«Το χρεώνουμε το δάκρυ!» έλεγε σαρκαστικά ο Στέλιος Ντοκούζ, σε μία από τις τελευταίες δράσεις που έλαβαν χώρα στο Μπενσουσάν Χαν.

Ο άνθρωπος που την τελευταία δεκαετία έδωσε ζωή στην ξεχασμένη οδό Εδέσσης, ένα στενό δρομάκι στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, και στέγη σε καλλιτεχνικές ανησυχίες νέων δημιουργών, παρέα με την αθέατη συμπρωταγωνίστριά του που με την αισθητική της διακοσμούσε μοναδικά το εσωτερικό του κτιρίου, Μαρία Παπαδοπούλου, μοιάζει να μη χάνει ποτέ την αισιοδοξία και την όρεξή του για δημιουργία και μοίρασμα.

Σημειώνει, παρ’ όλα αυτά, πως η Θεσσαλονίκη, η ρομαντική «μικρή μεγαλούπολη» του Βορρά, που όσοι δεν έχουν ερωτευτεί εδώ, έχουν σίγουρα ερωτευτεί την ίδια, μια πόλη ιστορική μα και μυθική, με το κοσμοπολίτικο παρελθόν και τους φιλόξενους ανθρώπους, «είναι μια πόλη με ταβάνι που τείνει να χαμηλώνει». Μια πόλη όπου ένας χώρος που φιλοξένησε τόσα πολιτιστικά δρώμενα, κλείνει, καθώς είναι βάρος για τους ιδιοκτήτες του και εκείνη δεν το παίρνει μυρωδιά…

«Τι συμβαίνει σε μια πόλη όταν κλείνει ένας χώρος πολιτισμού;», ρώτησα με αγωνία τον Στέλιο, μόλις τον συνάντησα, περιμένοντας να μιλήσουμε για κοινωνίες που έχουν χάσει την ουσία, για τον θάνατο του πολιτισμού, για την πολιτεία που δεν τον προστατεύει και για το τι θα απογίνουμε. Ειπώθηκαν και αυτά, αλλά αργότερα. Το πρώτο πράγμα που μου είπε, με την πραότητα που τον διακρίνει, ήταν πως «νομοτελειακά, το φως διαδέχεται το σκοτάδι».

Η παραπάνω φράση, έκανε την καρδιά μου να χτυπήσει δυνατά αλλά ο προβληματισμός μου, ακόμα, δεν είχε φύγει. Οι κάτοικοι της πόλης πού είναι; Γιατί δεν ενδιαφέρονται για ένα ιστορικό κτίριό της, το μοναδικό, άλλωστε, που σώθηκε από την ιστορική πυρκαγιά του 1917; Οι τοπικές Αρχές γιατί δεν κάνουν τίποτα για τα διατηρητέα της πόλης; Γιατί να είναι δυσβάσταχτα τα χρηματικά ποσά που πρέπει να πληρωθούν ακόμα και για τη συντήρησή τους; Θα ρημάξουν! Τι κάνουμε εμείς για όλα αυτά; «Μπορεί να χάσαμε αυτό, αλλά θα κερδίσουμε άλλα τόσα!», διέκοψε τις ακατάστατες σκέψεις μου ο Στέλιος…

Δεν άργησε να μου μεταδώσει την αισιοδοξία του και σύντομα ένιωσα πως, όσο κι αν με θλίβει, όσο κι αν από τώρα ψάχνω τα χρωματιστά παγκάκια στην είσοδο και τις πάντα ανοιχτές πόρτες του Μπενσουσάν Χαν, όσο κι αν η ιστορία του κτιρίου και της «μαγικής σοφίτας» του ηχεί ακόμα μέσα στο κεφάλι μου, ο κύκλος αυτός έχει κλείσει και προμηνύει πως όλες αυτές οι καλλιτεχνικές ανησυχίες και οι πειραματισμοί που στεγάστηκαν εκεί, τώρα, δεν πρέπει μόνο να βρουν καινούργιο σπίτι, αλλά ίσως και να το φτιάξουν από την αρχή, στα μέτρα τους!

Θεσσαλονίκη - Πολιτισμός: 1-0, σκέφτομαι. Ας ξεκινήσουμε από την αρχή!