Έχοντας ήδη τέσσερα προσωπικά άλμπουμ στο ενεργητικό του [«Μακροβούτι» (2008), «Θ. / 13 τραγούδια» (2014), «Το σπίτι μου» (2017) και «Χειμερία νάρκη» (2019)], καθώς και ένα εμβόλιμο το 2011 με ερμηνεύτρια τη Μάρθα Φριντζήλα, ουδείς εκ των ενημερωμένων μουσικόφιλων δεν περίμενε να γνωρίσει τον τραγουδοποιό Θέμο Σκανδάμη από το πρόσφατο single του, με τίτλο «Έχει φύγει το παιδί». Ένα τραγούδι που η απρόσμενη επιτυχία του τον έμαθε, όπως τονίζει ο ίδιος, ότι «... τυχαία θα συναντηθώ, όποτε συναντηθώ με το ευρύ κοινό. Ότι υπάρχει αυτή η πιθανότητα, αλλά λίγο τυχαία».

Όποιος είχε παρακολουθήσει τις ολοκληρωμένες του δουλειές, θα είχε αντιληφθεί ότι ο Θέμος Σκανδάμης δεν ποντάρει σε αυτού του είδους τη δημοφιλία. Αυτό που τον «καίει» βαθιά ως δημιουργό είναι η κατάθεση της δικής του αλήθειας μέσα από τα τραγούδια του, όπου κι αν οδηγεί αυτό. Όπως και να αποτυπώνει το ιδιαίτερο μουσικό-ηχητικό του μείγμα, που συνδυάζει μία αίσθηση θαλπωρής που παραπέμπει στην καλή δισκογραφία περασμένων δεκαετιών με άλλα, πρωτοποριακά στοιχεία, τόσο στο καθαρό κομμάτι της τραγουδοποιίας του όσο και σε αυτό της ενορχηστρωτικής και αισθητικής προσέγγισης του υλικού που επιλέγει να δισκογραφεί.

Με το νέο άλμπουμ του «Η Άνοιξη που θα ‘ρθει», ο Θέμος Σκανδάμης μας χαρίζει νέα δώρα. Έντεκα νέα τραγούδια με την προσωπική σφραγίδα του, άλλοτε γλυκά και άλλοτε πικρά στην επίγευση, άλλοτε αστεία και άλλοτε μελαγχολικά. Συνοδοιπόρος του στην παραγωγή και την ενορχήστρωση είναι ο Κώστας Στεργίου, στη δεύτερη κατά σειρά δουλειά όπου συνεργάζονται στο στούντιο, με τη συνδρομή μίας ομάδας εξαιρετικών μουσικών. Σε δύο τραγούδια οι στίχοι ανήκουν στον σημαντικό ποιητή Αλέκο Λούντζη, ενώ στο άλμπουμ συμμετέχουν φωνητικά η Νεφέλη Φασούλη και η Τώνια Ράλλη.

Πριν απ’ όλα, όμως, στη συζήτησή μας με τον Θέμο Σκανδάμη, γεννήθηκε η επιθυμία να αναφερθούμε στις μουσικές του καταβολές.   

1. Θέμος Σκανδάμης | Παρακλαυσίθυρο

ΟΔΗΓΟΣ ΑΚΡΟΑΣΗΣ: Είδος αρχαίο και ελληνικό. Τραγούδι του αποκλεισμένου εραστή μπροστά στην πόρτα της αγαπημένης του. Προσπαθώ να πω αυτό που στο μυαλό μου τραγουδάει ο μπαρμπά Γιαννιός ο Έρωντας οινοβαρής μπροστά στην πόρτα της αγαπημένης και αδιάφορης Μυλωνούς, στο διήγημα "Έρωτας στα χιόνια" του Παπαδιαμάντη. Έρχονται από κοντά οι Κώστας Στεργίου, Διονύσης Μακρής, Χρήστος Βίγγος, Κώστας Νικολόπουλος, Αλέκος Γεωργουλόπουλος και Γιάννης Ταβουλάρης και το πράγμα καταλήγει σε ποστ ροκ γκρεμοτσακίλα. Στο τέλος ο Γιαννιός φεύγει παραπατώντας στο σοκάκι και δεν τον πλακώνει το χιόνι όπως στο διήγημα. Τουλάχιστον όχι απόψε.

