Μπορείς να υποτιμάς τα τραγούδια που γεννιούνται και πεθαίνουν. Πάντως, λιγότερο από τα άλλα, εκείνα που γεννιούνται και ξαναγεννιούνται. Είτε με μια νέα ερμηνεία ισάξια της πρώτης ή ικανή να την ξεπεράσει είτε με μια ενορχήστρωση που τα αναζωογονεί. Και αυτό είναι ένα ωραίο συμπέρασμα για να συνεχίσεις τη ζωή σου μετά την ακρόαση του «Reworks», που κυκλοφόρησε χθες η Χάρις Αλεξίου, ένα δίσκο με αγαπημένα τραγούδια και απρόσμενες συνεργασίες. Γιατί μπορείς να κάνεις ό,τι θέλεις με τη μουσική (sky is the limit, που λένε), αρκεί να ξέρεις να το κάνεις με σεβασμό σε αυτό που υπηρετείς.

Το νέο αυτό project (ιδέα του γιου της, Μάνου Θεοφίλου, ο οποίος έχει και τη συνολική επιμέλεια) συνολικά «επανεξετάζει» και ξαναδουλεύει γνωστά τραγούδια, σε νέα ενορχήστρωση και παραγωγή από τον Ερμή Γεραγίδη (Ermis) και τον Ισίδωρο Κιλούδη (Issy Beats). Οι επιλογές έχουν προσαρμοστεί έτσι, ώστε να μεγιστοποιήσουν τη συναισθηματική επίδραση στον ακροατή, αλλά και να αναδείξουν για άλλη μια φορά τη μεγάλη, ασύγκριτη φωνή της Αλεξίου και τους εξαίσιους ερμηνευτικούς της κώδικες. Ακόμα κι αν σήμερα κάποιες περιοχές της έκτασης της φωνής της δεν ανταποκρίνονται όπως πριν, ο τρόπος με τον οποίο έχει αποδοθεί το υλικό μέσα από παλαιότερες ηχογραφήσεις της, δεν μειώνει το τελικό αποτέλεσμα.

Θα ήταν λάθος να πούμε ότι ο δίσκος αυτός γυρίζει πίσω το χρόνο. Αυτό που κάνει εδώ η Αλεξίου είναι να κοιτάξει πίσω στη ζωή της και να θυμηθεί κάποιες από τις πολλές ιστορίες που έχει διηγηθεί στον κόσμο. Δίνοντας νέα πνοή σε τραγούδια 30 και παραπάνω ετών, το αποτέλεσμα είναι ένα ξεχωριστό μουσικό μωσαϊκό για την ιστορία και τη μνήμη, ένα μισάωρο ταξίδι στο χρόνο, με αλλεπάλληλα déjà vu από το τότε στο πάντα και εμβόλιμες δόσεις του τώρα, της σύγχρονης πραγματικότητας. Η μαγεία του μητρικού χαδιού που αφήνει η άκοσμη φωνή της πάνω σου είναι διαχρονική και δεν ξεφτίζει με τίποτα. Είναι σαν να θέλει για άλλη μια φορά να κάνει χώρο, να φυσήξει με τη φωνή της ανάμεσα στα μαύρα σύννεφα για να βγει λίγο φως σε αυτές τις δύσκολες, σκοτεινές εποχές. Με το «Reworks» δεν εφοδιαζόμαστε απλώς με ορισμένα από τα πιο ξεχωριστά τραγούδια της Αλεξίου σε μια νέα, πιο σύγχρονη εκδοχή τους, αλλά τα επαναερμηνεύουμε και τα βλέπουμε με εντελώς διαφορετικό τρόπο. Σε κάθε περίπτωση, η ακρόασή σε κάνεις να νιώθεις πως κολυμπάς σε θάλασσες ζεστές και φιλόξενες.

Επιλογές από τη Νεφέλη. Ο άνθρωπος του κάβου. Ήταν νέος, ήταν γέρος, δε θυμάμαι πια, μα θυμάμαι πως μιλούσε μόνο στα πουλιά. Ψυχές και Σώματα. Αυτός ο άνθρωπος θα σε καταδιώκει σαν ενοχή που δεν ξεπλήρωσες ποτέ. Πανσέληνος. Η φωνή της Kid Moxie (Έλενα Χαρμπίλα) της δίνει νέα γυαλάδα για να λάμπει για χρόνια ακόμα πάνω από το κεφάλι μας. Μετά τους Depeche Mode, το «Maestro» του Παπακαλιάτη και το «Milky Way» του Κεκάτου, τώρα και με τη Χαρούλα. Το «Εσύ με ξέρεις πιο πολύ», με τον Χρήστο Μάστορα. Το φώσφορο. Το «Μία είναι η ουσία», του Λευτέρη Χαψιάδη, που έφυγε πρόσφατα. Το «Μες στα δυο της μάτια», αυτός ο σπουδαίος, μυσταγωγικός ύμνος των Oppressive People Attack (OPA). Η ανατριχίλα ίδια.

