Το Netflix το φιλόδοξο, το ποιοτικό - Μέρος 1ο

…που δεν φείδεται χρημάτων για να πληρώσει τους καλύτερους σκηνοθέτες να κάνουν τις καλύτερες ταινίες. Και να τις στείλει να βραβευτούν στα διεθνή φεστιβάλ. Και βασικά στο φεστιβάλ της Βενετίας, που ποτέ δεν πρόβαλε απαιτήσεις του τύπου «πρέπει η ταινία να παιχτεί στις αίθουσες για τόσο χρονικό διάστημα» κι έγινε το απάγκιο του μιντιακού κολοσσού. Κάτι σαν partners in crime.

Το Netflix το φιλόδοξο, το ποιοτικό - Μέρος 1ο
ΠΡΟΒΟΛΗ

Το κατάφερε και με το παραπάνω με το Roma του Κουαρόν, μια ποιητικά ασπρόμαυρη ελεγεία για τη χαμένη παιδική ηλικία, την πόλη του Μεξικού των 70s και την αγαπημένη του παραμάνα. Με φανερές αναφορές στη σύγχρονη πραγματικότητα της πατρίδας του, ο Κουαρόν επέλεξε να μείνει στην ασφάλεια των αναμνήσεων και να συνδιαλλαγεί με τους δαίμονές του μέσα από το πρίσμα του παρελθόντος. Και σάρωσε τα βραβεία στη Βενετία και στα Όσκαρ.

Το Netflix φέτος χρηματοδότησε τις ταινίες των άλλων δύο από τους Μεξικανούς tres amigos που κατέκτησαν το Χόλιγουντ. Σειρά είχαν τώρα οι Ινιάριτου και Ντελ Τόρο.

ΜΠΑΡΝΤΟ, το ψευδές χρονικό ενός σωρού αλήθειες (BARDO, Falsa Crónica de unas Cuantas Verdades) - Αλεχάντρο Ινιάριτου, 2022

Τι τα θες, μεγαλώνει ο άνθρωπος και νοσταλγεί την παιδική του ηλικία και τον τόπο που γεννήθηκε και μεγάλωσε. Μετά το Ρόμα ήρθαν το Μπέλφαστ, οι Φάμπελμανς και έπεται συνέχεια.

Έτσι κι ο Ινιάριτου αποφασίζει να επιστρέψει στα πάτρια. Είναι όμως πιο τολμηρός. Αποφάσισε να γυρίσει στο Μεξικό σήμερα. Όχι ως το αιώνιο παιδί που επιστρέφει για να συλλέξει κομμάτι κομμάτι τις θύμησες αλλά ως ο επιτυχημένος ενήλικας που αναζητεί μια χαμένη ταυτότητα. Ο Μεξικανός είναι μέγα θέμα, μυστήριο και πρόβλημα για τον Σιλβέριο/Αλεχάντρο. Επιστρέφοντας στη γενέτειρα για να παραστεί σε μια τιμητική εκδήλωση, ο διακεκριμένος και βραβευμένος δημοσιογράφος και ντοκιμαντερίστας θα βρεθεί αντιμέτωπος με όλα: τη στενή και την ευρεία οικογένεια, τους φίλους και «φίλους», την πατρίδα που δεν του χαρίζεται και τον εαυτό του.

O Ινιάριτου σε αυτή την ταινία του κάνει επίδειξη της σκηνοθετικής του βιρτουοζιτέ και της ικανότητάς του να παίζει μεταξύ ονείρου και πραγματικότητας, προσπαθώντας να μας φέρει σε μια κατάσταση που να μην μπορούμε να ξεχωρίσουμε πότε συνεχίζει την αφήγηση και πότε ξεστρατίζει στους εφιάλτες ή τις οδυνηρές αναμνήσεις. Η περσόνα που απεικονίζει πλευρές της προσωπικότητας του σκηνοθέτη κάνει περάσματα στη σύγχρονη ιστορία της χώρας και συναντάει πολιτικούς και καλλιτέχνες μέσα σε σκηνικά και καταστάσεις που σίγουρα θυμίζουν τον μεγάλο μαέστρο στη γοητεία του οποίου έχουν περιπέσει στα ύστερα τους πολλοί σκηνοθέτες: ο Φεντερίκο Φελίνι δεν πέθανε ποτέ. Οι φελινικές αναφορές στο Μπάρντο είναι τόσο πολλές και συνεχείς που κούρασαν τους περισσότερους. Εμένα πάλι δεν ήταν αυτές που με ενόχλησαν. Ο Ινιάριτου είναι μεγάλος σκηνοθέτης και ξέρει να χειρίζεται τις παράνοιες του. Χρησιμοποιεί σχεδόν στο σύνολο της ταινίας έναν παραμορφωτικό ευρυγώνιο που τον βοηθάει να κρατάει τις αποστάσεις του από τους ήρωες του και από τον εαυτό του. Και κάνει μια μνημειώδη βουτιά στην άβυσσο των αδιεξόδων του.

