Το κοινό της Θεσσαλονίκης, αψηφώντας τον καύσωνα, γέμισε το θέατρο «Μάνος Κατράκης» του Δήμου Νεάπολης-Συκεών για να παρακολουθήσει την παράσταση «Βατράχια», μια διασκευή της πολιτικής σάτιρας του Αριστοφάνη «Βάτραχοι», σε μετάφραση του Κωνσταντίνου Μπλάθρα.

Η σκηνοθέτις και σκηνογράφος Έφη Μπίρμπα, για ακόμα μία φορά, έφτιαξε, με τον δικό της ιδιαίτερο ρυθμό, μια ονειρική παράσταση, υποβλητική, με οφθαλμαπάτες, διακείμενα, υπονοούμενα και χιούμορ.

Ένας μεγάλος, σχεδόν «ασήκωτος» μπόγος, που αργότερα θα λυθεί «ελαφρύνοντας» μια πελώρια καρδιά και λέξεις όπως «λουλούδια» μπλέκονται με «πλούτη, δαχτυλίδια», «τσαλακωμένα εισιτήρια, καμένα σπίρτα» και «σκουλήκια», περιγράφοντας, τελικά, την ίδια τη ζωή και τα βάρη της.

Μια στρογγυλή κατασκευή από «τελαρωμένο κόντρα-πλακέ με επίστρωση καθρέφτη» όπως μεταθεατρικά περιγράφει ο Διόνυσος (Άρης Σερβετάλης) τη «λίμνη του Δία» και προκαλεί το γέλιο ειρωνευόμενος το Δούλο του, Ξανθία, δημιουργεί διπλά είδωλα, οφθαλμαπάτες και «εξαναγκάζει» σε μια αέναη και διαρκώς ανολοκλήρωτη κίνηση, κατά τη διάρκεια της ζωής.

Η Έφη Μπίρμπα, εκκινώντας από το έργο του Αριστοφάνη, δεν μένει μόνο στη δική του πολιτική σάτιρα αλλά σχολιάζει το κοινό που «ξεραίνεται στα γέλια» με τα χυδαία αστεία του Δούλου, είναι μέρος της κοινωνίας που έχει περιγράψει ο «μάτσο» Ηρακλής με τους «εγκληματίες, τους δολοφόνους και τα σκατά», κι έτσι, όταν οι δύο πρωταγωνιστές αναζητούν αυτά τα στοιχεία στον Άδη, το Δούλο, φωτίζει με μια λάμπα-φωτόσπαθο την πλατεία, αποκαλύπτοντας τα. Ακόμη, σχολιάζει πολλά είδη θεάτρου, όπως το «κωμειδύλιο» και συγκεκριμένα το «κακό κωμειδύλιο» χαρακτηρίζοντας ως τέτοιο τον Δούλο, το σωματικό θέατρο και την αμεσότητα, με τους δύο πρωταγωνιστές να ειρωνεύονται ο ένας τον άλλο. Φυσικά, δεν αφήνει στο απυρόβλητο ούτε τις σχέσεις εξουσίας, τόσο όταν ο Διόνυσος περνά με τον βαρκάρη τη Λίμνη του Άδη ενώ το Δούλο πρέπει να περπατήσει φορτωμένο, όσο και κατά την παραμονή των δύο στον Κάτω κόσμο, όπου ο Διόνυσος, μεταμφιεσμένος σε Ηρακλή, αποφασίζει να ανταλλάξουν τα ρούχα τους ώστε να γευτεί την οργή του Πλούτωνα και των νεκρών το Δούλο αντί για εκείνον. Τότε, φαίνεται και η προσπάθεια του Δούλου να επαναστατήσει, επιβεβαιώνοντας όλες τις ψευδείς κατηγορίες εις βάρος του μεταμφιεσμένου αφέντη του.

