Η ταινία της εβδομάδας - Μετά τον Γιανγκ (After Yang)

Μια καλή κινηματογραφική εβδομάδα ξεκινάει σήμερα με αξιόλογες αφίξεις. Η Μπαλάντα της Λευκής Αγελάδας είναι ένα ακόμα στιβαρό κοινωνικό δράμα της μεγάλης ιρανικής κινηματογραφικής σχολής, που ποτέ δεν προδίδει την εμπιστοσύνη των θαυμαστων της. Το Σημείο Βρασμού είναι ένα καταιγιστικό 90λεπτο μονόπλανο που μας ταξιδεύει στους φρενήρεις ρυθμούς της κουζίνας ενός γκουρμέ εστιατορίου την πιο δύσκολη νύχτα τη χρονιάς. Σεφ, σου-σεφ, ψήστες, βοηθοί, γκαρσόνια, λαντζέρηδες, ιδιοκτήτες και απαιτητικοί πελάτες γίνονται μαλλιά κουβάρια καθώς η νύχτα προχωράει και παρακολουθούμε σε αληθινό χρόνο τα πάθη και τα λάθη τους.

Η ταινία της εβδομάδας - Μετά τον Γιανγκ (After Yang)
ΠΡΟΒΟΛΗ

Την καρδιά και το μυαλό όμως έκλεψε η τελευταία ταινία του κορεάτικης καταγωγής δημιουργού.

Μετά τον Γιάνγκ (ِAfter Yang) - Κογκονάδα (2021)

Με την πρώτη του ταινία, το Κολόμπους, ο Κογκονάδα απέδειξε ότι μπορεί να κινηματογραφήσει τις λεπτές αποχρώσεις του ανθρώπινου ψυχισμού όπως ο αγαπημένος του Οζού και άλλοι μεγάλοι δάσκαλοι της Άπω Ανατολής. Οι γόνοι δυο δυσλειτουργικών οικογενειών πλησιάζονται, με φόντο τα κτίρια που έχουν σχεδιάσει ονομαστοί αρχιτέκτονες στο Κολόμπους της Ινδιάνα, και ο ένας βοηθάει την άλλη να προχωρήσει στη ζωή της.

Με την οικογένεια και τη λειτουργία της καταπιάνεται και στη δεύτερη ταινία του, ένα ποίημα κεντημένο ψιλοβελονιά σε μελλοντικό χρόνο, σε μια ουτοποδυστοπία που θέτει αμείλικτα ερωτήματα για το παρόν και το μέλλον του πολιτισμού μας με τον πιο τρυφερό τρόπο.

Έχουμε λοιπόν μια ταινία επιστημονικής φαντασίας, ή μάλλον φουτουριστικού ρομαντισμού, μια ματιά στο εγγύς μέλλον της απόλυτα ψηφιοποιημένης επαφής, της διευρυμένης αντίληψης της οικογένειας και της -αρμονικής; - συνύπαρξης ανθρώπων, κλώνων και techno sapiens.

Ο Κογκονάδα δίνει σχήμα στο σύμπαν του: μια τετραμελής οικογένεια.
Ο πατέρας ανήκει στη λευκή φυλή, η μητέρα στη μαύρη, η (υιοθετημένη) μικρή είναι Κινέζα. Ο techno sapiens είναι κι αυτός Κινέζος, για να αισθάνεται η μικρή Μίκα πως ο αδελφός της έχει τις ίδιες ρίζες. Και για να την μάθει στοιχεία της κινέζικης κουλτούρας. Γι αυτό και τον προτίμησαν, αν και τον αγόρασαν μεταχειρισμένο, επανακινημένο, refurbished. Για πιο φτηνά.
Όταν όμως, μετά από τη συμμετοχή σε ένα διαδικτυακό διαγωνισμό χορού, ο Γιανγκ, ο αγαπημένος Γκέγκε της Μίκα, απορυθμίζεται, ο μπαμπάς Τζέηκ αναλαμβάνει να τον πάει για επιδιόρθωση. Μια διαδικασία καθόλου εύκολη.     

O Τζέηκ, με την Μίκα στο πλευρο του να θρηνεί για την απώλεια του αγαπημένου της αδελφού και να περιμένει από τον πατέρα της να τον φέρει πίσω σε λειτουργία, ανακαλύπτει πως ο κόσμος της τεχνητής νοημοσύνης δεν είναι στρωμένος με ρόδα.

Μεγάλες εταιρείες θέλουν να ανακυκλώσουν τον Γιανγκ, ένας παράνομος ηλεκτρονικός θέλει να τον διαμελήσει ενώ μια ερευνήτρια των εξελιγμένων μορφών τεχνητής νοημοσύνης ενδιαφέρεται για ένα μικροτσιπ που αποτελεί τη μνήμη του Γιανγκ, τις στιγμές που αυτός επέλεξε να κρατήσει από τη ζωή του κοντά στους ανθρώπους. Ο Τζέηκ αρχίζει να  ζει μαζί με τη μικρή του κόρη την απώλεια, ενώ δεν μπορεί να θρηνήσει τον θάνατο, και αντιλαμβάνεται την πολυπλοκότητα της σχέσης του Γιανγκ με την Μίκα αλλά και με τον ίδιο. Μέσα από τις εικόνες της κοινής τους ζωής που επέλεξε να κρατήσει ο Γιανγκ,  ο Τζέικ "βλέπει" τον ψυχισμό του εξελιγμένου ανθρωποειδούς που πλησιάζει πολύ πλέον το δικό του είδος.

