Στις 27/11/2020 ο ΟΦΥΠΕΚΑ αποφασίζει την εκπόνηση έργου σύνταξης Εισηγητικής Έκθεσης και σχεδίου ΚΥΑ για τη θέσπιση εισιτηρίου εισόδου στον Εθνικό Δρυμό Ολύμπου και τη σχετική τεκμηρίωσή της, στην οποία θα προσδιορίζονται τα προβλεπόμενα στην παράγραφο 2 του άρθρου 8 του ν. 4519/2018, όπως ισχύει, λαμβάνοντας υπόψη:

1. Τις διατάξεις του ν.4685/2020 «Εκσυγχρονισμός περιβαλλοντικής νομοθεσίας, ενσωμάτωση στην ελληνική νομοθεσία των Οδηγιών 2018/844 και 2019/692 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και λοιπές διατάξεις» (A 92) και ιδίως του άρθρου 30, όπως ισχύει.
2. Τις διατάξεις του ν.3861/2010 «Ενίσχυση της διαφάνειας με την υποχρεωτική ανάρτηση νόμων και πράξεων των κυβερνητικών, διοικητικών και αυτοδιοικητικών οργάνων στο διαδίκτυο "Πρόγραμμα Διαύγεια" και άλλες διατάξεις» (A 112), όπως ισχύει.
3. Τη με αριθμ. ΥΠΕΝ/ΔΔΥ/72083/6635/2020 «Συγκρότηση του Διοικητικού Συμβουλίου του Νομικού Προσώπου Ιδιωτικού Δικαίου με την επωνυμία «Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής» (ΟΦΥΠΕΚA)» (ΥΟΔΔ 581).
4. Την με αρ. πρωτ. ΟΦΥΠΕΚΑ 587/25-11-2020 εισήγηση του Διευθύνοντα Συμβούλου του ΟΦΥΠΕΚΑ, κ. Κ. Τριάντη,
5. Το υπ’ αρ. πρωτ. 624/27-11-2020 Πρακτικό της 12ης Συνεδρίασης του Δ.Σ. του ΟΦΥΠΕΚΑ.
6. Την ανάγκη εύρυθμης λειτουργίας του Οργανισμού.

Σύμφωνα με το σημερινό ρεπορτάζ (16/8/2021) του έγκυρου www.anevenontas.gr, η υπουργική απόφαση που είναι έτοιμη για ψήφιση έχει τίτλο: «Θέσπιση εισόδου στην περιοχή του Ευρωπαϊκού Οικολογικού Δικτύου με κωδικό GR1250001 και ονομασία Όρος Όλυμπος» και προβλέπει εκτός από το εισιτήριο την εκχώρηση αρμοδιοτήτων ελέγχου σε ιδιωτικές εταιρίες.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, «η υπουργική απόφαση θεσπίζει εισιτήριο εισόδου στον Όλυμπο και εκχωρεί αρμοδιότητες ελέγχου σε ιδιωτικές εταιρίες».

Η έκβαση αυτή θα έπρεπε να μας εξοργίζει, αλλά όχι να μας παραξενεύει, αφού αποτελεί μέρος ενός γενικότερου σχεδίου της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας που απορρέει από το νομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με τίτλο: «Εκσυγχρονισμός περιβαλλοντικής νομοθεσίας, ενσωμάτωση στην ελληνική νομοθεσία των Οδηγιών 2018/844 και 2019/692 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και λοιπές διατάξεις».

Το επίμαχο περιβαλλοντικό νομοσχέδιο είχε αναρτηθεί σε δημόσια διαβούλευση στις 4 Μαρτίου 2020 με 82 άρθρα και στη συνέχεια απέκτησε 130.

Στις 18 Μαρτίου, η διαβούλευση έληξε με πολλές αρνητικές αντιδράσεις από πλειάδα φορέων, περιβαλλοντικών οργανώσεων και πολιτών. Την Τρίτη 4 Μαΐου 2020 ψηφίστηκε κατά πλειοψηφία τόσο επί της αρχής όσο και επί των άρθρων του.