Το στήσιμο του debate μεταξύ των δύο Ποιητών (Αισχύλου, Ευριπίδη), για τους οποίους στήνεται και ολόκληρη η δράση, καθώς ο Διόνυσος αναλαμβάνει να αναστήσει τον Ποιητή, εκείνον που θα βοηθήσει την πόλη -την ανθρωπότητα- να ανακάμψει, μπροστά σε κριτές, θυμίζει τηλεοπτικό talent show ενώ ο Διόνυσος «βαθμολογεί» τους στοίχους του καθενός, με «αστεράκια» όπως συνηθίζεται σήμερα.

Τα σύγχρονα, κάποτε εκκεντρικά, κοστούμια της Έφης Μπίρμπα σε συνεργασία με τη Βασιλεία Ροζάνα, προερχόμενα από διαφορετικές θεατρικές περιόδους και είδη, όπως η κάπα του Πλούτωνα και τα φορέματα με τα φουρό που θυμίζουν ευρωπαϊκό μελόδραμα, το ενισχυμένο κοστούμι του Διανύσου ως Ηρακλή που φέρει κάτι από την pop κουλτούρα καθώς και η avant guarde ματιά στον κόσμο των νεκρών με τα χρωματιστά κοστούμια των Ποιητών (Αισχύλου και Ευριπίδη), την επίσης χρωματιστή περούκα του Ευριπίδη και το “fan club” των δύο διάσημων με γυναίκες να περικυκλώνουν τον ένα και οπαδούς να σηκώνουν στα χέρια τον άλλο, απέδωσαν «εύγλωττα» την οικουμενικότητα και τη διαχρονικότητα του Αριστοφανικού έργου.

Η εντυπωσιακή κινησιολογία των ηθοποιών που φώτισε την ατέρμονη διαδρομή του ανθρώπου, την αεικινησία του Κάτω Κόσμου, ακόμα και την αέναη πορεία του καλλιτέχνη, ήταν αποτέλεσμα της επιμέλειας του Μιχάλη Θεοφάνους. Οι ατμοσφαιρικοί φωτισμοί του Γιώργου Καρβέλα, έδωσαν την αίσθηση ακόμα και βιντεοπαιχνιδιού όταν ο Διόνυσος προσπάθησε να ανοίξει την πόρτα του Άδη δίνοντας το σωστό σύνθημα, ενώ την υποβλητική και μακάβρια, στον Κάτω Κόσμο, μουσική, υπέγραψε ο Constantine Skourlis.

Μια σύγχρονη, extravagant παράσταση, με επίκαιρα σχόλια και γλωσσικές μετατροπές (χρήση ουδέτερου άρθρου για το Δούλο), με «DNA τραγωδίας» (τόσο οι κόθορνοι του Διονύσου όσο και η απεικόνιση του χορού) με εξαιρετικές ερμηνείες σπουδαίων ηθοποιών, (Άρης Σερβετάλης, Μιχάλης Σαράντης, Αργύρης Ξάφης, Ηλέκτρα Νικολούζου, Μαίρη Μηνά, Έκτορας Λιάτσος, Μιχάλης Θεοφάνους, Αλεξάνδρα Καζάζου, Νάνσυ Μπούκλη και Κυριάκος Σαλής) που ακροβατούσαν ανάμεσα στο τραγικό στοιχείο και στο παράλογο, ατμοσφαιρικές και σε σημεία σχεδόν παραληρηματικές (ακαριαίες μεταβολές του Διονύσου), εναρμονισμένες πλήρως με όλες τις διαφορετικές στιγμές της παράστασης, με δόσεις χιούμορ, που διά στόματος Διονύσου, απαντά σε όλους εκείνους που μιλούν για την ιερότητα των αρχαίων κειμένων και διατείνονται πως μόνο εκείνοι ξέρουν πώς πρέπει να ανεβαίνουν αυτά τα έργα, απορρίπτοντας οποιαδήποτε άλλη επιλογή, πως «από εκεί ξεκινήσαμε, δεν μπορούμε να πάμε πάλι πίσω»!