Το μειονέκτημα με τις all-star cast ταινίες έχει να κάνει με το ότι καθιστούν το θεατή εξ αρχής επιφυλακτικό για το τι πρόκειται να δει.

Γιατί ναι, όσο διασκεδαστικό κι αν φαίνεται το να συγκεντρώνεις σε ένα φιλμ μια ομάδα σεβαστών ηθοποιών πρώτης διαλογής, οι παραγωγοί το κάνουν συνήθως με στόχο να διασφαλίσουν μια ακόμη εισπρακτική επιτυχία που, πίσω από το αλαβάστρινο δέρμα των αστέρων και τα απίστευτα ειδικά εφέ, δεν θα έχει να πει κάτι άλλο.

Η πραγματική πρόκληση είναι όταν οι πρωτοκλασάτοι ηθοποιοί προχωρούν την ιστορία μιας ταινίας μπροστά κι όχι όταν απλώς περιφέρονται ως σπουδαίοι, με τη δόξα τους να εξουδετερώνει κυριολεκτικά τις όποιες αρετές των χαρακτήρων που καλούνται να υποδυθούν, του σεναρίου και της σκηνοθεσίας.

Να που αυτό αποφεύχθηκε στη νέα σατιρική ταινία του Adam McKay, που ξεκίνησε να streamάρει στο Netflix την παραμονή των Χριστουγέννων και έγινε εντός ημερών viral, με πολλούς να την επαινούν παρά την εμπορικότητά της και να την συγκαταλέγουν στα διαμαντάκια της χρονιάς. Έτσι, λοιπόν, μετά τα “The Campaign” (2012) και “Vice” (2018), στο “Don’t Look Up” (Μην Κοιτάτε Πάνω), ο Leonardo DiCaprio και η Jennifer Lawrence υποδύονται δύο αστρονόμους, που ανακαλύπτουν πως ένας τεράστιος κομήτης στο μέγεθος του Έβερεστ δεν θα περάσει ξυστά από τη Γη, αλλά κατευθύνεται με βεβαιότητα προς τον πλανήτη και απειλεί σοβαρά τη ζωή.

Η εκστρατεία αφύπνισης και ενημέρωσης των αρχών και των πολιτών που επιχειρούν καταλήγει σ΄ άλλη μία καμπάνια του συρμού, με τους «φαντασμένους» επιστήμονες όχι μόνο να μη βρίσκουν απήχηση, αλλά να καταλήγουν να υποτιμούνται σε χιουμοριστικά memes.

Η ταινία, φυσικά, δεν σταματά στον απροσάρμοστο nerdy επιστήμονα DiCaprio και την εναλλακτική, ευέξαπτη Lawrence. Απ’ τον ιστορικό πια αντιτραμπικό λόγο της στις Χρυσές Σφαίρες του 2017, η Ντάμα Meryl Streep έρχεται να ενσαρκώσει τη ναρκισσίστρια και γελοία Janie Orlean, πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών, που οργανώνει το κίνημα "Don't Look Up" και το εκμεταλλεύεται για να τραβήξει την προσοχή του κόσμου μακριά απ’ τα δικά της αμαρτήματα.

Ο ξεκαρδιστικός Jonah Hill στο ρόλο του γιου της, πειστικότατος εκφραστής του νεποτισμού. Τρόμαξα να την γνωρίσω την κούκλα Cate Blanchett σε ρόλο μουράτης τηλεπαρουσιάστριας συστημικού καναλιού. Ο κατά τα άλλα αγγελουδένιος Timothée Chalamet υποδύεται τον punk αλήτη Yule, που ερωτεύεται την Jennifer Lawrence όταν όλοι είναι εναντίον της, ενώ η Ariana Grande ως αναγνωρισμένη pop star απασχολεί τα media για τα ερωτικά της δράματα την ώρα που ο κόσμος πραγματικά καίγεται. Κι άλλοι κι άλλοι κι άλλοι.

Ακόμα κι αν ο McKay ήθελε αρχικά να καυτηριάσει την έλλειψη ενδιαφέροντος για την κλιματική αλλαγή, η ταινία κατέληξε να αφήνει σαφείς υπαινιγμούς για την τρέχουσα κρίση πανδημίας και για τις κοινωνικές επιπτώσεις της, διεθνώς τε και μη. Από την ξοφλημένη επιτελική κυβέρνηση των επηρμένων υπερσυντηρητικών  και τον μονολιθικό στρατό, τα διεφθαρμένα, καλοπληρωμένα ΜΜΕ, που είτε συγκαλύπτουν, είτε απλώς «ελαφραίνουν» την ατμόσφαιρα, μέχρι την υποκριτική επιχειρηματική «ηθική», την pop κουλτούρα, οι χονδροειδείς αναπαραστάσεις της οποίας οδήγησαν σε πληγή που κακοφόρμισε, αλλά και την μουδιασμένη κοινή γνώμη, που διαρκώς διχάζεται και μοιράζεται ανάμεσα σε υποστηρικτές, αρνητές και πονηρούς σπεκουλαδόρους.

Νομίζω πως η επικαιρότητα της ταινίας είναι ένας καλός λόγος να μη σταθεί κανείς ευθύς εξαρχής στις όποιες ατέλειες ή υπερβολές της. Πασχίζει επιδεικτικά να γίνει αστεία, με ένα κάπως στερεοτυπικό, «χολιγουντιανό» χιούμορ που έχει φτάσει να μην προκαλεί ούτε το πιο αμυδρό χαμόγελο, με χαρακτήρες που φέρνουν σε άδεια σακιά που όρθια μόνα τους δε στέκονται, παρ’ όλα αυτά ο σκηνοθέτης φαίνεται πως θέλει να παρουσιάσει κάτι που αφορά πρωτίστως τον ίδιο.
Γι’ αυτό και η καταγγελία μιας πολιτικής που αδιαφορεί για την επιστήμη, την υπονομεύει και κυνηγά μονάχα τα αποτελέσματα των δημοσκοπήσεων, σε συνδυασμό με την κριτική σε μια σύγχρονη κοινωνία που βουλιάζει στην απάθεια δεν θεωρούνται διόλου ασήμαντα.

Αυτό που μένει μετά το τέλος της προβολής του “Don’t Look Up” είναι πως αποτελεί την σκωπτική αντανάκλαση των μεγαλύτερων απογοητεύσεών μας: του πόσο ανίκανοι, αναποτελεσματικοί και λίγοι αποδείχθηκαν οι φιλελεύθεροι πολιτικοί ηγέτες· της φίμωσης των επιστημόνων που δεν έχουν λόγο μπροστά σε ιδεοληπτικούς θρησκόληπτους και παράλογους εθνέμπορους· της παρακμής και αλλοτρίωσης των media της ψευδοκουλτούρας και των φαντασμάτων· της απέχθειας που δείχνουν οι πολίτες σε έναν πλανήτη που βογκάει· του συνόλου της μεταμοντέρνας πραγματικότητας, που υποτάσσεται σε ένα καθεστώς καπιταλιστικής αποσύνθεσης. Ο πολιτισμός μας έχει περάσει απ’ το στάδιο της ασθένειας στο χείλος της εξαφάνισης και του περιορισμού. Αποπλανημένοι όλοι περιμένουμε την ημέρα της κρίσης, που είναι πέρα από θεούς κι εσχατολογίες.

Η αλληγορική αυτή ταινία πράγματι είναι φιλοσοφημένη, πολιτικοποιημένη και κλείνει το μάτι στις μέρες που ζούμε.

Σα να τραγουδά «τίποτα δεν πάει χαμένο… στη χαμένη μας ζωή».