Στην Αργυρώ

Βλέπετε την καρδιά του ροδιού; Πόσο συμπαγής είναι; Πόσο μοιάζει άψογα, άτρωτα, ενιαία; Κι ας είναι μια σύνδεση. Πολλά μικρά δεμένα μεταξύ τους σποράκια. Ένας κόμπος.

Έχετε καθαρίσει ρόδι; Έχετε παρατηρήσει τα σποράκια ένα ένα; Ξεχωριστά, μα τόσο ίδια. Μια στιγμή πριν ένας κόμπος. Μια στιγμή μετά σκορπισμένα. Ένα,ένα. Μόνα τους. Πεταμένα στην αρένα. 

Μία μέρα μετά την εμπειρία του Το «ΠασΠορτ – Μια αληθινή περιπέτεια» καθαρίζω ρόδι. Τα μικρά κατακόκκινα, ρουμπινένια σπόρια κάνουν τη σύνδεση. Μια ακόμα, στις πολλές των τελευταίων μηνών. Των τελευταίων ετών. Της ζωής. 

Με βλέπω στο δωμάτιο που βασιλεύει η Χρύσα. Εκείνη στα λευκά και εγώ απέναντι, σπασμένο ρόδι με χίλια δάκρυα, ένα για κάθε σκέψη μου. Ο κόμπος μου λύνεται και στην αρένα τα μικρά κομμάτια της σπασμένης ψυχής μου, με κοιτούν. Ρουμπινένια και κατακόκκινα. Σαν τα σπόρια του ροδιού. Μικρά τραύματα μιας μεγάλης πληγής. 

Την κοιτώ, αστράφτει. Δύναμη και ομορφιά. Και στο ανακουφιστικό, ολοκάθαρο πλαίσιο της, σπάω. Επιτέλους.

Αλλά ας σας γράψω την ιστορία από την αρχή. Την ιστορία ενός ρεπορτάζ που έγινε συνεδρία ψυχανάλυσης. 

Η ηθοποιός Χρύσα Διαμαντοπούλου είναι  η καλλιτεχνική διευθύντρια της θεατρικής ομάδας «Μικρός Νότος». Η Χρύσα συναντήθηκε με τον καρκίνο του μαστού το 2017. Και ονειρεύτηκε αυτή τη site–specific performance για να υμνήσει τη Ζωή. Διαβάζω το δελτίο Τύπου:

«Με αφετηρία τη δύναμη και την παρηγοριά, που άντλησε από το βιβλίο της ψυχολόγου Ελεονώρας Σουρλάγκα «ΠασΠορτ – Μια αληθινή περιπέτεια», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κέδρος, η επιζήσασα επιχειρεί, με την καταλυτική συμβολή του εικαστικού Βασίλη Καβουρίδη, να αποτυπώσει την εμπειρία της καταργώντας τον τέταρτο τοίχο, που χωρίζει τον καλλιτέχνη από τον θεατή». 

Πολύ ενδιαφέρον σκέφτομαι. Θαυμαστό.

«Το «ΠασΠορτ – Μια αληθινή περιπέτεια» είναι η πρώτη site specific performance της θεατρικής ομάδας Μικρός Νότος, που χρησιμοποιεί στοιχεία από το «καθηλωτικό θέατρο» (immersive theatre) ένα είδος σύγχρονου θεάτρου, που καταργεί τα θεατρικά καθίσματα και δημιουργεί/ενθαρρύνει την ανάγκη του θεατή να ανακαλύψει ο ίδιος την προσωπική του διαδρομή μέσα στη θεατρική εμπειρία. Οι θεατές περιηγούνται μέσα στα ειδικά διαμορφωμένα δωμάτια της Πτέρυγας του Νοσηλευτηρίου του Ιδρύματος Περιθάλψεως Χρονίως Πασχόντων του Ασύλου Ανιάτων και μία αληθινή περιπέτεια ξεκινά».

Στέλνω μήνυμα στην Χρύσα «Θα έρθω να σας δω, μπορούμε να μιλήσουμε μετά;» και απαντά πως με περιμένει. 

Το βίωμα 

Δεν τη γνωρίζω. Φτάνω στην Κυψέλη. Στον κήπο του Άσυλου Ανιάτων έχει κόσμο. Το περιβάλλον έχει αυτή την μοναδικότητα της τρομακτικής ηρεμίας των ιδρυμάτων. Κατάλληλο σκέφτομαι. 