Οι ηχογραφήσεις σου εκπέμπουν μία φυσικότητα και ζεστασιά που παραπέμπει σε δουλειές τραγουδοποιών άλλων δεκαετιών, όπως για παράδειγμα ο Λοΐζος. Έχουν αποτελέσει «οδηγό» για σένα αυτοί οι δίσκοι;      

«Έχω αγαπήσει βαθιά αυτού του είδους τις δουλειές. Ένας από τους αγαπημένους μου δίσκους, που τον έχω “λιώσει”, είναι το “Γράμματα στην αγαπημένη” του Λοΐζου σε ποίηση Χικμέτ. Θεωρώ ότι είναι από τους πιο όμορφους δίσκους που έχουν γίνει ποτέ στην Ελλάδα. Και μάλιστα είναι demo στην ουσία, δηλαδή δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει το project, θα το τραγουδούσε η Φαραντούρη με μία ενορχήστρωση άλλη, νομίζω. Αυτός ο ήχος του δίσκου, με ένα Hammond, μία κιθαρούλα και τη φωνή του Λοΐζου, είναι συγκλονιστικός. Τον έχω ακούσει πάρα πολύ και με έχει σημαδέψει, όχι μόνο ο συγκεκριμένος δίσκος, αλλά και γενικότερα ο Λοΐζος ως τραγουδοποιός και μελωδός, αλλά και ως φωνή. Είναι κάτι που πιθανότατα αναγνωρίζεται εύκολα στα δικά μου πράγματα».

Ο Λοΐζος ενσαρκώνει όσο κανείς και τη μετάβαση από τους μεγάλους συνθέτες στους σπουδαίους τραγουδοποιούς. Εμπεριέχει εξίσου και τις δύο αυτές ποιότητες, έτσι δεν είναι;

«Σίγουρα, συνδυάζει πολλά πράγματα ο Λοΐζος. Μάλιστα, κάποια στιγμή κάνει κάποιες “παλαβές” ενορχηστρώσεις, τελείως ροκ, που δεν το περιμένεις, και μετά βγάζει ντερτιλίδικα ζεϊμπέκικα καταπληκτικά. Απίστευτα πράγματα, κι όλα αυτά με μία νωχέλεια αλεξανδρινή, μια χάρη και μια τεμπελιά, ουσιαστικά. Έχει κατιτίς το παλιακό, κάτι ήσυχο μέσα σε όλα, μια βραδύτητα που έρχεται από παλιά. Με συγκινεί πολύ αυτό».

2. Θέμος Σκανδάμης | Γαμήλιο

ΟΔΗΓΟΣ ΑΚΡΟΑΣΗΣ: Ένα ζευγάρι προσπαθεί να βρει μια στιγμή ησυχίας εν μέσω του ορυμαγδού του ίδιου τους του γάμου. Ρομαντική κομεντί που αναδεικνύει την τυπολογία των γαμήλιων γλεντιών της γενιάς μας. Στην κομπανία προστίθενται ο Στράτος Σαμιώτης και ένα τρίο χάλκινα, απαραίτητα, για το γλέντι, ενώ στο παλκάκι τραγουδάμε ντουέτο με την "αχ να σε 'κανα νυφούλα" Νεφέλη Φασούλη.

Mία δεύτερη βασική επιρροή σου θα έλεγες πως είναι ο Διονύσης Σαββόπουλος;

«Ναι, δεν το συζητώ. Ο Σαββόπουλος είναι, θέλω δεν θέλω, ο λόγος για τον οποίο άρχισα να γράφω τραγούδια. Όταν ήμουν στο σχολείο και πρωτοάκουσα τα τραγούδια του, είπα “Αυτό θέλω να κάνω”. Είναι ο παππούς όλων μας, είναι ρίζα. Και χάρηκα κιόλας μετά που, έτσι αναπάντεχα, συνεργαστήκαμε για την παράστασή του για το “Φορτηγό”. Είχε και πλάκα, γιατί κάναμε πρόβες και μου λέει η παραγωγή “καλά, εσύ πώς ξέρεις όλα τα τραγούδια απ’ έξω;”. Όλα αυτά τα έχω τραγουδήσει μόνος μου από μικρός και τα ξέρω όπως την προπαίδεια, είναι πολύ βάση για μένα. Και ο Σαββόπουλος έδειξε πολλούς δρόμους μαζί, έδειξε πού μπορεί να φτάσει το πράγμα. Μεγάλο μέγεθος, αναμφισβήτητα».

