Η θητεία του τραγουδοποιού Νίκου Γρηγοριάδη στη δισκογραφία ξεκινά στα μέσα της δεκαετίας του ’90, την εποχή πάνω-κάτω που και εγώ με τον αδελφό μου τον Αντώνη ξεκινήσαμε να ηχογραφούμε τα πρώτα μας τραγούδια. Παρότι το δικό μας μετερίζι -αυτό μίας αγγλόφωνης μπάντας- έμοιαζε αρκετά διαφορετικό, είχαμε πάντα τα αφτιά μας και τα μάτια μας ανοιχτά -θεωρώντας τους κατά κάποιον τρόπο συγγενείς- για τους ανανεωτικούς καλλιτέχνες του ελληνικού τραγουδιού της εποχής, που έφερναν έναν διαφορετικό «αέρα» και μια νέα, καλοδουλεμένη και με ενδιαφέρουσες διεθνείς αναφορές αισθητική στα μουσικά μας πράγματα.

Ανάμεσα σε αυτούς ανήκε και ο Νίκος Γρηγοριάδης, τόσο στο καθαρό κομμάτι της τραγουδοποιίας του, όπου δεν έπαψε μέχρι σήμερα να συμπράττει με τον άνθρωπο που μοιράζονται και τη ζωή, την υπέροχη ερμηνεύτρια και τραγουδοποιό Κατερίνα Κυρμιζή, όσο και στις ορχηστρικές του απόπειρες, που του προσέφεραν μία διαφορετική ίσως άνεση να ξεδιπλώσει το πολύπλευρο ταλέντο του, αυτό του μουσικού, ενορχηστρωτή και παραγωγού.

Όλες αυτές οι ποιότητες του Νίκου συλλειτουργούν στη νέα δισκογραφική του δουλειά. Ο «Βασιλιάς της λύπης», που κυκλοφορεί από τη Formiggart, μολονότι δεν ήταν ένα σταυρόλεξο για εύκολους λύτες, τόσο στιχουργικά/αφηγηματικά όσο και μουσικά/ερμηνευτικά, κατορθώνει να είναι ένα άλμπουμ αβίαστης ροής και βαθιά κατασταλαγμένης ατμόσφαιρας, στοιχεία που εκλείπουν σε μεγάλο βαθμό από τη δισκογραφία τού σήμερα, που εν πολλοίς αντανακλά τη νευρικότητα, την υπερβολή και την αμηχανία της εποχής μας.

Ολοκληρώνοντας την ακρόαση του άλμπουμ, συγκέντρωσα τις απορίες μου σε τέσσερις ερωτήσεις προς τον Νίκο Γρηγοριάδη, που εμπεριέχουν και τα σχόλιά μου για τη νέα του δουλειά.

Ο «Βασιλιάς της λύπης» ακολουθεί στιχουργικά μία ριψοκίνδυνη κάθετη πορεία στον χρόνο, που ξεκινά από τις αρχαίες ποιήτριες Σαπφώ και Πράξιλλα, συνεχίζει στον Άγγλο ρομαντικό ποιητή του 19ου αιώνα Πέρσι Σέλεϊ, περνά στη Μελισσάνθη, τον Καρυωτάκη και τον Μήτσο Παπανικολάου και καταλήγει σε στίχους σημερινούς, δικούς σου και του Χρήστου Γαβρήλου. Ωστόσο, με τη συνολική ακρόαση του άλμπουμ επιτυγχάνεται η αίσθηση ενός ταξιδιού στην ίδια χώρα, όπου όλα τα τραγούδια μιλούν μία κοινή γλώσσα. Ποιο είναι το στοιχείο που καταφέρνει να εντάξει αφηγηματικά στο ίδιο project αυτές τις τόσο ετερόκλητες μεταξύ τους χρονικά ιστορίες;

«Δεν το είχα σκεφτεί έτσι αλλά έχεις δίκιο. Θεωρητικά μοιάζει με ένα ριψοκίνδυνο ταξίδι στο χρόνο, ένα περίεργο πάντρεμα χρόνου και διαθέσεων. Ευτυχώς όμως οι επιλογές των ποιημάτων, των μεταφράσεων και των στίχων έχουν κάτι κοινό: τον απλό, λιτό λόγο, χωρίς στόμφο και μεγαλοστομίες, και την κοινή θεματική που εστιάζει στην αδικία, στην απώλεια, στον απολογισμό και στην ανάδειξη των μικρών πραγμάτων, της φύσης και της ομορφιάς της για να αντέξουμε τη ζωή, που είναι μεν δύσκολη αλλά είναι και όμορφη και “μεγάλη”. Επίσης η μελοποίηση, η λιτή ενορχήστρωση -επικεντρωμένη στην κιθάρα- και η μουσική παραγωγή προσδίδει αυτήν την αίσθηση ενότητας».

