Γαλλική διανόηση, μεταδραματικό θέατρο και ένα σαπούνι (θεατρική κριτική)

Η Ανδριάνα Τσιότσιου παρακολούθησε στο Transcendance στη Θεσσαλονίκη «Το Σαπούνι», μία παράσταση από τη θεατρική ομάδα Πλατς, σε σκηνοθεσία του Οδυσσέα Ζήκα, εμπνευσμένη από το ομώνυμο ποίημα του Γάλλου ποιητή Φρανσίς Πονζ.

Γαλλική διανόηση, μεταδραματικό θέατρο και ένα σαπούνι (θεατρική κριτική)
ΠΡΟΒΟΛΗ

Η θεατρική ομάδα Πλατς και ο σκηνοθέτης Οδυσσέας Ζήκας, που στο πλαίσιο του Φεστιβάλ της Ανοιχτής Σκηνής της Πόλης παρουσίασαν την παράσταση «Γιατί Φύγαμε», μια προσπάθεια να κατανοήσουν και να εξηγήσουν τους λόγους για τους οποίους επέλεξαν να μετοικήσουν -και να επιστρέψουν- στην Αθήνα, ανέβηκαν και πάλι στη Θεσσαλονίκη και στο Transcendance με την παράσταση Το Σαπούνι.

Η παράσταση με τους αυτοσχέδιους μηχανισμούς, τα λιγοστά σκηνικά και τους απλούς μα όχι απλοϊκούς φωτισμούς, αποτελεί μια ελεύθερη σκηνική έκφραση ή ένα σκηνικό ντελίριο επάνω στο ομώνυμο έργο του Γάλλου ποιητή, Φρανσίς Πονζ. Ο Γάλλος διανοούμενος, δημιούργησε μια σειρά από πεζά ποιήματα, παρατηρώντας συνηθισμένα αντικείμενα, στην οποία ανήκει και Το Σαπούνι (1967).

Οι ηθοποιοί, όπως και ο ίδιος ο συγγραφέας, επέλεξαν, μέσα από έναν ιδιαίτερα ποιητικό λόγο, με πολυσύλλαβες λόγιες λέξεις και μακροσκελείς προτάσεις, να αναφερθούν σε κάτι τόσο καθημερινό και ευτελές όσο ένα κομμάτι σαπούνι. Ο τρόπος με τον οποίο προσκαλούν το κοινό σε μία παράσταση που «δεν θα βγάλει νόημα» και μάλιστα το προκαλούν, αν αισθανθεί την ανάγκη, να σηκωθεί και να χαρακτηρίσει το όλο θέαμα «γελοίο», θα μπορούσε να χαρακτηριστεί έως και μετα-ντανταϊστικός.

Έτσι, και με τη βοήθεια των κινήσεων και χορογραφιών που επιμελήθηκε η Ίρις Νικολάου, σχεδόν τελετουργικών, οι οποίες έμοιαζαν να περιγράφουν την ιεροτελεστία που διαπερνά όλες τις μικρές και μεγάλες στιγμές της ζωής, τελικά, ο Οδυσσέας Ζήκας, μέσα από την επικέντρωση σε ένα κομμάτι σαπούνι, προσπάθησε να διερευνήσει τα έργα τέχνης, την πρόθεση των καλλιτεχνών, τον πυρετό των κριτικών και του κοινού που αγωνιούν να προσδώσουν ένα βαθύτερο νόημα στο θέαμα που βλέπουν, σατιρίζοντας τόσο τους μεν όσο και τους δε.

Η Αρετή Πολυμενίδη, με τις αξιοθαύμαστες φωνητικές ικανότητες, σε πολλά σημεία της παράστασης, κλήθηκε να μιλήσει γαλλικά, στοιχείο που έδειξε να διχάζει το κοινό, παρόλο που ο σκηνοθέτης φάνηκε να χρησιμοποιεί τη γαλλική γλώσσα -κενή νοήματος, αφού οι φράσεις που χρησιμοποιήθηκαν δεν είχαν πραγματικά κάτι να πουν- όχι ως τερτίπι μεταδραματικό για να πει πως η κατανόηση του κειμένου δεν έχει ιδιαίτερη σημασία, αλλά ως σημείο, καθώς η γαλλική, συχνά συνδέεται με τον θεωρητικό και κριτικό λόγο γύρω από την τέχνη και τη φιλοσοφία. Εντυπωσίασαν οι αυτοσχεδιαστικές ικανότητες του Κωνσταντίνου Μαυρόπουλου που απέδειξαν την ανοικτότητα και δεκτικότητα του ηθοποιού σε στιγμιαίες αφορμές, ο οποίος, αφού εγκατέλειψε για λίγο την αίθουσα, δεν δίστασε να εμπλέξει, στο πλαίσιο του παραληρηματικού αυτοσχεδιασμού του, περαστικούς και ανυποψίαστους οδηγούς της οδού Πολυξένης Αντωνίου, κάνοντάς μας μάρτυρες όχι μόνο του δικού του ταλέντου και της ψυχραιμίας του αλλά και των μοναδικών αντιδράσεων όσων συναντήθηκαν μαζί του. Εξίσου αξιόλογες και οι ερμηνείες των Αναστάση Γεωργούλα και του Δημήτρη Λώλη, ο οποίος επιμελήθηκε και ερμήνευσε τη μουσική της παράστασης.

Ο υπερβάλλων ζήλος του σκηνοθέτη, που έπλασε μία παράσταση συνόλου, παρόλο που λόγω δράσεων, μοιραία αυτή απέκτησε πρώτους και δεύτερους ρόλους, με έντονο το στοιχείο της performance, με τον συλλογικό αλλά ταυτόχρονα μοιρασμένο χαρακτήρα του Φράνσις Ποντζ, με χιούμορ και πραγματικό προβληματισμό γύρω από την τέχνη, δεν του επέτρεψε να παρατηρήσει πως έφερε την κορύφωση ιδιαίτερα νωρίς με αποτέλεσμα το τέλος να έρθει βεβιασμένα και να μείνει μετέωρο, μολονότι δημιούργησε πολύ όμορφες και ενδιαφέρουσες εικόνες.

Το Σαπούνι είναι μια παράσταση που, όπως κάθε έργο τέχνης, χαρίζει στους θεατές εκείνο που ο καθένας και η καθεμία θέλει να δει. Αναμφισβήτητα, προσφέρει σε όλους ένα βράδυ γεμάτο γέλιο, στο θέατρο, μακριά από φορμαλισμούς και ιταλικές σκηνές.

Ακολουθήστε το 20/20 Magazine στο Google News, στο Facebook, το Twitter και το Instagram.
ΠΡΟΒΟΛΗ