Ο τρόπος του σε έχει εμπνεύσει ειδικά στιχουργικά;

«Θεωρώ πως ναι. Μου αρέσει ο στίχος να ανοίγει στις έννοιες και τις εικόνες χωρίς “δύσκολες” λέξεις, να το πω έτσι - χωρίς “όμορφες” λέξεις. Προσπαθώ να χρησιμοποιώ ένα λεξιλόγιο όχι τόσο “έντεχνο”, αλλά καθημερινό. Και με αυτό να συνθέτω πράγματα με πολλές πλευρές και εικόνες που αλλάζουν έννοιες. Αυτό που θέλω να κάνω είναι εκείνο που ακούς σαν στίχο, να μην σκέφτεσαι ότι θα μπορούσα να το είχα πει και με άλλον τρόπο. Πως είναι ο μοναδικός τρόπος που θα μπορούσε να υπάρξει το κάθε “πλάσμα”. Το κάθε “ον” που φτιάχνω να είναι μοναδικό, με έναν τρόπο. Αυτό είναι κατά τη γνώμη μου το στοίχημα. Το έχω μεγάλη έγνοια αυτό».

3. Νεφέλη Φασούλη - Θέμος Σκανδάμης | Άσε τις άλλες

ΟΔΗΓΟΣ ΑΚΡΟΑΣΗΣ: Φαντάζομαι τη Νεφέλη να οδηγεί νταλίκα πράσινη με καρό φανελένιο πουκάμισο και να τραγουδάει, ενώ τρώει τα χιλιόμετρα της εθνικής οδού με το κουτάλι. Μια στάση σε ένα βενζινάδικό. Για κάποιο λόγο εκεί υπάρχει και ένα πιάνο με έναν γέρο Κουβανό που τη συνοδεύει. Ένα κονιάκ και δώστου πάλι. "Άσε τις άλλες σε μένα να 'ρθεις που έχω πολλά υποφέρει...".

Ξεκινάς από τους στίχους και τους μελοποιείς ή γράφεις στίχο και μουσική ταυτόχρονα;

«Λίγο-πολύ, συμβαίνουν όλα ταυτόχρονα. Από κάπου πιάνομαι, είτε αυτό είναι μία μελωδία είτε ένας στίχος που μου έρχεται, κάτι που μου αρέσει και νιώθω ότι εκεί υπάρχει “ψωμί”, και αρχίζω και “σκαλίζω”. Βλέπεις κάτι να γυαλίζει και αρχίζεις να σκάβεις. Μπορεί να είναι οτιδήποτε αυτό. Για μένα, ήταν τρομερά εύστοχο αυτό που έκαναν οι αδελφοί Κοέν στην ταινία “Η μπαλάντα του Μπάστερ Σκραγκς”. Είναι σπονδυλωτές ιστορίες διάφορες, και κάποια στιγμή εμφανίζουν τον Tom Waits χρυσοθήρα, συντροφιά με ένα γαϊδουράκι. Κατεβαίνει σε μία ποταμιά και προσπαθεί να βρει χρυσό μέσα στο ποτάμι. Η επιλογή του στον ρόλο του χρυσοθήρα ήταν καταπληκτική, γιατί είναι ένας γέρος χρυσοθήρας ο Tom Waits, όπως και καθένας που επιχειρεί αυτό το πράγμα. Που σκάβει και ψάχνει να βρει “χρυσάφι”. Με πολύ κόπο και με πολύ “παλιό” τρόπο, μόνο με ένα γαϊδουράκι. Ήταν πολύ πετυχημένη αυτή η παραβολή».

