Το πράγμα ήταν απ’ την αρχή του στραβό. Μια ένωση κρατών χωρίς ενιαία ομοσπονδιακή πολιτική υπόσταση, δεν (γίνεται να) είναι ουσιαστική ένωση. Όσο κι αν μοιράζονται ίδιο νόμισμα, κάποιους κοινούς κανόνες κι ελεύθερη διέλευση πολιτών, τα κράτη της ΕΕ παραμένουν ξέχωρα.

Κι η ίδια η πραγμάτωση του ευρωπαϊκού ονείρου, εκ των πραγμάτων, προσχηματική. Πώς αλλιώς, όταν το ανώτατο δημοκρατικό της όργανο στελεχώνεται με χαλαρή ψήφο κι εκλογές για εσωτερικά συμπεράσματα; Όμως και πώς να πάρει στα σοβαρά κανείς τούτες τις εκλογές που σχηματίζουν μια βουλή χωρίς νομοθετικές (ή εκτελεστικές) αρμοδιότητες;

Δεν υπάρχει αμφιβολία, εντελώς δικιολογημένα και μ’ ευθύνη αποκλειστική των Βρυξελλών, οι κάλπες που έρχονται θα ‘ναι μια σοβαροφανής ευρωπαϊκή φάρσα (ως συνήθως). Κι ωστόσο…

…αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να στείλουμε τους γελωτοποιούς!

Στ’ αλήθεια, δεν μπορώ να το καταλάβω. Ναι, δεν είναι κανονική βουλή, όμως οι άνθρωποι που την αποτελούν προβάλουν μια εικόνα και παίρνουν αποφάσεις. Είναι η εικόνα της χώρας στο εξωτερικό, κι είναι αυτοί που θα διαχειριστούν κονδύλια, πακέτα βοήθειας, θα ορίσουν κανονισμούς ασφαλείας και θα διαχειριστούν (έστω διπλωματικά) το μεταναστευτικό.

Στο φινάλε, είναι οι μόνοι που μπορούν να διεκδικήσουν σοβαρά την αλλαγή της Ένωσης σε κάτι περισσότερο ουσιαστικό, πιο συγκεκριμένο, σε κάτι παραπάνω απ’ τον ανερμάτιστο, νεόκοπα γερασμένο συγγενή των παγκόσμιων δυνάμεων.

Ποια είναι λοιπόν η δεξαμενή προσωπικοτήτων που καλεί τον πολίτη να επιλέξει εκλεκτούς εντός της; Πλην ελαχίστων εξερέσεων, ο λάκκος με τ’ αστεία: τηλεπερσόνες, διάσημοι των μεσημεριανών, πατσαβούρια της ημιμόρφωσης με ψευδαισθήσεις μεγαλείου κι εκλεκτές επιλογές ανίκανων του κομματικού σωλήνα.

Μπράβο μας!

Μη βιαστείς. Μην τα βάλεις με το κόμμα. Δεν έχει σημασία ποιο κόμμα (ποια παράταξη, ποιο κίνημα, ποιο τσούρμο), μ’ όποιο και να τα βάλεις, λάθος σου. Τα κόμματα είναι παίκτες της εξουσίας. Οι εκλογές είναι παιχνίδι, κι οι παίκτες παίζουν για να κερδίσουν. Ούτως ειπείν:

Κανείς δεν θα διάλεγε το μέτριο αν δεν ήξερε ότι θα το ψηφίσεις!

Ίσως όχι εσύ. Ίσως όχι εγώ. Όμως στις δημοκρατίες δεν αρκεί να ‘χει κριτήρια ένας. Πρέπει να ‘χουν όλοι. Κι η πρόσφατη ιστορία δείχνει πως, στην Ελλάδα που απαξιώνει τη γνώση κι αποθεώνει την εικόνα, δεν έχει σημασία ποιος είσαι αλλά πόσοι σε ξέρουν. Δεν έχει σημασία τι έχεις καταφέρει αλλά πόσοι σε πάνε.

Οι εκλογές (κι ειδικά της Ευρώπης) έχουν γίνει ένα μεγάλο κόλα πέντε. Ένα μεγάλο σύνθημα κερκίδας για μπαλαδόρους, ένα “τι γκόμενος είσ’ εσύ!” για ηθοποιούς της τηλεόρασης, ένα κουμπί τηλεκοντρόλ για τους ακούραστους εργάτες του κουτσομπολιού. Οι λαοί έχουν τους εκλεκτούς που δικαιούνται.

Τουλάχιστον, ωστόσο, ας κοιταχτούμε στον καθρέφτη με τιμιότητα. Αν το απολιτίκ μασουλάει ο,τι απέμεινε απ’ το φοιτητικό κίνημα, δεν φταίν’ τα πιτσιρίκια. Κι αν η μεταπολιτική δημιουργεί αρχηγούς με κριτήριο το τικ-τοκ και τα γένια τριών ημερών τους, δεν φταίν’ οι επικοινωνιολόγοι.

Κι αν τελικά σου φαίνονται όλοι το ίδιο, παραδέξου το: η πολιτική σου αλλοτρίωση είναι απλώς συγχωροχάρτι. Η εύκολη δικιολογία που σε γλυτώνει απ’ την πολιτική σκέψη, απ’ τη διεκδίκηση εκλεκτών με αξία, απ’ την προσπάθεια που χρειάζεται για να σταθείς όρθιος. Αν όλοι είναι ίδιοι, δεν χρειάζεται να κουραστείς για να διαλέξεις. Όμως τι λαός αναθέτει τον αγώνα του σε κλόουν και τη σκέψη του σε γυαλισμένους ατακαδόρους της κινητής οθόνης;

Ένας λαός τσίρκο.

Ας με βγάλει ψεύτη και πρώτος εγώ θα του ζητήσω συγγνώμη. Με πελώρια χαρά και μεγάλη ανακούφιση…

Υ.Γ. Το μακρινό 1994, οι Ευρωεκλογές ήταν το ίδιο "ανούσιες". Η Ελλάδα έστειλε στις Βρυξέλλες (μεταξύ άλλων) το Δημήτρη Τσάτσο, τη Νάνα Μούσχουρη, τον Αλέκο Αλαβάνο και το Νικήτα Κακλαμάνη.