«Φιλοκτήτης» New Age, με επικαιροποιημένα μηνύματα και δυνατές ερμηνείες (review)

Η Ανδριάνα Τσιότσιου παρακολούθησε τη θερινή πρεμιέρα του «Φιλοκτήτη» του Σοφοκλή στο πλαίσιο του 8ου Φεστιβάλ Δάσους, σε σκηνοθεσία της Μαρλέν Καμίνσκυ, με τους Τάσο Νούσια, Γιώργο Αμούτζα και τη Μαρία Πρωτόπαππα.

«Φιλοκτήτης» New Age, με επικαιροποιημένα μηνύματα και δυνατές ερμηνείες (review)
ΠΡΟΒΟΛΗ

Παρουσιασμένο για πρώτη φορά το 409 π.Χ. στα Μεγάλα Διονύσια, είναι ένα από τα τελευταία και πολυεπίπεδα έργα του μεγάλου τραγικού ποιητή, όπου δεν αντιτίθενται θεοί και άνθρωποι αλλά άνθρωποι με άλλους ανθρώπους, και στην ουσία του έργου, δύο ηθικές, εκείνη του δόλου και εκείνη της ευθύτητας. Ο σπουδαίος τοξότης Φιλοκτήτης, στον οποίο είχε χαρίσει τα όπλα του ο Ηρακλής πριν πεθάνει, έχει εγκαταλειφθεί στη Λήμνο από τον στόλο των Αχαιών που κατευθυνόταν προς την Τροία, καθώς η αθεράπευτη πληγή που του προκάλεσε ένα δηλητηριώδες φίδι τού γεννά παραισθήσεις και φοβίζει τον στόλο. Δέκα χρόνια μετά, ένας χρησμός λέει πως μόνο το τόξο του Ηρακλή θα καταφέρει να αλώσει την Τροία, όμως ο μόνος που ξέρει να το χειρίζεται είναι ο Φιλοκτήτης. Έτσι, ο «πολυμήχανος» Οδυσσέας και ο Νεοπτόλεμος, γιος του Αχιλλέα, σπεύδουν στο νησί για να τον πείσουν να τους ακολουθήσει.

Με το τρίτο κουδούνι, οι ναύτες, συγκεντρωμένοι επάνω στη σκηνή, κωπηλατούν «οδηγώντας μας» τελικά, μετά από κάποιες στιγμές, στο νησί της Λήμνου όπου θα λάβει χώρα η ιστορία. Εκεί, ακούμε τον Οδυσσέα να δασκαλεύει τον Νεοπτόλεμο ώστε να ξεγελάσει τον Φιλοκτήτη, με σκοπό ο τελευταίος να ακολουθήσει με τη θέλησή του τον στόλο στην Τροία. Πρωτότυπη είναι η επιλογή της σκηνοθέτη να αναθέσει σε γυναίκα ηθοποιό, τη σπουδαία Μαρία Πρωτόπαππα, τον ρόλο του δολοπλόκου Οδυσσέα, ως σχόλιο τόσο απέναντι στην προσωπικότητα του μεγάλου πολεμιστή όσο και στα στερεότυπα που διαιωνίζονται ακόμα και σήμερα για τη φύση των γυναικών. Ακόμη, η φιξαρισμένη, μηχανική φωνή της ηθοποιού αλλά και η αυστηρότητα στην εκφορά του λόγου της, δήλωναν το γεγονός ότι ο ήρωας που ενσάρκωνε επάνω στη σκηνή λειτουργεί όπως ακριβώς και η τεχνολογία, χωρίς καθόλου συναίσθημα.

Ο πρωτοεμφανιζόμενος, στο θεατρικό σανίδι, ηθοποιός Γιώργος Αμούτζας ερμήνευσε τον ρόλο του Νεοπτόλεμου, χρησιμοποιώντας, συχνά, έναν περιττό στόμφο που ήταν αναμενόμενο να έρχεται σε κάποια αντίθεση με την υπόλοιπη παράσταση.