Η «Άνοιξη που θα' ρθει», τι είδους ταξίδι αποτελεί για σένα; Κινείται γύρω από έναν κεντρικό άξονα ή αποτελεί μία συλλογή αισθήσεων της στιγμής;

«Μάζεψα ένα υλικό και από παλιότερα και από πιο καινούργια πράγματα, τραγούδια και ιδέες. Πήρα λίγο και από την ενέργεια που μου έδωσε το “Έχει φύγει το παιδί”, το τραγούδι μου που έγινε viral και ξαφνικά όλοι ασχολούνταν με το τι κάνω. Ήθελα να επιχειρήσω κάποια πράγματα σε σχέση και με τον ήχο, με την ερνορχήστρωση. Όλα αυτά με τον Κώστα Στεργίου ως βασικό ενορχηστρωτή και παραγωγό, μια συνεργασία που είχε ξεκινήσει από τον προηγούμενο δίσκο, τη “Χειμερία νάρκη”, ο οποίος ήταν πολύ μίνιμαλ και ακουστικός, και ήθελα να το πάμε παραπέρα αυτό το πράγμα. Οπότε διάλεξα τραγούδια και σε σχέση με αυτό, να προσεγγίσω κάτι πιο ηλεκτρικό, πιο ηλεκτρονικό ενδεχομένως, όπως σε κάποια drum machines που ακούγονται. Επίσης, επειδή γράφτηκε μέσα στα lockdown και μέσα σε μια ματαίωση γενική, της ταυτότητας, της αναζήτησης αλλά και της αγωνίας λίγο, έχει και μία ησυχία θεωρώ το άλμπουμ, ως προς τις επιλογές του. Μου δόθηκε η ευκαιρία να φτιάξω κάτι χωρίς να με νοιάζει κανείς και τίποτα».

4. Θέμος Σκανδάμης | Άγριος Γιος

ΟΔΗΓΟΣ ΑΚΡΟΑΣΗΣ: Μια εν χορώ συναισθηματική εξομολόγηση της ιστορικής θέσης της γενιάς μου με ψυχαναλυτικές φιλοδοξίες. Συνδράμουν οι νεότεροι Σταύρος Ρουμελιώτης και Κοσμάς Λαμπίδης και ο ακόμα νεότερος Σταύρος Τσαντές, και μαζί με τον Κώστα Στεργίου ακουγόμαστε μάλλον πειστικοί.

Πράγματι, η δουλειά βγάζει την ησυχία αυτή που έχει ένα καταφύγιο. Έτσι ήταν η ατμόσφαιρα και στις ηχογραφήσεις;

«Η γενική ματαίωση και η παύση που απλώθηκε παντού, σαν να έχει σταματήσει ο πλανήτης, προτού προκαλέσει τον πανικό -γιατί από ένα σημείο και έπειτα άρχισε κι εμένα να μου βγαίνει πολύ περίεργα και με εντάσεις διάφορες-, για λίγο δημιούργησε έναν χώρο. Γιατί πολλά πράγματα που νομίζεις ότι είσαι ή ότι θέλεις, όταν σταματάει ο κόσμος σταματούν κι αυτά, και μπορείς έστω για λίγο να επιστρέψεις σε κάτι ίσως πιο γνήσιο ή μάλλον πιο ήσυχο. Για λίγο, γιατί μετά, όπως και όλοι, ήθελα να χτυπάω το κεφάλι μου στον τοίχο. Επίσης, το στούντιο και η διαδικασία δημιουργίας του άλμπουμ ήταν καταφύγιο και για μένα και για τους συνεργάτες μου. Λέγαμε ότι πάλι καλά που κάνουμε αυτό το πράγμα και μαζευόμαστε, παρ’ όλη αυτή την τρέλα με τις βεβαιώσεις και τις άδειες, που δεν ήξερες κι εσύ αν είσαι νόμιμος ή παράνομος. Έπρεπε να παίρνουμε τις προφυλάξεις μας».

Τη μεγάλη ανταπόκριση του κοινού στο «Έχει φύγει το παιδί» πώς την εισέπραξες; Σε έμαθε κάτι για τη μουσική σου που δεν ήξερες;

«Μάλλον ότι τυχαία θα συναντηθώ, όποτε συναντηθώ, με το ευρύ κοινό. Ότι υπάρχει αυτή η πιθανότητα, αλλά λίγο τυχαία. Το κομμάτι το έφτιαξα έτσι γιατί θεώρησα ότι έτσι ταιριάζει στο θέμα που είχα επιλέξει, δεν είχε κάποια στόχευση να κάνω κάτι δημοφιλές. Απλώς, ο συνδυασμός του θέματος και φόρμας, μαζί με την πολιτική συγκυρία σίγουρα, δημιούργησε αυτό το viral πραγματάκι. Δεν είναι κάτι που θα μπορούσα να επιδιώξω».

