Γράφει ο Κώστας Πλιάκος

Ο θάνατος του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε ενεργοποίησε πολιτικά-ψυχολογικά αντανακλαστικά σε πολλούς, φέρνοντας στη μνήμη μας μέρες μνημονίων, λιτότητας, καταστροφής του παραγωγικού ιστού της χώρας και συμβολικής εθνικής ταπείνωσης (για όσους αφορά αυτό το είδος ταπείνωσης). 

Δύο παρατηρήσεις για αυτή την ενστικτώδη αντίδρασή μας στο θάνατο ενός ανθρώπου όπως ο Σόιμπλε. 

Ο Σόιμπλε δεν ήταν απλώς μια «ενσάρκωση του κακού» για τη χώρα μας και για όποια χώρα είχε την ατυχία να βρεθεί στα νύχια των αρπακτικών των αγορών. Ήταν ένας άνθρωπος που απλά εφάρμοζε οικονομικές πολιτικές καθορισμένες και αποφασισμένες από ένα υπερεθνικό, αυτονομημένο και ανεξέλεγκτο οικονομικό σύστημα που στηρίζεται σε μεταδημοκρατικές τεχνικές διακυβέρνησης και κάνει τα πάντα (και αν χρειαστεί πολύ πιο σκληρά και άσχημα πράγματα από ό,τι έκανε στην Ελλάδα) για την αναπαραγωγή και την επιβίωσή του. 

Δεν έχει λοιπόν σημασία αν στην κρίσιμη στιγμή, στη θέση αυτού του εκπρόσωπου του συστήματος βρισκόταν κάποιος που τον έλεγαν Σόιμπλε ή φούφουτο. Αν δεν ήταν ηλικιωμένος, ανάπηρος, στριφνός όπως ο Σόιμπλε αλλά νέος, ωραίος, αθλητικός πάλι τα ίδια θα έκανε, πάλι το ίδιο αποτέλεσμα θα είχαμε. Η εικόνα βέβαια παίζει το ρόλο της καθώς είναι φορέας Λόγου. Υπάρχει η ιδεολογία της εικόνας. Αυτό όμως δεν θα πρέπει να μας αποπροσανατολίζει και να στρέφει την προσοχή μας μακριά από την ουσία. 

Ίσα ίσα, που η εικόνα σε αυτή την περίπτωση έπαιξε έναν θετικό ρόλο για τη χειραγώγηση της κοινής γνώμης ή των κοινών γνωμών. 

Η δεύτερη παρατήρηση, έχει να κάνει με το υποκειμενικό στοιχείο. Τα πρόσωπα παίζουν τελικά ρόλο στην ιστορία ή είναι οι υλικές συνθήκες και τα μέσα παραγωγής αυτά που καθορίζουν την ιστορία και οι άνθρωποι είναι προϊόντα αυτών των συνθηκών; Ή εκτός από τις υλικές συνθήκες είναι και οι πολιτισμικές συνθήκες που συντελούν στη διαμόρφωση της ιστορίας;

Νομίζω πως το υποκειμενικό στοιχείο στην υπόθεση μνημόνια και «δημιουργική καταστροφή» της Ελλάδας δεν έπαιξε ρόλο παρά μόνο σε συμβολικό επίπεδο. Η προσπάθεια να πείσεις έναν λαό να καταπιεί το πικρό χάπι της καταστροφής του, επέβαλε μια σειρά από προσπάθειες πειθούς μέσω πολιτικών αναπαραστάσεων, συμβολισμών και μύθων, με την έννοια που μας δίνει η σημειολογία και ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε ήταν μέρος αυτής της συνθήκης. Μια συνθήκης που τον υπερέβαινε και που απλώς την υπηρετούσε όπως θα την είχε υπηρετήσει οποιοσδήποτε βρισκόταν στη θέση του. 

Ας πάει λοιπόν στο καλό ο άνθρωπος και ας τον αφήσουμε στην αγκαλιά της ιστορίας να τον κρίνει, αν και δεν νομίζω ότι θα του αφιερώσει και πολύ χώρο.