Πάνω του πατούν και θα πατήσουν όλες οι επιβαρυντικές τωρινές και μελλοντικές καταπατήσεις του φυσικού περιβάλλοντος, με σκοπό έναν και μοναδικό: Το κέρδος των ιδιωτών.

Μέσα στις πολλές προβλέψεις του υπήρχε και η «Αναθεώρηση και εκσυγχρονισμός του θεσμικού πλαισίου για περιοχές Natura - Μείωση του χρόνου περιβαλλοντικών αδειοδοτήσεων - Θέσπιση αποκλειστικών προθεσμιών για τα αιτήματα αδειοδότησης». Καθώς και η ενεργοποίηση του θεσμού των ιδιωτών πιστοποιημένων αξιολογητών. Το υπουργείο χρειαζόταν ένα εργαλείο για την διευκόλυνση των παραπάνω και κάπου εκεί προέκυψε ο ρόλος του ΟΦΥΠΕΚΑ, που ως καθολικός διάδοχος του ΕΚΠΑΑ ανέλαβε τη... βρομοδουλειά. Το Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου (ΝΠΙΔ) εποπτεύεται από τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, είναι υπαγόμενο στους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης και επί της ουσίας αντικατέστησε το Εθνικό Κέντρο Περιβάλλοντος και Αειφόρου Ανάπτυξης (ΕΚΠΑΑ), που είχε ιδρυθεί με το ν. 2742/1999. Άξιο αναφοράς είναι και ο αναφερόμενος σκοπός της ίδρυσης και λειτουργίας του ΟΦΥΠΕΚΑ στο άρθρο 27 παρ. 2: «Ο ΟΦΥΠΕΚΑ λειτουργεί προς όφελος του δημοσίου συμφέροντος κατά τους κανόνες της ιδιωτικής οικονομίας».

Ο «Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής», σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, ήταν μια μεγάλη καινοτομία καθώς «η Ελλάδα για πρώτη φορά αποκτά έναν κεντρικό φορέα συντονισμού της διακυβέρνησης και διαχείρισης του φυσικού περιβάλλοντος, στα πρότυπα χωρών όπως η Ιρλανδία, η Πορτογαλία και η Φινλανδία».

Ο φορέας αυτός είναι μετεξέλιξη του Εθνικού Κέντρου Περιβάλλοντος και Αειφόρου Ανάπτυξης (ΕΚΠΑΑ) και διαθέτει 24 οργανικές μονάδες σε όλη τη χώρα (Μονάδες Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών - ΜΔΠΠ), που είναι περίπου αντίστοιχες με τα σχέδια διαχείρισης, που εκπονούνται για τις περιοχές αυτές. 

Με το ΦΕΚ 177Α/2020, ο Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ) κατέστη καθολικός διάδοχος του Εθνικού Κέντρου Περιβάλλοντος και Αειφόρου Ανάπτυξης (ΕΚΠΑΑ) και το πάσης φύσεως προσωπικό του ΕΚΠΑΑ μεταφέρθηκε αυτοδικαίως με την ίδια σχέση εργασίας στον ΟΦΥΠΕΚΑ.

Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης δήλωνε στις 25/5/20 ότι: «Ανοίγει μια νέα σελίδα για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος στην Ελλάδα, καθώς η χώρα μας για πρώτη φορά αποκτά έναν οργανισμό που ακολουθεί τα πιο σύγχρονα ευρωπαϊκά πρότυπα σε αυτόν τον τομέα. Με πρόσβαση σε αυξημένους πόρους, ενισχυμένες επιστημονικές και διαχειριστικές ικανότητες, αλλά και δυνατότητες ουσιαστικής συνεργασίας με τις τοπικές κοινωνίες και διεθνείς φορείς. Ο ΟΦΥΠΕΚΑ αποτελεί ένα προσωπικό στοίχημα για μένα και είμαι βέβαιος ότι θα εξελιχθεί σε καταλύτη βιώσιμης ανάπτυξης και πιο αποτελεσματικής προστασίας του φυσικού μας πλούτου. Απαραίτητη προϋπόθεση για να το πετύχουμε αυτό, φυσικά, είναι η στελέχωση του οργανισμού από αποδεδειγμένα ικανούς ανθρώπους, με φρέσκες ιδέες και ευαισθησία για το περιβάλλον. Ένα πρώτο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση γίνεται σήμερα».