Αλλά ανησυχώ για την αμηχανία μου. Δεν μου αρέσει αυτό το είδος τέχνης. Με αγχώνει γιατί δεν με αγγίζει. Δεν το κατανοώ και μου δημιουργεί μια επιθυμία να το αποδομήσω. «Μία work in progress performance, που συνδυάζει δημιουργικά τη θεατρική φόρμα με εικαστικές εγκαταστάσεις, ηχητικά τοπία και αληθινές μαρτυρίες, μέσα σε 9 δωμάτια που  μετατρέπονται σε ένα δυναμικό πεδίο, όπου καλλιτέχνες, περιθαλπόμενοι και θεατές «συνομιλούν»». 

Διαβάζω στο πρόγραμμα

«Μία Θεματοφύλακας με τη βοηθό της, συνοδεύουν στον Τόπο που φυλούν, έναν μικρό αριθμό θεατών, στο ταξίδι της περιπλάνησης στη Ζωή, με γενναιοδωρία και ανοιχτή καρδιά. Τρία γυναικεία σώματα, τρεις γυναίκες, συνυπάρχουν στον ίδιο χώρο-Τόπο και συνθέτουν τα στάδια της ασθένειας: το υγιές σώμα, το σώμα που νοσεί, το σώμα μετά την ολική μαστεκτομή. Οι θεατές έχουν τη δυνατότητα να περιπλανηθούν ελεύθερα μέσα στα 9 δωμάτια «σταθμούς» ακολουθώντας όποια διαδρομή επιθυμούν, με τον δικό τους ρυθμό, επιλέγοντας τον τρόπο που θα παρακολουθήσουν τις δράσεις, βιώνοντας τελικά ο καθένας μία εξαιρετικά εξατομικευμένη εμπειρία θεάτρου». 

Δέσαμε, σκέφτομαι. 45 λεπτά απόλυτης αμηχανίας. Να δω τι θα τα κάνω.

Η θεματοφύλακας μας καλεί. Κάτω από τις στριφογυριστές σκάλες μας βάζει στο παιχνίδι. Η αμηχανία μου χτυπάει κόκκινο. Ξεκινάμε και ανεβαίνουμε. Η πόρτα ανοίγει. Μπροστά μου ο διάδρομος. Οι καρέκλες δεξιά και αριστερά. Οι πόρτες. 

Ακούω το πρώτο κρακ. 

Στην καρδιά μου. Μειδιώ. Ένας απλός συνειρμός, σκέφτομαι. Απέναντι μου κάθεται το κορίτσι με τη βαλίτσα. Μόνο του. 

Δεύτερο κρακ. 

Το αγνοώ. Το κορίτσι σηκώνεται. Προχωρά, μπαίνει σε ένα δωμάτιο. Ακολουθούμε. Κοιτώ αριστερά στην πρώτη πόρτα. Βλέπω τα μανουάλια με τα κεριά. Προσπερνάω ενοχλημένη. Προχωρώ κατά μήκος του διαδρόμου. Κρυφοκοιτάω μέσα σε όλα. Δε θέλω να μπω. Σκέφτομαι ότι δε θέλω να συμμετέχω καθόλου. 

Θέλω όμως να είμαι ευγενική. Κάνω δεξιά και μπαίνω τυχαία στο δωμάτιο χειρουργείο. Το κρακ είναι απότομο και καθολικό. Τα δάκρυα τρέχουν μόνα τους. Ντρέπομαι. Πολύ. Τα σκουπίζω, βγαίνω, αναπνέω. 

Μπαίνω σε όλα τα δωμάτια. Γίνεται όλα να έχουν μια σύνδεση γαμώτο; Δεν κρύβω πια τίποτα. Δεν βλέπω κανέναν. Δεν σκουπίζω τα δάκρυα. Και φτάνω στο δωμάτιο.

Κάθομαι απέναντί της. Μία μία οι πληγές μου πέφτουν στο πάτωμα, κυλάνε προς το λευκό της φόρεμα. 

