Στις 3 Οκτωβρίου του 2021, στον απόηχο της διαρροής των Pandora Papers, που συντάραξε την κοινή γνώμη σε όλο τον κόσμο, ο βρετανικός GUARDIAN, δημοσιεύει αποκαλυπτικό ρεπορτάζ με τίτλο «Αποκάλυψη: Οι οφσόρ του "αντι-ολιγάρχη" Βολοντίμιρ Ζελένσκι».

Διαβάστε παρακάτω τα σημαντικότερα σημεία του εξαιρετικά ενδιαφέροντος και αποκαλυπτικού ρεπορτάζ του GUARDIAN, που άνετα θα μπορούσε να είναι και σειρά στο Netflix:

(σ.σ. Οποιαδήποτε ομοιότητα με παρόμοια πρόσωπα και υποθέσεις στην Ελλάδα, είναι εντελώς συμπτωματική)

Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι έχει κατηγορήσει πολιτικούς που έκρυβαν πλούτο σε οφσόρ, αλλά δεν αποκάλυψε τη δική του εμπλοκή σε υπεράκτιες εταιρείες.

Η ιστορία του Ουκρανού προέδρου σε παλαιότερες εποχές θα φαινόταν αδύνατη.

Για τέσσερα χρόνια, ο ηθοποιός και κωμικός, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, διασκέδαζε το τηλεοπτικό κοινό στην Ουκρανία με τον πρωταγωνιστικό του ρόλο στην κωμική σειρά «Υπηρέτης του Λαού».

Ο Ζελένσκι υποδύθηκε έναν δάσκαλο που, εξοργισμένος από τη χρόνια διαφθορά της χώρας του, διεκδικεί με επιτυχία την προεδρία.

Το 2019, ο Ζελένσκι έκανε τη μυθοπλασία πραγματικότητα, όταν διεκδίκησε τις πραγματικές προεδρικές εκλογές της Ουκρανίας και τις κέρδισε.

Στην προεκλογική εκστρατεία, ο Ζελένσκι δεσμεύτηκε να καθαρίσει το ολιγαρχικό σύστημα της Ουκρανίας και τάχτηκε εναντίον πολιτικών όπως ο πλούσιος προκάτοχός του, Πέτρο Ποροσένκο, που έκρυψε τα περιουσιακά του στοιχεία σε υπεράκτιες εταιρείες.

Το αφήγημα λειτούργησε. Ο Ζελένσκι κέρδισε το 73% των ψήφων.

Όμως, τα Pandora Papers, που διέρρευσαν και δημοσιεύθηκαν από τη Διεθνή Κοινοπραξία Ερευνητικής Δημοσιογραφίας (ICIJ) και κοινοποιήθηκαν και στον Guardian ως μέρος μιας παγκόσμιας έρευνας, υποδηλώνουν ότι ο Ζελένσκι είναι μάλλον παρόμοιος με τους προκατόχους του.

Τα έγγραφα που διέρρευσαν δείχνουν ότι ο Ουκρανός πρόεδρος είχε -ή έχει ακόμα- ένα μερίδιο, που δεν είχε αποκαλυφθεί προηγουμένως, σε μια οφσόρ εταιρεία, το οποίο φαίνεται ότι είχε μεταβιβάσει κρυφά σε έναν φίλο του, λίγες εβδομάδες πριν κερδίσει τις εθνικές εκλογές.

Ο Ζελένσκι δεν σχολίασε την αποκάλυψη, παρά τις εκτεταμένες προσπάθειες του Guardian και των συνεργατών του στα διεθνή μέσα ενημέρωσης να τον προσεγγίσουν.
Ο εκπρόσωπός του Σεργκέι Νικιφόροφ, μόνο, έστειλε μήνυμα: «Δεν θα απαντήσει».

Τα αρχεία αποκαλύπτουν ότι ο Ζελένσκι συμμετείχε σε ένα εκτεταμένο δίκτυο υπεράκτιων εταιρειών, ως συνιδιοκτήτης με παλιούς του φίλους και τηλεοπτικούς συνεργάτες του.

Ο κατάλογος αυτος περιλαμβάνει: Τον Σέρχι Σέιφιρ, παραγωγό όλων των τηλεοπτικών επιτυχιών του Ζελένσκι και τον μεγαλύτερο αδερφό του Σέιφιρ, τον Μπόρις, ο οποίος έγραφε τα σενάρια.
Ένα άλλο μέλος της κοινοπραξίας είναι ο Ιβάν Μπακάνοφ, ένας παιδικός φίλος του Ουκρανού προέδρου. Ο Μπακάνοφ ήταν γενικός διευθυντής του στούντιο παραγωγής του Ζελίνσκι, το Kvartal 95.

Όλα τα στοιχεία, διασυνδέονται με την ιδιαίτερη πατρίδα του Βολοντίμιρ Ζελένσκι, στη νότια Ουκρανία, το Κριβί Ριχ.

Αφού κέρδισε την εξουσία, ο Ζελένσκι τοποθέτησε αυτούς τους στενούς φίλους και συμμάχους, στην κυβέρνηση.