Όχι, εκείνο που ενοχλεί δεν είναι οι πομπώδεις εικονοκλαστικές αφηγήσεις του. Ούτε η αυτοαναφορικότητά του. Αν ο Ινιάριτου έκανε μια ταινία για τον εαυτό μου και μόνο, μια κριτική ματιά στη μέχρι τώρα πορεία του ως δημιουργού (και συζύγου και οικογενειάρχη και φίλου), κάτι που φιλότιμα προσπαθεί στην ταινία, το αποτέλεσμα θα ήταν ως πολύ ενδιαφέρον. Φέρνοντας όμως την ιστορία του στη γενέτειρα του, το Μεξικό, αποκαλύπτει -ή μάλλον δεν μπορεί να κρύψει- πόσα πολλά πράγματα αγνοεί από μια πατρίδα στην οποία έριξε μαύρη πέτρα για να πουλήσει το λαμπρό του ταλέντο στο Χόλιγουντ. Και σε αυτό το σημείο ο βασιλιάς είναι γυμνός. Ο Ινιάριτου λίγα έχει να πει για το σήμερα της πατρίδας του, λίγα παραπάνω από αυτά μπορούμε κι εμείς να μάθουμε από τις εφημερίδες και τα ενημερωτικά σάιτ. Εκεί που ο Κουαρόν δημιούργησε ένα ονειρικό σύμπαν με πρώτη ύλη τις αναμνήσεις, ο Ινιάριτου προσπάθησε να κάνει μια επική αυτοβιογραφία με σκηνικό μια πραγματικότητα που δεν γνωρίζει πλέον. Και την πάτησε.

Πινόκιο του Γκιγιέρμο ντελ Τόρο (Guillermo del Toro's Pinocchio) - Γκιγιέρμο ντελ Τόρο, 2022

Το 2022 το γνωστό παραμύθι γνώρισε δύο μεταφορές στη μεγάλη οθόνη - το μεγάλη με την ευρεία έννοια του όρου. O Πινόκιο του Ζεμέκις, μια άνευρη και κατά το δυνατόν πιστή αναπαραγωγή της κλασικής ταινίας του Ντίσνεϊ του 1940 με πρωταγωνιστή το καλό παιδί του Χόλιγουντ, Τομ Χανκς. Και ο Πινόκιο του Γκιγιέρμο ντελ Τόρο, ο οποίος, όπως ο τίτλος δηλοί, είναι ένα ξεχωριστό παραμύθι που γεννήθηκε στο κεφάλι του άνισου αλλά ιδιοφυούς δημιουργού που αυτοπροσδιορίζεται ως ένα μεγάλο παιδί. Είναι μια ιστορία για τον Τζεπέτο και τον Πινόκιο, για ανεπαρκείς πατεράδες και τα ανεπαρκή αγοράκια τους.

Ξεχάστε τον γλυκούλη τον Τζεπέτο που κοιμάται κι ονειρεύεται πως είχε ένα αγοράκι για παρέα και μια νύχτα η καλή νεράιδα του το χαρίζει. Ο Τζεπέτο είναι ένας παραιτημένος μπεκρής που δεν μπορεί να ξεπεράσει τον άδικο χαμό του γιου του Κάρλο. Όταν ένα βράδυ το ξύλο που πελέκησε, πιστεύοντας μέσα στο μεθύσι του πως έτσι θα ξαναφέρει τον Κάρλο αποκτάει ζωή, ο Τζεπέτο αρνείται να τον δεχτεί. Και όποτε ο Πινόκιο δεν είναι αυτός που περίμενε, δεν είναι ο Κάρλο, δεν παύει να του το υπενθυμίζει. Πληγώνοντας τον Πινόκιο, που προσπαθεί όσο μπορεί να είναι ένα κανονικό αγόρι.

Αλλά ο Πινόκιο είναι ένα κανονικό αγόρι. Είναι έξυπνος, θαρραλέος, δεν φοβάται να πει τη γνώμη του, να τα βάλει με τους μεγάλους, με τους διεφθαρμένους, με τους φασίστες. Γιατί ναι, ο Πινόκιο του ντελ Τόρο ζει στη φασιστική Ιταλία και έχει να αντιμετωπίσει και ένα κυβερνήτη κάθαρμα, που ονειρεύεται τον Πινόκιο ως τον στρατιώτη-μοντέλο αλλά δεν του βγαίνει. Και, πάνω απ' όλα, ο Πινόκιο ξέρει να αγαπάει. Είναι καλός φίλος και ακόμα καλύτερος γιος. Ναι, ο Πινόκιο δεν χρειάζεται σάρκα και οστά για να γίνει ένα αληθινό αγόρι. Η καρδιά και το μυαλό του αρκούν, λέει ο Γκιγιέρμο ντελ Τόρο. Τι σημασία έχει που είναι από ξύλο; Όλοι μας δεν έχουμε δικαίωμα να είμαστε διαφορετικοί;

Η ταινία είναι stop-motion, με ξύλινες κούκλες/μαριονέτες φτιαγμένες στο χέρι. Για την κατασκευή και το χειρισμό τους συνεργάστηκαν καρτουνίστες από την Αγγλία, τις ΗΠΑ και το Μεξικό. Κι έτσι ο ντελ Τόρο, που δηλώνει λάτρης του μεξικανικού animation, έκανε κι αυτός ένα back home. «Μια χειροποίητη, πανέμορφη άσκηση χαρακτικής, ζωγραφικής, γλυπτικής, με τη φινέτσα στην κίνηση που έχει δημιουργήσει η έρευνα στην προσαρμογή σκελετού και τη δημιουργία κουκλών», όπως λέει ο σκηνοθέτης στο ντοκιμαντέρ Γκιγιέρμο Ντελ Τόρο: Χειροποίητος Κινηματογράφος, το οποίο επίσης προβάλλεται στο Netflix.

Τα παραμύθια πάντα διδάσκουν. Χωρίς σοβαρότητα, με τον δικό τους μοναδικό τρόπο. Κι ο Γκιγιέρμο είναι ένας μεγάλος παραμυθάς που κατάφερε να «ξαναγράψει» το εμβληματικό παραμύθι, να πλάσει τον Πινόκιο του 21ου αιώνα, τόσο διαφορετικό, τόσο όμοιο με όλους μας.

Ακολουθήστε το 20/20 Magazine στο Google News, στο Facebook, το Twitter και το Instagram.
ΠΡΟΒΟΛΗ