Έρωτας, πράξη πολιτική

Σύμφωνα με τον Γάλλο στοχαστή Alain Badiou, «Αν ο έρωτας είναι πολιτική πράξη, τότε ο οργασμός είναι επανάσταση και η ηδονή χρέος». Πώς λοιπόν ο τρόπος με τον οποίο σχετιζόμαστε μπορεί να λάβει πολιτικές διαστάσεις;

 

Έρωτας, πράξη πολιτική
ΠΡΟΒΟΛΗ

Από τον Alain Badiou που ανέλυε τον έρωτα πλατωνικά, προσεγγίζοντας τον ως την εμπιστοσύνη σε κάτι τυχαίο και το πέρασμα από την τυχαιότητα αυτή στην πρόσληψη του ερωτικού Άλλου με καθολικά χαρακτηριστικά όπως είναι για παράδειγμα το Κάλλος, μέχρι το σπουδαίο ρητό του: «Αν ο έρωτας είναι πολιτική πράξη, τότε ο οργασμός είναι επανάσταση και η ηδονή χρέος», θα είχε ενδιαφέρον να δούμε στο τέλος της ημέρας πώς ο τρόπος με τον οποίο σχετιζόμαστε μπορεί να λάβει πολιτικές διαστάσεις.

Όταν κάτι μας μπερδεύει ή αδυνατούμε πλήρως να το κατανοήσουμε, συνηθίζουμε να αναζητούμε τρόπους να το ερμηνεύσουμε. Άλλοι επιλέγουν αναγωγισμούς, όπως για παράδειγμα: «Ο μεγάλος μας τσακωμός με την Ελένη ξεκίνησε από μία σειρά μικρότερων τσακωμών που είχαν να κάνουν με τις διαφορές μας πάνω στη θρησκεία». Άλλοι γνωσιακές αναλύσεις, άλλοι την ψυχανάλυση, άλλοι την κουβέντα με τους φίλους, άλλοι τη συμβουλευτική ζεύγους. Άλλοι επιλέγουν να παραμείνουν στο παρόν ενώ άλλοι να ψάξουν πιο πίσω. Οποιαδήποτε μέθοδο αναζητά κανείς για να απαντήσει στα μεγαλύτερα αναπάντητα όλης της ανθρωπότητας και του πλανήτη είναι παντελώς εντάξει και αποδεκτή, από τη στιγμή που κάνει νόημα στον καθένα ή την καθεμιά. Μπορεί όμως μία ανάλυση ψυχολογική, όπως θα ήταν για παράδειγμα η ερμηνεία της συμπεριφοράς κάποιου ή κάποιας με βάση τη σχέση που έχει δομήσει με τους γονείς ή την ευρύτερη οικογενειακή κατάσταση, πέρα από τη χρησιμότητά της σε ένα θεραπευτικό πλαίσιο και στη ζωή ενός ατόμου ή ενός συνόλου, να επαρκεί για την ανάλυση των ερωτικών πράξεων ως έναρξη και κομμάτι του ερωτικού μας σχετίζεσθαι; Πότε κάτι τέτοιο οφείλει σαν ερμηνεία να διανθιστεί και με άλλες παραμέτρους; Πότε κάτι καθαρά δυαδικό (ως είθισται) αρχίζει να λαμβάνει μία πολιτική διάσταση;  