5. Θέμος Σκανδάμης - Αλέκος Λούντζης | Πρώτο φως

6. Θέμος Σκανδάμης - Αλέκος Λούντζης | Σμαράγδα

ΟΔΗΓΟΣ ΑΚΡΟΑΣΗΣ (5+6): Ο παλιός μου φίλος ο Αλέκος Λούντζης, ποιητής καλός, επιστρέφει αναπάντεχα στη ζωή μου, και μου δωρίζει δύο στιχουργικά πορτραίτα ιερόδουλων. Στο μυαλό μου ανάβουν εικόνες από το "Ιστορία έρωτα και αναρχίας" της Βερτμίλερ και μπλέκονται με την Χούκερ από το Μινεάπολις του Τομ Γουέιτς και αυτές που έχω δει στην πλατεία Βάθης και αλλού. Έτσι προκύπτουν δύο τραγούδια αδερφάκια - όπως "δυο ψαράκια σε μια γυάλα" που γράφει ο Λούντζης - που προσπαθούν να προσεγγίσουν την τσακισμένη αθωότητα με ειλικρινή θαυμασμό, βραχνιαμένα πνευστά, καρουζέλ και εκκλησιαστικά όργανα.

Πώς είναι για έναν τραγουδοποιό που ουσιαστικά σε καλεί να τον ανακαλύψεις και δεν κυνηγάει την επιτυχία, να γίνεται κάποια στιγμή πιο «ορατός»;

«Έχει λίγο πανικό αυτό ώρες ώρες, αλλά και κάποια ευχαρίστηση. Γιατί όταν κάνεις τελικά το δικό σου, ακόμα κι αν κάνεις τα δικά σου τα λάθη, είναι πάντα ευχαρίστηση. Και την έχω αυτή τη “βίδα”, θέλω να κάνω το δικό μου, ακόμα κι αν κάνω βλακείες. Ήμουν έτσι από παιδάκι, ήθελα πάντα να κάνω εκείνο που καταλαβαίνω».

Το να εκφράσεις τη δική σου αλήθεια ως καλλιτέχνης είναι κάτι που σου προέκυψε εύκολα από την αρχή;

«Νομίζω πως όλοι κουβαλάμε μια αλήθεια. Δεν νομίζω ότι εγώ κουβαλάω περισσότερο μια αλήθεια απ’ ό,τι ένας άλλος, απλώς κάποιος μπορεί να καίγεται περισσότερο να πει την αλήθεια του από κάποιον άλλον. Χωρίς να σημαίνει ότι η αλήθεια του είναι πιο σημαντική από αυτή του διπλανού του. Αυτός που καίγεται μπαίνει στη διαδικασία να το διαμορφώσει αυτό, να του δώσει “σώμα”. Οπότε στην πορεία δημιουργείται ένα έργο, μικρό ή μεγάλο, δεν έχει σημασία».

7. Θέμος Σκανδάμης | Κορίτσι του γυμναστηρίου

ΟΔΗΓΟΣ ΑΚΡΟΑΣΗΣ: Υπερηρωική κομμωδία 70's, πορτραίτο ενός εργαζόμενου κοριτσιού, που προσπαθεί να εκτονώσει την ένταση και την απογοήτευσή της στα όργανα ενός γυμναστηρίου. Εγώ σε cameo ως αργόσχολος θαυμαστής έξω απ' το τζάμι. Αν κοιτάξω καλύτερα, το κορίτσι μου μοιάζει ανησυχητικά. Στα ειδικά εφέ ο Χρήστος Παραπαγγίδης.

