Πολλοί μιλούν για κοινή λογική. Πολλοί δίνουν εύκολη απάντηση. Πολλοί ισχυρίζονται πως είναι απλό το συμπέρασμα. Αυτοί οι πολλοί ωστόσο δεν συμφωνούν μεταξύ τους. Τελικά, τι πρέπει να κάνει με την έδρα στη Βουλή κάποιος που παραιτείται από το κόμμα;

Όσοι στηρίζουν αβασάνιστα την κουρτίνα 1 (παραδώστε την έδρα σας στην έξοδο), παραβλέπουν μια πολύ βασική αρχή του δημοκρατικού συστήματος: Η ψήφος έρχεται με σταυρό. Μπορεί, σύμφωνα με τη θρυλική πλέον ατάκα του Κατσιφάρα για τον Αντρέα (την οποία επανέλαβε χρόνια αργότερα ο Ζαχαριάδης για τον Αλέξη), κάποιους "να μην τους ήξερε ούτε ο θυρωρός της πολυκατοικίας τους" χωρίς τον αρχηγό και το κόμμα, όμως δεν είναι πάντα έτσι. Δεν τους εκλέγουν όλους οι μηχανισμοί. Υπάρχουν άνθρωποι που ‘χουν προσωπική διαδρομή, και λάμψη, και προσωπικότητα που πείθει. Αστείο να πει κανείς πως άνθρωποι σαν το Γεννηματά ή τον Παύλο Μπακογιάννη χρωστούσανε μοναχά στο κόμμα τους τη θέση μες στο Κοινοβούλιο. Όποιος το παραβλέπει αυτό, ούτε τον ψηφοφόρο σέβεται, ούτε το βουλευτή, μα πάνω απ’ όλα αδιαφορεί για την ουσία στο πολίτευμα.

Από την άλλη βέβαια, αν κάποιος πάει στη δεύτερη κουρτίνα (η έδρα γράφει όνομα, κι ας πάει το κόμμα να κουρεύεται), παραβλέπει όλη την πράξη και κρύβει το κεφάλι του σε άμμο… θεωρητική! Όχι, μα θα ‘σαι ο Χατζιδάκις, μα θα ‘σαι ο Γκάτσος, μα θα ‘σαι ο Γλέζος ή ο Λαμπράκης, μόνος και δίχως ένα κόμμα πίσω σου, Βουλή δεν βλέπεις. Δεν ξέρω αν είναι δίκαιο και σωστό, μα έτσι είναι. Οι άνθρωποι σ’ ανακαλύπτουν στο χώρο τους, σε ψηφίζουν ως άνθρωπο του χώρου, σε στηρίζουν ως άξιο εκφραστή των ιδεών τους. Κι οι ιδέες τους υπάρχουν μες στο κόμμα. Να το κάνουμε τάλιρα; Οι άνθρωποι εννιά στις δέκα, πρώτα διαλέγουν κόμμα κι ύστερα υποψήφιο. Κι άρα ο κάθε υποψήφιος στο κόμμα του χρωστάει. Οι άξιοι λίγα, μερικά, και οι ανάξιοι όλα. Δεν είναι το λοιπόν απλό να λες “και τώρα φεύγω, χαίρετε!” κι η έδρα σου να μένει. Οπότε;

Οπότε, καταρχάς ας διαχωρίσουμε τα δύο: άλλο τι πρόκειται να γίνει, άλλο ποιο είναι το σωστό. Αυτό που πρόκειται να γίνει δεν είναι δύσκολη μαντεψιά: την έδρα του κανείς δεν την αφήνει όσο μπορεί να την κρατήσει. Μα είναι σωστό αυτό; Νόμιμο είναι. Ηθικό;

Αν απαντάς εύκολα, ξανασκέψου το. Αν και πάλι απαντάς εύκολα, επίτρεψέ μου να σε θεωρώ ανεύθυνο (στην καλύτερη περίπτωση) – έχεις το ελεύθερο να πιστεύεις κι εσύ ο,τι θες για πάρτη μου. Η αλήθεια είναι πως η αποχώρηση από ένα κόμμα είναι σαν το διαζύγιο: σπανίως είν’ εύκολο να ορίσεις με ακρίβεια και δικαιοσύνη ποιος πρέπει να κρατήσει το σπίτι. Μονάχα οι συγγενείς μιλούν με σιγουριές, και πάντα μ’ εύνοια προς το σόι τους. Και δεν τα πήγαινα ποτέ καλά με τα σόγια, κυρίως γιατί μ’ ανάγκαζαν να κάνω πέρα τη λογική μου για το καλό της οικογένειας…