Η πρεμιέρα της παράστασης στις 19 Ιανουαρίου, στέφθηκε από επιτυχία. Η διαχείριση του Θεάτρου Τ, με τις προειδοποιήσεις και την παροχή πληροφοριών για τη χρήση ειδικών εφέ, απέδειξε για μία ακόμη φορά ότι λαμβάνει σοβαρά υπόψη την ασφάλεια των θεατών του.

Τη διασκευή του μυθιστορήματος, με ομαλά περάσματα από τον αφηγηματικό λόγο στον διάλογο και οικονομία σκηνών, υπογράφει η Γλυκερία Καλαϊτζή. Ο νεαρός σκηνοθέτης, δεν αναμετριέται για πρώτη φορά με τον σπουδαίο συγγραφέα που «πάντρεψε» το τραγικό στοιχείο με το παράλογο (τη σεζόν 2022-2023 είδαμε Το Χάος, Θέατρο Τ). Ο Σωτήρης Ρουμελιώτης πειραματίζεται, αυτή τη φορά, προσεγγίζοντας τον συγγραφέα με γνώμονα το τραγικό, ενώ το στοιχείο του γκροτέσκου επικεντρώνεται αριστοτεχνικά στη μορφή του σπιτονοικοκύρη (Θάνος Διμηνάς) που επιδίδεται σε μεταμεσονύκτιες επικοινωνίες με πνεύματα. Κωμικά στοιχεία διατρέχουν, βέβαια, όλη την παράσταση. Τα «συνθήματα» της επικοινωνίας αυτής (τρία χτυπήματα «ναι», δύο χτυπήματα «όχι») δεν είναι η πρώτη φορά που τα συναντούμε στο θέατρο, (βλ. Απόλυτη Μαγεία, σκην. Χρήστος Πασσαλής, Φουαγιέ Θεάτρου Ε.Μ.Σ., 2022-2023) - ξέρουν κάτι οι σκηνοθέτες; Εδώ, σε αντίθεση, Ο Σωτήρης Ρουμελιώτης, τόσο στη συγκεκριμένη σκηνή όσο και στο σύνολο της σκηνοθεσίας του, αφήνει το στίγμα του με την αστείρευτη και συνήθως μακάβρια, αίσθηση του χιούμορ.

Το καστ των ηθοποιών είναι εξαιρετικό. Ο Πάνος Κεφαλούρος έφυγε από την πεπατημένη οδό της μέχρι τώρα πορείας του, άδραξε την ευκαιρία να υποδυθεί δύο πολύ διαφορετικούς χαρακτήρες (ο δειλός φίλος του Ματία Πασκάλ, Πομίνο και ο θρασύς, απατεώνας γαμπρός του σπιτονοικοκύρη του, Παπιάνο), απελευθερώθηκε από υποκριτικές φόρμες και φάνηκε να διαγράφει μία πολλά υποσχόμενη άνοδος. Η Ανδρομάχη Μπάρδη, υποψήφια για το βραβείο νέας ηθοποιού 2023 της Ένωσης Ελλήνων Κριτικών Θεάτρου και Παραστατικών Τεχνών, στους ρόλους της νεαρής και σαγηνευτικής Ολίβα και ταυτόχρονα της χήρας Πεσκατόρε αλλά και της χαμηλών τόνων Αντριάνα, με εντυπωσιακή ευκολία μεταμορφώθηκε στις διαφορετικές γυναίκες, αγαπώντας και φροντίζοντας την κάθε μία ξεχωριστά, αποδεικνύοντας για άλλη μία φορά τις ικανότητές της αλλά και την προσωπική της εξέλιξη. Ο Θάνος Διμηνάς ακροβατεί ανάμεσα στον απεχθή και διεφθαρμένο Μαλάνια, διαχειριστή της περιουσίας των Πασκάλ και στον ξεκαρδιστικό «πνευματιστή» πατέρα της Αντριάνα.