Θεωρείς πως κάποιος που σε έχει γνωρίσει καλά μέσα από τις δουλειές σου, σε γνωρίζει λίγο-πολύ και ως άνθρωπο;

«Όχι. Ξέρει ένα κομμάτι, αυτό που έχω διαλέξει ή ίσως μου έχει ξεφύγει και το εκθέτω. Δεν θεωρώ ότι τα τραγούδια που φτιάχνουμε είμαστε ακριβώς εμείς. Είναι πράγματα που φτιάχνουμε. Φυσικά και αντανακλούν αρκετό από τον εσωτερικό μας κόσμο, αλλά το έργο τελικά υπάρχει στη μέση, δηλαδή ανάμεσα σε σένα που το έφτιαξες και σε αυτόν που το αντιλαμβάνεται. Δημιουργείται κάτι στο μυαλό και στην ψυχή του ακροατή που είναι προϊόν μίξης της δικής σου χειρονομίας και της δικής του. Οπότε ο καθένας συλλαμβάνει ψήγματα ενός πόλου. Αν κάποιος με γνώριζε και πιθανόν αγαπούσε τα τραγούδια μου, μπορεί και να απογοητευόταν. Ή μπορεί να έβλεπε κάτι εντελώς διαφορετικό από αυτό που περίμενε. Πάντως δεν θεωρώ ότι τα τραγούδια μου περιγράφουν εμένα. Σε καμία περίπτωση».

Υπάρχουν καλλιτέχνες γύρω μας που αισθάνεσαι ότι κινείστε στο ίδιο μήκος κύματος;

«Μόλις πριν ξεκινήσουμε την κουβέντα μας, άκουσα την τελευταία δουλειά του Φώτη Σιώτα και μου άρεσε πολύ. Με τη Νεφέλη Φασούλη έχουμε κάνει παρέα τελευταία και τη θαυμάζω πολύ, γι’ αυτό και της έδωσα και το τραγούδι “Άσε τις άλλες”, ένα λαϊκό μπολερό που το είπε καταπληκτικά στο άλμπουμ».

8. Θέμος Σκανδάμης | Υπομονή

ΟΔΗΓΟΣ ΑΚΡΟΑΣΗΣ: Συνταγή δακρύων αποδεδειγμένα αποτελεσματική σε φρεσκοχωρισμένους νέους. Σαν ένα από τα χαμένα "Γράμματα στην αγαπημένη" των Χικμέτ - Λοΐζου. Μια στιγμή ησυχίας μπροστά σε προβλήτα λιμανιού.

Είναι ένα από τα ωραιότερα τραγούδια του άλμπουμ και με πολύ ενδιαφέρουσα ενορχήστρωση.

«Είχαμε τη σκέψη να το κάνουμε λίγο afro-Cuba, αλλά επειδή ακριβώς η μελωδία είναι πολύ ελληνική κάνει ένα κοντράστ το οποίο έχει ενδιαφέρον. Υπήρχε και η αίσθηση λίγο μιας εθνικής οδού, μιας ταινίας του Τσιώλη, όπως και η επιλογή να μην μπει μπουζούκι και να φτιαχτεί κάτι πιο latin. Και μετά έπαιξαν ρόλο και οι μουσικοί που συμμετείχαν, ο Κώστας Στεργίου στο πιάνο, ο Στράτος Σαμιώτης που παίζει καταπληκτικά latin κρουστά, παίξαμε όλοι πάνω του ρυθμικά. Το ηχογραφήσαμε live και ενθουσιαστήκαμε τόσο πολύ με αυτή την ορχήστρα που φτιάξαμε εκείνη την ώρα, ήταν και ο Διονύσης Μακρής στο κοντραμπάσο, ο Κώστας Νικολόπουλος στην ηλεκτρική κιθάρα και ο Χρήστος Βίγκος στα τύμπανα, που ξαναηχογραφήσαμε ζωντανά και το “Γαμήλιο”, ένα άλλο τραγούδι του άλμπουμ, που το είχαμε ήδη ηχογραφήσει. Πραγματικά, κάτι προέκυψε εκεί. Τη Νεφέλη την αγαπώ πολύ, λοιπόν. Είναι και οι Usurum, που πολύ τους εκτιμάω γι’ αυτά που κάνουν. Ή ο Παναγιώτης Εμμανουηλίδης, εξαιρετικός συνθέτης. Δουλεύει πιο πολύ πάνω στο θέατρο, αλλά κάνει και ωραία τραγούδια. Και πολλοί άλλοι, βέβαια».

Η ζωντανή ηχογράφηση παραμένει πάντα ο καλύτερος τρόπος για να γραφτεί ένα άλμπουμ;

«Στη ζωντανή ηχογράφηση η ενέργεια μοιράζεται από όλους σε όλους, προκύπτει αυθόρμητα η χαρά, όπως συνέβη στο τραγούδι που σου είπα. Βγαίνουν όλοι με πολλαπλασιασμένη την ενέργεια στα μάτια, υπάρχει κάτι αναντίρρητο που δεν σηκώνει συζήτηση. Το νιώθεις ότι είναι καλό».

