Όπως αναφέρει ο GUARDIAN και το ρεπορτάζ του Bethan McKernan, η μήνυση κατατέθηκε από την ΜΚΟ «Νομικό Κέντρο Λέσβου» και αναφέρεται σε ένα συγκεκριμένο περιστατικό που συνέβη τον περασμένο Οκτώβριο. Ένα πλοιάριο σάλπαρε από τη Μαρμαρίδα της Τουρκίας με προορισμό την Ιταλία, μεταφέροντας περίπου 200 ανθρώπους. Ανάμεσά τους βρίσκονταν 40 παιδιά και μια έγκυος γυναίκα. Το καΐκι αντιμετώπισε δυσκολίες καθώς έπεσε σε καταιγίδα ανοιχτά της νότιας Κρήτης και ο καπετάνιος έδωσε σήμα για βοήθεια. 

Σύμφωνα με την αγωγή, όπως αναφέρει το ρεπορτάζ του GUARDIAN: «Σε μια επιχείρηση άνευ προηγουμένου, ένα διασωστικό και ερευνητικό ελληνικό σκάφος αλλά και δύο μικρά περιπολικά σκάφη παρεμπόδισαν το καΐκι των διακινητών για πέντε ώρες, μέχρι να φτάσουν στο σημείο ταχύπλοα με μασκοφόρους κομάντο. Αρκετοί πρόσφυγες, επιβάτες του πλοίου υποστηρίζουν ότι ξυλοκοπήθηκαν κατά το περιστατικό.
Εκείνοι που επέβαιναν στο πλοιάριο χωρίστηκαν σε δύο ομάδες και μεταφέρθηκαν σε δύο μεγάλα σκάφη της ακτοφυλακής, όπου ένοπλα πληρώματα 10-15 ατόμων, οι περισσότεροι φορώντας κουκούλες full-face, τους έψαξαν και κατάσχεσαν τα υπάρχοντά τους, συμπεριλαμβανομένων τηλεφώνων, διαβατηρίων και χρημάτων. Στη συνέχεια, σύμφωνα με τη μηνυτήρια αναφορά, τους ανάγκασαν να επιβιβαστούν σε διάφορες σωσίβιες λέμβους που ρυμουλκήθηκαν στα τουρκικά χωρικά ύδατα και εγκαταλείφθηκαν στη θάλασσα, χωρίς τροφή, νερό, σωσίβια ή οποιοδήποτε μέσο για να καλέσουν σε βοήθεια. Μέχρι να τους περισυλλέξει η τουρκική ακτοφυλακή, η περιπέτειά τους είχε διαρκέσει πάνω από 24 ώρες».

«Ήταν σαν να παρακολουθείς ταινία. Οι άνθρωποι από τα ταχύπλοα πήδηξαν στο πλοιάριό μας ουρλιάζοντας, είχαν όλοι όπλα και μαχαίρια και φορούσαν μαύρα και μάσκες», περιγράφει ο Μαχμούντ, αυτόπτης μάρτυρας από τη Συρία (δεν χρησιμοποιείται το πραγματικό του όνομα).

«Άρχισαν να χτυπούν ανθρώπους με κλομπ, αναζητώντας τον καπετάνιο. Μου έριξαν γροθιά στο πρόσωπο και μου έσπασαν τα γυαλιά… καταλαβαίνω ότι δεν μας θέλουν, αλλά μπορείς να μας στείλεις πίσω στην Τουρκία χωρίς να χρειάζεται η βία. Όταν μας άφησαν στις σωσίβιες λέμβους όλοι πιστέψαμε ότι θα πεθάνουμε», συμπλήρωσε.

Στην μηνυτήρια αναφορά προς το Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, αναφέρεται επίσης πως η πρακτική των βίαιων επαναπροωθήσεων έχει γίνει πλέον συνηθισμένη πρακτική για την ελληνική ακτοφυλακή.

Το ρεπορτάζ του GUARDIAN αναφέρει πως δεν είναι εύκολο να επιβεβαιωθούν τα ακριβή στοιχεία, αλλά οργανώσεις και δημοσιογράφοι έχουν καταγράψει εκατοντάδες περιστατικά επαναπροωθήσεων τους τελευταίους 12 μήνες. Στις περισσότερες περιπτώσεις, όσοι επιχείρησαν να διασχίσουν το Αιγαίο, αναχαιτίστηκαν και τους έστειλαν πίσω σε τουρκικά χωρικά ύδατα. «Είτε τους αφήνουν στα δικά τους σκάφη, αφότου η ελληνική ακτοφυλακή έχει χαλάσει τις μηχανές τους είτε σε σωσίβιες λέμβους», γράφει βρετανική εφημερίδα.

