Μοιάζει μ’ ανέκδοτο για χαζούς: Κάθονται γύρω από ‘να τραπέζι όσοι έχουν την ευθύνη της εφαρμογής του νόμου και συζητούν για την ανάγκη της εφαρμογής του. Όμως, για κάτσε. Όσοι έχουν, είπα, τι; Ευθύνη, ε; Ορίστε λοιπόν ο λόγος που, στην πραγματικότητα, κι ο Ροΐδης έκανε λάθος. Έκανε λάθος γιατί ακόμα δεν έχουμε περπατήσει το προηγούμενο βήμα. Ποιοι νόμοι να εφαρμοστούν; Εδώ δεν ξέρουμε (ή δεν συμφωνούμε) καν ποιος είναι που ευθύνεται όταν αυτοί δεν εφαρμόζονται…

Είδαμε λοιπόν τους βουλευτές, τους υπουργούς, τους "υπηρέτες" ενός δημοκρατικού συστήματος που ενώνει σχεδόν αδιαχώριστα τη νομοθετική με την εκτελεστική εξουσία, να επικαλούνται εν είδει φυσικής καταστροφής τη μη τήρηση της νομοθεσίας. Γελάσαμε. Κλάψαμε. Και τώρα επιτρέψτε μου: Ούτε κάνας ιδιοφυής λογοτέχνης περνιέμαι, ούτε κάνας σπουδαίος διανοούμενος, αλλά θα ρισκάρω μια πρόταση. Θα τη ρισκάρω, με την ελπίδα να μην παρατίθεται κι αυτή, χρόνια μετά, απ’ όσους ανοιχτά κατηγορεί. Θέλουμε στ’ αλήθεια κόψουμε το γόρδιο δεσμό που κρατάει τη μοίρα μας δεμένη μ’ επικείμενες τραγωδίες, ταλαιπωρίες και σκάνδαλα; Ορίστε: Μίαν ευθύνην απαιτείται εις αυτήν την χώραν, η οποία να ξεκαθαρίζει την απόδοση των υπολοίπων ευθυνών.

Όχι κατόπιν εορτής. Όχι μετά το γεγονός. Όχι στο δι’ ευχών, μα στο ευλογημένη η βασιλεία. Που πάει να πει: Το ψάρι βρομάει απ’ το κεφάλι, κι άρα το κεφάλι πρέπει να ευθύνεται για τη βρόμα. Ναίσκε;

Δανείζομαι καθόλου τυχαία γεγονότα:

• Εξαϋλώνονται 57 άνθρωποι λόγω σύγκρουσης τραίνων γιατί ο ελληνικός σιδηρόδρομος λειτουργούσε χωρίς τηλεδιοίκηση; Ακέραια ευθύνη βαραίνει τον υπουργό συγκοινωνιών.
• Καίγονται 100 άνθρωποι επειδή δεν υπήρχε σχέδιο εκκένωσης και δράσης σε καλοκαιρινή πυρκαγιά; Απόλυτη ευθύνη βαραίνει τον υπουργό πολιτικής προστασίας.
• Παρακολουθεί η ΕΥΠ παρανόμως κι ανεξήγητα Έλληνα ευρωβουλευτή; Φταίει καταρχήν ο πρωθυπουργός ως ανώτατος αρχηγός της.
• Ένα κομβόι μαχαιροβγάλτες απ’ την Κροατία περνούν ανενόχλητοι τα σύνορα, κατεβαίνουν ως την Αθήνα, φτάνουν στη Νέα Φιλαδέλφεια και μαχαιρώνουν έναν οπαδό της ΑΕΚ; Φταίει ο υπουργός προστασίας του πολίτη.
• Ένα μάτσο χούλιγκανς σε αγώνα ερασιτεχνικού αθλήματος μπαίνουν στο γήπεδο με πολεμοφόδια και τα κάνουν γυαλιά-καρφιά; Φταίει ο αρχηγός της ΕΛ.ΑΣ.
• Μια ομάδα οπαδών ή μια κομματική νεολαία παίζει με τη ζωή και τη σωματική ακεραιότητα αθώων; Φταίει ο ιδιοκτήτης της ομάδας ή ο πρόεδρος του κόμματος.
• Ένας πιτσιρίκος δέχεται σεξουαλική, ψυχολογική, φυσική ή άλλου είδους βία στο περιβάλλον του σχολείου; Φταίει ο διευθυντής του σχολείου.
• Ένας ιερέας καταδικάζεται για εγκλήματα παιδικής κακοποίησης; Φταίει ο Έλληνας αρχιεπίσκοπος.

Και ούτω καθεξής…

Με τελεία και με παύλα.

Ίσως ακούγεται πέραν του δέοντος αυστηρό, μα πρέπει στ’ αλήθεια κάποια στιγμή να γίνει αντιληπτό ότι δεν γίνεται να κάθεται κανείς σε μια καρέκλα ευθύνης μόνο για ν’ απολαμβάνει τα προνόμιά της. Μια καρέκλα ευθύνης (πρέπει να) σε δένει πρώτα και κύρια μ’ αυτό ακριβώς: την ευθύνη! Κι αν για όποιο λόγο δεν νιώθεις άξιος, ικανός, έτοιμος να τη σηκώσεις, τότε καλύτερα να μην κάτσεις. Γιατί αν κάτσεις, κάθε σου απόφαση θα έχει βάρος, κάθε σου αστοχία θα ‘χει βάθος, κι η κάθε μέρα στη δουλειά θα κουβαλάει την αξία της υπευθυνότητας.

Υπό αυτό το βάρος, άξιος ο μισθός, άξια τα γαλόνια, άξια η εξουσία που θα ‘χει στα χέρια του ο υπεύθυνος. Κι υπό ένα τέτοιο βάρος, κάθε άρπα κόλα στάση θα πεθαίνει εν τη γενέσει της. Αν ο υπουργός γνωρίζει ότι δεν είναι ασφαλή τα τραίνα, θα προτιμά να σταματήσει τα δρομολόγια απ’ το να ρισκάρει την πλήρη ευθύνη μιας μαζικής ανθρωποκτονίας. Ο αρχηγός της πυροσβεστικής θα προτιμά να συγκρουστεί με τα συμφέροντα των αυθαιρέτων απ’ το να ρισκάρει το κεφάλι του. Κι ο αρχηγός της αστυνομίας, αν δεν μπορεί να εξασφαλίσει την ειρηνική διεξαγωγή ενός αγώνα, δεν θα τον αναλαμβάνει καθόλου. Γιατί θα ‘ναι άνθρωποι που θα τιμούν τη θέση τους, θέλοντας και μη. Κι αυτό μαθηματικά οδηγεί στο ν’ αναλάβουν τελικά τέτοιες ηλεκτρισμένες καρέκλες μόνο οι άνθρωποι του θέλοντας.

Όμως εδώ ζούμε ακόμα σε μια Ελλάδα Ελλήνων Ανεύθυνων. Κι αυτή η Ελλάδα είναι καταδικασμένη να κλαίει κάθε τόσο για νέα Τέμπη, νέους νεκρούς, νέα σκάνδαλα, νέες παλιές ιστορίες απ’ τις οποίες τίποτα δεν διδάχτηκε. Ακόμα;