9. Τώνια Ράλλη - Νεφέλη Φασούλη - Θέμος Σκανδάμης | Παραγιός

ΟΔΗΓΟΣ ΑΚΡΟΑΣΗΣ: Παράβαση Αττικής κωμωδίας που ζητιανεύει με τσαχπινιά την επιείκεια του ακροατηρίου. Άγγελοι εξ ουρανού η Τώνια Ράλλη και η Νεφέλη Φασούλη.

Ποιες άλλες δουλειές συναδέλφων σου έχεις ξεχωρίσει τελευταία;

«Για τον Φώτη Σιώτα σου είπα, για τη Νεφέλη, για τους Usurum, για τον Φοίβο Δεληβοριά εννοείται. Και από τους Λάμδα άκουσα πρόσφατα έναν δίσκο που μου άρεσε πολύ. Γενικά ακούω πολλά παλιά πράγματα, δεν είμαι πολύ συγχρονισμένος. Δεν ζω στο τώρα, είμαι το αντίθετο αυτού που λέει το new age “ζήσε εδώ και τώρα”».

Αυτό το κάνεις και με τις ταινίες και τα βιβλία;

«Ναι, ναι. Βλέπω και σημερινά πράγματα, αλλά δεν τα παρακολουθώ με την έννοια τού τι βγήκε τώρα. Θεωρώ ότι η τέχνη, η μουσική, τα γράμματα είναι τρομερή ευκαιρία να ζήσεις πολλές ζωές και σε πολλούς χρόνους παράλληλα. Μου φαίνεται καταπληκτική δυνατότητα αυτό. Οπότε, κάνω βόλτες. Εξάλλου, η σύγχρονη Φυσική λέει ότι δεν υπάρχει σε ευθεία γραμμή ο χρόνος και ότι συνδεόμαστε με διαφορετικά σημεία του, αν το λέω καλά, γιατί δεν είμαι και ειδικός. Όταν όμως, για παράδειγμα, ακούω ένα τραγούδι του Μπάτη, τη “Γυφτοπούλα”, για μένα είναι εδώ και τώρα. Δεν την ακούω ως κάτι παλιό. Ή όταν ακούς την Ενάτη του Μπετόβεν, είναι τώρα, στον ίδιο χρόνο συμβαίνει. Είτε εσύ μεταφέρεσαι στον χρόνο που γράφτηκε είτε αυτή μεταφέρεται στο τώρα που είσαι, όλο αυτό λειτουργεί σε έναν δικό του χρόνο. Είναι μια υπέροχη δυνατότητα που έχουμε και πιστεύω ότι δεν πρέπει να τη χάνουμε χάριν της “επικαιρότητας”».

10. Θέμος Σκανδάμης | Γαϊδούρι

ΟΔΗΓΟΣ ΑΚΡΟΑΣΗΣ: Ένας απ' τους τρελούς του Σαίξπηρ τραγουδάει στο βασιλιά του το αρχαίο τραγούδι της ματαιότητας. Εκείνος παρακολουθεί σοβαρός και ανέκφραστος. Τα μαλλιά του πλέουν στον ουρανό και χαιδεύουνε τ' αστέρια. Τα πόδια του έχουν αρχίσει να γίνονται ήδη ένα με το χώμα.

Για τα πράγματα που συμβαίνουν στον κόσμο, προσπαθείς να ενημερώνεσαι;

