58α Δημήτρια | Σπυριδούλες: Μια παράσταση για να γίνει η αρχή… (θεατρική κριτική)

Το 58ο Φεστιβάλ των Δημητρίων έφτασε στο τέλος του και η ομάδα 4frontal, στο θέατρο Αυλαία, μας χάρισε μία μοναδική, ιδιαίτερα σκληρή παράσταση, χωρίς η βία να φαίνεται πουθενά - μόνο ακούγεται.

58α Δημήτρια | Σπυριδούλες: Μια παράσταση για να γίνει η αρχή… (θεατρική κριτική)
ΠΡΟΒΟΛΗ

Η ομάδα συνέθεσε σκηνικά το θέατρο ντοκουμέντο με την παραδοσιακή μουσική και τη σύγχρονη εκδοχή της από τους Θραξ Πανκc, δουλειά που τους χάρισε την υποψηφιότητα για το Βραβείο Μουσικής-Μουσικού Σχεδιασμού 2022/23 από την Ένωση Κριτικών, καθώς και τα στοιχεία στη σκηνογραφία και ενδυματολογία της Γεωργίας Μπούρδα, δημιουργίες της οποίας είδαμε για δεύτερη φορά στο φετινό φεστιβάλ (...καλά, εσύ σκοτώθηκες νωρίς, σκην. Σοφία Καραγιάννη) που από τη μία προσομοίαζαν στη σκηνογραφία της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας και από την άλλη στην «αχρωμία» της μεταπολεμικής Ελλάδας.

Στην τελευταία σκηνή, η  πρόσοψη του αρχοντικού (σκηνικό οικοδόμημα) θα «παραβιαστεί» με ένα σύνθημα από κόκκινη μπογιά που λέει «ούτε δούλα, ούτε κυρά». Η κυρία Βεϊζανιδέ συνδέει επίσης την παράσταση με την αρχαία τραγωδία, περιγράφοντας τα βασανιστήρια της ψυχοκόρης της Σπυριδούλας, «προς γνώσιν και συμμόρφωσιν» των υπόλοιπων υπηρετριών, ως άλλος εξάγγελος. Τη δραματουργία υπογράφει η Νεφέλη Μαϊστράλη και η σκηνοθεσία ανήκει στους Θανάση Ζερίτη και Χάρη Κρεμμύδα.

Οι δύο σκηνοθέτες έκδηλα υποστηρίζουν ότι όσα εξιστορούνται από σκηνής συνέβαιναν και συνεχίζουν να συμβαίνουν, αφού αν δεν ξεσηκωθούν οι αδικημένοι, δεν θα αλλάξει τίποτα («μιλήστε τώρα που είναι τα μάτια και τα αυτιά ανοιχτά, να σας ακούσουν». Πάντα χρειάζεται, βέβαια, κάποιος να κάνει την αρχή, χρειάζεται μια «Σπυριδούλα».

Μια παράσταση για την αλαζονεία των «ισχυρών» που «βγαίνουν από την ανία τους» περιφρονώντας και κακοποιώντας. Για την κακοποίηση των γυναικών, που κανένας δεν θα πιστέψει, αν τολμήσουν να αποκαλύψουν. Μια παράσταση, τελικά, για την ενδυνάμωση όλων των αδικημένων, μέσα από την ιστορία του δωδεκάχρονου κοριτσιού, που την δεκαετία του 1950, δεν άντεξε τα βασανιστήρια και μίλησε στους γιατρούς.

Οι ψυχοκόρες, μέσα από χορικά «συστήνονται» στα μελλοντικά αφεντικά τους, τονίζοντας όλες τις δουλειές που ξέρουν να κάνουν, την ταχύτητα με την οποία εργάζονται και φυσικά, το μεγάλο προσόν τους: τρώνε λίγο. Δεν θα τους βάλουν σε έξοδα. Κινούνται ασταμάτητα επάνω στη σκηνή, ανάμεσα σε μπουγάδες και βρόμικα σεντόνια, κουβαλώντας βαρείς κάδους σκουπιδιών. Αντιδρούν. Μέσα από τις αφηγήσεις τους μαθαίνουμε πως δεν είναι κακά όλα τα αφεντικά. Κάποιες ήταν ευτυχισμένες στα σπίτια που δούλευαν, τις «πάντρεψαν κιόλας». Η ορμή τους κάνει ακόμα πιο έντονη τη χρήση συμβόλων όταν άλλα λένε και άλλα εννοούν.

Από την παράσταση δεν λείπει το χιούμορ, με τους ηθοποιούς να βγαίνουν εκτός ρόλου, να «παραγγέλνουν» φώτα στην πλατεία από τον Σάκη Μπιρμπίλη και να απευθύνονται στο κοινό. Στο τέλος της παράστασης, ακούγονται ανώνυμες αποκαλύψεις από σύγχρονες και σύγχρονους εσωτερικούς υπηρέτες σε σύγχρονα αρχοντικά. Κάπου κάπου τονίζεται μία λεπτομέρεια… τους κολλούν ένσημα.

Μια παράσταση πολιτική, για να μας θυμίσει πως η κοινωνία είναι πάντα η ίδια και το χάσμα μεταξύ των κοινωνικών τάξεων υπάρχει διαρκώς - για να κερδίσεις κάτι, πρέπει να το διεκδικήσεις, λένε οι σκηνοθέτες και η δραματουργός. Εμείς, μόνο να συμφωνήσουμε μπορούμε.

Ρεαλιστικό παίξιμο, χωρίς περιττές συγκινήσεις και προσπάθεια να «αιχμαλωτίσει τη φαντασία». Αποστασιοποίηση και δυνατότητα των θεατών να δουν τα πράγματα όπως είναι!

Ακολουθήστε το 20/20 Magazine στο Google News, στο Facebook, το Twitter και το Instagram.
ΠΡΟΒΟΛΗ