Συνήθως αυτό συμβαίνει όταν ο κοινωνικός κονστρουκτιβισμός είναι αρκετά πιο πάγιος και δυνατός από τις προσωπικές αναλύσεις της μονάδας - ιδίως όταν αυτός κατεβαίνει αμάσητος και χωρίς την απαραίτητη επεξεργασία. Όταν δηλαδή οι κοινωνικές αναπαραστάσεις για τον έρωτα αντανακλούν ένα πολύ γνώριμο για το σύνολο της κοινωνίας μοτίβο, το οποίο μεταλαμπαδεύεται από γενιά σε γενιά και δομεί αντιλήψεις και προσεγγίσεις. Για παράδειγμα, η προσέγγιση του έρωτα με τις κοινωνικές ρυθμίσεις του μέλλοντος και την κατασκευή της οικογένειας, πέρα από μοντέλο το οποίο υφίσταται εδώ και εκατομμύρια χρόνια, αποτελεί και ένα πρότυπο το οποίο σημαίνει κάτι διαφορετικό από κουλτούρα σε κουλτούρα και με διαφορετική εφαρμογή από μονάδα σε μονάδα. Πηγαίνοντας και σε πιο φλέγοντα ζητήματα, τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα, ο αριθμός των γυναικοκτονιών αλλά και των περιπτώσεων βίας κατά των γυναικών αλλά και ενδο-οικογενειακής βίας, γνωρίζει μία γιγαντιαία αύξηση. Ο σεξισμός ή η ομοφοβία με τα οποία γίνεται αντιληπτή μία θηλυκότητα ή ένα ΛΟΑΤΚΙ άτομο, δε συνδέεται ενεργά με την αναπαράσταση του έρωτα και την αναπαραγωγή αυτής; Όχι μόνο στην κλασική γραμμικότητα για παράδειγμα ενός πολύ έντονα φαλλοκρατικού και αυστηρού πατέρα που μεταλαμπαδεύει στο γιο του πως η αυστηρότητα και η βία είναι αρετή και τρόπος να κερδίζει το σεβασμό, αλλά και στην πιο παραμικρή μας κίνηση, όπως το πώς θα σηκώσει κανείς το τασάκι στο τραπέζι ή πως θα απευθυνθεί στη σερβιτόρα κατά τη διάρκεια ενός ραντεβού. Αυτό λοιπόν που καθιστά πολιτική την αντίληψη ή την προσέγγισή μας στον ερωτικό τομέα, είναι το πώς αγγίζουμε το σημαντικό Άλλο άτομο που έχουμε στο πλάι μας. Με ενσυναίσθηση ή χωρίς. Όπως θα αγγίζαμε τον άνθρωπο που έχει βρεθεί στο περιθώριο ή τον άνθρωπο που η ζωή φαίνεται να ήταν γενναιόδωρη μαζί του όμως όχι με τον τρόπο που θα τη φανταζόταν και έτσι παλεύει να σηκωθεί από το κρεβάτι τους τελευταίους μήνες. Όπως θα μιλούσαμε σε έναν άνθρωπο με τραύμα ενεργό ή σε έναν άνθρωπο που έχει κάπως εξυγιάνει το τραύμα και τον θαυμάζουμε με το στόμα ανοιχτό κάθε φορά που μας μιλά. Η γενναιοδωρία με την οποία θα προσφέρουμε ένα πιάτο φαγητό και η ευγνωμοσύνη με την οποία θα δεχθούμε ένα ποτήρι νερό μόλις ανεβήκαμε τις σκάλες, η αλληλεγγύη σε μια στιγμή δύσκολη αλλά και η αγκαλιά στον εορτασμό μιας προσωπικής ή συλλογικής νίκης. Ο σεβασμός στην προσωπικότητα τη σχεδόν πάντα πολυδιάστατη, η καθήλωση στο βλέμμα, στα χείλη, στο σώμα, στο συναίσθημα που μπορεί να μεταβάλλεται με ρυθμούς απεγνωσμένα γοργούς, όπως άλλωστε μεταβάλλεται και η ζωή. Η ανάγκη για κατανόηση και επικοινωνία. Ακόμα και το πώς προφέρουμε το «Σ’ αγαπώ» ή το «Σε σκέφτομαι» ή το «Μου λείπεις», έχει να κάνει με το πώς σμιλευτήκαμε και στο πως σμιλευόμαστε κάθε μέρα για να αγαπάμε και να σκεφτόμαστε και να μας λείπουν.

Ζούμε στο Σεπτέμβρη, τον αντιφασιστικό Σεπτέμβρη με τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα. Εκείνο το ανεκδιήγητο βράδυ με την εικόνα της κοπέλας του στο μυαλό μας, να κρατάει τον αιμόφυρτο Παύλο. Μία εικόνα κατάφωρης αδικίας και απόγνωσης, πόσο σμίλευσε τον τρόπο με τον οποίο κρατάμε στην αγκαλιά μας κάποιον, την ιερότητα της ζωής και του να ενώνονται δύο καρδιές που ζωτικά ακούν η μία την άλλη. Δεν έγινε πράξη πολιτική πιο πολύ από ποτέ η αγκαλιά από τότε;

Πέρα από τα τεκταινόμενα τα άμεσα, τα κοντινά, τα κάθε μέρα στο πλάι μας, η επιρροή των μέσων ενημέρωσης, του κινηματογράφου, της τηλεόρασης, της μουσικής, της εκάστοτε μορφής τέχνης, σμιλεύει τον τρόπο με τον οποίο ερωτευόμαστε ή περιμένουμε να ερωτευτούμε και να μας ερωτευτούν. Από τον “Pierrot Le Fou” και την “Casablanca” μέχρι τα «Εγκλήματα» και «Το σόι σου». Από το ρομαντισμό με το γάντι και το στροβίλισμα γύρω από τη δύνη του δίπολου «Με θέλει δε με θέλει» μέχρι τη λεγόμενη «καψούρα» που ακούγαμε στα λαϊκά ελληνικά τραγούδια που είχε ως προαπαιτούμενο ο έρωτας να ισοδυναμεί με τον πόνο. Από «τις γκόμενες που κάνεις κομπολόι» μέχρι «τη χοντρή που παίρνει ο Daddy και την ξανθιά που παίρνει ο Fy», καταλαβαίνουμε πώς πολιτικοποιείται ακόμη και η αναπαράσταση με την οποία προσλαμβάνουμε ένα άτομο που περνάει από μπροστά μας ή θα φλερτάρουμε στο μπαρ. Και όπως ακριβώς καλούμαστε να πάρουμε θέση για οποιεσδήποτε άλλες πτυχές της ζωής μας και να διαλέξουμε πλευρά, έτσι θα πρέπει να κάνουμε και στον έρωτα.

Γιατί το πώς φερόμαστε ή μας φέρονται, μας βάζει όλους να αναρωτηθούμε αν είμαστε, στο τέλος της ημέρας, με τις μέλισσες ή με τους λύκους.

Ακολουθήστε το 20/20 Magazine στο Google News, στο Facebook, το Twitter και το Instagram.
ΠΡΟΒΟΛΗ