράτευε συνεχώς το χιούμορ για να κρύψει τα αρνητικά του συναισθήματα. Ότι πολλοί ταυτίστηκαν μαζί του. Ότι δεν του ήταν εύκολο να δεσμευτεί με άλλους ανθρώπους, ωστόσο τελικά βρήκε τη γυναίκα των ονείρων του. Διαβάζω επίσης ότι ο ηθοποιός είχε μια βασανισμένη ζωή. Δεν τα γνωρίζω όλα, όμως καταλαβαίνω. Όπως καταλαβαίνουν κι άλλοι που δεν έχουν παρακολουθήσει τη συγκεκριμένη σειρά, αφού μπορούν να φέρουν στο μυαλό τους αντίστοιχους θανάτους άλλων αγαπημένων καλλιτεχνών, από άλλους δημιουργικούς κόσμους της οθόνης και μη. 

Σήμερα, λοιπόν, τα περισσότερα παιδιά των ‘80s και ‘90s νιώθουν την καρδιά τους να κόβεται στα δυο και να βουλιάζει, βλέποντας φωτογραφίες, σκηνές, διαβάζοντας και παρακολουθώντας αφιερώματα στα feeds τους. Δεν είναι και λίγο να βλέπεις μια ολόκληρη γενιά να βιώνει το τέλος εποχής της. Μπορεί ο ηθοποιός να μην ήταν ποτέ πραγματικό φιλαράκι τους, ο χαρακτήρας του όμως ήταν. Σήμερα κάποιοι κλαίνε για τη χαμένη παιδικότητα και εφηβεία τους. Η θλίψη τους βιώνεται ως μέρος της νοσταλγίας για τα όσα έζησαν και ένιωσαν παρακολουθώντας τη συγκεκριμένη σειρά. Πενθούν για την ταυτότητα που βρήκαν και μπορούσαν να παρουσιάσουν στον έξω κόσμο μέσα από αυτόν τον χαρακτήρα, ωσάν να χάνουν ένα μέρος του εαυτού τους. Κι αυτή η κρίση ταυτότητας που πολλοί γύρω μας βιώνουν σήμερα, δεν πρέπει να περάσει στα ψιλά. Πρέπει όλοι να τη σεβαστούμε.

Είναι η δύναμη της τέχνης που την προκαλεί. Η εξοικείωση με έναν χαρακτήρα και κατ’ επέκταση με τον άνθρωπο που τον ενσάρκωσε στην οθόνη ή επί σκηνής. Κάποιοι επένδυσαν τόσο πολύ στην εμπειρία του να παρακολουθούν αυτούς τους έξι χαρακτήρες και τη ζωή τους, ώστε σήμερα ο θάνατος του ηθοποιού που υποδύθηκε τον έναν εξ αυτών μοιάζει τρομερά οικείος. Δικός τους θάνατος. Και πλέον θα μείνουν με τις αναμνήσεις που τους άφησε. Μπορεί ο ηθοποιός να έφυγε, παρ΄ όλα αυτά άφησε το κομμάτι του βαθιά μέσα τους, ενωμένο με όλα τα υπόλοιπα που συνθέτουν την ύπαρξή τους. Πλέον τίποτα δεν θα είναι το ίδιο. Πλέον κάθε σκηνή, κάθε επεισόδιο της σειράς θα πρέπει να εντυπωθεί μέσα τους με νέο τρόπο, με μια νέα ανάγνωση, αυτήν του θανάτου, της απουσίας του.

Άλλος ένας θάνατος, λοιπόν, κάποιου που μας θύμισε πάλι τη θνητότητά μας. Όση συμβολική αθανασία κι αν δίνει η επιτυχία σε έναν καλλιτέχνη, η ζωή του τελικά μπορεί να είναι πολύ διαφορετική από αυτό που νομίζαμε και, πολύ περισσότερο, ο θάνατός του μας προσγειώνει βίαια στην πραγματικότητα ότι κανένας δεν μπορεί τελικά να του ξεφύγει. Μπορεί, όμως, να μην του χαριστεί.