Το ανέκδοτο τραγούδι, που ακούμε για πρώτη φορά, είναι το «Φύγε», στο οποίο συμμετέχει ο ράπερ Λεξ (Αλέξης Λαναράς). Η συγκεκριμένη συνεργασία είναι, μάλλον, αυτή για την οποία θα συζητηθεί περισσότερο ο συγκεκριμένος δίσκος, μιας κι έχει καταφέρει μόλις σε λίγα εικοσιτετράωρα να διχάσει μεγάλη μερίδα κόσμου. Πιο συγκεκριμένα, ξεκίνησαν να ρεκάζουν ορισμένοι, απαξιώνοντας την ουσία του τραγουδιού: Ηττημένη χώρα. Συντριμμένος εαυτός. Επιτακτική απόδραση. Αμφοτέρωθεν. Κάποιοι μάλιστα μιλούν για ένα αλλοπρόσαλλο «πάντρεμα» διαφορετικών μουσικών ειδών, που φτάνει στα όρια του cringe, ωσάν να έχει ξαφνικά νοθευτεί το σωστό με το λάθος, ενώ είναι ξεκάθαρο πως οι δύο καλλιτέχνες βρήκαν στο τραγούδι αυτό έναν κοινό δρόμο για να ανταμωθούν στιγμιαία και με δυνατό συναγωνισμό για τα όποια πρωτεία.

Σε forum για την hip hop μουσική θα διαβάσεις χρήστες να γράφουν σε greeklish για «προδοσία» του Λεξ απέναντι στο κοινό του, κίνηση που για τους ίδιους υποκινείται από εμπορικούς σκοπούς. Ακόμα κι αν η απόφαση αυτή κρίνεται λανθασμένη ή προσβλητική, η πορεία του Λεξ είναι κάτι που όλοι πρέπει να σεβαστούμε. Κυρίως για την αβίαστη ειλικρίνειά του απέναντι στη βαναυσότητα της ύπαρξης, για την ευθεία σύγκρουσή του με το σύστημα, για την έκδηλη ευαισθησία του, αλλά και τη διαρκή υπεράσπιση του περαστικού πολίτη, που κάθε μέρα πληρώνει με το αίμα του την τρομολαγνεία του κράτους. Άλλωστε, κανείς δεν είπε ότι η τέχνη δημιουργείται για να είναι ευγενική. Συνεπώς, ας θίγονται κι ας προσβάλλονται ελεύθερα ορισμένοι. Εγώ στέκομαι στο πόσο μεγάλη τιμή είναι για τους καλλιτέχνες που συμμετέχουν στο δίσκο να μπορούν να καμαρώνουν για μια ερμηνεία δίπλα στη φωνή της μεγάλης Αλεξίου. Είναι ίσως ό,τι πιο κοντινό σε βασιλικό κάλεσμα μπορεί να ζήσει κανείς. Γι’ αυτό και η μόνη ελπίδα είναι να διαφυλάξουμε τον πολιτισμό μας, την παιδεία μας, τις αξίες μας απ΄ όπου κι αν προέρχονται και να μην σαμποτάρουμε αυτήν την περιουσία με την πρώτη ευκαιρία.

Ένα ακόμη σημείο στο οποίο θα ήθελα να σταθώ είναι οι έξυπνες, πυκνές ενορχηστρώσεις, που σε κάνουν να αισθάνεσαι σα στο σπίτι σου, με τα ιδιαίτερα, κρεμώδη όργανα κι εφέ που έχουν προστεθεί, τις αριστοτεχνικές αλλαγές στη δυναμική και το ρυθμό και στις εγγενώς κλασικές δομές των τραγουδιών, που στεγάζουν μνήμες. Ακόμα κι αν σε ορισμένα σημεία τα κομμάτια του δίσκου ακούγονται με μιαν αχρείαστη «υπερπαραγωγή» και στο σύνολό τους δεν καταλήγουν σημαντικά καλύτερα ή χειρότερα από ό,τι ήταν στην αρχική τους ηχογράφηση, αρκεί που ξαναζείς το θαύμα της συγκίνησης. Τα τραγούδια καταλήγουν να λάμπουν ξανά στα νέα τους ρούχα και η Χάρις Αλεξίου, η καλλιτέχνης, ακούγεται πλουσιότερη.

Αναρωτιέμαι, έχει άραγε νόημα να επιχειρήσεις να εξηγήσεις με ψυχραιμία και λογική τι είναι η Χάρις Αλεξίου και η μουσική της; Είναι τόσο εύκολο να καταλάβουμε γιατί εξακολουθεί να αποσπά επαίνους για όσα κάνει; Γιατί η φωνή της βρίσκεται ήδη χρόνια τώρα εκεί πάνω, μαζί με τις υπόλοιπες μεγάλες φωνές της ιστορίας του ελληνικού τραγουδιού; Γιατί ο κόσμος της, ο κόσμος της παράφορης ομορφιάς, της φωνητικής ακροβασίας και της ασίγαστης φλόγας είναι μια υπόσχεση εσωτερικής τάξης που σε απελευθερώνει και σε εξανθρωπίζει;

Μπορείς να μισήσεις την ομορφιά; Δεν είναι η μόνη που μαρτυρά μια κάποια αγιότητα; Ναι. Τότε μόνο συνειδητοποιείς ότι η μουσική της Αλεξίου μπορεί να πάει όπου θέλει. Δεν έχει κολλήσει στο παρελθόν. Υπάρχει εις το διηνεκές. Κατοικεί στο πάντα γιατί της αρέσει εκεί και μάλλον πιστεύει ότι θα αρέσει και σε εμάς. Ελπίζουμε να ξέρει πόσο δίκιο έχει.

Το «Reworks» κυκλοφορεί σε ψηφιακή μορφή από την Estia Recordings και την Minos EMI, a Universal Music company.

Βρείτε το album “REWORKS” σε όλα τα ψηφιακά καταστήματα και τις streaming υπηρεσίες

Artwork: Πέτρος Παράσχης
Photo: Τάσος Βρεττός