Φέτος, συμπληρώνονται εκατό χρόνια από τον θάνατο του σπουδαίου, αινιγματικού Τσέχου συγγραφέα Φραντς Κάφκα. Πολιτιστικοί Οργανισμοί σε όλον τον κόσμο θα τον τιμήσουν με εκδηλώσεις, εκθέσεις, λογοτεχνικές αναγνώσεις θεατρικές παραστάσεις και άλλα δρώμενα και φυσικά, η Ελλάδα και συγκεκριμένα η Θεσσαλονίκη δεν θα μπορούσε να απέχει από αυτές τις διοργανώσεις. Έτσι, στο Ινστιτούτο Γκαίτε, πραγματοποιείται μια σειρά από εκδηλώσεις προς τιμήν του μεγάλου λογοτέχνη, για μαθητικό αλλά και ευρύτερο κοινό. Σε αυτό το πλαίσιο παρακολούθησα την παραγωγή του Θεάτρου Πρόταση Γράμμα στον Πατέρα, σε σκηνοθεσία του Στέλιου Βραχνή, που επιστρέφει για τρίτη χρονιά!

Η Γκέι Μακώλεϋ, το 1999 έγραφε πόσο σημαντική είναι η χωρική απόσταση μεταξύ ηθοποιών και θεατών για την επιτυχία μιας παράστασης. Ο σκηνοθέτης, φαίνεται να το έχει υπόψιν του και στήνει μία παράσταση θεάτρου περιβάλλοντος, όπως το έχει χαρακτηρίσει ο Μάρβιν Κάρλσον, με τις θέσεις των θεατών να έχουν τοποθετηθεί με ακρίβεια, γύρω από τη δράση. Το κοινό της Θεσσαλονίκης -δυστυχώς- δεν είναι απόλυτα εξοικειωμένο με παρόμοιες δομές, παρόλο που είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες, με αποτέλεσμα η αμηχανία να είναι εμφανής σε πολλά από τα πρόσωπα. Ο Στέλιος Βραχνής χρησιμοποιεί έξυπνα τον χώρο, δημιουργώντας ένα μπαλκόνι-«δωμάτιο πανικού» αξιοποιώντας τους χώρους που είχε διαθέσιμους και φτιάχνοντας «διαδρόμους» για τον συλλογικό χαρακτήρα του Φραντς που υποδύονται οι Πάνος Αναγνωστόπουλος, Απόστολος Λινάρδος και Παύλος Τάνης. Οι ίδιοι παίρνουν, όπου αυτό είναι απαραίτητο, τον ρόλο του πατέρα, μιλώντας και ενίοτε προκαλώντας τον νεαρό Φραντς. Ο Στέλιος Βραχνής, ενσωματώνει αποσπάσματα και από άλλα έργα του συγγραφέα επιτυγχάνοντας έτσι να περιγράψει με ακόμα πιο γλαφυρό τρόπο, την ψυχολογική κατάσταση του ήρωά του.

Αξιοσημείωτη είναι η απεύθυνση των ηθοποιών, που συχνά λείπει από τις παραστάσεις, η χρήση των συμβόλων καθώς και η χρήση του αόρατου αλλά πάντα υπαρκτού φόβου, προς την ανοιχτή πόρτα της αίθουσας. Η πόρτα κλείνει, μόνο όταν ο ήρωας «ενηλικιώνεται» και αποκόβεται από τον πατέρα.

Η σκηνοθεσία, παίζει με τα επίπεδα και τα μεγέθη, ενώ ενσωματώνει εξπρεσιονιστικά στοιχεία, τόσο στον φωτισμό όσο και ρυθμική εκφορά του λόγου. Μοιάζει μια παράσταση που έχει προβαριστεί ακόμα και με τη χρήση μετρονόμου ώστε οι ηθοποιοί να εκφέρουν πολλές από τις φράσεις τους ταυτόχρονα, όμως σε πολλά σημεία φάνηκε η αμηχανία του μέσου, αφού ένας από τους τρεις έπρεπε να φανεί «γενναίος» και να ακολουθήσουν, ακαριαία, οι υπόλοιποι.

Πρόκειται για μια παραγωγή που απευθύνεται -κυρίως- σε εφηβικό κοινό και μοιραία προβληματίζομαι σχετικά με το πόσο έκδηλα διδακτικοί, όπως ο σκηνοθέτης στο τέλος της παράστασης, μπορούμε να γίνουμε όταν απευθυνόμαστε στα σημερινά παιδιά. Τι νόημα έχει αυτός ο διδακτισμός, όταν απευθύνεται σε γενικό κοινό;

Μία, εν γένει, ενδιαφέρουσα σκηνοθετική ματιά με ένα πολύ καλό επίπεδο υποκριτικής, που όμως μοιάζει εγκλωβίζεται σε πρωτοτυπίες ζητώντας το αποτέλεσμα μιας διαδικασίας που χρειάζεται λίγο χρόνο ακόμα. Τη μουσική υπογράφει ο Θάνος Χαριζάνης.

Λεπτομέρειες για την παράσταση στην ιστοσελίδα www.goethe.de