Στον απαιτητικό ρόλο του απομονωμένου και άρρωστου Φιλοκτήτη, ο Τάσος Νούσιας, για μια ακόμη φορά, απέδειξε, με την εξαιρετική του ερμηνεία, το ταλέντο και την προσωπική του δουλειά. Ο στόμφος δεν έλειψε ούτε από εκείνον, με τη διαφορά πως τώρα, προερχόταν από μία έντονη εσωτερικότητα και -φυσικά- από τον σωματικό πόνο που βιώνει ο ήρωας. Μέσα από τον ρόλο του Φιλοκτήτη που περιγράφει τις δυσκολίες της επιβίωσής του, δεν μπορούμε να μην αναγνωρίσουμε και την επικαιροποίηση της παράστασης, που «ακουμπά» στις προσφυγικές ροές στο Αιγαίο.

Ιδιαίτερα υποβλητικό υπήρξε το άκουσμα του χρησμού που δίνει ο Ηρακλής και οδηγεί τον Φιλοκτήτη στην Τροία, ενώ από τη σπηλιά του ήρωα αναβλύζουν καπνοί, όπως και η τελευταία σκηνή της παράστασης, που εν πολλοίς τη δικαίωσε, όπου μέσω video art στο πάτωμα της σκηνής, προοικονομείται η άλωση της Τροίας, καθώς τη βλέπουμε να φλέγεται.

Σημαντικό ρόλο έπαιξε η πολύ καλή κινησιολογία των ηθοποιών, σε μια παράσταση που ακολουθώντας τις επιταγές του κειμένου, που μετέφρασε ο Γιώργος Μπλάνας, βρίθει συμβόλων από μία γκάμα που περιλαμβάνει την αισθητική των hipsters μέχρι εκείνη των anime, τα οποία, δυστυχώς, δεν έχουν την ευκαιρία να εξελιχθούν ισότιμα επάνω στη σκηνή, με αποτέλεσμα κάποια να μοιάζουν με τυχαία γεγονότα και όχι με πραγματικές σκηνοθετικές επιλογές.

Τα «μικρά» και πολυλειτουργικά σκηνικά που χαρακτηρίζουν τις παραστάσεις της ευρηματικής Μαρλέν Καμίνσκυ και τα κοστούμια των ηθοποιών έφτιαξαν οι χαρισματικοί Γιώργος Γεωργίου και Γιάννης Μετζικώφ, αντίστοιχα. Οι φωτισμοί της Αλίκης Δανέζη Knutsen, σε συνδυασμό με την πρωτότυπη μουσική του Constantine Skourlis και με το δύσκολο έργο της διδασκαλίας της από την Ευαγγελία Βελλή-Κοσμά δημιούργησαν ένα σκηνικό σύμπαν που συνέπαιρνε τους θεατές.

Τον χορό των ναυτών, τους οποίους ενίοτε χαρακτήριζε το πάντα ευπρόσδεκτο χιούμορ, στελέχωσαν οι ηθοποιοί: Αλέξανδρος Φιλιππόπουλος, Παντελής Αρουσαλίδης, Μάρκος Γέττος, Βαγγέλης Κρανιώτης, Βαγγέλης Μάγειρος, Τάσος Θεοφιλάτος.


Ταυτότητα παράστασης

«Φιλοκτήτης» του Σοφοκλή

Μετάφραση: Γιώργος Μπλάνας
Σκηνοθεσία: Μαρλέν Καμίνσκυ
Πρωταγωνιστούν: Τάσος Νούσιας (Φιλοκτήτης), Μαρία Πρωτόπαππα (Οδυσσέας), Γιώργος Αμούτζας (Νεοπτόλεμος)

Σκηνογράφος: Γιώργος Γεωργίου
Ενδυματολόγος: Γιάννης Μετζικώφ

Πρωτότυπη μουσική χορικών και διδασκαλία: Ευαγγελία Βελλή-Κοσμά
Πρωτότυπη μουσική: Constantine Skourlis

Φωτισμοί: Αλίκη Δανέζη-Knutsen
Βοηθός σκηνοθέτη: Νατάσα Πετροπούλου

ΧΟΡΟΣ:
Αλέξανδρος Φιλιππόπουλος (Κορυφαίος του Χορού), Παντελής Αρουσαλίδης, Μάρκος Γέττος, Βαγγέλης Κρανιώτης, Βαγγέλης Μάγειρος, Τάσος Θεοφιλάτος

Παραγωγή: Θεατρικά Δρώμενα-Ίασμος
Εισιτήρια: Viva.gr και στα Καταστήματα WIND & PUBLIC

Ακολουθήστε το 20/20 Magazine στο Google News, στο Facebook, το Twitter και το Instagram.
ΠΡΟΒΟΛΗ