Οι παραστάσεις που παίζονται Δευτερότριτα έχουν μια ιδιαίτερη γοητεία: Όταν τα περισσότερα θέατρα είναι κλειστά, υπάρχουν αυτοί οι καλλιτεχνικοί προορισμοί που δίνουν ζωντάνια σε μια βαρετή Δευτέρα ή μια άχαρη Τρίτη.

Πηγαίνοντας προς το Γκάζι και το θέατρο Tempus Verum - Εν Αθήναις για την παράσταση «Νιζίνσκι, η προφητεία της φωτιάς», γνώριζα πολύ λίγα πράγματα για ό,τι επρόκειτο να ακολουθήσει: Ο Νιζίνσκι ήταν Ρώσος χορευτής. Αυτό που σίγουρα δεν γνώριζα είναι ότι ο Ρώσος χορευτής και χορογράφος Νιζίνσκι είχε μια τόσο σκοτεινή και βασανιστική κατάληξη.

Ο Δημήτρης Λάλος, με αφορμή το κείμενο του Χριστόφορου Χριστοφή «Νιζίνσκι, η προφητεία της φωτιάς», διερευνά το ανθρώπινο σώμα που είναι για τον Νιζίνσκι ταυτόχρονα το θέμα και το μέσον. Ο μικρόσωμος Ρώσος χορογράφος και χορευτής Βάσλαβ Νιζίνσκι είναι ένα τρυφερό πλάσμα, που προσπαθεί να ισορροπήσει μεταξύ της αβάσταχτης ανασφάλειάς του και του ασυγκράτητου ναρκισσισμού του. Οι αφηγήσεις που ακούμε και βλέπουμε αναφέρονται στην περίοδο εγκλεισμού του σε ψυχιατρείο κάπου στα τέλη του 1920. Από την επιτυχία και τα φώτα στην απομόνωση, το χάος και το σκοτάδι και από την αγαπημένη του Ρομόλα στον εραστή του Ντιαγκίλεφ, η ζωή του ήταν γεμάτη μοιραίες συναντήσεις, έντονες κριτικές και ξεχωριστές χορογραφίες, κομμάτια που ενώνονται ένα ένα καθώς κυλάει η παράσταση. Τα βασικά πρόσωπα του έργου είναι ο Βάλσαβ Νιζίνσκι (Αντίνοος Αλμπάνης), η σύζυγός του Ρομόλα (Κρίστελ Καπερώνη) και ο ψυχίατρός του (Νικόλας Παπαδομιχελάκης).

Στην περιγραφή της παράστασης διαβάζω ότι «Η σχέση κοινού - καλλιτέχνη επαναπροσδιορίζεται», μια φράση που συγκράτησα και με κράτησε σε εγρήγορση. O χώρος του Τempus Verum ήταν το πρώτο σημάδι αυτού του επαναπροσδιορισμού. Λατρεύω τα μικρά θέατρα, που το κοινό βρίσκεται κοντά και γύρω από τη σκηνή και μπορεί να αισθανθεί τους ηθοποιούς, να γίνει εύκολα κομμάτι της παράστασης. Σε ρόλο σκηνοθέτη και όχι ηθοποιού, ο Δημήτρης Λάλος, ο οποίος μέσα σε μία χρονιά βρίσκεται ταυτόχρονα στη μικρή και μεγάλη οθόνη αλλά και στο θεατρικό σανίδι, στήνει μια παράσταση - performance που αναμετράται με τα όρια της τέχνης αλλά και του ίδιου του καλλιτέχνη. Η σκηνοθεσία ακολουθεί έναν ιδιόμορφο και αντισυμβατικό ρυθμό. Οι ηθοποιοί απευθύνονται με πρόσωπο και σώμα προς το κοινό, ωστόσο έρχονται σε άμεση επικοινωνία και σύνδεση με τον συμπαίκτη τους και μας μεταφέρουν στο παρόν του ψυχιατρείου όσο και στο ένδοξο παρελθόν του Νιζίνσκι. Τα μονολογικά κομμάτια περιέχουν δυνατά νοήματα τόσο για τη σχέση του γιατρού με τον ασθενή του, όσο και για τη μετάβαση από τη φήμη στην πτώση, την ομοφυλοφιλική πτυχή του, την αντιμετώπιση της ψυχικής ασθένειας σε μια συντηρητική κοινωνία και τη θέση της γυναίκας σε ρόλο φροντιστή.

