Η Caryl Churchill θεωρείται μία από τις πιο σπουδαίες συγγραφείς του μεταπολεμικού βρετανικού θεάτρου. Μέσα στο πολυποίκιλο έργο της, όπως τα “Cloud Nine”, “Top Girls”, “A Number”, εντοπίζεται συχνά μια αυστηρή κριτική στις κοινωνίες του σήμερα και στις αξίες που τις διέπουν, ενώ ταυτόχρονα εξερευνώνται θεματικές όπως η εμμονή με την εξουσία, τα sexual politics, η θέση των γυναικών. Παράλληλα, στα έργα της αψηφά αρκετές φορές τις αυστηρές συμβάσεις του νατουραλισμού, του ρεαλισμού, αλλά και τις περισσότερες θεατρικές νόρμες, με αποτέλεσμα να προτείνονται μέσα από αυτή την αμφισβήτηση του κατεστημένου καινούργιες εκφραστικές φόρμουλες, πάντοτε ανανεωτικές και αναμορφωτικές για το θέατρο.

Όταν το χειμώνα του 2000 πρωτοπαίχτηκε στο Royal Court Theatre του Λονδίνου το “Far Away” (Πολύ μακριά), η επιτυχία ήταν σαρωτική και η εντύπωση που προκάλεσε σε κοινό και κριτικούς το ανέδειξαν σε ένα έργο έμπνευσης. Φέρνοντας τον θεατή αντιμέτωπο με τους βαθύτερους φόβους του, το εν λόγω έργο απεικονίζει έναν κόσμο ανατριχίλας μες στον οποίο τα πάντα βρίσκονται σε πόλεμο και κανείς δεν μπορεί να εμπιστευθεί τίποτα και κανέναν, ούτε καν τα πουλιά στα δέντρα. Η κύρια θεματική του εστιάζεται, λοιπόν, στο φόβο και συγκεκριμένα στο φόβο που επιβάλλει μια κυβέρνηση στους πολίτες της.

Το έργο ολοκληρώνεται σε τρεις σύντομες σκηνές. Στην πρώτη, μια νεαρή κοπέλα, η Τζόαν, περνά την πρώτη της νύχτα στο σπίτι της θείας της, Χάρπερ, όπου γίνεται μάρτυρας μιας αιματηρής σφαγής. Στη δεύτερη ο θεατής την παρακολουθεί πλέον ενήλικη, στην πρώτη της μέρα εργασίας σε ένα εργοστάσιο καπέλων. Εκεί, μαζί με έναν νεαρό συνάδελφο, τον Τοντ, καλούνται να κατασκευάσουν περίτεχνα και αστεία καπέλα που πρόκειται να φορεθούν από φυλακισμένους για έναν φρικτό σκοπό. Στην τελευταία σκηνή, οι δυο τους είναι παντρεμένοι και αναζητούν καταφύγιο από μια παγκόσμια σύγκρουση, όπου ακόμη και τα ζώα της φύσης βρίσκονται στη μία ή στην άλλη πλευρά.

Το Cinema Alive και η Ομάδα ΕΝΑ πίστεψαν στην επικαιρότητα του έργου και έτσι παρουσιάζουν το «Πολύ Μακριά» σε μια νέα παράσταση που παίζει από τις αρχές του μήνα στο Θέατρο 104, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Σκλάβου. Τους τρεις πρωταγωνιστικούς ρόλους ερμηνεύουν ο Σάββας Κοβλακάς, η Έλενα Παπαβασιλείου και η Μαρίτα Τζατζαδάκη, ενώ ταυτόχρονα τους συνοδεύει επί σκηνής η 10μελής καλλιτεχνική ομάδα του Cinema Alive. Η σκηνοθετική προσέγγιση επιθυμεί να αναδείξει τη σκοτεινή δύναμη αυτής της 45λεπτης μόλις θεατρικής πράξης αξιοποιώντας όλες τις ενδείξεις της έντασης, του τρόμου και του μινιμαλισμού. Ακόμα και ο περιορισμένος σκηνικός χώρος δεν λειτούργησε ως δημιουργικός περιορισμός, αλλά αντίθετα αποτέλεσε έναν χρήσιμο άξονα πάνω στον οποίο χτίστηκε η παράσταση.