Κι Αν Έσβησε Σαν Ίσκιος... | Γιώργος Νταλάρας | Official Music Video

Μία παράλληλη σύνθεση που επιτυγχάνεται στο άλμπουμ είναι και αυτή τεσσάρων αρκετά διαφορετικών μεταξύ τους ερμηνευτών, του Γιώργου Νταλάρα, του Μίλτου Πασχαλίδη, της Κατερίνας Κυρμιζή και εσένα. Τι αντιπροσωπεύει ο κάθε ερμηνευτής στον «Βασιλιά της λύπης» και τι είδους σύμπαν αισθάνεσαι ότι συνδημιουργήσατε;

«Ο καθένας τους έφερε διαφορετικές ποιότητες στο άλμπουμ και απογείωσε τα τραγούδια που τραγούδησε. Ο Γιώργος Νταλάρας επέλεξε από τη μεγάλη εκφραστική παλέτα του να ερμηνεύσει με ευαίσθητο και ήρεμο δυναμισμό τον “Θρήνο” και το “Κι αν έσβησε σαν ίσκιος”. Είναι λυρικός στο “Red Roses” δίπλα στην Κατερίνα Κυρμιζή και στο ομότιτλο του άλμπουμ τραγούδι «Ο βασιλιάς της λύπης» τραγουδάει με εσωτερικότητα δίπλα στον ορμητικό μα δωρικό Μίλτο Πασχαλίδη. Ο δε Μίλτος στη “Δωδεκάτη ώρα” δίνει μια στιβαρή, δυναμική ερμηνεία. Η Κατερίνα προσέγγισε με τρυφερότητα, αθωότητα και βαθιά συναισθηματική νοημοσύνη τον “Ξενιτεμένο άγγελο” και “Το κόκκινο μήλο” και την “Μπαλάντα της μάνας”. Το ίδιο το υλικό και ο τρόπος που είναι φτιαγμένο, κατά κάποιον τρόπο οδήγησε όλους μας μακριά από ερμηνευτικές υπερβολές και εκφραστικές μανιέρες. Οι στίχοι μάς πήραν από το χέρι και μας οδήγησαν σε μια εσωτερική, απέριττη ερμηνεία».

Ο Βασιλιάς Της Λύπης - Γιώργος Νταλάρας & Μίλτος Πασχαλίδης | Official Music Video

Στο μουσικό και το ενορχηστρωτικό κομμάτι, το άλμπουμ έχει μία ξεκάθαρα σημερινή ματιά, κάτι που δημιουργεί ένα σημείο αναφοράς γύρω από το οποίο εναλλάσσονται ευχάριστα για τον ακροατή οι διαφορετικοί ερμηνευτές χωρίς να δημιουργούνται αισθητικά χάσματα. Χρειάστηκε να πειραματιστείς πολύ για να καταλήξεις στον συγκεκριμένο ήχο ή είναι κάτι που σου προέκυψε πηγαία;

«Οι μελωδίες ήταν ολοκληρωμένες και όμορφες από την αρχή. Τραγουδιούνται a Capella και στέκονται. Είναι σαν νέα αγόρια και κορίτσια όμορφα που με οδήγησαν να διαλέξω τα πιο ταιριαστά ρούχα για να τα ντύσω. Ούτε πολλά, να καλύπτουν το φυσικό τους κάλλος, ούτε και λίγα ώστε να είναι γυμνά. Ούτε επιτηδευμένα, για να σου αποσπούν την προσοχή, ούτε μουντά για να μουντζουρώνουν την γενική εικόνα. Όλα προσπάθησα ως προς την ενορχήστρωση να γίνουν με μέτρο και με γούστο. Πάνω από όλα να φέγγει η μελωδία και ο στίχος. Και ο Ηλίας Λάκκας σαν ηχολήπτης και συμπαραγωγός έκανε το καλύτερο για να υποστηρίξει αυτή την επιλογή».

Η Μπαλάντα Της Μάνας - Κατερίνα Κυρμιζή | Official Audio Release

Αν και μετράς πολλά χρόνια γόνιμης διαδρομής ως τραγουδοποιός, τόσο στις προσωπικές σου δουλειές όσο και σε αυτές που μοιράζεσαι με την Κατερίνα, αυτή είναι η πρώτη σου πολυσυλλεκτική δουλειά με καταξιωμένους ερμηνευτές. Είναι ένας δρόμος που προέκυψε λόγω του συγκεκριμένου υλικού του «Βασιλιά της λύπης» ή αποτελεί μια συνειδητή απόφαση να μοιραστείς από εδώ και πέρα τη δισκογραφία σου και με άλλους;

«Η Κατερίνα κι εγώ διαλέξαμε τα τραγούδια που μας ταίριαζαν. Προέκυψε όμως ένα κενό. Όταν συλλογίστηκα ποιος ερμηνευτής από όσους γνώριζα θα μπορούσε να υπηρετήσει το υλικό έτσι όπως είχε διαμορφωθεί, μόνο ο Γιώργος Νταλάρας και ο Μίλτος Πασχαλίδης μου φαινόνταν ταιριαστοί. Θεωρώ πως τα τραγούδια αυτά έχουν ένα ειδικό βάρος που απαιτούν αντίστοιχης δυναμικής ερμηνευτές.
Δεν ξέρω αν θα ξανακάνω τέτοιον πολυσυλλεκτικό δίσκο ξανά. Ξέρετε, τις περισσότερες φορές το ίδιο το υλικό σε οδηγεί σε τέτοιου είδους αποφάσεις, οι οποίες στην αρχή είναι κάπως αόριστες και συγκεχυμένες, είναι περισσότερο αίσθημα και ένστικτο παρά βούληση συνειδητή».

Domestica - Νίκος Γρηγοριάδης | Official Audio Release