Για πάντα κοντά σου (Nowhere special) – Ουμπέρτο Παζολίνι

Θα μπορούσε να γίνει το απόλυτο tearjerker. Το σενάριο του προς τα εκεί δείχνει.

Ο Τζον είναι ο πατέρας του 3χρονου Μάικλ, και μοναδικός του κηδεμόνας καθώς η Ρωσίδα μητέρα του τον εγκατέλειψε όταν ήταν μόλις 6 μηνών.

Ο Τζον, ορφανός ο ίδιος που είχε περάσει την παιδική ηλικία και την εφηβεία του από τη μια ανάδοχη οικογένεια στην άλλη, εργάζεται ως "υαλοκαθαριστής".
Καθαρίζει τζάμια και με τα λιγοστά χρήματα που βγάζει προσπαθεί να προσφέρει στον μικρό Μάικλ ο,τι καλύτερο μπορεί.
Μέχρι που, κάπου λίγο πριν ξεκινήσει η ταινία, μαθαίνει πως έχει μια αρρώστια και θα πεθάνει σε έξι περίπου μήνες. Οπότε ξεκινάει μια εναγώνια προσπάθεια με τη βοήθεια της εκπαιδευόμενης κοινωνικής λειτουργού Σόνα να βρει την κατάλληλη οικογένεια που θα υιοθετήσει τον μικρό Μάικλ.

Μη βιαστείτε να αγοράσετε χαρτομάντηλα πριν μπείτε στην αίθουσα.

Παρά και ενάντια στην τραγικότητα του θέματος, η ταινία κρατάει λεπτές συναισθηματικές ισορροπίες αναδεικνύοντας τη μοναδική σχέση ανάμεσα στον πατέρα και το γιο. Μέσα από τις καθημερινές επαναλαμβανόμενες τελετουργίες –λούσιμο και χτένισμα με την ειδική τσατσάρα για να φύγουν οι ψείρες, σερβίρισμα πρωινού, δημητριακά με γάλα, ψώνια στο σουπερ μάρκετ– νιώθουμε το βαθύ συναίσθημα που ενώνει τον πατέρα με το παιδί που τον έχει για μοναδική του οικογένεια και ξαφνικά, μέσα στο μικρό του μυαλό, αρχίζει να αποκτάει εφιαλτικές διαστάσεις η πιθανότητα ότι μπορεί να τον χάσει.

Ο Τζέημς Νόρτον, γνωστός από πολλούς δεύτερους ρόλους σε ταινίες, φέρνει σε πέρας με επάρκεια ένα δύσκολο ρόλο: αυτόν του ανθρώπου που η αγωνία του για την τύχη του παιδιού του επισκιάζει τον φόβο για τον δικό του θάνατο. Καταφέρνει να "γράψει" όλο τον χαρακτήρα του Τζον στα μάτια του, έτσι ώστε να αποφύγει άχρηστους μελοδραματισμούς.

Ο δε Ουμπέρτο Παζολίνι, πιο δραστήριος στην παραγωγή παρά στην σκηνοθεσία, γυρίζει την τρίτη του ταινία με τις αρετές του κοινωνικού ρεαλισμού του Λόουτς –πολλές φορές σκέφτηκα ότι θα μπορούσε να είναι ταινία του Κεν– κρατώντας την κάμερα με ένα σταθερό χέρι που μπορεί να μην κρύβει εκπλήξεις αλλά δεν προδίδει σε καμία περίπτωση τον σκοπό του. Να αναδείξει μέσα από το αδιέξοδο του Τζον τον συναισθηματικό πλούτο τη σχέση του γονιού με το παιδί του αλλά και τις παθογένειες των σύγχρονων οικογενειών.

Η περιπλάνηση του Τζον μαζί με την Σόνα από οικογένεια σε οικογένεια μοιάζει με χαρτογράφηση του σύγχρονου τοπίου των οικογενειακών σχέσεων και τάσεων. Οικογένειες που μαζεύουν γύρω τους παιδιά σαν να είναι γατιά, γυναίκες που προτιμούν να υιοθετήσουν για να μην βάλουν κιλά και να μην ξυπνάνε τα βράδια, διάφοροι περίεργοι στους οποίους ο Τζον δεν έχει καμιά διάθεση να αφήσει τον μικρό του θησαυρό.

Και, παρόλο που θέλει μια πλουσιοπάροχη ζωή για τον γιο του, αυτή τη ζωή που εκείνος δεν έζησε, στο τέλος δεν θα επιλέξει την ευμάρεια αλλά την αγάπη. Κι εμείς θα το έχουμε καταλάβει πριν από εκείνον.

Χαρτομάντηλα είπαμε, δεν χρειάζονται. Έχει όμως μια σκηνή που σφίγγει την καρδιά: όταν ο Τζον έχει πλέον αποφασίσει πού θα αφήσει τον μικρό του Μάικλ, μαζεύει όλα τα υπάρχοντα, όλες τις αναμνήσεις του μικρού σε ένα μικρό πλαστικό κουτί για να τα δώσει στη μέλλουσα μαμά του. Και το βλέμμα με το οποίο κοιτάει εκείνο το κουτί που μπόρεσε μέσα σε πέντε λεπτά να χωρέσει όλη τη ζωή του λέει τόσα πολλά για τη σημασία της ασήμαντης παρουσίας του καθένα μας πάνω σε τούτη τη γη.

Θα μπορούσε μ αυτή την ταινία να γιορτάζεται κάθε χρονιά η μέρα του πατέρα.