Ο Μπακάνοφ έγινε επικεφαλής της υπηρεσίας ασφαλείας SBU της Ουκρανίας, ενώ ο Σέρχι Σέιφιρ έγινε «Πρώτος Βοηθός» του Ζελένσκι, ένας τίτλος που είχε ως αρμοδιότητα τη διαχείριση του καθημερινού προγράμματος του προέδρου. Ένα τέταρτο μέλος αυτής της ομάδας, ο Αντρέι Γιάκοφλεφ, ήταν επίσης σκηνοθέτης και παραγωγός του στούντιο Kvartal 95.

Ο Ζελένσκι είχε δηλώσει ότι αυτοί οι διορισμοί αφορούσαν την προσωπική εμπιστοσύνη και όχι τον πλουτισμό.

«Έχω μερικούς ανθρώπους που εργάζονται μαζί μου και είναι φίλοι μου για μεγάλο χρονικό διάστημα… Δεν έχουν καμία σχέση με τις επιχειρήσεις ή τον προϋπολογισμό», είχε δηλώσει στον Guardian το 2020.

Η μυστική μεταφορά

Λίγο πριν γίνει πρόεδρος, ο Ζελένσκι δήλωσε ορισμένα από τα ιδιωτικά του περιουσιακά στοιχεία, τα οποί περιλάμβαναν αυτοκίνητα, ακίνητα και τρεις από τις οφσόρ εταιρείες.

Η μία, με την ονομασία Film Heritage, την οποία κατείχε από κοινού με τη σύζυγό του, Ολένα, πρώην συγγραφέα του Kvartal 95, ήταν εγγεγραμμένη στο μητρώο του κρατιδίου του Μπελίζ.

Δυστυχώς όμως για τον Ουκρανό Πρόεδρο, τα Pandora Papers αποκάλυψαν περαιτέρω περιουσιακά στοιχεία σε οφσόρ, που ο Ζελένσκι, φαίνεται ότι είχε αποκρύψει.

Η Film Heritage είχε μερίδιο 25% στην Davegra, μια κυπριακή εταιρεία χαρτοφυλακίου.
Η Davegra με τη σειρά της κατέχει τη Maltex Multicapital Corp, μια άγνωστη μέχρι τότε εταιρική οντότητα, εγγεγραμμένη στον φορολογικό παράδεισο των Βρετανικών Παρθένων Νήσων (BVI).
Ο Ζελένσκι, οι αδελφοί Σέιφιρ και ο Γιακοβλεφ, κατείχαν μερίδιο 25% στη Maltex.

Όπως αναφέρει το ρεπορτάζ του Guardian, σύμφωνα με έγγραφα, στις 13 Μαρτίου του 2019, δύο εβδομάδες πριν από τον πρώτο γύρο των εκλογών στην Ουκρανία, ο Ζελένσκι μεταβίβασε το τρίμηνο μερίδιό του από την Maltex στον Σέρχι Σέιφιρ.

Δεν είναι σαφές εάν ο Σεφίρ πλήρωσε τον Ζελένσκι.
Ο Μπακάνοφ ήταν μάρτυρας αυτής της μυστικής μεταφοράς και υπέγραψε τα οφσόρ έγγραφα.

Περίπου έξι εβδομάδες αργότερα, μετά τη συντριπτική νίκη του Ζελένσκι στις εκλογές, ένας δικηγόρος που ενεργούσε για το Kvartal 95, υπέγραψε ένα άλλο έγγραφο. Όριζε ότι η Maltex θα συνέχιζε να καταβάλλει μερίσματα στην Film Heritage του Βολοντίμιρ και της Ολένα Ζελένσκι, παρόλο που δεν κατείχε πλέον κανένα μερίδιο στην εταιρεία.

Σύμφωνα με ένα προφίλ πελατών της Maltex, τα κύρια έσοδά της προέρχονται από τη εταιρική δραστηριότητα της σε Ουκρανία, Ρωσία και Λευκορωσία.

Τα Pandora Papers, δεν αναφέρουν εάν καταβλήθηκαν ποτέ μερίσματα ή το μέγεθός τους, oύτε αποκαλύπτουν πόσες πληρωμές μπορεί να έχουν γίνει.

Η σύζυγος του Ζελένσκι, Ολένα, είναι πλέον η δηλωμένη δικαιούχος της Film Heritage, πράγμα που σημαίνει ότι τυχόν πληρωμές από το 2019 θα είχαν εισρεύσει σε αυτήν.

Το βασικό έγγραφο –με ημερομηνία 24 Απριλίου 2019– αναφέρει ότι η Maltex κατέχει μετοχές σε εταιρείες που παράγουν και διανέμουν τηλεοπτικές ταινίες.

Ένας λόγος για τη δημιουργία της Maltex ήταν η «φορολογικά αποδοτική συσσώρευση επιχειρηματικών κερδών».

Ο Μπόρις Σέιφιρ είπε ότι ο Μπακάνοφ είχε δημιουργήσει ως επί το πλείστον αυτά τα υπεράκτια «χρηματοοικονομικά σχήματα» προκειμένου να προστατεύσει την εταιρεία από «αρχές και ληστές».