«Ναι, ενημερώνομαι. Δεν “ξεκοκαλίζω” τα άρθρα και τις απόψεις, αλλά ενημερώνομαι. Παίρνω μια ιδέα για το τι συμβαίνει και όταν κάτι μου τραβήξει την προσοχή, κάνω zoom in. Δεν είμαι ούτε ούφο ούτε σχολαστικός με την επικαιρότητα. Χρειάζομαι αυτό που σου περιέγραφα και πριν, τον χώρο, την απλωσιά του χρόνου και του παρελθόντος και της ενατένισης της δικής μου. Αν παρακολουθήσεις στενά την επικαιρότητα και τις ανακοινώσεις του Υπουργείου και το ένα και το άλλο, θα διαπιστώσεις ότι κάποια στιγμή σε καταπίνει. Είναι δηλητήριο για την έμπνευση όλος αυτός ο “βομβαρδισμός”, ο οποίος είναι και σκόπιμος, από τρομακτικά και έντονα πράγματα. Τηλεόραση δεν έχω, δεκαπέντε χρόνια τώρα. Βέβαια, υπάρχει το διαδίκτυο και τα social media, που κι εκεί πλέον γίνεται χαμός. Θέλει μέτρο, προσπαθώ να κρατάω μία στάση ώστε να ενημερώνομαι κάπως, αλλά να διατηρώ και τον χώρο μου».

Αρκετοί καλλιτέχνες επιλέγουν να κάνουν παρεμβάσεις, να λένε τη γνώμη τους για διάφορα θέματα. Εσύ νιώθεις αυτή την ανάγκη;

«Αρχικά, δεν θεωρώ ότι έχω ένα μερίδιο λόγου τόσο σημαντικό ώστε να έχει μεγάλη σημασία το τι θα πω εγώ. Ούτε και με ρωτάει κανείς. Εννοώ ότι κάποιος που τον ακούει πολύς κόσμος θα προσέξουν πολλοί και αυτό που λέει, και αυτό είναι κάτι που το καταλαβαίνω. Εγώ έχω την ελευθερία αυτή –μπορεί να είναι και ψευδαίσθηση– ότι δεν επηρεάζω πάρα πολύ κόσμο με τις απόψεις μου. Επίσης, το πεδίο του δημόσιου λόγου έχει καταστραφεί σε πολύ μεγάλο βαθμό, νομίζω και πάλι σκόπιμα. Οπότε βλέπω ότι ο δημόσιος “διάλογος”, μέσα σε πολλά εισαγωγικά, είναι προς το συμφέρον αυτών που τον διακινούν. Η εξουσία έχει καταφέρει να ρίξει το επίπεδο της συζήτησης τόσο πολύ, ώστε καμιά φορά η σιωπή είναι προτιμότερη. Και βέβαια, όταν λέω σιωπή δεν εννοώ καθολική σιωπή, αλλά αποστασιοποίηση από τη συγκεκριμένη συζήτηση που θέτουν αυτοί, των ΜΜΕ, των δελτίων ειδήσεων. Κινούν επίτηδες τη συζήτηση προς ένα χυδαίο επίπεδο. Πρέπει να συζητάμε μεταξύ μας και να ενημερωνόμαστε, αλλά βρίσκοντας εναλλακτικούς τρόπους να το κάνουμε, γιατί στο κεντρικό γήπεδο παίζεται πολύ κακή μπάλα. Υποτιμάται η νοημοσύνη μας καθημερινά, με κάθε ευκαιρία και σκόπιμα».

11. Θέμος Σκανδάμης | Η άνοιξη που θα 'ρθει

ΟΔΗΓΟΣ ΑΚΡΟΑΣΗΣ: Η τυχαιότητα και το λάθος είναι οι μόνοι αξιόπιστοι δείκτες ύπαρξης, οι μόνοι οδηγοί στα κακοτράχαλα μονοπάτια του νοήματος. Γιατί μόνο κατά τύχη ή λάθος μπορεί κανείς να βρίσκεται στο σωστό σημείο τη σωστή στιγμή. Και αυτό το ξέρει οποιοσδήποτε έχει νιώσει έστω και μια μοναδική στιγμή ευτυχίας. Φτάνει να βρίσκεσαι όντως εκεί.

INFO

Θέμος Σκανδάμης | Η άνοιξη που θα 'ρθει

Στίχοι - μουσική: Θέμος Σκανδάμης

Παραγωγή: Κώστας Στεργίου, Θέμος Σκανδάμης
Ενορχήστρωση: Κώστας Στεργίου, Θέμος Σκανδάμης & οι μουσικοί
Ηχοληψία - μίξη: Γιάννης Ταβουλάρης
Mastering: Γιάννης Χριστοδουλάτος
Artwork: Σπύρος Αγγελόπουλος

Επικοινωνία: Formiggart

Ακολουθήστε τον Θέμο Σκανδάμη
Web site 
Youtube
Spotify
Bandcamp