Σύμφωνα με το Spiegel, το Lighthouse Reports και τους New York Times, αναφέρει ο GUARDIAN, σε αρκετές περιπτώσεις πρόσφυγες ισχυρίζονται ότι επαναπροωθήθηκαν αφού έφτασαν επί ελληνικού εδάφους και επιβάτες σκαφών έχουν εγκαταλειφθεί σε ακατοίκητες τουρκικές νησίδες τουλάχιστον δύο φορές. Τουλάχιστον σε μία περίπτωση η Frontex κατηγορήθηκε για συγκάλυψη των αποδείξεων για ελληνική επιχείρηση επαναπροώθησης.

Ο αρθρογράφος του GUARDIAN, αναφέρει ότι ζήτησε σχόλιο από Έλληνες αξιωματούχους αλλά δεν έλαβε καμία απάντηση και συνεχίζει λέγοντας πως το συγκεκριμένο περιστατικό του Οκτωβρίου ξεχωρίζει εξαιτίας του επίπεδου βίας και του μεγέθους της επιχείρησης, που θα χρειάστηκε ώρες συντονισμού και περιελάβανε 8 ελληνικά σκάφη και περίπου 20 άτομα από διαφορετικές υπηρεσίες.

«Η επαναπροώθηση δεν είναι καν ο σωστός όρος. Είναι μία απόφαση από τις αρχές να εγκαταλείψουν εσκεμμένα ανθρώπους στη θάλασσα, θέτοντας τις ζωές τους σε κίνδυνο, χωρίς μέσα να καλέσουν για διάσωση και χωρίς ευκαιρία να ζητήσουν άσυλο», δηλώνει στον GUARDIAN, η Νατάσα Νταϊλιάνη, δικηγόρος της οργάνωσης που εκπροσωπεί κάποιους από τους πρόσφυγες ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

«Είναι μία νέα και ανησυχητική τάση που χαρακτηρίζεται από σχεδιασμένη και συστηματική βία, η οποία έχει αυξηθεί τον τελευταίο χρόνο στο Αιγαίο. Ακόμη και τα σκάφη έρευνας και διάσωσης τώρα χρησιμοποιούνται ενάντια στους μετανάστες, μια αξιοσημείωτη εικόνα για το πού είναι διατεθειμένες να φτάσουν οι ελληνικές αρχές τώρα», συμπληρώνει.

Σύμφωνα με την οργάνωση, οι καταθέσεις 12 ατόμων, δεκάδες σελίδες αποδείξεων, συμπεριλαμβανομένων φωτογραφιών και βίντεο με πληροφορίες τοποθεσίας, συντεταγμένες GPS και τηλεφωνήματα και μηνύματα από τον ασύρματο του καϊκιού, τους επιβάτες, την τηλεφωνική γραμμή έκτακτης ανάγκης Alarm Phone και την ελληνική και τουρκική ακτοφυλακή, συνθέτουν μια πολύ επιβαρυντική εικόνα των νέων τακτικών της ελληνικής κυβέρνησης.

Είναι χαρακτηριστικό πως αυτή είναι η πέμπτη αγωγή που κατατίθεται στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων τα τελευταία χρόνια για παραβιάσεις των δικαιωμάτων προσφύγων και μεταναστών στην Ελλάδα. Ο GARDIAN αναφέρει πως η πρόοδος των υποθέσεων είναι αργή, αλλά οι καταγγέλοντες ελπίζουν ότι η τελευταία περίπτωση θα πείσει το δικαστήριο ότι οι επαναπροωθήσεις είναι παράνομες.

«Δεν ήθελα καν να πάω στην Ελλάδα. Ξέραμε ότι βλάπτουν τους πρόσφυγες όταν φτάνουν, αλλά ήταν σοκαριστικό να βιώνεις την πραγματικότητα, που είναι ότι η Ευρώπη δεν ενδιαφέρεται καθόλου για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την αξιοπρέπεια», δηλώνει η Γιάρα από τη Δαμασκό (δεν χρησιμοποιείται το πραγματικό της όνομα). «Παρόλα αυτά, θα δοκιμάσω ξανά. Δεν μπορώ να φτιάξω μια ζωή στη Συρία ή την Τουρκία», συμπληρώνει.

Το ίδιο περίπουδηλώνει και ο Μαχμούντ. «Με έδιωξαν από το Κατάρ, εξαιτίας της πανδημίας. Θα προτιμούσα να είχα μείνει εκεί. Αν υπήρχε νόμιμος τρόπος να φτάσω στην Ευρώπη, θα τον επέλεγα, αλλά δεν υπάρχει. Δεν θέλω να ξανακάνω αυτό το ταξίδι, αλλά θα το κάνω, επειδή είμαι υποχρεωμένος», είπε.