«Μιλώντας ειλικρινά, δεν είμαι έτοιμος να σου απαντήσω. Μπορεί να είμαι ιδιοκτήτης (της Maltex)», είπε ο Shefir στο Organized Crime anf Corruption Project (OCCRP), έναν από τους συνεργάτες των μέσων ενημέρωσης που αποκάλυψαν τα Pandora Papers.

Παραδέχθηκε ότι προσπαθούσε να αποδεσμευτεί από τις υπεράκτιες δραστηριότητές του, αλλά είπε ότι αυτή ήταν μια αργή και δύσκολη διαδικασία. Ο Σέρχι Σέιφιρ, ο Μπακάνοφ και ο Γιάκοβλεφ, αρνήθηκαν να σχολιάσουν, όπως και ο δικηγόρος τους.

Η αποκάλυψη για την Maltex ήταν ντροπιαστική για τον Ζελένσκι, δεδομένης της υπόσχεσής του να πατάξει όσους στέλνουν πλούτο στο εξωτερικό.

Σε άρθρο γνώμης για το Ατλαντικό Συμβούλιο, ο Ζελένσκι είπε ότι ο απώτερος στόχος του ως πρόεδρος ήταν να καταστρέψει «την παραδοσιακή ολιγαρχική τάξη» και να την αντικαταστήσει με ένα «δικαιότερο σύστημα».

Οι επικριτές, ωστόσο, λένε ότι ο Ζελένσκι απέτυχε να μεταρρυθμίσει το κράτος και υιοθέτησε τους ίδιους σκιώδεις τρόπους με τους προκατόχους του.

Ελεγκτές της Ε.Ε. προειδοποίησαν τον περασμένο μήνα (σ.σ. Σεπτέμβριος, 2021) ότι η «μεγάλη διαφθορά και η αιχμαλωσία του κράτους» παραμένουν ευρέως διαδεδομένες στην Ουκρανία.

Από τότε που μπήκε στην πολιτική, ο Ζελένσκι "ψυθιρίζεται" ότι βρίσκεται υπό την επιρροή του Ιγκόρ Κολομόισκι, ενός δισεκατομμυριούχου του οποίου το τηλεοπτικό κανάλι προέβαλε την εκπομπή του Ζελένσκι.

Κατά τη διάρκεια της εκστρατείας, οι αντίπαλοι του Ζελένσκι ισχυρίστηκαν ότι 41 εκατομμύρια δολάρια από εταιρείες του Κολομόισκι έφτασαν μεταξύ 2012 και 2016 σε υπεράκτιες εταιρείες που ανήκαν στον Ζελένσκι και τον κύκλο του, συμπεριλαμβανομένης της Film Heritage.

Η Ρωσική διασύνδεση

Τα Pandora Papers, δείχνουν ότι τουλάχιστον ορισμένοι από τους ισχυρισμούς των πολιτικών αντίπαλων του Ζελένσκι, ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.

Δείχνουν ότι μέρος του δικτύου Kvartal 95, διαχειριζόταν με τη βοήθεια της Fidelity Corporate Services, μιας υπεράκτιας εταιρείας συμβούλων και μιας από τις 14 εταιρείες των οποίων τα έγγραφα αποτελούν τη διαρροή των Pandora Papers.

Τα αρχεία δείχνουν ότι ο Ζελενσκι και οι επιχειρηματικοί του εταίροι, χρησιμοποιούσαν εταιρείες με έδρα τις Βρετανικές Παρθένες Νήσους, το Μπελίζ και την Κύπρο.

Τα περιουσιακά στοιχεία που κατέχονται μέσω αυτών των υπεράκτιων εταιρειών είναι μεγάλου εύρους και περιλαμβάνουν μέχρι και ακίνητα στο Λονδίνο.

Τα ακίνητα αποκτήθηκαν την εποχή που η εκπομπή του Ζελένσκι μετατράπηκε σε ταινία μεγάλου μήκους και ανανεώθηκε για δεύτερη σεζόν και τα διαχειρίζεται μια ρωσική εταιρεία που αυτοχαρακτηρίζεται ως «ατομική υπηρεσία για πελάτες υψηλού επιπέδου».

Βέβαια, ο αντίπαλος του Ζελένσκι, Ποροσένκο αντιμετώπισε και αυτός κριτική για την ιδιοκτησία ενός εργοστασίου σοκολάτας στη Ρωσία, την περίοδο που η Ουκρανία ήταν σε πόλεμο κατά των ρωσικών στρατευμάτων μετά την προσάρτηση της Κριμαίας από το Κρεμλίνο το 2014.

Η σύγκρουση, στην οποία έχουν χάσει τη ζωή τους 14.000 άνθρωποι, συνεχίζεται στα ανατολικά της χώρα και στα εδάφη των ανταρτών του Ντόνετσκ και του Λουχάνσκ που υποστηρίζονται από τη Μόσχα.

Η Ρωσία ήταν προηγουμένως μια σημαντική αγορά για το Kvartal 95, με τη ρωσική τηλεόραση να προβάλλει τις κωμικές εκπομπές του Βολοντίμιρ Ζελίνσκι.