Το απλό έως ανύπαρκτο σκηνικό, σε επιμέλεια της Μαριλένας Καλαϊτζαντωνάκη, αποδεικνύει ότι δεν χρειάζονται πολλά πέρα από το σώμα και τον λόγο του ηθοποιού για να δημιουργηθεί μια καλή παράσταση​​. Όπως μου έλεγε και ένας δάσκαλος του θεάτρου, «Για να κάνει κανείς θέατρο αρκεί ένας ηθοποιός και ένας θεατής». Το «ελλιπές» σκηνικό συμπληρώνουν η ζωντανή μουσική του πιάνου, οι αυτοσχέδιοι φωτισμοί, οι έξυπνες παρεμβολές και το πιο ενδιαφέρον «διάλειμμα παράστασης» που έχω ζήσει. Κυρίαρχο αισθητικό στοιχείο αποτέλεσαν τα κοστούμια. Δερμάτινες υφές, ευθείες γραμμές, καρφιά, λουριά, κολλητή εφαρμογή και φυσικά το ίδιο το γυμνό σώμα, δίνουν μια rock αλλά και queer διάθεση στο σύνολο της παράστασης.

Οι τρεις κεντρικοί ήρωες, ο καθένας μέσα από τον δικό του τρόπο, έχουν όλοι τους δουλεμένο λόγo και απεύθυνση, παρότι δεν υπήρχε ευθύς διάλογος σχεδόν σε κανένα σημείο. Ο Αντίνοος Αλμπάνης, ως Νιζίνσκι εγκλωβισμένος στα στενά ρούχα και τις σκοτεινές σκέψεις του, χαράζει σε όλη τη διάρκεια της παράστασης μια πορεία παρουσίας και απουσίας, όπως ακριβώς έχανε επαφή με την πραγματικότητα και ο Νιζίνσκι. Σε μια από τις πιο ώριμες θεατρικές του εμφανίσεις, χρωματίζει τη δυσφορία του ήρωα με στιγμές αυτοσαρκασμού και έπαρσης, απομεινάρια της ζωής ενός μεγάλου καλλιτέχνη που έζησε μέσα στα φώτα, σαν θεός. Η Κρίστελ Καπερώνη, η γυναικεία παρουσία της παράστασης και της ζωής του Νιζίνσκι, κρατάει ένα δυναμικό σταθερό τέμπο μέχρι τις στιγμές που σπάει, λυγίζει και παραδίδεται στον πόθο της. Ο Νικόλας Παπαδομιχελάκης αφήνει φανερή την ιδιαίτερη νότα της ομάδας C for Circus, στην οποία επίσης ανήκει, καταθέτει έναν αυστηρό και σαρκαστικό γιατρό και ξεχωρίζει για το ιδιαίτερο χιούμορ του αλλά και για την άνεση με την οποία αναμετράται και συνδέεται με το κοινό.

Συνολικά, πρόκειται για μια one-of-a-kind παράσταση, που όχι απλώς σπάει τον τέταρτο τοίχο, τον κάνει κομμάτια και μας τον σερβίρει... κυριολεκτικά! Μέσα από τη γνωριμία μας με έναν σπουδαίο, weirdo καλλιτέχνη, που διαλύει τις φόρμες και αναδεικνύει τη διαφορετικότητα, στοχαζόμαστε τα όρια της τέχνης, τα περιθώρια για πειραματισμό και το ενδεχόμενο λάθους και συνειδητοποιούμε ότι τελικά στη ζωή, όπως και στο θέατρο, «Δεν υπάρχουν ευτυχισμένοι ήρωες».

Συντελεστές

Κείμενο: Χριστόφορος Χριστοφής

Σκηνοθεσία: Δημήτρης Λάλος

Βοηθός Σκηνοθέτη: Νίκος Χορταριάς

Εικαστικό περιβάλλον: Μαριλένα Καλαϊτζαντωνάκη

Φωτισμοί: Νίκος Βούλγαρης

Φωτογραφίες: Πάνος Γιαννακόπουλος

Σχεδιασμός γραφιστικών: Θωμάς Παπάζογλου

Παίζουν: Αντίνοος Αλμπάνης, Κρίστελ Καπερώνη, Νικόλας Παπαδομιχελάκης, Γιάννης Κατσιμίχας, Νίκος Χορταριάς

Παραστάσεις
Κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 21:00

Εισιτήρια
12€ κανονικό

Προπώληση: www.viva.gr