Για παράδειγμα, η σημειολογία πίσω από τους φυλακισμένους για τους οποίους κατασκευάζονται φανταχτερά καπέλα σχετίζεται με τους «αιχμάλωτους» απ’ τις διάφορες κυβερνήσεις πολίτες, που δέχονται τα ψεύδη τους και εξαναγκάζονται σε υπακοή και παθητικότητα. Κι αυτά τα μεγάλα, εντυπωσιακά καπέλα πάνω από τα κεφάλια των φυλακισμένων που πρέπει να παρελάσουν προς την εκτέλεσή τους δεν είναι παρά οι ψευδαισθήσεις ελευθερίας κι ατομικότητας που τους χαρίζει η ηγεσία, την ώρα που ο κυβερνητικός και τεχνολογικός έλεγχος μαστίζει, το περιβάλλον καταστρέφεται και η ανάγκη για επιβίωση θεριεύει. Στο σημείο αυτό είναι που η Churchill προτάσσει την επιθυμία να θέσει επί τάπητος τις κοινωνικές δυσλειτουργίες και να προσφέρει ένα κάλεσμα αφύπνισης, καθώς εμείς βαδίζουμε προς την καταστροφή.

Στον τελευταίο της μονόλογο, η Τζόαν αναφέρει πόσο φοβάται το διχασμό που έχει προκαλέσει η προπαγάνδα του νέου αυτού κόσμου, που τη δυσκολεύει μέχρι και να πάρει το δρόμο της επιστροφής προς το σπίτι της, αφού δεν μπορεί να ξεχωρίσει με ποια πλευρά τάσσεται το ποτάμι που πρέπει να διασχίσει. Μπορεί να τη βοηθήσει να κολυμπήσει, μπορεί όμως και να την πνίξει. Ένας φουτουριστικός, δυστοπικός εφιάλτης που δεν απέχει πολύ από την πραγματικότητα. Ίσως ο τίτλος του έργου «Πολύ μακριά» να υποδηλώνει την αναφορά σε μια κοινωνία αποσπασμένη από τον κόσμο όπως τον γνωρίζουμε τώρα, παρ’ όλα αυτά τα στοιχεία της βίας, του πολέμου και της τρομοκρατίας που διατρέχουν τους διαλόγους, δεν διαφέρουν και τόσο από τα δεκάδες γνωστά παραδείγματα αντίστοιχων καταστάσεων  του σήμερα.

Οι ερμηνείες των ηθοποιών προσαρμόζονται σε αυτό το κλίμα αβεβαιότητας. Η Έλενα Παπαβασιλείου, αρχοντική και γενναιόδωρη, υποδύεται τη θεία Χάρπερ που υπεκφεύγει και προσπαθεί να πείσει την ανιψιά της να αποδεχθεί τη δική της οπτική και να αγνοήσει τα πραγματικά γεγονότα που κραυγάζουν. Η Μαρίτα Τζατζαδάκη ενσαρκώνει πειστικά και με ευθύτητα έναν καθαρά δυστοπικό χαρακτήρα. Νιώθει παγιδευμένη, αντιμετωπίζει το σύστημα με καχυποψία και βοηθά μέσα από τη στάση της να αναγνωρίσει ο θεατής τις αρνητικές πτυχές αυτού του κόσμου. Ο Σάββας Κοβλακάς προβάλλει με μετρημένη αποστασιοποίηση το ανήσυχο πνεύμα του χαρακτήρα του, που έχει επίγνωση της κατάστασης και εμφανίζει την ισχυρή θέληση να βελτιώσει τα πράγματα.