Ο περιβόητος ΟΦΥΠΕΚΑ, που εποπτεύεται από το ΥΠΕΝ, προκάλεσε τότε την αντίδραση της αντιπολίτευσης που με ανακοίνωση του τομέα Περιβάλλοντος και Ενέργειας του ΣΥΡΙΖΑ σημείωνε ότι: «Το περιβαλλοντικό έγκλημα της διακυβέρνησης της ΝΔ συνεχίζεται με την εφαρμογή του αντιπεριβαλλοντικου νόμου 4685/20. Ανάμεσα στις εγκληματικές για το περιβάλλον διατάξεις του είναι η κατάργηση των Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών και η αντικατάσταση τους από ένα κεντρικό όργανο, με έδρα στην Αθήνα, ελεγχόμενο αποκλειστικά από την πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ, τον ΟΦΥΠΕΚΑ».

Οι... «φρέσκες ιδέες»

Την ίδια εβδομάδα -Ιούλιος 2021- που η Σύμβαση του ΟΗΕ ανακοίνωσε το πρώτο πλήρες παγκόσμιο πλαίσιο για τη βιοποικιλότητα για τα επόμενα χρόνια, το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) κατέθεσε στη Βουλή τροποποιήσεις του υφιστάμενου νομικού πλαισίου που αποδυνάμωναν το νεοσύστατο ΟΦΥΠΕΚΑ.

Ως τότε ο ΟΦΥΠΕΚΑ ήταν υπεύθυνος για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας από τη διαχείριση των προστατευόμενων περιοχών, καθώς το νομοθετικό πλαίσιο αναγνώριζε ότι η αποτελεσματική διαχείριση των προστατευόμενων περιοχών είναι θεμελιώδης λίθος και αναπόσπαστο κομμάτι της διατήρησής της. Οι ρυθμίσεις της κυβέρνησης αφαίρεσαν τη διατήρηση της βιοποικιλότητας από τους σκοπούς του ΟΦΥΠΕΚΑ πλήττοντας τη συνοχή στην πολιτική προστασία της φύσης.

Παράλληλα μειώθηκε η ανεξαρτησία του, αφού έχασε την τελική ευθύνη στη διατύπωση γνώμης για τις επιπτώσεις έργων που μπορεί να επηρεάσουν τις προστατευόμενες περιοχές. Σε μία προσπάθεια περιορισμού των αρμοδιοτήτων του, υποχρεώθηκε να προ-υποβάλει τις γνωμοδοτήσεις του στη Γενική Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Πολιτικής του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Αυτή ήταν η δεύτερη εντός του 2021 ρύθμιση με στόχο τη διευκόλυνση δυνητικά επιβαρυντικών έργων εντός προστατευόμενων περιοχών. Ακολουθούσε την προηγούμενη, που εγκρίθηκε τον Μάρτιο και προέβλεπε τη δημιουργία υπο-περιοχών προστασίας επενδύσεων εντός των προστατευόμενων περιοχών, πριν καν ολοκληρωθεί ο πλήρης χαρακτηρισμός τους.

Η ολική αποδυνάμωσή του επιτεύχθηκε με τη στέρηση πόρων. Το νομοσχέδιο αφαίρεσε για ολόκληρη τη δεκαετία 2021-2030 την πρόβλεψη που υπήρχε για χρηματοδότηση του ΟΦΥΠΕΚΑ από τα έσοδα δημοπράτησης δικαιωμάτων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, αφήνοντας την οικονομική του στήριξη μόνο στα ελάχιστα κονδύλια που λαμβάνει από τον τακτικό προϋπολογισμό. (Πηγή: www. thegreentank.gr)