Το μονοπάτι των χαμένων ψυχών (Nightmare Alley) – Γκιγιέρμο ντελ Τόρο (2021)

Είχα παρακολουθήσει κάποτε μια συνέντευξη του Γκιγιέρμο ντελ Τόρο και με είχε εντυπωσιάσει η ευφυΐα και η οξυδέρκεια του.
Οι ταινίες του πάλι, όσες έχω δει, δεν με έχουν εντυπωσιάσει τόσο. Ο Λαβύρινθος του Πάνα, με τη θαρραλέα βουτιά στον μύθο και το υποσυνείδητο, μου φάνηκε μια στρεβλή εκ των έξω ματιά στον Ισπανικό Εμφύλιο. Η Μορφή του Νερού, που κέρδισε και το Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας, υπέροχα κινηματογραφημένη, γειωμένη και παράλληλα γεμάτη συμβολισμούς, δεν με έπεισε.

Γούστα είναι αυτά, θα πει κανείς.

Καταρχάς ανακάλυψα ότι οι παραφορτωμένες με πρώτης και δεύτερης γραμμής ονόματα ταινίες μάλλον με κουράζουν. Τους πρωταγωνιστές τους έχω δει σε τόσες πολλές άλλες ταινίες που η παρουσία όλων μέσα στο ίδιο κινηματογραφικό πλάνο μου καίει τον εγκέφαλο, ενώ κοιτάζοντας τους δευτεραγωνιστές προσπαθώ να θυμηθώ που τους έχω ξαναδεί, και η διαδικασία παρακολούθησης καταλήγει σε μια επίπονη σπαζοκεφαλιά.

Το σενάριο της ταινίας δεν ήταν κακό.

Προσπαθούσε να παρακολουθήσει την πορεία ενός ανθρώπου που δεν είχε τον παραμικρό ενδοιασμό και νομοτελειακά οδηγείται στην καταστροφή. Την πορεία του προς την καταστροφή.

Ο  Σταν  αφήνει τον πατέρα του να πεθάνει από το κρύο πάνω στο κρεβάτι του και μετά καίει το σπίτι του και πάει να δουλέψει σε έναν περιοδεύοντα θίασο "ποικιλιών". Την προσοχή του τραβάει το "ζώο", ένας εξαθλιωμένος άνθρωπος που ο διευθυντής του τσίρκου έχει μετατρέψει σε ζώο – θέαμα για το κοινό και τον παρατάει να πεθάνει στο κρύο μόλις αρρωστήσει, το ίδιο που έκανε κι ο Σταν στον πατέρα του.

Ο Σταν θα μάθει την τέχνη της μέντιουμ μαντάμ Ζήνα και του άντρα της και τον τρόπο που επικοινωνούν μεταξύ τους για να παραπλανούν τους θεατές. Ο Σταν έλκεται από την όμορφη Μόλλυ, που αφήνει να διαπερνά το σώμα της ηλεκτρικό ρεύμα. Όταν σκοτώνει κατά λάθος τον Πητ, τον άντρα της Ζένα, δίνοντας του να πει το λάθος μπουκάλι χωρίς να το ξέρει, πείθει την Μόλλυ να τον ακολουθήσει και να φύγουν μαζί από το τσίρκο.

Δυο χρόνια αργότερα ο φακός τους ξαναβρίσκει μαζί στο Σικάγο, με μια παράσταση μέντιουμ σε μεγάλο νυχτερινό κέντρο της πόλης.
Ο Σταν δεν ακολουθεί τις συμβουλές των δασκάλων του να μην προσποιείται επαφές με νεκρούς σε ένα "απόκοσμο σόου" και οδηγείται σε ολισθηρά μονοπάτια.

Δεν ξέρω αν μια άλλη, πιο σουρεαλιστική σκηνοθετική προσέγγιση, από αυτές στις οποίες αρεσκόταν ο ντελ Τόρο, θα έδινε πνοή σε μια ταινία που εμένα προσωπικά με κούρασε. Ήταν σαν να βλέπω τον Φασμπίντερ να κινηματογραφεί αμερικάνικη γκανστερική ταινία του 40. Σε παραγωγή της Fox όμως. Αγωνία, πρωταγωνιστής στα όρια της παραβατικότητας και της τρέλας, μοιραίες γυναίκες, χρήμα, κυνηγητό, σε μια ιστορία που δεν άφησε χώρο στους πρωταγωνιστές της να ξεδιπλώσουν τις αδιαμφισβήτητες τους ικανότητες.

Ο Μπράντλεϋ Κούπερ ήταν εως και επίπεδος και προσπαθούσε να το ξεπεράσει με υποκριτικές υπερβολές. Δεν καταφέρνει να αποδώσει την αβυσσαλέα προσωπικότητα του Σταν, τον συνεχή μετεωρισμό ανάμεσα στη μανία και την παραφροσύνη.

Οι όποιες αρετές χάθηκαν σε ένα λαβύρινθο μετριότητας στην οποία δεν μας έχει συνηθίσει ο Μεξικάνος.

Σαν να άνοιξε το στόμα του το Χόλυγουντ και να κατάπιε και ό,τι είχε απομείνει.