Στα τεχνικά μέρη της παράστασης, αξίζει να σημειωθεί πως η σχολαστική σκηνική και εικαστική επιμέλεια βοηθά τον θεατή στο να αφομοιώσει το έργο, παρά την αφαιρετικότητα του αρχικού κειμένου. Η χρήση των προβολών, των χαμηλών φωτισμών και της υποβλητικής μουσικής κατασκευάζουν την κατάλληλη ατμόσφαιρα μυστηρίου, ώστε σταδιακά να ξεγυμνωθούν η απανθρωπιά και η βιαιότητα. Η παρουσία της ομάδας του Cinema Alive πάλι, εκτός από την αρωγή στην εναλλαγή των σκηνών, βοηθούν με τις βουβές μάσκες τους (φυσικές και τεχνητές) να αναστήσουν τις κάπως απάνθρωπες, παράλογες εικόνες από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Φανερώνοντας τη σοσιαλιστική της ιδεολογία, η δραματουργός κάνει αναφορές στην εκμετάλλευση των εργαζομένων και στη διαφθορά των διευθυντών.

Τέλος, ενώ η πρώτη σκηνή πολύ αριστοτεχνικά προκαλεί ρίγη αγωνίας για το τι θα ακολουθήσει, με την είσοδο στη δεύτερη η προσοχή του θεατή εύκολα θα περιπλανηθεί σε συλλογισμούς κάπως αποπροσανατολισμένους από τις αρχικές προθέσεις της δημιουργού και του σκηνοθέτη. Και πάνω που αρχίζει να κατανοεί το τι ακριβώς συμβαίνει, το έργο έχει κιόλας τελειώσει. Αυτό, όμως, είναι κάτι που θα αισθανθούν κυρίως όσοι δεν είναι τόσο εξοικειωμένοι με το συγγραφικό σύμπαν της Churchill. Σε κάθε περίπτωση, το έργο παίρνει τη μορφή μιας ποιητικά παραμορφωμένης αντανάκλασης της τρέχουσας παγκόσμιας κατάστασής μας, μιας κατάστασης που θέτει τον καθένα από εμάς στη διαδικασία να αναρωτιόμαστε αν είμαστε το πρόβατο ή ο λύκος.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ:

Ερμηνεύουν: Σάββας Κοβλακάς, Έλενα Παπαβασιλείου, Μαρίτα Τζατζαδάκη

Συμμετέχει επί σκηνής 10μελής καλλιτεχνική ομάδα του Cinema Alive

Σκηνοθεσία: Δημήτρης Σκλάβος

Σκηνικά – κοστούμια: Σοφία Βασιλάκου, Άρτεμις Καραγιάννη

Πρωτότυπη Μουσική:  ThinKarma, Right Knider

Visuals: Πάνος Κέκεσης (ΚENO)

Επιμέλεια κίνησης: Ντεμέλζα Οκότζι

Σχεδιασμός φώτων, ρομποτικές κατασκευές: Βασίλης και Κώστας Πρινιωτάκης

Μετάφραση: Χριστίνα Μπάμπου Παγκουρέλη

Σκηνοθεσία / Editing  teaser:  Πάνος Κέκεσης (ΚENO)

Κινηματογράφιση teaser: Σπύρος Στεριώτης

Φωτογραφίες: Γιώργος Ξίγκος

Επιμέλεια μαλλιών και μακιγιάζ: X’elena Beauty Studies

Δημιουργία καπέλων: Σοφία Βασιλάκου, Άρτεμις Καραγιάννη, Ράνια Λάγιου, Ελένη Τριπολίτη, Μαρκέλλα Τριπολίτη

Υποστήριξη Παραγωγής: Ρέα Μοσχονά

Επικοινωνία - Δημόσιες σχέσεις: Χρήστος Καρυώτης

Παραγωγή: Cinema Alive

Ημέρες και ώρα παραστάσεων: Κάθε Τετάρτη και Πέμπτη στις 9:00 μ.μ.

Διάρκεια: 60 λεπτά

Θέατρο 104

Ευμολπιδών 41, Γκάζι

Τηλέφωνα: 210 3455020 – 6951269828

Προπώληση: viva.gr