«Δεσποινίς Μαργαρίτα»: Μια παράσταση τρομακτικά επίκαιρη για την καταπίεση κάθε μορφής εξουσίας (θεατρική κριτική)

Με τον μονόλογο του Βραζιλιάνου Ρομπέρτο Ατάιντε, «Η Δεσποινίς Μαργαρίτα», αναμετρήθηκαν με επιτυχία ο σκηνοθέτης Γιάννης Μαργαρίτης και η ηθοποιός Κατερίνα Μαραγκού, στο Θέατρο Αμαλία. Εξαιρετική και η μουσική του Σταμάτη Κραουνάκη για την παράσταση.

«Δεσποινίς Μαργαρίτα»: Μια παράσταση τρομακτικά επίκαιρη για την καταπίεση κάθε μορφής εξουσίας (θεατρική κριτική)
ΠΡΟΒΟΛΗ

Η σκηνογράφος Carmencita Brojboiu, η οποία υπογράφει και το κοστούμι της ηθοποιού, έστησε επάνω στη σκηνή μία σχολική αίθουσα, με τοίχους-μαυροπίνακες και κάγκελα στα μικρά παράθυρά της. Μάλιστα, τονίζοντας ακόμα περισσότερο τον κλειστοφοβικό χαρακτήρα της δραματουργίας και την κλειστοφοβία που χαρακτηρίζει την ηρωίδα, χρησιμοποίησε μόνο ένα μέρος από τον σκηνικό χώρο που είχε στη διάθεσή της.

Ο σκηνοθέτης επιλέγει να ντύσει την ηθοποιό με ένα ανδρικό μαύρο κοστούμι και μαύρη γραβάτα, σαν άλλη Άννυ Χωλ (Ντάιαν Κίτον) που προσπαθεί να σκιαγραφήσει την προσωπικότητά της και να αποκτήσει φωνή, στην ομώνυμη ταινία του σπουδαίου Γούντυ Άλλεν,  ενδυόμενη το κοστούμι-στολή ως φορέα -πολλών μορφών- εξουσίας. Ο πατριαρχικός λόγος της εποχής του συγγραφέα, είναι χαρακτηριστικός στο κείμενο.

Η εξαιρετική Κατερίνα Μαραγκού, με την αμεσότητα του λόγου και την απεύθυνση της υποκριτικής της, μας κράτησε σε εγρήγορση καθ’ όλη τη διάρκεια της παράστασης, μέσα από τις διακυμάνσεις στην ένταση της φωνής της αλλά και τα αφηγηματικά μέσα με τα οποία ήταν εξοπλισμένη. Το υποκριτικό της ύφος ισορρόπησε ανάμεσα στον ποιητικό ρεαλισμό και τον ονειρικό εξπρεσιονισμό. Σημαντικός αρωγός αυτής της υπολογισμένης ακροβασίας, στάθηκαν οι θερμοί και χαμηλής έντασης φωτισμοί του Γιάννη Μαργαρίτη.

Η φθορά του συστήματος, πολιτικού, εκπαιδευτικού αλλά και κοινωνικού, που «αγαπάει τα παιδάκια που υπακούνε», δίνεται μέσα από το χιούμορ, ενίοτε μαύρο, τη δραματικότητα καθώς και από τη ριζοσπαστική αντίδραση που προκαλεί ο λόγος του Ατάιντε, σε μετάφραση του σπουδαίου Κώστα Ταχτσή.

Η Δεσποινίς Μαργαρίτα, μέσα στην τάξη, θα επιστρατεύσει κάθε μέσο ώστε να χειραγωγήσει, να αποπλανήσει και τελικά να πείσει τους μαθητές της, αυτή τη μικρή κοινωνία, ότι εκείνη είναι η Αρχή και ο Νόμος. «Ό,τι λέει η Δεσποινίδα Μαργαρίτα, αυτό είναι» επαναλαμβάνει πολλές φορές, με αγωνία. Ακριβώς όπως κάθε εξουσία προσπαθεί να αποδείξει τη δύναμή της σε κάθε εποχή και κοινωνία, φωνάζοντας «τολμάς να διαφωνείς;» Η ηρωίδα, αυτή η μορφή εξουσίας, δεν παραλείπει να αποκαλύψει την καταπίεση που έχει υποστεί λόγω μιας «κρυφής» (στην εποχή του συγγραφέα) σεξουαλικότητας και γεννιέται το ερώτημα, έχουν τελικά, οι πιο ακραίες μορφές εξουσίας, υποστεί τις πιο ακραίες μορφές καταπίεσης;

Μια παράσταση τρομακτικά επίκαιρη, για την καταπίεση οποιασδήποτε μορφής εξουσίας, πολιτικής, φυλετικής, σεξουαλικής, κοινωνικής ακόμα και σχολικής, που αν δεν τα μέλη της κοινωνίας δεν ακολουθήσουν τις επιταγές της, δεν θα τα καταφέρουν στη ζωή που είναι «μικρή, πικρή, υποφερτή και ανυπόφορη», όπως ποιητικά περιγράφει ο συγγραφέας. Η μουσική του Σταμάτη Κραουνάκη, που έχει αποδείξει πως πάντα «πιάνει το νόημα», έδενε απόλυτα τόσο με την αγωνία της πρωταγωνίστριας όσο και με τον εκπαιδευτικό της ρόλο. Το κοινό φάνηκε να παίρνει τοις μετρητοίς το γεγονός ότι «βρισκόταν» σε μία σχολική αίθουσα και όπως κάθε σχολική αίθουσα οφείλει, υπήρξαν οι «ταραξίες» με σακουλάκια από πατατάκια και κινητά τηλέφωνα να χτυπούν.

Συντελεστές

Μετάφραση: Κώστας Ταχτσής
Σκηνοθεσία - Φωτισμοί: Γιάννης Μαργαρίτης
Μουσική: Σταμάτης Κραουνάκης
Σκηνικά - Κοστούμια: CarmencitaBrojboiu
Με την Κατερίνα Μαραγκού

Ακολουθήστε το 20/20 Magazine στο Google News, στο Facebook, το Twitter και το Instagram.
ΠΡΟΒΟΛΗ