Για τον Ιωάννη Καμπούρη έχω μιλήσει ξανά πρόσφατα. Το ταλέντο του είναι πια γνωστό όπως και η ικανότητά του να παρασύρει τους θεατές. Ο Ματία του, βιώνει τον έρωτα, την αποτυχία, τη μοναξιά αλλά και την απόλυτη ελευθερία ή τουλάχιστον, έτσι νομίζει. Ο Ιωάννης Καμπούρης, ακούραστος επάνω στη σκηνή, από «κυρίαρχος», εκδικητής του Μαλάνια, εγκλωβίζεται σε έναν γάμο, θρηνεί τον χαμό της μονάκριβης κόρης του, γίνεται πλούσιος και τελικά βιώνει την απόλυτη μοναξιά πνιγμένος μέσα στην ανυπαρξία της πλαστής του ταυτότητας. Η Βάσια Τσιαούση, την οποία παρακολούθησα για πρώτη φορά, αλλά σίγουρα όχι τελευταία, σε ρόλους τύπων (άβουλη σύζυγος, κρουπιέρισσα και μια γυναίκας που έχοντας χάσει τα πάντα βρίσκει παρηγοριά στο αλκοόλ) με χιούμορ ενσαρκώνει τις καταστάσεις των προσώπων και λειτουργεί ως το γρανάζι που προχωρά την ιστορία.

Η Ευαγγελία Κιρκινέ τοποθετεί την παράσταση στο επέκεινα, με καθίσματα-σύννεφα, καθώς αφηγητής είναι πάντα ο… Μακαρίτης. Στα σκηνικά της γίνεται, ίσως, μία από τις πιο ενδιαφέρουσες χρήσεις του βίντεο -που δημιούργησε ο Παναγιώτης Κουντουράς- που έχουμε δει σε παραστάσεις της πόλης, τα τελευταία δύο χρόνια. Μια κρεμασμένη οθόνη, ανάμεσα σε «φυτά», με έναν σταυρό, διαρκώς φωτισμένο, να δεσπόζει στο πάνω μέρος της, η σκιά του οποίου διαγράφεται στο πάτωμα καθ’ όλη τη διάρκεια της παράστασης, γίνεται το μνήμα του Ματία Πασκάλ αλλά και ο καθρέπτης που βλέπει το «εφιαλτικό» του είδωλο. Εκεί, γίνεται ο πρόλογος του έργου, όπου ο ενταφιασμένος περιγράφει πώς έφτασε σε αυτή τη θέση. Μοιραία, η εικόνα -και λόγω της όψης του Ιωάννη Καμπούρη- συγχέεται με εκείνη του Ιησού στην εικόνα της αποκαθήλωσης. Η σκέψη αυτή «ανοίγει» ένα παράθυρο στο ενδεχόμενο ο σκηνοθέτης να επιχειρεί να δικαιολογήσει τον Ματία Πασκάλ ως μάρτυρα αλλά και να κλείνει το μάτι σε μία ερμηνεία αντίστροφη…

Ο σκελετός των κοστουμιών της Μαρίας Καραδελόγλου είναι ρεαλιστικός και σύγχρονος του έργου, προσθέτει όμως πολλά μοντέρνα στοιχεία που συμβολίζουν την κοινωνική τάξη ή την ιδιότητα των χαρακτήρων. Διαφοροποιείται το κοστούμι του πρωταγωνιστή όταν εκείνος, χρησιμοποιώντας μία μεγάλη παρεξήγηση, ξεκινά να ζει ως Αντριάνο Μέις. Μπορεί η φόρμα του να παραμένει ρεαλιστική, η χρήση του όμως, γίνεται συμβολιστική, τονίζοντας την αντίθεσή του προς όλους όσους συναναστρέφεται. Πρωτότυπη και υποβλητική, η μουσική σύνθεση του Γιώργου Χρυσικού.

Μια παράσταση με σκηνική οικονομία και γρήγορο ρυθμό, τραγική και αστεία, για το παράλογο της ζωής, την ελευθερία και τη μοναξιά που υπάρχει μέσα της. Ένα εξαιρετικό δείγμα της σύγχρονης ελληνικής θεατρικής παραγωγής.

Trailer | Ο μακαρίτης Ματία Πασκάλ του Λουίτζι Πιραντέλλο | Σκηνοθεσία: Σωτήρης Ρουμελιώτης