Πώς γίνεται αυτό; Πώς αφήνεις την ψυχή σου να ακουμπήσει σε μια άλλη ψυχή που μέχρι –κάθε- χθες δεν ήξερες; Πώς λειτουργούν οι συνδέσεις; Πώς πήγα να τη δω, ακριβώς τη στιγμή, που βούλιαζα στο σκοτάδι του φόβου, περιμένοντας μια δική μου απάντηση; Πώς διάλεξα να το πω σε εκείνη πρώτα; Σε μια άγνωστη;

Βγαίνω στο διάδρομο. Κοιτώ δεξιά. Ψάχνω τα μανουάλια και τα κεριά. Παίρνω ένα το ανάβω και το τοποθετώ. 

Κατεβαίνω και φεύγω γρήγορα. Στέλνω μήνυμα στη Χρύσα. «Εκείνη που έκλαιγε απέναντί σου, ήμουν εγώ. Να τα πούμε αύριο;».

Τα είπαμε χθες. Θα τα πούμε και το Σάββατο από κοντά, στο στούντιο. Για τα τραύματα. Τις ήττες και τις νίκες μας. Τις ζωές μας. Για το πώς η τέχνη μπορεί να είναι θεραπεία. Και θα σας το στείλουμε να μας ακούσετε. 

Αντί επιλόγου. Ακούστε το.

«Θα ‘ναι χάδι ζεστό

θα ‘ν’ το τραύμα κρυφό

θα το δέσει κλωστή

θα ‘ν’ στο χρώμα χρυσή»

Σημείωμα

Η Χρύσα Διαμαντοπούλου, καλλιτεχνική διευθύντρια της ομάδας, που ονειρεύτηκε, σχεδίασε και συντονίζει τη site specific performance λέει: «Η συνάντησή μου με τον καρκίνο του μαστού τον Οκτώβριο του 2017 ήταν μία ευκαιρία να χαρτογραφήσω εκ νέου τον προσωπικό μου χάρτη. Να ακολουθήσω την εσωτερική μου πυξίδα. Η διάγνωση του καρκίνου μου μού έφερε τη διαύγεια και την ευκαιρία μέσα στον ίδιο τον κίνδυνο της ασθένειας. Για να με βρω χρειάστηκε να με χάσω πρώτα. Και είμαι ευγνώμων για το ταξίδι αυτό. Ανασήκωσα τα μανίκια και είπα ΤΩΡΑ ΘΑ ΖΗΣΩ».

Ταυτότητα παράστασης

Κείμενα-επιλογή κειμένων: Χρύσα Διαμαντοπούλου, Φλώρα Σπύρου, εμπνευσμένες απ’ το αυτοβιογραφικό βιβλίο της Ελεονώρας Σουρλάγκα «ΠασΠορτ Μια αληθινή περιπέτεια».                                                                                                                                 

• Σύλληψη ιδέας – Καλλιτεχνική επιμέλεια – Συντονισμός: Χρύσα Διαμαντοπούλου
• Εικαστικός- Δημιουργία εγκαταστάσεων: Βασίλης Καβουρίδης  
• Δημιουργία-επιμέλεια βιωματικών δράσεων: Φλώρα Σπύρου
• Συμμετέχουν οι ηθοποιοί: Νίκος Αξιώτης, Εβελίνα Αραπίδη, Χρύσα Διαμαντοπούλου, Έλσα Λουμπαρδιά, Σεμέλη Παπαοικονόμου και η χορεύτρια Άννα Ανουσάκη
• Σχεδιασμός ήχου-μουσική σύνθεση: Γιώργος Ανδριώτης/Ελίνα Καλαμποκίνη
• Κοστούμια: Σταύρος Λίτινας 
• Φωτιστικός σχεδιασμός: Αποστόλης Τσατσάκος 
• LostyDesign Φωτογραφίες: Τάσος Βρεττός 
• Φωτογραφίες προώθησης: Άννα Ταγκάλου 
• Βοηθός παραγωγής: Σεμέλη Παπαοικονόμου 
• Υπεύθυνη Επικοινωνίας: Ευαγγελία Σκρομπόλα
• Ψυχοθεραπεύτρια/Σύμβουλος Διαχείρισης Τραύματος: Λαμπρινή Σταμάτη
• Σύμβουλος δραματολογίου: Αλεξάνδρα Λιακοπούλου 
• Οργάνωση παραγωγής: Χρύσα Διαμαντοπούλου