Από την εποχή του Ηλεκτρικού Πρόβατου η σχέση του ανθρώπου με τα πλασματα που έχει δημιουργήσει "καθ ομοίωσιν του" έχει προβληματίσει και εμπνεύσει λογοτέχνες και κινηματογραφιστές.

Τα ρομπότ έχουν αισθήματα, νιώθουν; Μπορούν μήπως και να αναπαραχθούν; Να γίνουν σαν και μας;

Ο Κογκονάδα, και μαζί του ο συγγραφέας του διηγήματος που τον ενέπνευσε Αλεξάντερ Βάινσταϊν, ζωγραφίζουν με λεπτές, φιλοσοφημένες πινελιές, το δικό τους Blade Runner. "Ήθελε ο Γιανγκ να γίνει άνθρωπος;" ρωτάει κάποια στιγμή ο Τζέηκ την Άντα, μία κλώνο που είχε γίνει φίλη με τον Γιανγκ εν αγνοία της οικογένειας. "Αυτή είναι μια ερώτηση που μόνο άνθρωπος θα μπορούσε να του κάνει" του απαντάει εκείνη. "Τι νομίζετε πως έχετε εσείς οι άνθρωποι για να θέλουμε να γίνουμε σαν και σας;"

Παιχνίδι αντιστροφής ρόλων. O techno sapiens στα λίγα δεύτερα αναμνήσεων που του αντιστοιχούν κάθε μέρα καταφέρνει να κωδικοποιήσει τη ζωή των οικογενειών που συντρόφεψε και των ανθρώπων που αγάπησε. Ναι, αγάπησε.

Και ο Τζεηκ έρχεται με τη σειρά του να ανασυστήσει τη ζωή του Γιανγκ μέσα από τις λιγοστές εικόνες, τις αναμνήσεις του, να αποκωδικοποιήσει τα σημάδια που άφησε πίσω του το μέλος της οικογένειας που έφυγε για πάντα, καθώς καμιά τεχνική επέμβαση δεν μπορεί να τον επαναφέρει σε λειτουργία… δηλαδή στη ζωή.

Κι έτσι καθώς περιπλέκεται η έννοια του ποιος είναι άνθρωπος και ποιος όχι -τι είναι αυτό που χαρακτηρίζει τον άνθρωπο, το αίμα που τρέχει στις φλέβες του ή οι σκέψεις και τα αισθήματα του;- έτσι μπλεγμένη είναι και πρέπει να ξεδιαλύνει η έννοια της οικογένειας: το σχήμα που προτείνει η ταινία δεν έχει δεσμούς αίματος, ούτε καν δεσμούς φυλής. Οι γονεϊκοί ρόλοι έχουν πλήρως αντιστραφεί καθώς η γυναίκα είναι αυτή που βγαίνει και αγωνίζεται καθημερινά για τον άρτον τον επιούσιον, ενώ ο πατέρας, ο μπαμπάς Τζέηκ κρύβεται στις σκιές, πίσω από τα φύλλα του τσαγιού, στις εξομολογήσεις του στον Γιανγκ. Κι η απουσία του Γιανγκ, που λειτουργούσε ως συνεκτικός δεσμός ανάμεσα στα τρία αποξενωμένα μέλη, θα τους φέρει μπροστά στις ευθύνες τους. Πώς θα γίνει να πλησιάσουν ο ένας τον άλλο και να γίνουν οι τρεις τώρα μια οικογένεια; Πώς θα μπορέσουν να αναπληρώσουν τη στοργή και το νοιάξιμο του Γιανγκ;  

Μ’ ένα λυρισμό που κυλάει σαν το νερό στα αυλάκια του κηπου, με μια κινηματογραφική αφήγηση απαλή σαν χάδι, υπό τους ήχους της υποβλητικής μουσικής του Άσκα Ματσουμίγια (με τη συμβολή του Ρουίτσι Σακαμότο), ο Κογκονάδα προβάλει το παρόν στο μέλλον και καταφέρνει να απαντήσει στις ερωτήσεις που έθεσε, αλλά και σε άλλες που δεν έχει θέσει.

Καθώς πέφτουν οι τίτλοι του τέλους και ακούγεται το Mitski - I wanna be  αισθάνεται κανείς σαν να έχει διαβάσει χαϊκού. 

Ακολουθήστε το 20/20 Magazine στο Google News, στο Facebook, το Twitter και το Instagram.
ΠΡΟΒΟΛΗ